Keuzeverantwoording
Het boek gaat over slavernij en ook over dat wij “Hollanders” daar een aandeel in hadden. Met geschiedenis krijg je meestal niet zoveel over de slechte dingen die "onze" voorouders hebben gedaan. De slavernij is meestal maar één paragraaf. Dit boek vertelt wel hoe vreselijk de slavernij was, en dat wij daar voor een deel verantwoordelijk voor zijn. Dat sprak me erg aan, en daarom heb ik het boek gekozen.
Samenvatting
Het boek begint met Willem, een handelaarzoon. Hij is met zijn vader mee naar fort Elmina. Vanaf fort Elmina gaan veel slaven naar Amerika. Op een dag komt er een nieuwe groep slaven binnen, een van die slaven is Kofi, een sterke, trotse jongen. Kofi trekt de aandacht en Willem schrijft naar huis over de trotse slaaf. Kofi wordt per schip naar Suriname gebracht. Vele slaven gaan dood tijdens de zeereis. Maar Kofi overleeft, dromend van de vrijheid. In Suriname wordt Kofi naar een plantage gebracht, Plantage Fortuin. Kofi zelf zal de vrijheid waar hij van droomde niet meer kennen, maar zijn nakomelingen wel…
De kleinkinderen van Kofi, Yaha en Kofi ontsnappen op een nacht samen met nog een groepje andere slaven. Ze vluchten de jungle in en worden opgenomen in een groep van andere weggevluchte slaven. In de jungle bouwen ze een dorp. Yaha krijgt een zoontje Asimai.
Honderd jaar later verlaat Abeni de jungle. Ze moet weg, want ze is ziek. Per boot wordt ze naar de stad, Paramaribo, gebracht. In die tijd is de slavernij net afgeschaft. Abeni ontmoet Jannes, een blank rijkeluiszoontje. Jannes wordt verliefd op Abeni. Maar het wordt niks, want Jannes kan niet met Abeni trouwen om haar kleur. Abeni trouwt later met Sasibo.
De laatste delen van het boek gaan over Kofi, Weston en Helmi. Ze wonen alledrie in Amsterdam, en dat lijkt op het eerste gezicht ook het enige wat ze met elkaar gemeen hebben. Helmi is Nederlandse, Kofi komt uit Ghana en Weston uit Suriname. Helmi heeft brieven gevonden van een verre voorvader, Willem van Domburg. Dankzij de brieven komen Helmi, Kofi en Weston erachter dat hun verleden voor een stukje hetzelfde is. Samen treden ze op met verhalen over Anansi, een spin die liever lui is dan moe, en die denkt dat hij anderen te slim af kan zijn. Met het geld dat ze hiermee mee verdienen gaan ze naar Ghana, de plek waar het verhaal met Willem en Kofi is begonnen.
Vertelperspectief
Het boek is geschreven in een meervoudig personaal perspectief, maar heeft in het voorspel en de tussenspelen een auctoriaal perspectief.
Voorbeeld auctoriaal perspectief (citaat blz. 9): “De donkerbruine jongen in het zwarte pak heeft vier armen en vier benen. Voorovergebogen beweegt hij zich als op acht poten voort, in een vreemde dans. De zwarte rugzak die hij om heeft, slingert heen en weer; er hangt een eind dik koord uit. De jongen heeft op zijn echte ogen bolle spinnenogen geplakt; de pupillen zijn pikzwarte gaatjes waarachter het soms glinstert. De spinnenjongen is in het gezelschap van een aap en een tijger. De aap heeft een hoge meisjesstem, een roze bakkes en roze billen. Het gezicht van de tijger is goudbruin geschminkt, met gele strepen. Zijn staart heeft een pluim; aan de pluim rinkelen gouden munten.”
Voorbeeld meervoudig personaal perspectief (citaat blz. 168): Yaha was wakker geworden, ze wist niet waarvan. Ze had een nare droom gehad, die vervloog zodra ze luisterend rechtop ging zitten – iets met een slang was het geweest, en daarna was er vuur, ze hadden haar boven een vuur geroosterd en ‘ze’ waren menseneters uit Afrika - en toen ze echt goed wakker was, rook ze ook werkelijk vuur. Buiten heerste een vreemde stilte, alsof er honderden mensen tegelijk hun adem inhielden. Ook miste ze het gesnurk van haar moeder; zo wist ze dat Jacoba ook niet sliep.
Omdat het voorspel en de tussenstukjes in een auctoriaal perspectief zijn geschreven en de rest in het meervoudig personaal perspectief vond ik die stukjes (voorspel en de tussenstukjes) eerst nogal vreemd. Je staat een soort van buiten wat er gebeurt. Je kijkt naar de stukjes als een buitenstaander. Pas in het laatste deel van het boek wordt het je duidelijk waarom die stukjes anders zijn geschreven. Het zijn de opvoeringen van Helmi, Kofi en Weston. Toen ik daarachter kwam snapte ik waarom die stukjes er waren. Je kijkt als het ware naar hun opvoering. Dat vind ik wel mooi gedaan…
Tijd en volgorde
Het verhaal heeft een bijzondere volgorde. Het boek is verdeeld in verschillende delen.
Het verhaal begint met een voorspel in juli 2000, waar Helmi, Kofi en Weston een verhaal van de spin Anansi opvoeren.
Het eerste deel speelt van april 1700 tot juli 1700. In het eerste deel zijn Willem en Kofi de hoofdpersonen.
Het tweede deel speelt van juli 1700 tot februari 1701. In dit deel is Kofi nog steeds een hoofdpersoon maar Willem is verdwenen. Wel krijg je te maken met een andere persoon Kwaku.
Het derde deel speelt van juli 1742 tot juni 1946. In dit deel speelt Yaha de hoofdrol, ook een andere persoon Kofi (niet de Kofi van eerst) de broer van Yaha heeft een hoofdstuk.
Het vierde deel speelt van oktober 1863 tot december 1863. In dit deel krijg je te maken met Abeni en Jannes.
Het laatste deel, het vijfde deel speelt van januari 2000 tot mei 2000.
In dit deel spelen Weston, Kofi en Helmi een rol. Vanaf deel vijf begin je te begrijpen waarom al die personen uit de andere delen beschreven werden. De drie jongeren die op het eerste gezicht niet met elkaar te maken hebben, blijken door de geschiedenis met elkaar verbonden te zijn. Weston is Surinaams en een afstammeling van Kofi uit het eerste deel. Kofi komt uit Ghana en heeft dezelfde naam als Kofi uit deel een. En Helmi blijkt een verre kleindochter van Willem te zijn.
Tussen de delen door krijg je steeds een stukje over een verhaal de spin Anansi van Helmi, Kofi en Weston te zien.
Verhaalruimte
Het boekverslag gaat verder na deze boodschap.
Verder lezen
REACTIES
1 seconde geleden
M.
M.
Mooi hoor...
20 jaar geleden
AntwoordenK.
K.
Mooi samenvatting
14 jaar geleden
AntwoordenJ.
J.
Ik vind hem niet goed.
deze regels bijvoorbeeld.
Ze vluchten de jungle in en worden opgenomen in een groep van andere weggevluchte slaven. In de jungle bouwen ze een dorp. Yaha krijgt een zoontje Asimai.
Honderd jaar later verlaat Abeni de jungle. Ze moet weg, want ze is ziek.
Leg uit wie Abeni is.
14 jaar geleden
Antwoorden