Rascha Peper, Dooi. Uitgeverij L.J. Veen,
Amsterdam/ Antwerpen, zesde druk, 2001.
Samenvatting:
In deze Novelle is het niet de hoofdpersoon zelf die beheerst wordt door een passie, zoals vaak het geval is in Pepers boeken. Maar de 58-jarige vertaler Ruben Saarloos is wel de zoon van een man die zijn leven (en zijn gezin) heeft opgeofferd aan zijn jacht op een vis waarvan werd aangenomen dat die tachtig miljoen jaar geleden is uitgestorven. Herinneringen aan zijn vader komen bij Ruben op als hij werkt aan de vertaling van een boek over tropische vissen op het moment dat hij met zijn boot vastligt in het bevroren IJsselmeer. In zijn wekenlange eenzaamheid vermindert zijn mensenhaat en stelt hij zich zelfs huiselijke scènes voor van mensen die samen televisie kijken. Wachtend op "het grote smelten" begint hij vreemde dingen mee te maken. Zo ziet hij op een dag een oude Chinese jonk opdoemen uit de nevels en krijgt hij een vreemd telefoontje van een man die informeert of een zekere Omsof bij hem is. En diezelfde dag merkt hij een eenzame schaatser op.
Een dag later komt die schaatser plotseling bij hem op bezoek. Het blijkt een jong meisje, met "een waterval aan rood haar". Vier dagen achtereen bezoekt deze Bente Nerwanen (de naam die hij op haar schaatsen heeft gezien) hem. Ruben leeft op bij dit raadselachtige meisje dat hem "de woorden uit de mond wist te lokken". Over zichzelf vertelt ze amper iets. Bij haar vierde bezoek gaan ze met elkaar naar bed. Een dag later wordt Ruben "bevrijd"door de kustwacht, zonder Bente teruggezien te hebben. Hij probeert haar op te sporen, maar het antwoord dat hij krijgt als hij bij de universiteit waar ze zou werken, informeert, zet het hele verhaal dat de lezer tot dan toe heeft gelezen op losse schroeven. Het boek krijgt zo een magisch-realistische wending: wie was de vrouw die "De Harnasman" (de naam van Rubens boot) heeft ontdooid?
Analyse:
1.)Waar gaat het over?
Ruben Saarloos raakt ingevroren midden in het Ijselmeer, hij zit daar enkele dagen vast. Soms ziet hij de raarste dingen. Na een paar dagen ziet hij ineens een schaatsster. Zij houdt hem de komende dagen gezelschap en er bloeit iets op tussen de beide personen. Als hij op een dag gered wordt uit het ijs ziet hij Bente nooit meer terug. Hij probeert haar nog op te zoeken, maar dat is te vergeefs.
2.)De personen:
Wie is de hoofdpersoon?
Ruben Saarloos en Bente Nerwanen
Wat houdt hen bezig? Ruben zit vastgevroren in het Ijselmeer, Bente komt onverwachts langs en bezoekt hem nog een aantal keer. Hoe is hun relatie? Ruben wordt verliefd op Bente, hierdoor herondekt hij de liefde. 3.) De tijd: Welke historisch tijd speelt het zich af? In de tegenwoordige tijd. 4.) De plaats: Waar precies in de wereld speelt het zich af? In het IJselmeer
Geeft de plaats van handeling extra betekenis? Ja, het kleine plekje in het IJselmeer laat Ruben zien dat hij mensen toch wel nodig heeft en zo komt hij van zijn mensenhaat af. Ook onderbreekt het zijn in dat bootje zijn sleur van zijn leven waar hij zo’n hekel aan heeft. 5.) De omstandigheden: In wat voor omstandigheden speelt het zich af? In redelijk barre omstandigheden, Ruben zit vastgevroren in het IJselmeer en kan dus geen kant meer op. Hij zit opgesloten op zijn eigen boot zonder mensen om zich heen. Hij zit daar alleen met zijn gedachten. Soms lijkt het wel of hij een beetje doordraait bijvoorbeeld wanneer hij denkt een Chinees jonk te zien. Vormen die omstandigheden het onderwerp of is het meer decor waartegen het zich afspeelt? De omstandigheden vormen het onderwerp. Het hele verhaal draait erom dat hij daar vast zit. Doordat hij daar vast zit komt hij in contact met Bente. 6.) Het vertelstandpunt: Door wie zijn ogen lees je het verhaal? Het verhaal wordt verteld door een alwetende verteller door middel van een hij-perspectief. Is de verteller zelf een van de personages? Of is het min of meer een manier van vertellen dat niet aan een persoon gebonden is? Het is min of meer een manier van vertellen dat niet aan een persoon gebonden is.
7.) De structuur:
Hoe is het verhaal opgebouwd?
Het verhaal is chronologisch opgebouwd.
Welke onderdelen zijn er?
Het verhaal bestaat uit 1 stuk en is onderverdeeld in 10 hoofstukken.
Wat is hun verband?
Het is een lopend verhaal.
8.) Het thema:
Wat is het thema?
Het thema van dit verhaal is de dood. Dit is een verrassend uitgewerkt thema omdat de dood Ruben overal achtervolgd. De dood is altijd nadrukkelijk aanwezig. Bovendien komt de dood hem opzoeken. Het verhaal is dan ook een duel tussen Ruben en de dood. Ruben heeft op het eind van het verhaal zijn angst voor de dood overwonnen. Bente heeft Ruben geholpen om zijn jeugtrauma's te verwerken. Na de komst van Bente heeft Ruben vrede met zijn leven. Ruben is klaar voor de dood en zal wellicht spoedig sterven.
Wat zijn de motieven?
1.Liefde
Ruben is al heel lang gelukkig getrouwd met Ina en vindt haar geweldig, maar voelt zich ook aangetrokken tot Bente. 2. De zoektocht
De zoektocht speelt op 2 vlakken een belangrijke rol in het verhaal. Namelijk eerst de zoektocht van zijn vader naar de coelacanth. Later stelt hij zelf een zoektocht in naar Bente Nerwanen, omdat zij zijn gedachten nog steeds in een greep heeft. 3. De afsluiting
Eerst was Ruben samen met zijn vrouw afgezondert van de rest van de wereld, maar zij is na 2 weken weggegaan omdat ze niet zo lang verlof op haar werk kon krijgen. Nu zat hij daar dus alleen, en dat was toch wel te merken. 4. De dood ’’Plotseling had hij het gevoel dat er iemand in de openstaande deur naar het voordek was komen staan en hij wist meteen dat het de Dood was.”(blz. 155) “Ach, dat is altijd hetzelfde liedje, zei de Dood. Dat soort oproepen neem ik niet serieus. ‘En kan het dat je een half jaar geleden op het Ijsselmeer was? Toen heb je me bang gemaakt.’ “ (blz. 155) 5. De onachterhaalbaarheid van de waarheid
Ruben begint te twijfelen of hij de Chinese jonk wel echt gezien heeft, en of de schaatsster hem wel echt heeft bezocht. 6. Jeugdleed
Hij had het nooit echt verwerkt dat hij zo weinig vaderlijke aandacht had gehad en dat zijn vader hem in de steek had gelaten omdat naar een vis op zoek te gaan. 9.) Wat wilde de schrijver aan zijn lezers duidelijk maken? De schrijver wil duidelijk maken dat iedereen warmte en geborgenheid om zich heen nodig heeft. En door de toenemende individualisering moeten we dit zeker in de gaten houden. Als je niet genoeg warmte krijgt van buitenaf ga je je isoleren net zoals met Ruben is gebeurd, je ontwikkeld dan een soort mensenhaat en ziet de mooie dingen van het leven niet meer. Zoiets als liefde kan je nauwelijks meer voorstellen, gelukkig heeft Bente dit Ruben op tijd laten zien anders was hij waarschijnlijk al zijn levenslust kwijtgeraakt. Ervaringsverslag: Ik vond het een redelijk mooi boek en zou graag nog een boek over dit thema lezen, ik vond het fijn om te zien hoe een mens in positieve zin kan veranderen en weer zin in het leven kan krijgen. Ruben is in dit verhaal erg veranderd door de eenzaamheid die hem heeft laten nadenken over zijn leven ook heeft Bente hem geholpen over zijn mensenhaat heen te komen. Het stuk dat hij alleen op de boot zit en dat Bente elke dag een keertje langs komt vond ik het boeiends en het leukst. Er was een soort spanning tussen die twee wat je nieuwsgierig maakte naar hoe het verder zou gaan. Nadat Ruben uit zijn boot bevrijdt is, is de spanning eraf en is de motivatie ook gedeeltelijk weggezakt om verder te lezen. Dingen die ik echt raar vond was bijvoorbeeld het moment dat hij dacht een Chinese Jonk te zien in de verte. En op het laatst waaruit blijkt dat Bente al een jaar dood is wordt alles in twijfel getrokken. Ruben twijfelt of het wel allemaal echt gebeurd is en dat is best verwarrend. Ik denk niet dat ik de hoofdpersoon anders zou laten handelen als ik de auteur was. Hij handelt erg logisch in zijn situatie. Hij verveeld zich en zoekt daarom afleiding, hij maakt af en toe een wandeling en vertaald een boek. Als ik een top 5 zou moeten maken van de boeken die ik dit jaar gelezen heb dan staat deze denk ik op de 3de plaats. Het was niet het beste en mooiste boek dat ik heb gelezen maar ook niet het slechtste. Een redelijk neutrale en gemiddelde plaats dus. De tijd in dit boek bestaat uit enkele volledig vertelde dagen en een paar gebeurtenissen die wat meer tijd innemen, bijvoorbeeld de zoektocht naar Bente. Het hele verhaal is chronologisch verteld. Er zijn geen flashbacks alleen wordt er een keer een herinnering verteld over de vader van Ruben. Ik vind dat de schrijver fijn omgaat met tijd, want doordat hij geen flashbacks gebruikt ontstaat er ook geen verwarring. Wat de schrijver met dit boek wilde bereiken is denk ik mensen laten zien dat ze kunnen veranderen in positieve zin. Als ze er maar lang genoeg bij stilstaan. De schrijver wil mensen die net als Ruben maar weinig levenslust hebben laten zien dat ze dat weer terug kunnen winnen. Ze moeten hun sleur achter zich laten en een hele andere draai aan hun leven geven ook al lijkt dit heel moeilijk. De samenleving waar dit verhaal in afspeelt vind ik nogal kil en koud, met weinig medeleven. Het is erg gericht op het individu. Mensen moeten het zelf maar uitzoeken. Niemand bemoeit zich eigenlijk met de zorg om anderen. Door dit boek wens is dat ik ook enige tijd vast zou zitten op een boot, vastgevroren in het IJselmeer. Gewoon om is goed te kunnen nadenken over mijn leven en wat ik ermee wil bereiken. Wat ik allemaal nog wil gaan doen en hoe ik dat ga doen. Door dit boek besef ik dat mensen om je heen toch wel heel belangrijk is. Een tijdje alleen is wel goed maar het moet niet te lang duren. Iedereen heeft mensen om zich heen nodig, om mee te praten en gedachten mee te delen. Door dit boek besluit ik om niet nog een keer een boek te lezen van deze schrijver. Ik vond de schrijfstijl niet echt prettig en het verhaal soms te onduidelijk. Door dit boek vraag ik me af water met Bente is gebeurd. Er wordt ineens gezegd dat ze al 2 jaar dood is. Maar is dat ook zo? En hoe zou Ruben haar dan gezien kunnen hebben. Of was de schaatsster Bente helemaal niet maar gewoon iemand die haar schaatsen aan had. Door dit boek zie ik in dat liefde heel spontaan kan komen en gaan. de vrouw van Ruben wordt in de rest van het verhaal nog maar weinig genoemd terwijl zij in het begin wel veel aanwezig was. Bente speelt een steeds belangrijkere rol in het leven van Ruben tot het moment dat hij bevrijdt wordt en haar nooit meer terug ziet. Door dit boek geloof ik dat er toeval bestaat. Het moet wel toeval zijn geweest dat Bente en Ruben elkaar zijn tegengekomen. De ontmoeting met Bente heeft Ruben over zijn mensenhaat afgeholpen. Door dit boek voel ik een soort opluchting en blijheid voor Ruben. Hij heeft zijn leven weer terug, maar dan niet zijn oude leven maar een heel nieuw leven waar hij weer met beide benen in staat. Door dit boek hoop ik dat nog meer mensen zo tot zichzelf kunnen komen en hun levenslust weer terug kunnen krijgen. Ik zou dit boek niet zo snel aanraden aan een vriend o vriendin, want het is best een langdradig en raar boek. De schrijfstijl vond ik ook niet echt prettig maar is wel te doen. Het boek is raar omdat het je op het laatst weer helemaal op een dwaalspoor zet. Alles wat er in het verhaal verteld was is dan ineens niet meer zeker.
Verwerkingsopdrachten:
Opdracht 6:
Tien jaar later…. Een bijpersoon blikt tien jaar na afloop van het verhaal terug op de hoofdpersoon en de belangrijke gebeurtenissen uit het boek. Schrijf die terugblik. Laat zien welk verschil de tijd heeft aangebracht.
Er is veel verandert sinds die tijd dat Ruben vast heeft gezeten in het IJsselmeer voor een aantal dagen. Ik weet niet precies wat hem daar is overkomen. Hij praat er ook niet graag over. En ben daarom ook maar gestopt met er naar te vragen. Maar toch ben ik wel benieuwd. Het heeft namelijk zoveel verandert in ons dagelijkse leven nu samen. We zijn weer gelukkig, net een stelletje dat nog helemaal verliefd is. Ik voel me ook weer opnieuw verliefd. Hij is weer die lieve man waar ik toen mee ben getrouwd. Voorheen stond hij altijd chagrijnig op uit zijn bed rond een uur of 10-11, nu staat hij s’morgens vroeg om 7 uur al naast zijn bed. Soms maakt hij zelfs een lekker ontbijtje voor me klaar, gewoon omdat hij daar zin in heeft. Ook hebben we weer contact opgenomen met onze zoon. We hadden hem al jaren niet meer gesproken vanwege 1 stomme ruzie. Dat eigenlijk nooit goed is uitgepraat tot 2 jaar terug dan. Het was allemaal gebaseerd op een misverstand. Stom eigenlijk dat je elkaar dan zo lang stilzwijgt om zoiets onbenulligs. Ook doen we weer mee aan allerlei activiteiten en soms zelfs sport. Golfen doet Ruben het liefst. Lekker onder de mensen. Dat zou je hem voordat hij vast had gezeten met zijn boot nooit kunnen horen zeggen. Hij had een hekel aan mensen. Hij vond ze maar zeurders en pietlutten. Nu niet meer, gelukkig. Ook is hij weer veel op de universiteit geweest. Opvallend veel na die periode op het ijs. Dat viel me wel op maar dat zal wel aan mij liggen. Hij ging vast alleen maar even langs om wat oud collega’s te bezoeken. Die had hij natuurlijk ook al een lange tijd niet gesproken. En misschien wou hij wel opscheppen over zijn avontuurlijke beleving. Want dat is toch niet niks. Vastgevroren zitten in het midden van het IJsselmeer.
Wat houdt hen bezig? Ruben zit vastgevroren in het Ijselmeer, Bente komt onverwachts langs en bezoekt hem nog een aantal keer. Hoe is hun relatie? Ruben wordt verliefd op Bente, hierdoor herondekt hij de liefde. 3.) De tijd: Welke historisch tijd speelt het zich af? In de tegenwoordige tijd. 4.) De plaats: Waar precies in de wereld speelt het zich af? In het IJselmeer
Geeft de plaats van handeling extra betekenis? Ja, het kleine plekje in het IJselmeer laat Ruben zien dat hij mensen toch wel nodig heeft en zo komt hij van zijn mensenhaat af. Ook onderbreekt het zijn in dat bootje zijn sleur van zijn leven waar hij zo’n hekel aan heeft. 5.) De omstandigheden: In wat voor omstandigheden speelt het zich af? In redelijk barre omstandigheden, Ruben zit vastgevroren in het IJselmeer en kan dus geen kant meer op. Hij zit opgesloten op zijn eigen boot zonder mensen om zich heen. Hij zit daar alleen met zijn gedachten. Soms lijkt het wel of hij een beetje doordraait bijvoorbeeld wanneer hij denkt een Chinees jonk te zien. Vormen die omstandigheden het onderwerp of is het meer decor waartegen het zich afspeelt? De omstandigheden vormen het onderwerp. Het hele verhaal draait erom dat hij daar vast zit. Doordat hij daar vast zit komt hij in contact met Bente. 6.) Het vertelstandpunt: Door wie zijn ogen lees je het verhaal? Het verhaal wordt verteld door een alwetende verteller door middel van een hij-perspectief. Is de verteller zelf een van de personages? Of is het min of meer een manier van vertellen dat niet aan een persoon gebonden is? Het is min of meer een manier van vertellen dat niet aan een persoon gebonden is.
Ruben is al heel lang gelukkig getrouwd met Ina en vindt haar geweldig, maar voelt zich ook aangetrokken tot Bente. 2. De zoektocht
De zoektocht speelt op 2 vlakken een belangrijke rol in het verhaal. Namelijk eerst de zoektocht van zijn vader naar de coelacanth. Later stelt hij zelf een zoektocht in naar Bente Nerwanen, omdat zij zijn gedachten nog steeds in een greep heeft. 3. De afsluiting
Eerst was Ruben samen met zijn vrouw afgezondert van de rest van de wereld, maar zij is na 2 weken weggegaan omdat ze niet zo lang verlof op haar werk kon krijgen. Nu zat hij daar dus alleen, en dat was toch wel te merken. 4. De dood ’’Plotseling had hij het gevoel dat er iemand in de openstaande deur naar het voordek was komen staan en hij wist meteen dat het de Dood was.”(blz. 155) “Ach, dat is altijd hetzelfde liedje, zei de Dood. Dat soort oproepen neem ik niet serieus. ‘En kan het dat je een half jaar geleden op het Ijsselmeer was? Toen heb je me bang gemaakt.’ “ (blz. 155) 5. De onachterhaalbaarheid van de waarheid
Ruben begint te twijfelen of hij de Chinese jonk wel echt gezien heeft, en of de schaatsster hem wel echt heeft bezocht. 6. Jeugdleed
Hij had het nooit echt verwerkt dat hij zo weinig vaderlijke aandacht had gehad en dat zijn vader hem in de steek had gelaten omdat naar een vis op zoek te gaan. 9.) Wat wilde de schrijver aan zijn lezers duidelijk maken? De schrijver wil duidelijk maken dat iedereen warmte en geborgenheid om zich heen nodig heeft. En door de toenemende individualisering moeten we dit zeker in de gaten houden. Als je niet genoeg warmte krijgt van buitenaf ga je je isoleren net zoals met Ruben is gebeurd, je ontwikkeld dan een soort mensenhaat en ziet de mooie dingen van het leven niet meer. Zoiets als liefde kan je nauwelijks meer voorstellen, gelukkig heeft Bente dit Ruben op tijd laten zien anders was hij waarschijnlijk al zijn levenslust kwijtgeraakt. Ervaringsverslag: Ik vond het een redelijk mooi boek en zou graag nog een boek over dit thema lezen, ik vond het fijn om te zien hoe een mens in positieve zin kan veranderen en weer zin in het leven kan krijgen. Ruben is in dit verhaal erg veranderd door de eenzaamheid die hem heeft laten nadenken over zijn leven ook heeft Bente hem geholpen over zijn mensenhaat heen te komen. Het stuk dat hij alleen op de boot zit en dat Bente elke dag een keertje langs komt vond ik het boeiends en het leukst. Er was een soort spanning tussen die twee wat je nieuwsgierig maakte naar hoe het verder zou gaan. Nadat Ruben uit zijn boot bevrijdt is, is de spanning eraf en is de motivatie ook gedeeltelijk weggezakt om verder te lezen. Dingen die ik echt raar vond was bijvoorbeeld het moment dat hij dacht een Chinese Jonk te zien in de verte. En op het laatst waaruit blijkt dat Bente al een jaar dood is wordt alles in twijfel getrokken. Ruben twijfelt of het wel allemaal echt gebeurd is en dat is best verwarrend. Ik denk niet dat ik de hoofdpersoon anders zou laten handelen als ik de auteur was. Hij handelt erg logisch in zijn situatie. Hij verveeld zich en zoekt daarom afleiding, hij maakt af en toe een wandeling en vertaald een boek. Als ik een top 5 zou moeten maken van de boeken die ik dit jaar gelezen heb dan staat deze denk ik op de 3de plaats. Het was niet het beste en mooiste boek dat ik heb gelezen maar ook niet het slechtste. Een redelijk neutrale en gemiddelde plaats dus. De tijd in dit boek bestaat uit enkele volledig vertelde dagen en een paar gebeurtenissen die wat meer tijd innemen, bijvoorbeeld de zoektocht naar Bente. Het hele verhaal is chronologisch verteld. Er zijn geen flashbacks alleen wordt er een keer een herinnering verteld over de vader van Ruben. Ik vind dat de schrijver fijn omgaat met tijd, want doordat hij geen flashbacks gebruikt ontstaat er ook geen verwarring. Wat de schrijver met dit boek wilde bereiken is denk ik mensen laten zien dat ze kunnen veranderen in positieve zin. Als ze er maar lang genoeg bij stilstaan. De schrijver wil mensen die net als Ruben maar weinig levenslust hebben laten zien dat ze dat weer terug kunnen winnen. Ze moeten hun sleur achter zich laten en een hele andere draai aan hun leven geven ook al lijkt dit heel moeilijk. De samenleving waar dit verhaal in afspeelt vind ik nogal kil en koud, met weinig medeleven. Het is erg gericht op het individu. Mensen moeten het zelf maar uitzoeken. Niemand bemoeit zich eigenlijk met de zorg om anderen. Door dit boek wens is dat ik ook enige tijd vast zou zitten op een boot, vastgevroren in het IJselmeer. Gewoon om is goed te kunnen nadenken over mijn leven en wat ik ermee wil bereiken. Wat ik allemaal nog wil gaan doen en hoe ik dat ga doen. Door dit boek besef ik dat mensen om je heen toch wel heel belangrijk is. Een tijdje alleen is wel goed maar het moet niet te lang duren. Iedereen heeft mensen om zich heen nodig, om mee te praten en gedachten mee te delen. Door dit boek besluit ik om niet nog een keer een boek te lezen van deze schrijver. Ik vond de schrijfstijl niet echt prettig en het verhaal soms te onduidelijk. Door dit boek vraag ik me af water met Bente is gebeurd. Er wordt ineens gezegd dat ze al 2 jaar dood is. Maar is dat ook zo? En hoe zou Ruben haar dan gezien kunnen hebben. Of was de schaatsster Bente helemaal niet maar gewoon iemand die haar schaatsen aan had. Door dit boek zie ik in dat liefde heel spontaan kan komen en gaan. de vrouw van Ruben wordt in de rest van het verhaal nog maar weinig genoemd terwijl zij in het begin wel veel aanwezig was. Bente speelt een steeds belangrijkere rol in het leven van Ruben tot het moment dat hij bevrijdt wordt en haar nooit meer terug ziet. Door dit boek geloof ik dat er toeval bestaat. Het moet wel toeval zijn geweest dat Bente en Ruben elkaar zijn tegengekomen. De ontmoeting met Bente heeft Ruben over zijn mensenhaat afgeholpen. Door dit boek voel ik een soort opluchting en blijheid voor Ruben. Hij heeft zijn leven weer terug, maar dan niet zijn oude leven maar een heel nieuw leven waar hij weer met beide benen in staat. Door dit boek hoop ik dat nog meer mensen zo tot zichzelf kunnen komen en hun levenslust weer terug kunnen krijgen. Ik zou dit boek niet zo snel aanraden aan een vriend o vriendin, want het is best een langdradig en raar boek. De schrijfstijl vond ik ook niet echt prettig maar is wel te doen. Het boek is raar omdat het je op het laatst weer helemaal op een dwaalspoor zet. Alles wat er in het verhaal verteld was is dan ineens niet meer zeker.
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden