Dooi door Rascha Peper

Zakelijke gegevens: Titel: Dooi
Auteur: Rascha Peper
Uitgeverij: L.J. Veen Amsterdam/Antwerpen A verwachtingen en eerste reactie Het boek Dooi van Rascha Peper lijkt me wel een leuk boek om te gaan lezen. Ik heb voordat ik een boek in de bibliotheek ging kiezen eerst gekeken op de site van dossierlezen.nl waarbij ik dit boek dus zag staan. Omdat dit boek van een van de (vele) schrijvers was waaruit we konden kiezen besloot ik te gaan kijken waar dit boek over zou gaan. Nadat ik een korte inhoud op die site had gelezen sprak dit boek me wel aan en besloot het daarom om te gaan lezen. Over het algemeen vond ik het wel een mooi boek om te gaan lezen. Alleen zaten er wel een aantal lastige woorden in waarvan ik nog nooit gehoord had en dus ook niet wist wat deze woorden betekenden. Een aantal van die woorden zijn: geagiteerd (blz. 48), catechisatie (blz. 82) en rancune (blz. 113. Maar doordat ik sommige woorden niet begreep was het verhaal nog wel goed te volgen. B beknopte samenvatting en analyse Aan het begin van het boek ligt Ruben Saarloos, een 58-jarige vertaler, met zijn boot de Harnasman inmiddels al vier weken ingevroren in het IJsselmeer aan de kust van een klein onbewoond eiland. Tijdens een tochtje met zijn vrouw op tweede kerstdag werden ze overvallen door de vorst. Na twee weken verliet zijn vrouw de boot wegens werkverplichtingen voordat de dooi is ingevallen. Hijzelf blijft alleen achter op het schip omdat hij bang is dat zijn schip door het kruien van het ijs zal zinken. Bovendien wil hij niet bij anderen logeren. In volstrekte eenzaamheid brengt hij hier zijn dagen door. De eenzaamheid valt hem zwaar. Het enige contact dat hij heeft met de buitenwereld, heeft hij via zijn mobiele telefoon. Zijn dagen bestaan uit het maken van wandelingen, het tellen van konijnen en het vertalen van een engels boek over vissen, onder andere over de Coelacanth. Dat wekt bij hem herinneringen op aan zijn vader. 's Nachts droomt hij over zijn vader. Zijn vader heeft zijn hele leven gewijd aan een vergeefse onderneming: het vinden van een coelacanth, een raadselachtige vis. Door deze onderneming heeft Ruben's vader zijn gezin verwaarloosd. Bovendien heeft het overlijden van zijn nichtje Mady hem diep getroffen. Ruben heeft hiervan geleerd zich te pantseren tegen wat het leven tegen je kan doen. Hij wantrouwt mensen en hij is mensenschuw. Tijdens zijn verblijf op het IJsselmeer werd hij geconfronteerd met een aantal bizarre gebeurtenissen. Zo meent hij een keer een Chinese jonk aan de horizon te zien opdoemen, hij krijgt een keer een mysterieus telefoontje voor ene Omsof die op zijn mobiele nummer bereikbaar zou zijn. Juist nu er door geen mens meer geschaatst wordt, duikt er een schaatsster op. Het blijkt hier om een roodharig meisje te gaan dat in Amsterdam het verband onderzoekt tussen prikkels en de ziekte van Alzheimer. Het valt Ruben op dat zij luchtig gekleed is en dat zij er smal en bleek uitziet. Hij vindt het vreemd dat zij het niet koud heeft. Deze roodharige schaatsster brengt weer kleur in het leven van Ruben, zij ontdooit de harnasman. De schaatsster belooft de volgende dag terug te komen. Zij zal dan ook de door hem gewenste sigaren meebrengen. Deze schaatsster bezoekt Ruben drie keer. Het leven is voor hem nu best aangenaam. Bij de tweede ontmoeting leest hij in de schaatsen van de schaatsster de naam Bente Nerwanen. Hij vermoedt dat zij zo heet. Op de derde dag neemt zij hem lucifers mee en de Daily Mirror. In de Daily Mirror staat een artikel over de Coelacanth. Bovendien bedrijven ze tijdens deze derde ontmoeting de liefde. Na deze drie ontmoetingen wordt het ijs rondom de harnasman door de kustwacht doorbroken. Iedereen is enthousiast dat Ruben door de kustwacht ontzet wordt, behalve Ruben, hij beseft dat hij Bente voorlopig niet meer zal zien. Terug in de bewoonde wereld start Ruben een zoektocht naar Bente, net zoals zijn vader dat bij de Coelacanth deed. Bij de VU, waar Bente werkzaam zou zijn, vertellen ze Ruben dat Bente al bijna een jaar dood is. Ruben bezoekt voorts het graf van Bente. Hij beseft dat hij Bente nooit meer zal zien en hij staakt zijn zoektocht. Op het einde van het verhaal heeft Ruben een dialoog met de dood die Ruben komt halen. Dankzij Bente heeft Ruben zijn jeugdtrauma's verwerkt en is hij weer een mens geworden. Ruben is klaar voor de dood. Hij is rijp om te sterven, want hij heeft vrede met zijn leven. Hij vindt het best dat de dood spoedig zal komen. Ruben koopt uiteindelijk nog een antieke scheepslantaarn. Hij ziet dus weer licht in de Duisternis. Misschien heeft Bente hem toch nog de kracht gegeven om verder te leven. In als hij zal sterven, dan sterft Ruben tenminste met vrede.
Personages Ruben Saarloos: Ruben is de hoofdpersoon van het verhaal. Hij is 58 jaar oud en boekenvertaler van beroep. Zijn vrouw heet Ina, en hij is met haar getrouwd. Samen hebben zij geen kinderen. Ruben vertaalt Engelse wetenschappelijke boeken. Ondanks het feit dat hij de meeste boeken gruwelijk vindt, kan hij zich bij dit werk in zichzelf terugtrekken en heeft hij hierbij geen last van anderen. Ruben wordt op het IJsselmeer tijdelijk uit zijn gewone doen gehaald om eens goed over zichzelf te kunnen nadenken. Hij leidt namelijk aan zijn trauma’s die hij in zijn jeugdtijd heeft gehad. In zijn jeugdtijd is hij verwaarloosd door zijn vader, die op zoek was naar de Coelacanth, een bijzondere vis. Bovendien kon hij niet goed met zijn moeder overweg en heeft het overlijden van zijn nichtje Mady hem diep getroffen. Bovendien is hij mensenschuw waardoor hij er een hekel aan heeft om onder de mensen te komen, hij heeft vooral een hekel aan de collega's van zijn vrouw. Hij is een karakter omdat je veel over zijn innerlijk te weten komt. Tijdens zijn eenzame verblijf is hij dus veel Engelstalige boeken aan het vertalen. Ook krijgt hij een bijzondere relatie met een schaatsster die hem iedere dag op komt zoeken. Ze bedrijven zelfs na 4 dagen al de liefde en hij wordt heel open wanneer hij haar ziet. Tijdens zijn verblijf verlangt hij heel erg naar haar, en verteld haar verhalen die hij kwijt wil. De liefde in Ina is er eigenlijk niet meer zo erg bij hem, hij verlangt na de ontmoeting van Bente alleen maar naar bente. Ina Saarloos: zij is de vrouw van Ruben. Ze heeft blond haar met een slordig knotje. Zij is juist erg levenslustig, in tegenstelling tot Ruben. Ina werkt als secretaresse op een accountantskantoor. Ze is erg belangstellend, want wanneer ze thuis is, belt ze Ruben bijna elke dag wel op om te vragen hoe het met hem is. Verder kom je eigenlijk weinig te weten over haar omdat ze al vrij snel naar de woning in Amsterdam gaat omdat ze geen verlof meer van haar werk kon krijgen. Zij is een type. De schaatsster: Bente is een jonge vrouw rond de 20 jaar oud , die elke dag naar Ruben toe schaatst om hem van gezelschap te voorzien. Zij heeft een lichte, sproetige huid en rode haren. Bovendien is zij bleek en mager. Bij de eerste ontmoeting met Ruben was zij geheel in het zwart gekleed. Ze is erg luchtig gekleed, terwijl het buiten toch koud weer is want het vriest. Op de eerste dag wanneer ze Ruben ontmoette vraagt ze of ze nog boodschappen voor hem mee moet nemen, omdat hij natuurlijk niet van zijn boot af kan. Ze keert iedere dag weer terug naar Ruben, en iedere dag komt ze weer schaatsend. Na de vierde ontmoeting gaan ze met elkaar naar bed. Verder is Bente eigenlijk maar een vaag type, ze zegt namelijk maar weinig tegen Ruben. Zij is dus een type. Perspectief en verteller Het verhaal wordt verteld door middel van het hij/zij perspectief. Het verhaal wordt door de ogen van Ruben verteld. In het verhaal kom je voortdurend alles over hem te weten. Alle handelingen die hij doet worden door hem verteld. Een voorbeeld: Blz. 109: "Hoe vond je het bij me, zou hij haar willen vragen. In het boek stonden veel van zulke beschrijvingen. Je komt dus veel over de gedachtes en handelingen van Ruben te weten, maar over die van de andere personages stukken minder. Motieven De motieven die in het verhaal voorkomen zijn: - jeugdtrauma: het jeugdtrauma van Ruben speelt een rol in het verhaal. Er wordt over dit trauma verteld. Dat het is ontstaan doordat hij is verwaarloosd door zijn die vader die op zoek was naar de Coelacanth en zo geen tijd aan zijn kind(eren) schonk. In het boek kom je over dit jeugdtrauma te weten wanneer Ruben bezig is met het vertalen van een boek over vissen, onder andere over de Coelacanth heeft dit toch wel herinneringen opgeroepen bij hem over zijn jeugd. - verliefdheid en gevoel: Ruben is alleen en eenzaam op zijn boot achtergebleven en verveeld zich omdat er niemand is die hem kan vergezellen. Wanneer hij Bente ontmoet geeft dat zijn leven weer kleur. Iedere keer verlangt hij naar haar en wanneer hij weer thuis bij zijn vrouw Ina is, is het verlangen op den duur zo groot dat hij haar in het ziekenhuis probeert op te zoeken wat heel anders afloopt dan hij had gehoopt, want ze blijkt al bijna een jaar dood te zijn. - relatieproblemen: de relatie tussen Ruben en zijn vrouw Ina loopt niet zo lekker als het eigenlijk zou moeten. Zijn gevoelens voor haar zijn een stuk minder dan toen ze nog maar net bij elkaar waren. Zeker wanneer Ruben met Bente naar bed is geweest op de dagen dat hij alleen op de boot was achtergebleven is zijn liefdesgevoel voor Ina een stuk minder omdat hij toch wel erg verlangt naar Bente. - dooiend ijs: Ruben zit vast in het Ijsselmeer omdat de boot in het ijs is vastgevroren. Wanneer hij alleen is achtergebleven op de boot begint het ijs langzaam aan te dooien. Wanneer het ijs helemaal ontdooid is, is hij Bente kwijt en weer terug bij zijn oude vertrouwde vrouw. Ruimte Het verhaal speelt zich af op verschillende plaatsen. De belangrijkste plaats waar het verhaal ook het langst plaatsvindt is het Ijsselmeer. Ruben verblijft in zijn boot op het Ijsselmeer. De plaats waar de boot precies ligt is bij een klein onbewoond eilandje. Op dat eilandje is niks te beleven er staan een paar bomen. Op het eilandje is het maar uitgestorven. Verder is het nogal leeg bij de Harnasman (de boot). De ruimte om de boot heen is erg uitgestrekt en heel in de verte zie je kleine zichtpunten van enkele omliggende steden, maar deze liggen wel een aantal kilometers verderop. Er zijn geen mensen meer op het ijs, want het begon al te dooien en de toestand van het ijs werd dus steeds slechter. De enige die nog bij Ruben komt is Bente Nerwanen. Na de eerste dag zitten er bij de boot van Ruben krassende kraaien, deze zitten vooral op het eilandje op de grond of in de bomen. Op het ijs liggen een paar dode konijnen. De sfeer is dus erg naar en verwijst naar de dood. De boot van Ruben is groot genoeg om in te kunnen leven. Er is een loopplankje aanwezig waarop Ruben steeds Bente mee naar binnen neemt en naar buiten laat. Bij de deur van de boot is meteen een trapje wat de woonkamer van de boot inleidt. Verdere plaatsen in het verhaal zijn: - het huis van Ruben en Ina. Je komt maar weinig over dit huis te weten omdat het niet zo’n belangrijke plek is. Maar het is een standaard huis. Dit huis staat in Amsterdam wat de thuisplek van Ruben en Ina is. - het universiteitencomplex van de VU. Hier gaat Ruben naar toe om Bente op te zoeken -Nibbixwoud: De wooplaats van Bente. Ruben zoekt hier het graf van Bente op. De begraafplaats ligt er wat vervallen en verlaten bij. Het kerkhof van Nibbixwoud geeft een trieste maar verlossende sfeer. Een trieste sfeer omdat Ruben weet dat hij Bente nooit meer zal zien en een verlossende sfeer omdat het lijkt dat hij het feit verwerkt heeft, dat hij Bente nooit meer zal zien.
Stijl Ik vond de stijl van het boek niet echt moeilijk. Er zaten niet echt extreem moeilijke en lange zinnen in. De zinnen waren niet extreem lang of extreem kort, maar normaal. Wel zaten er een aantal moeilijke woorden in waarvan ik nog nooit had gehoord en dus ook niet wist wat ze betekenden. Maar over het algemeen was dan wel te begrijpen waar het verhaal over ging. Ook viel het aantal moeilijke woorden wel mee, ze stonden niet allemaal bij elkaar of zo, maar meer verspreid over een aantal bladzijden. Thema Het thema van het boek is de dood. symbolen die het thema verduidelijken: - De aanwezigheid van krassende kraaien (teken van de dood). - Het spookschip dat Ruben in de verte ziet. - De aanwezigheid van Vlaamse gaaien (teken van de dood). - Dode konijnen op het eiland. - Het telefoontje, waarin Ruben werd verteld dat meneer Omshof (Bargoens voor "de dood") aan boord is. - Het kraken van Rubens boot. Het lijkt alsof er nog iemand aan boord is. Dit is de dood. - De aanwezigheid van Bente, zij is waarschijnlijk uit de dood opgestaan. Dit verwijst weer naar haar zwarte kleuren, het weinige aantal kleren dat ze aan heeft voor zo’n koude dag, ze is erg mager en erg bleek. Tijd Het verhaal begint met kerst, want aan het begin van het verhaal zit hij er al 4 vier weken en ze zijn met kerst vastgevroren. Dan zijn ze in november op een grote veiling van scheepsattributen waar het verhaal eindigt. Het handelingsverloop is dus van december tot november, dus de vertelde tijd duurt ongeveer 11 maanden. De verteltijd is ongeveer 5 uur. Het verhaal wordt chronologisch verteld, maar er komt wel een flashback in voor. De flash back, is als Ruben zijn vader en de Coelacanth herinnert. Door deze flash back wordt het verhaal nog wel chronologisch verteld Tijdvertraging Alle ontmoetingen tussen Bente en Ruben worden uitvoerig beschreven. Hier treedt tijdrekking op. Ook treedt er tijdverdichting op. Het verhaal verteld zich verspreid over 130 pagina’s van de 158 die het boek heeft over het Ijsselmeer. Dit stuk verhaal heeft een vertelde tijd van ongeveer een maand. Wanneer hij weer thuis is, worden er nog maar weinig details verteld. Er zijn dan nog ongeveer 30 pagina’s waarbij het laatste deel van het verhaal wordt beschreven. Dit laatste deel duurt wel een paar maanden. De belangrijkste gebeurtenissen zijn dus uitvoerig(er) beschreven dan het laatste stuk wanneer Ruben weer thuis is bij zijn vrouw in Amsterdam. De gebeurtenissen in de laatste dertig bladzijden zijn dus minder interessant, waardoor er gebruik is gemaakt van tijdverdichting. Titelverklaring Voor dit boek is de titel Dooi gekozen omdat: - het ijs waarin de Harnasman vastligt begint te smelten omdat het warmer wordt. -de dooi van het "harnas" dat Ruben ten gevolge van jeugdtrauma’s heeft opgedaan. Doordat hij een aantal dagen heeft vastgelegen in het Ijsselmeer heeft hij na kunnen denken over zijn jeugdtrauma die hij heeft opgelopen. Doordat hij een boek aan het vertalen was over de Coelacanth, wekte dit herinneringen aan zijn vader op. Zijn vader was namelijk in Rubens jeugdjaren op zoek naar de Coelacanth, waardoor Ruben helemaal verwaarloosd werd door zijn vader. Doordat hij op de boot alleen kon nadenken heeft dit hem veel opgeleverd en hielp hem dit weer een beetje om over zijn trauma heen te komen.
C verwerkingsopdracht Dit is de beschouwing die we woensdag 8 december in de les hebben gemaakt. D eindoordeel Het begin van het verhaal kwam echt op me over, want natuurlijk kun je met je boot vastraken op het IJsselmeer bij een onbewoond eilandje. Dit zou daarom ieder mens kunnen overkomen. Wat vreemder werd het al dat een schaatster als Bente hem iedere dag trouw op kwam zoeken, terwijl de toestand van het ijs steeds slechter en slechter werd. Maar goed, dit kan natuurlijk ook nog wel gebeuren al is het wel erg vreemd. Toen Ruben de zoektocht naar Bente begon vond ik het wel erg vreemd dat zij eigenlijk niet meer leefde en hij dus een relatie met een dood iemand had gehad. Maar goed, door die gebeurtenissen die af en toe wel eens vreemd op me overkwamen vond ik het wel een interessant boek om te gaan lezen. Niet dat het een favoriet boek van me wordt, maar een beetje onwerkelijk mag van mij wel. Doordat ik nooit eerder een boek met zo’n gebeurtenis had gelezen is het toch weer wat meer afwisseling van het onderwerp van een boek. Veel boeken hebben dezelfde verhaallijnen, zoals de liefde. Maar in dit boek is dit weer heel anders, iets dat nooit in de werkelijkheid zou kunnen waardoor het toch weer een beetje aantrekkelijk wordt om te gaan lezen. De personen in dit verhaal allemaal wel echt op me over. Ruben is namelijk gewoon een standaard man met zijn vrouw Ina, die ook niet onwerkelijk is of zo. Bente vind ik al iets minder geloofwaardig overkomen, maar voordat ik nog niet wist dat ze eigenlijk helemaal niet leeft en dus uit de dood is opgestaan had ik haar als een mens ervaren van vlees en bloed. Natuurlijk was het wel een beetje vreemd dat ze zulke dunnen kleren droeg op een koude winterse dag, maar dit kan natuurlijk wel in de werkelijkheid. Het verhaal was niet echt lastig te lezen, ondanks een aantal moeilijke woorden die erin stonden was de tekst wel goed te begrijpen. Want zoveel moeilijke woorden kwamen er nou ook niet in voor. Ik vond het verhaal absoluut geen spannende gebeurtenissen bevatten. Dat vond ik wel weer een nadeel van het boek. Het boek bevatte sowieso niet echt veel boeiende gebeurtenissen want er gebeurt sowieso al weinig. Het enige wat er gebeurt is dat Ruben alleen achterblijft op de boot, er dan een schaatser langskomt met wie hij een korte intieme relatie krijgt, hij weer thuis is en haar dan op gaat zoeken omdat hij haar mist. Er gebeurt dus niet zo heel erg veel, en wat er dan wel gebeurt vind ik niet echt bijzonder. Zeker doordat er geen spanning in zit is dit wel een minpuntje van het boek. Maar hierdoor keur ik het boek zeker niet af. Want ik was wel af en toe nieuwsgierig wat er verder ging gebeuren maar het was niet zo dat ik echt perse wilde weten wat er verder met hem ging gebeuren.