Titel
Het gouden ei

Verschijnen 1e druk
1984

Aantal bladzijden
93

Enkele titels van andere werken van Tim Krabbé
- De werkelijke moord op Kitty Duisberg (1967)
- Flanagan, of het einde van het beest (1970)
- Red desert penitentairy (1975)
- De renner (1978)
- De stad in het midden (1987)
- Vertraging (1994)
- De paardentekenaar (1995)
- De verdwenen verdwijning (1996)

Titelverklaring
Toen Rex en Saskia elkaar een tijdje kenden, vertelde Saskia aan Rex over een droom die ze als kind gehad had. Ze zat opgesloten in een gouden ei en zweefde door het heelal. Ze kon niet sterven voordat ze tegen een ander ei aan zou botsen dat ook in het heelal zeefde. Aangezien het heelal onvoorstelbaar groot is was de kans daarop erg klein en was ze gedoemd om opgesloten te blijven zitten. Toen had Rex om haar met die droom geplaagd, maar lang na Saskia's verdwijning krijgt hij diezelfde droom die hij opvat als een teken van Saskia. Levend begraven zijn lijkt ook op opgesloten zitten in een gouden ei, net als het eindeloos wachten op Saskia zonder te weten waar ze is en wat er gebeurd is.

Samenvatting
Raymond Lemore, een scheikundeleraar redde eens een klein meisje uit het water en voelde hij zich toen een held. Maar tegelijkertijd vroeg hij zich af of hij ook iets echt slechts zou kunnen en durven doen. Hij bedenkt het ergste wat hij zich zou kunnen voorstellen en zet uit nieuwsgierigheid de eerste stappen, zonder werkelijk de bedoeling te hebben het plan uit te voeren: hij bestelt op de school waar hij werkt een potje cloorkalk en maakt daar cloroform van. Tevens koopt hij een pistool. Het gedachtenspel dat hij speelt, waarbij hij dezelfde stappen zet als iemand die dit plan werkelijk uit zou voeren, fascineert hem zo erg dat hij steeds verder gaat. Nu heeft hij alleen nog een slachtoffer nodig. Hij gaat benzinestations af om vrouwen om hulp te vragen met zijn aanhanger.

Het boek vertelt ook dat Rex en Saskia op weg zijn naar hun vakantiehuisje in Frankrijk. Rex stopt om te tanken en ondertussen gaat Saskia naar het toilet en wat drinken kopen. Ze komt echter niet meer terug naar de auto. Ze is spoorloos verdwenen en niemand heeft haar zien vertrekken. Rex is radeloos en vermoedt het ergste.
Rex weet niet dat Raymond Lemorne Saskia als slachtoffer heeft uitgekozen en haar heeft weten over te halen om hem te helpen met zijn oplegger. Als Saskia in de auto zit, duwt hij haar een doek met chloroform in haar gezicht waardoor ze bewusteloos raakt.
Dan gaat het verhaal 8 jaar later weer verder. Rex is met Lieneke op vakantie is Italië. Als hij besluit dat hij met Lieneke wil trouwen merkt hij dat hij nog steeds niet over Saskia heen is. Hij bespreekt het met Lieneke en begint weer na te denken over Saskia's verdwijning. Rex gaat naar huis en start een nieuwe zoekactie naar Saskia in Frankrijk waarop hij veel ongeloofwaardige brieven ontvangt. Maar dan komt Raymond plotseling naar Rex toe en zegt hem dat Saskia dood is en dat hij weet hoe ze is gestorven. Raymond zegt dat hij Rex alleen maar duidelijk kan maken wat er gebeurd is als Rex hetzelfde ondergaat.
Ookal weet Rex dat dit zijn dood betekent, stemt hij met het plan in. Raymond rijdt naar het bewuste benzinestation en geeft Rex een slaapmiddel. Dan verteld hij Rex het hele verhaal over Saskia's verdwijning waarna Rex in slaap valt. Als hij wakker wordt merkt hij dat hij in een houten kist onder de grond ligt; levend begraven. Nu weet hij wat Saskia ook heeft doorgemaakt. Maar hij is de enige die het weet, en Saskia en Rex lijken beide voorgoed van de aardbodem verdwenen.

Indeling van het boek
Het boek is verdeeld in 5 hoofdstukken die ieder genummerd zijn. Als een volgend hoofdstuk begint wordt er telkens een sprong voor- of achteruit in de tijd gemaakt.

Thema van het boek
Het belangrijkste probleem in het boek is de verdwijning van Saskia en de invloed daarvan op het leven van Rex. Onzekerheid en eenzaamheid zijn twee belangrijke gevoelens. Ook het gevoel van opgesloten zitten en ergens nooit meer uit kunnen is een thema van het boek. Ik denk dat dit de belangrijkste thema's zijn omdat de titel daar ook mee samenhangt en die gevoelens veel aan de orde worden gesteld in het boek. Het volgende citaat uit het einde van het boek geeft dit goed weer; " Hij lag in een kist, levend begraven. Dat dit Saskia was aangedaan! Dat zij hier zo had gelegen, smekend dat hij haar zou komen redden, tegelijk zeker wetend dat hij niet kòn komen... De eenzaamheid hiervan! Kalm blijven, dacht hij, en een tomeloze paniek plantte zich voort in zijn bloedvaten, sneller dan zijn bloed. Kalm blijven, iets doen om te bedaren. Maar de gedachte dat wat kalm zou zijn hier jammerlijk opgesloten zou zitten maakte hem gek van angst. De wanden klemden hem vast, zonder hoop."

Motieven in het verhaal
Enkele in het verhaal voorkomende motieven zijn opgesloten zitten, vakantie, het benzinestation en de droom over het gouden ei.


Hoofdpersonen
De hoofdpersonen uit het boek zijn Rex Hofman en Raymond Lemorne.

Rex Hofman is vasthoudend, af en toen cynisch en rechtvaardig. Hij wil achter de waarheid komen, ookal moet hij daarvoor sterven. Over zijn uiterlijk staat niets in het boek geschreven.

Raymond Lemorne is een Fransman van ongeveer 50 jaar. Hij woont in Autun, heeft een vrouw en twee dochters en is scheikundeleraar. Hij is rijzig en goedverzorgd, aangenaam en tegelijk gebiedend. Hij heeft kort grijsblond haar en draagt een ongekreukte beige regenjas. Hij wil graag zijn eigen grenzen ontdekken; hoe ver durft hij met zijn plannen te gaan?

Belangrijkste bijpersonen
De belangrijkste bijpersonen zijn
Saskia Ehlvest en Lieneke.

Saskia Ehlvest was de vriendin van Rex Hofman. Saskia heeft "roodgespoeld wriemelhaar" en verder staat er niet over haar uiterlijk geschreven. Ze is open en vrolijk en wil graag rust en gezelligheid. In het verhaal heeft ze een witte spijkerbroek een een met gouddraad bestikt geel truitje aan met een laag uitgesneden rug.

Lieneke is de vriendin van Rex, zo'n 8 jaar na de verdwijning Saskia. Ze spreekt perfect Italiaans en in met iedereen bevriend. Ze is een stuk jonger dan Rex en vrij aanhankelijk. Ze houdt van zwemmen en lezen.

De relatie tussen de personen
Rex is aan het begin van het boek de vriend van Saskia. 8 jaar na haar verwijning is Lieneke zijn vriendin. Raymond is degene die Saskia van het benzinestation doet verdwijnen en later ook Rex levend begraaft.

Mijn mening over de personen
De gedachtengang van Raymond kan ik tot op zekere hoogte wel volgen, maar ik kan het moeilijk begrijpen dat hij zijn plan ook daadwerkelijk uitvoert. Dat maakt hem voor mij wel antipathiek. Rex vind ik sympathiek omdat hij rechtvaardig en vasthoudend is en er zelfs zijn eigen leven over heeft om er achter te komen wat er is gebeurd met Saskia.


Verteller
De verteller is de auteur. Er wordt verteld over de verschillende personen, zonder dat er sprake is van een ik-figuur. Je ziet de gebeurtenissen wel als het ware vanuit Rex Hofman in de eerste 2 hoofdstukken. In het derde hoofdstuk wordt het verhaal vanuit het perspectief van Raymond Lemorne verteld, in het vierde hoofdstuk ligt het perspectief weer bij Rex en in het laatste hoofdstuk kun je de situatie lezen door de ogen van de mensen bij Rex in de buurt en de politie die niets afweten van wat er gebeurd is.

Tijd
Het 'heden' van het verhaal is ongeveer 1984. De tijd die het verhaal bestrijkt is vanaf het jaar waarin Raymond 16 is (1950) tot aan het moment dat Rex in de kist ligt (1984), dit is dus 34 jaar. Het verhaal wordt niet in chronologische volgorde verteld. Eerst vertelt het verhaal het moment waarop Rex en Saskia op vakantie gaan en Saskia vermist wordt. Het is voor de lezer dan nog niet duidelijk wat er met Saskia is gebeurd. Dan gaat het verhaal 8 jaar later verder bij Rex en Lieneke en besluit Rex om opnieuw naar Saskia te gaan zoeken. Vervolgens wordt de geschiedenis van Raymond verteld totaan het moment dat hij Saskia in de auto bewusteloos maakt. In het volgende hoofdstuk gaat Raymond naar Rex toe en maakt hem duidelijk wat er met Saskia is gebeurd door met hem hetzelfde te doen. Nadat Rex door het slaapmiddel in slaap is gevallen wordt zijn droom beschreven en het volgende moment wordt hij wakker in de kist. Het laatste hoofdstuk gaat over de reacties van de omgeving op Rex' verdwijning.
Deze volgorde is aangehouden om de lezer tot aan het einde van het boek in het ongewisse te laten over wat er is gebeurd met Saskia. Pas aan het einde van het derde hoofdstuk lopen de twee verhaallijnen, de verdwijning van Saskia en de geschiedenis van Raymond, in elkaar. En dan nog weet je niet wat Raymond dan precies van plan is met Saskia. Door de verschillende delen van het verhaal niet in chronologische volgorde te zetten is de schok des te groter als de lezer er achter komt wat er werkelijk gebeurd is.

Ruimte
Het verhaal speelt zich op drie verschillende plaatsen af: Het boek begint bij het benzinestation Total in Frankrijk. Het is een benzinestation met een veldje in de buurt waar Rex en Saskia uitrusten. Verder wordt er weinig over geschreven.
Een andere plaats die in het boek genoemd wordt is het meertje Marina di Camerota in Italië waar Rex en Lieneke op vakantie zijn. Ze beschouwen het strandje van het eilandje dat in het meer ligt als hun strand.
Bij de beschrijving van de geschiedenis van Raymond worden een aantal plaatsen in Frankrijk genoemd waarover niets verder verteld wordt. Wel wordt het tweede huisje van Raymond beschreven, wat hij helemaal opknapt: "Het huisje, afkomstig uit een tegenvallende erfenis van zijn vrouw, lag zesentwintig kilometer van Autun aan de rand van een gehucht dat Effours heette en direct aan de departementale weg, maar toch verscholen en alleen. Het bevatte drie kamers en een keuken en voor de deur bevond zich de trots: een oneffen grasveld ter grootte van een half voetbalveld, met aan de rand een akelig gat dat ooit had moeten veranderen in een zwembad."
Tot slot wordt ook nog Rex' huis kort beschreven; "Hij woonde in een flatgebouw aan de rand van Buitenveldert, even aan de overkant van een kanaal dat bij zijn geboorte nog de grens van Amsterdam was geweest."

De ruimten zijn niet echt belangrijk voor het verhaal, omdat het thema van het boek weinig te maken heeft met die ruimten. Als je de kist en het gouden ei ook zou opvatten als ruimten in het verhaal, dan zijn die zeker wel belangrijk, omdat die zorgen voor het gevoel van opgesloten zitten, wat een belangrijk punt uit het boek is.
Het benzinestation, het meertje in Italië, het huisje van Raymond, de flat van Rex en de kist zijn beleefde ruimten, maar het gouden ei is een symbolische ruimte uit de droom van Saskia en Rex die de angst weergeeft voor het opgesloten zitten in kleine ruimten (claustrofobie).

Stijl
Het boek is niet moeilijk geschreven; de woordkeuze is vrij gemakkelijk en de zinnen zijn kort en bevatten weinig bijzinnen. Er is wel sprake van veel symboliek in het boek, een voorbeeld hiervan is natuurlijk de droom over het gouden ei. Er zijn heel weinig dialogen in het boek aanwezig, het boek besteed meer aandacht aan de gevoelens van de hoofdpersonen en de redenen voor hun gedrag. Door middel van beschrijvingen wordt de sfeer, en daarmee het gevoel van de hoofdpersonen, duidelijk.

Waardering
Toen ik in het boek begon te lezen had ik eigenlijk niet echt een voorstelling van de inhoud; ik had nog nooit een boek gelezen van Tim Krabbé en bij de titel had ik me nog niet echt iets voorgesteld. Wel had ik veel positieve verhalen gehoord over het boek, dus verwachtte ik wel een goed verhaal. En die verwachting kwam uit! Het verhaal vond ik heel erg boeiend, ook door de manier waarop de auteur telkens een sprong voor- of achteruit in de tijd maakte. Daardoor zag je eerst het verband nog niet tussen de verschillende verhaallijnen, die op zichzelf overigens ook erg interessant waren, maar was, zoals ik eerder al beschreef, de schok daardoor des te groter toen de verhaallijnen samenkwamen. Alles paste ineens zo goed in elkaar en alles was in één klap duidelijk.
Het taalgebruik en de opbouw van de zinnen waren goed te volgen. Het verhaal opzich was al goed genoeg en had geen ingewikkelde formulering nodig om interessant te zijn. Het thema kwam op verschillende manier heel duidelijk in het verhaal terug. De droom van het gouden ei en het opgesloten zitten in een kist waren ervaringen die Rex en Saskia allebei hadden meegemaakt en de angst die daaruit voortvloeit is zo duidelijk en begrijpelijk beschreven dat het voelt alsof je het zelf meemaakt. Maar ook andere zaken zoals eenzaamheid, irritatie, het willen verleggen van je grenzen (zoals Raymond dat doet) en onzekerheid zijn zo goed omschreven dat ik me in alle personen kan inleven.
Natuurlijk zijn er wel dingen die de personen doen of denken waar je het niet mee eens bent, maar dat heb ik absoluut niet als storend ervaren. Het was eerder nog een stimulans om verder te lezen en erachter te komen waarom diegene zoiets doet en welke gevolgen het heeft. Kortom; ik vond dit een geweldig boek, wat ik zeker met een 9 waardeer en wat ik iedereen kan aanraden. Verder wordt er weinig over geschreven.