De vloek van Polyfemos door Evert Hartman

Inleiding: Het boek gaat over Odysseus en zijn soldaten die na de slag van Troje weer terugkeert naar zijn vaderland Ithaka. Het gaat dus niet over de slag van Ithaka, wat het meest bekende verhaal is van Odysseus, maar de tijd die daarna kwam. De reis verloopt echter niet op rolletjes. Odysseus komt met zijn mannen tegenover vele tegenslagen te staan en verliest hierbij ook veel van zijn manschappen. Het boek bestaat uit 3 delen: Het eerste deel gaat over de tijd die vlak na de slag van Troje zich afspeelt en de gebeurtenissen die zich dan voordoen. In het tweede deel wordt er een tijdsprong gemaakt van 10 jaar. Het is een kort stukje over hoe het leven dan op Ithaka is. Het derde deel dat daarop volgt is het vervolg van het tweede deel maar dan hoe het met Odysseus is in die tijd. Verwachting vooraf: De titel trok mij wel aan en omdat ik ook wel van geschiedenisverhalen houd, leek me dit een erg leuk, spannend en mooi boek te zijn. De avonturen van Odysseus zijn mij niet al te goed bekend en nu weet ik er een stuk meer van. Eigenlijk dacht ik net als velen dat het over tijdens de slag van Troje zou gaan maar het speelt zich juist na die tijd af. Dat is wel weer een iets anders. Het leek me een erg leuk boek en dat is ook wel gebleken. Ik vind het best wel eens de moeite waard om te lezen. DEEL 1: Het verhaal begint op zee vlak na de slag van Troje als het schip van Odysseus en zijn mannen bij land komen. Het blijkt het land Ismaros te zijn waar de Kikonen wonen. Dat zijn nu niet bepaald echte vrienden van Odysseus en zijn mannen.maar wegens gebrek aan voedel besluit Odyseus aan land te gaan omdat ze volgens hem geen andere keus hebben. In Ismaros wacht hen echter niet veel tegenstand. Het gaat zelfs allemaal zo makkelijk dat Odysseus zich afvraagt of het wel geen valstrik is. Als hij een bepaald huis binnen gaat ziet hij een man in aparte kleding. Hij vraagt zich af wat voor gezin dit moet zijn. Een priestergezin? De man in de aparte kleding vertelt Odysseus dat als hij hen kwaad zal doen, hun bloed zou vloeien over de god Apollo. Aangezien Odysseus de goden graag te vriend hield, doet hij het gezin niks en stelt het huis onder bescherming. Van de priester krijgt hij een zak met wijn. Daarna wil hij zo snel mogelijk vertrekken maar zijn mannen zijn stomdronken en luisteren niet naar hem. De mannen hadden het veel te gezellig en vierden feest. Dat feesten ging een hele tijd door en tenslotte vielen ze in slaap. Odysseus echter kon de slaap niet vatten. Hij dacht de hele tijd dat de Kikonen zouden komen. Maar de Kikonen kwamen die nacht niet. Ze kwamen de volgende morgen. Odysseus zag gelijk dat ze geen schijn van kans maakten. Het waren er veel te veel en ze hadden materialen die Odysseus en zijn manschappen allemaal niet hadden. Maar Odysseus vluchtte niet. Integendeel hij ging de strijd aan. Het duurde de hele morgen, toen begonnen de Kikonen veld te winnen. Odysseus zag het en hij beveelde zijn mannen om terug te keren naar de schepen. Met moeite lukte het ze om terug te komen bij de schepen en weg te komen. Maar ze krijgen dan nog geen rust. Al snel steekt een storm de kop op. Het was niet zomaar een storm, het was een storm zoals je die bijna nooit meemaakt. Alsof dat alles nog niet erg genoeg was, kwam er ook nog een wervelstorm. Maar in de storm worden ze naar land toe gedreven. Daar blijven ze een dag of twee voor anker liggen. Op een gegeven ogenblik komen ze op het eiland bij de Kyklopen en wel bij de Kykloop Polyfemos. Die houdt hen een paar dagen gevangen en eet elke dag een paar van zijn mannen op. Odysseus weet niet wat hij moet doen. Hij bedenkt een list om Polyfemos dronken te voeren en hem dan zijn oog uit te steken . Daarna zullen ze onder de schapen hangend, proberen naar buiten te komen. Als Polyfemos naar Odysseus' naam vraagt, zegt hij dat hij Niemand heet. Polyfemos roept de andere Kyklopen en zegt dat Niemand hem zijn oog heeft uitgestoken. De andere Kyklopen denken echter, dat Polyfemos niet goed bij zijn hoofd is en gaan weer weg. De volgende dag als Polyfemos zijn schapen naar buiten laat, hangen Odysseus en zijn mannen onder de schapen. Ze komen buiten en gaan terug naar het schip waar Odysseus het bevel geeft om gelijk te vertrekken. Zijn mannen zien dat ze nog maar met 7 man zijn teruggekomen en vragen wat er aan de hand is. Odysseus vertelt het hele verhaal. Als ze ver genoeg uit de kust zijn roept Odysseus Polyfemos. Zijn mannen verklaren hem voor gek. Maar Odysseus zegt dat Polyfemos best wel mag weten wie hem te slim is afgeweest en hij roept naar Polyfemos dat hij Odysseus is. Dat had hij beter niet kunnen doen, want Polyfemos spreekt een vloek over Odysseus' mannen uit: 'Vader Poseidon, als ik werkelijk uw zoon ben luister dan naar mij! Laat Odysseus nooit thuiskomen! Maar als dat wel gebeurd laat het dan lang duren! Laat hem al zijn mannen verliezen, zodat hij eenzaam zal zijn! Laar hem thuis op Ithaka niet dan ellende vinden! Een dag later voeren ze weer uit van het eiland waar ze gastrand waren omdat er een gunstige wind. Al gauw kwamen ze weer bij land. Van de heerser van het eiland krijgen ze een zakje waarin alle winden opgesloten zitten behalve de gunstige wind die hen terug zal brengen naar Ithaka. Een paar dagen later vertrekken ze weer en ze gaan hard op weg naar Ithaka. Alles lijkt goed te gaan ,ze hebben geen last meer van tegenslagen en de goden lijken hen goed gezind te zijn. Als Ithaka een paar dagen later in zicht komt valt Odysseus van vermoeidheid in slaap. Zijn mannen maken het zakje met de winden open maar dat hadden ze beter niet kunnen doen. Onmiddellijk stak er een storm de kop op en werden ze weer de hele andere kant op gedreven dan naar Ithaka. Odysseus werd er wakker van en schold zijn mannen de huid vol. De storm duurde dagen. Toen na een paar dagen het eiland van de winden weer in zicht kwam, besloot hij om nog eens om een zakje met winden aan de heerser van het eiland te gaan vragen. Maar hij zegt nee omdat hij vindt dat het Odysseus' schuld is dat zijn mannen het zakje hebben opengemaakt. Verbijsterd voeren Odysseus en zijn mannen weer de zee op. Een paar dagen later kwamen ze weer bij een eiland aan en ze legden aan in de haven. Odysseus stuurt een paar van izjn mannen op verkenning uit om uit te vinden op welk eiland ze terecht zijn gekomen.maar daar komen ze al snel achter. Het blijkt het eiland te zijn waar Laistrygonen woonden. Die blijken nog erger te zijn dan de Kyklopen en weer verliest Odysseus een van zijn mannen omdat hij wordt opgegeten. Zo snel als ze kunnen proberen ze van het eiland weg te komen. Maar ze kunnen het niet helpen dat een paarhonderd van zijn mannen de dood vinden door de met stenen gooiende Laistrygonen.maar met toch nog voldoende mannen om verder te reizen gaan ze weer de zee op en komen ze tenslotte op het eiland waar de knappe Kirke woont.Weer stuurt Odysseus en paar van zijn mannen erop uit om de boel te verkennen. Maar na een tijdje komt er eentje van terug. Hij is helemaal in paniek want een tovenares heeft alle verkenners, behalve hem, in zwijnen verandert. Odysseus besluit eropaf te gaan en ziet op een gegeven ogenblik een huisje. Hij hoort ook mooi gezang. Maar voor hij naar binnen gaat ontmoet hij Hermes de bode van de goden. Hermes vertelt hem een aantal dingen die hij van Kirke moet weten en dingen die hij met Kirke moet doen. Odysseus luistert aandachtig en doet precies wat Hermes hem vertelt te doen. Dan kan hem in ieder geval niks gebeuren.Odysseus volgt het advies van Hermes op en zo kan hij tegen Kirke op. Na een tijdje verandert Kirke zijn mannen die in zwijnen verandert waren weer gewoon in mannen en Odysseus en zijn mannen blijven nog een hele poos op het eiland bij Kirke. Op een gegeven moment vertelt Odysseus tegen Kirke dat hij en zijn mannen weer verder willen varen. Kirke raad hem aan om naar de ziener Teiresias te gaan maar dat was in de schimmenwereld, en daar was nog nooit iemand van terug gekeerd Maar Odysseus slaagt er wel in om uit de schimmenwereld terug te keren en hij heeft de nodige informatie van Teiresias gekregen o.a. ze zouden bij een eiland komen waar hele mooie dikke runderen zouden lopen, maar daar moesten Odysseus en zijn mannen vanaf blijven. Dit waren namelijk de runderen van de god Helios. Zoals voorspelt komen ze bij dat eiland en inderdaad, er zijn daar honderden mooie runderen. Een paar dagen houden Odysseus' mannen zich aan de belofte om niet aan de runderen te komen maar op een bepaald moment hebben ze zo'n honger dat ze toch wat runderen slachten. Maar dat hadden ze beter niet kunnen doen want ze leden schipbreuk. DEEL 2: Dit is een sprong naar de gebeurtenissen op Ithaka zo'n 10 jaar later. Telemachos, de zoon van Odysseus is nu een kerel van zo'n 20 jaar. In het huis van z'n moeder en vader zit het helemaal vol met zogenaamde vrijers, die allemaal met zijn moeder, Penelope, wilden trouwen. Maar Penelope wachtte nog altijd op de terugkomst van haar man, Odysseus. Op een gegeven moment krijgt Telemachos een boodschap van de godin Athene. Zij zegt hem dat hij zijn vader moet gaan zoeken en dat doet Telemachos meteen. Als eerste ging hij naar het eiland Pylos waar een oude vriend van Odysseus woonde maar die kon hem niet verteleen waar zijn vader was. Maar toen hij op een ander eiland kwam vertelde iemand hem dat zijn vader bij de nimf Kalypso zat. DEEL 3: In dit deel worden de gebeurtenissen 10 jaar na de schipbreuk verteld. Odysseus vond dat het zoetjes aan tijd werd om terug te gaan naar Ithaka. Hij hield het niet langer uit op dit eiland. Hij miste zijn vrouw en zoon te veel. Dit zei hij ook tegen Kalypso, bij wie hij al jaren op het eiland gevangen zat.Ze liet hem gaan en Odysseus kon zonder te veel moeite terug komen op Ithaka. Daar werd hij ontvangen door een schapen herder. Odysseus vertelde hem wie hij was maar midden in zijn verhaal werd hij plotseling onderbroken. Zijn eigen zoon kwam eraan. Natuurlijk herkende Telemachos hem niet en toen Odysseus hem vertelde wie hij was geloofde Telemachos hem niet meteen. Maar Odysseus maakte hem duidelijk dat hij wel degelijk zijn vader was. Telemachos nam hem mee naar het paleis waar de vrijers nog altijd waren. Hij overzag wat voor puinhoop de vrijers ervan maakte maar dat was nog voor later zorg. Hij moest eerst een stelletje goeie mannen aan zijn kant krijgen zodat hij de vrijers op z'n zachtst gezegd het paleis uit kon jagen. Het lukte hem en toen moest hij zijn vrouw er nog van overtuigen. Met veel moeite kreeg hij het toch voor elkaar. Eindelijk was alles dan toch nog goed gekomen………. Hij was eindelijk weer terug op Ithaka.
Tijd waarin het verhaal zich afspeelt: Het verhaal loopt zo rond 1000 na Christus. Er zijn verschillende keren kijk op het verleden wat er toen is gebeurt maar het verhaal blijft duidelijk en goed te volgen. Plaats waarin het verhaal zich afspeelt: Het verhaal speelt zich grotendeels af op en rond de buurt van de Middellandse Zee. Het centrale punt is het eiland Ithaka omdat het doel van het verhaal is om daar weer terug te keren na een aantal jaren. Het verhaal gaat ook van het ene eiland naar het andere eiland. Het klimaat verschilt nog wel een aantal keren: Dan is het regen, dan storm, dan schijnt de zon enz. enz. Amusement en vermaak: Het verhaal is best wel spannend en je loopt van het ene avontuur in het andere. Ik heb me tijdens het lezen van het boek eigenlijk bijna geen moment verveelt en ik vind dat het boek de moeite waard is om te lezen. Personen die in het verhaal voorkomen: Odysseus: dit is de hoofdpersoon van het verhaal. Het is een dappere krijger. Hij is slim sterk en erg bedachtzaam. Als hij iets wil dan zal het ook gebeuren ook. Zijn lichaam was gespierd hij had blond haar en een kenmerk dat veel in het verhaal gebruikt wordt is het litteken net beven zijn knie. Telemachos: hij is de zoon van Odysseus. Hij komt niet al te veel in het verhaal voor maar ik vind dat hij best wel een belangrijke rol heeft. Het is, in de tijd van het verhaal dat hij beschreven wordt, een man van ongeveer 20 jaar. Hij is best gespierd en neemt het veel op voor zijn moeder tegen de vrijers. Hij hoopt vurig op de terugkomst van zijn vader. Penelope: zij is de vrouw van Odysseus. Ze heeft bijna geen rol in het verhaal, maar ze staat toch centraal omdat Odysseus terug naar haar wil. De Trojanen: zij zijn de mannen die samen met Odysseus en vele anderen de slag van Ithaka hebben gewonnen. Sommigen van hen hebben een behoorlijk grote rol. Ze komen allemaal om het leven. De vrijers: zij zijn het die alles opeten en drinken in het kasteel van Odysseus en Penelope. Ze willen graag allemaal met Penelope trouwen maar dat is niet wederzijds. Op het einde worden ze vermoord. Polyfemos: hij is het die een vloek over Odysseus heeft uitgesproken omdat hij een oog van hem heeft uitgestoken. Uitleg van de titel: De titel van het boek is de vloek van Polyfemos, omdat de vloek die Polyfemos heeft uitgesproken, centraal staat.er wordt verschillende keren in het boek op deze vloek teruggevallen. Persoonlijke mening over het boek: Ik vond het een erg leuk en mooi boek om te lezen. Het is een hele mooie geschiedenis en het verhaal dat trol mij wel aan. Wel waren er af en toe moeilijke namen van personen of eilanden, maar daar heeft men een oplossing voor gezorgd door achterin een woordenlijst met nog wat uitleg over die woorden te geven. Dat vond ik erg handig. Je werd telkens verrast door de gebeurtenissen die zich afspeelden, dus de meeste dingen waren niet voorspelbaar. Ook kun je je niet goed inleven in de gevoelens van de personen en zo en dat is ook wel leuk. Ik vond dat er in het boek niet veel moeilijke woorden werden gebruikt zodat het verhaal nog beter te volgen was. Ik vond het een erg mooie geschiedenis en het boek vind ik echt om aan te raden.