1. Auteur, titel, jaar van uitgave/uitgeverij

De auteur is Willem Frederik Hermans. Het boek heet: ‘de donkere kamer van Damokles’.

Het boek is uitgegeven in 1958 door de uitgeverij G.A. van Oorschot.

2. Biografie en bibliografie van de auteur

Hermans was schrijver en wetenschapper. Na het gymnasium studeerde hij fysische geografie. Hij promoveerde in 1955 en werkte aan de universiteit van Groningen, van 1958 tot 1973. Later verruilde hij Nederland voor Parijs.

Hermans wordt wel gezien als een van de ‘Grote Drie’ in onze literatuur, naast Mulisch en Reve. Opvallend is dat Hermans niet in te delen valt bij een bepaalde stroming. Hij was in zijn leven en werk een individualist, voor wie er geen middenweg bestond en die niet zelden de confrontatie opzocht. Zijn proza valt onder te verdelen in vele romans (o.a. De God Denkbaar-Denkbaar de god , 1956 en Au pair  (1989), novelles (o.a. Het behouden huis  (1951) en Homme’s hoest  (1980), toneel (o.a. Drie drama’s  (1966) en Periander  (1974) en essays (o.m. Ik draag geen helm met vederbos  (1979) en Wittgenstein (1990).

        3. Korte samenvatting

Henri Osewoudt's moeder vermoordt zijn vader uit waanzin, daarom moet ze naar een inrichting. Henri gaat bij zijn Oom Bard, Tante Fietje en zijn 1 jaar oudere nicht Ria wonen. Op 17-jarige leeftijd trouwt Henri met Ria en samen nemen ze de sigarenwinkel van Henri's vader over. Vlak na het uitbreken van de oorlog ontmoet Henri Dorbeck, van wie hij allemaal vreemde opdrachten krijgt, zoals het ontwikkelen van geheime foto's en het vermoorden van belangrijke Duitsers. Maar op een gegeven moment moet Henri onderduiken, waarbij hij hulp krijgt van Dorbeck: Dorbeck en Osewoudt zijn een soort dubbelgangers van elkaar. Osewoudt neemt van hen beide een foto in de spiegel. Henri Osewoudt wordt constant gezocht door de Duitsers want hij heeft allerlei mensen vermoord (waaronder Ria, die hem bedroog en trouwde met een SS’er) en allerlei andere dingen voor (wat hij hield voor) het verzet gedaan. Daardoor kan hij niet meer over straat en krijgt hij een vermomming van Dorbeck, hij vermomt zich als verpleegster.

Na de bevrijding meldt Osewoudt zich bij de Binnenlandse Strijdkrachten, maar daar zien ze hem als een landverrader en geloven niet dat Dorbeck bestaan heeft. Ze stoppen hem in de gevangenis. Maar hij houdt vol dat er een foto bestaat van hem en Dorbeck samen in een spiegel en dat het fototoestel waar de foto in zit nog ergens moet zijn. Het fototoestel wordt gevonden en de foto's worden ontwikkeld. Maar de foto van Dorbeck samen met Henri Osewoudt is mislukt. Daarop probeert hij te ontsnappen, maar hij wordt neergeschoten en overlijdt. 

        4. Ruimte

Het verhaal speelt zich af in Nederland. Als kind woont Osewoudt in Voorschoten waar hij later woont met zijn vrouw. Later als hij moet onderduiken gaat hij naar Amsterdam om daar in een donkere kamer onder te duiken.  Als hij ontsnapt uit de gevangenis in Leiden gaat hij naar Breda. Als hij daar weer wordt opgepakt wordt hij ook nog eens gebracht naar Groot-Brittannië.

         5. Tijd

Het verhaal speelt zich af voor, in en na de tweede wereld oorlog. Dit is rond 1939 en 1945. Het verhaal is chronologisch dus  je volgt het verhaal met de oorlog mee.

          6. Titelverklaring

‘De donkere kamer’ zou kunnen staan voor de kamer waar Osewoudt een tijdje foto’s ontwikkelde (vroeger moest dat in een donkere kamer gedaan worden) en in ruil daarvoor onderdook. ‘ Damokles’ zou kunnen staan voor Damocles, een man uit de Griekse mythologie een onderdaan van Dionysius de Oudere, tiran van Syracuse. Toen hij voor een dag koning mocht zijn hing hij een zwaard aan een paardenhaar boven de troon om te tonen dat de tiran steeds gevaar liep.

           7. Motto

Het motto van het boek is: “Ik kan hem zoeken als hij er niet is, maar hem niet ophangen als hij er niet is. Men zou kunnen willen zeggen: ‘ Dan moet hij er toch ook zijn als ik hem zoek.’ –Dan moet hij er ook zijn als ik hem niet vind, en ook als hij helemaal niet bestaat.”                                                                                                                                 Dit slaat op Osewoudt die niets kan vinden om te bewijzen dat Dorbeck bestaat.

           8. Thematiek

De thematiek van het boek is: dubbelgangers. Omdat Osewoudt en Dorbeck elkaars dubbelgangers zijn maar toch ook weer niet (ze lijken totaal niet op elkaar, Dorbeck is alles wat Osewoudt wil zijn).

          9.Perspectief

Het boek is geschreven vanuit een alwetende verteller. Over alle personen in het boek wordt in de 3e persoon gesproken. Maar deze alwetende verteller kan je toch aardig op het verkeerde spoor zetten!

         10. Eigen mening

Ik vond het een heel origineel boek. Ik heb nog nooit zoiets gelezen.  Ik had ook nooit verwacht dat het zo zou aflopen.  Het boek zette me ook aan het denken: Wie was die Dorbeck nu eigenlijk? En heeft hij eigenlijk wel bestaan? Ik ben eigenlijk nooit echt zo’n fan van een open eind, maar in dit boek vond ik het wel toepasselijk. Het maakte me nog nieuwsgieriger,  ik begon te denken dat Osewoudt misschien wel gewoon gek is en dat hij zich Dorbeck gewoon heeft ingebeeld. Ik vond het geen gemakkelijk boek om te lezen, in het begin moet je er ook even doorheen,  maar het is een fantastisch boek als je wat verderop bent. Het boek laat je vol vragen achter en je gaat er veel over nadenken. Ik vond het heel knap dat Hermans de lezer zo op het verkeerde spoor kan zetten, ik dacht namelijk eerst dat Dorbeck echt bestond maar daarna begon ik toch echt te twijfelen! Het is een heel spannend en goed geschreven boek, ik heb geen spijt dat ik het gelezen heb !