Op een dag klopt er een oudere man aan bij madame Rosa. Hij heet Yoûssef. Hij zoekt zijn zoon die hij hier elf jaar geleden had gebracht. Madame Rosa heeft door dat hij op zoek is naar Momo. Momo zelf merkt dit ook, Madame Rosa wil Momo niet kwijt en daarom vertelt ze maar dat Moïse, een andere jongen die in het huis woont, de zoon van Yoûssef is. Hier komt Momo ook te weten dat hij al veertien is in plaats van tien.

Het blijkt dat Yoûssef in een psychiatrische instelling heeft gezeten omdat hij zijn vrouw, wie prostituee was, heeft vermoord. Zelf blijft hij volhouden dat hij niets verkeerd heeft gedaan. Wanneer Madame Rosa vertelt dat degene van wie beweert wordt dat het zijn zoon is (Moïse) een joodse opvoeding heeft gehad, overlijd Yoûssef spontaan aan een hartaanval. Het lichaam van Yoûssef wordt door de broeders Zaoum voor de deur van meneer Charmette gelegd omdat ze weet dan een fransman hier minder problemen mee zal krijgen.

Madame Rosa wordt steeds zieker en woont voortaan vast in haar kelder. Wat ook wel haar ‘trou juif’ (jodenhol) is. Hier voelt ze zich veilig en brengt ze het laatste deel van haar leven door. Dokter Katz dringt er bij Momo vaak op aan dat ze echt naar het ziekenhuis moet omdat ze zoveel ziektes heeft en bovendien ook nog dementeert. Madame Rosa wil dit absoluut niet en daarom zorgt Momo er ook voor dat dit niet gebeurt. Hij zorgt erg goed voor haar en doet haar vaak make-up en parfum op. Op deze manier laat hij zien dat hij veelom haar geeft. Op een dag wordt het zo erg dat dokter Katz langskomt en de ambulance wil bellen. Momo krijgt dan ineens een goed idee wat ervoor zal zorgen dat Madame Rosa niet naar het ziekenhuis hoeft. Hij zegt dat er een aantal rijke familieleden van Madame Rosa naar haar komen om haar op te halen en mee te nemen naar Israel om daar verder te leven. Dokter Katz vindt dit een mooie gedachte en accepteert dit idee. Madame Rosa denkt eerst dat dit verhaal waar is ( wat dus niet zo is) maar is heel blij dat Momo haar in ieder geval zo goed helpt.

’s Nachts vertelt Momo aan madame Rosa dat ze naar Israel gaan. Ze gaan voor het laatst naar de kelder. Hier gaat Madame Rosa in haar grote stoel zitten en sluit haar ogen. Spreekt nog een paar keer een gebedje uit en sterft dan.

Wanneer Madame Rosa overleden is blijft Momo zo lang mogelijk bij haar. Het wordt pas ontdekt dat Madame Rosa overleden is wanneer de deur van de kelder wordt ingestampt vanwege de stank die er vandaan komt. Hier vinden ze een netjes opgemaakte en aangeklede Madame Rosa en Momo. In de zak van Momo vinden ze een briefje met het adres van Nadine, de vrouw die de stemmen insprak, en hier wordt hij naartoe gebracht en leeft hij verder.

11. Op welke manier verandert het leven van de hoofdpersoon tussen het begin en het eind van het boek?

In het begin van het verhaal is Mohammed nog echt een kind. Hij voelt weinig liefde maar heeft daarnaast ook weinig zorgen. Op het moment dat Madame Rosa zo ziek wordt dat ze niet meer voor zichzelf kan zorgen wordt Momo snel volwassen. Hij neemt de verantwoordelijkheid over Madame Rosa en neemt ook beslissingen over haar. Aan het eind is Momo een stuk volwassener. Helaas in Madame Rosa wel overleden aan het eind van het boek dus heeft hij haar niet meer. Hij gaat uiteindelijk wonen bij Nadine en haar gezin waar hij liefdevol behandeld wordt.

III De structuur

12. In welk perspectief is dit boek geschreven?

Het verhaal is geschreven vanuit het ik-perpectief. Hij vertelt alles wat er met hem gebeurd en er is te lezen wat hij denkt. Hij spreekt vaak een beetje naïef maar hij is natuurlijk ook pas en jongen van 14.  Het was redelijk makkelijk om me in te leven in de hoofdpersoon omdat het boek vanuit het ik-perspectief geschreven is. De naïviteit van Momo maakte het wel iets moeilijker je in te leven.

13. Heeft het verhaal een open of gesloten einde?

Het einde is gesloten. Momo gaat bij Nadine en haar gezin wonen een heeft daar verder een fijn leven.

14. Hoe zit het verhaal in elkaar?

 Het verhaal bestaat uit 31 hoofdstukken. Er staat geen titel of nummer boven de hoofdstukken, wel een soort witte alinea. De hoofdstukken zijn kort.  Dit zorgt voor overzicht binnen het verhaal. Mij persoonlijk motiveerde het ook om te lezen omdat het geen eindeloze reeks van woorden en zinnen was.

15. Vertel over de tijdsstructuur van het verhaal.

Het verhaal is op chronologische volgorde vertelt. Er zijn binnen de gedachtes van Momo veel flashbacks maar dit maakte het verhaal juist interessanter om te lezen. Zo kom je ook meer te weten over hoe het leven van Momo zo is geworden als het nu is.

IV De interpretatie

16. Welke drijfveren tot handelen van de personages zijn er te vinden?

Momo is nog erg kinderlijk. Het is daarom ook heel logisch dat hij veel speelt met zijn paraplu wie hij als zijn beste vriend beschouwt. Dat hij een paraplu als zijn beste vriend beschouwd is natuurlijk wel een beetje merkwaardig maar dit is wel logisch als je kijkt naar de situatie van Momo.  Hij is eenzaam en dit is hetgeen wat hem red uit die eenzaamheid. Sommige dingen die Momo doet zijn wel een beetje apart. Zo gaat hij vaak kijken voor de ramen van de hoeren. Dit is niet normaal voor een kind van veertien, maar hij is niet anders gewend en vindt de vrouwen leuk en aardig. Hij is wel overdreven verantwoordelijk voor een veertienjarig jongetje. Hij heeft de zorg van een vrouw op zich, maar omdat zij naast Arthur het enige is wat hij heeft, zorgt hij met alle liefde voor Madame Rosa.

Madame Rosa is een heel zorgzame vrouw. Ze houdt veel van de kinderen voor wie ze zorgt. Het meest houdt ze van Momo, dit blijkt ook als ze liegt over wie het kind is van Yoûssef. Ze is bang om te sterven en alles wat ze lief heeft te verlaten. Daarom wil ze absoluut niet naar het ziekenhuis. Ze houdt zo veel van Momo en dit wordt zelfs nog versterkt omdat hij zo goed voor haar zorgt.

17. Wat is het thema?       

Het thema van dit boek is kindertijd. Het gaat over de kindertijd van Momo en eigenlijk de snelle en korte weg die hij doormaakt naar zijn volwassenheid. Dit heeft hij op zijn 14e eigenlijk al bereikt wanneer hij de complete zorg voor Madame Rosa op zich neemt.

18. Verklaar de titel

De titel van het boek betekent: ‘het leven voor je’. Het gaat over Momo die bang is keuzes te maken en eigenlijk qua beslissingen in zijn kindertijd wil blijven hangen. Madame Rosa geeft hem hier in het begin van het verhaal ook de kans voor, maar wanneer zij overlijd moet Momo naar Nadine en hier moet hij eigenlijk wel iets gaan doen met het hele leven wat hij nog voor zich heeft.

Ook wordt er een kleine tegenstelling aangegeven tussen Momo en Madame Rosa, een persoon die helemaal aan het begin van zijn leven staat en nog alle mogelijkheid heeft om zich te ontwikkelen en Madame Rosa, die zich aan het einde van haar leven bevindt en eigenlijk klaar is op aarde.

19. Zit er een symbolische functie in het werk en komen bepaalde motieven steeds terug?

Er is geen overduidelijke symboliek te vinden in dit verhaal. Het enige wat wel opviel ging over de clowns. Momo ging graag naar het circus en dit dan ook regelmatig. Hier waren clowns, zij hebben nooit een echte emotie, maar altijd kunstmatig. Het kunstmatige is terug te vinden in de emoties van de mensen die in de slechte wijk wonen bij Momo.

Motieven in het boek zijn aftakeling, angst en eenzaamheid. De situatie van Madame Rosa verslechtert steeds en dit komt steeds terug, Dokter Katz bezoekt haar telkens weer met de boodschap naar het ziekenhuis te gaan. Dit doet ze niet omdat ze angst heeft voor het ziekenhuis. Ook Momo heeft angst. Hij is bang dat de enige persoon waar hij van houdt hem verlaat maar hij is ook bang voor het leven dat hem te wachten staat. Voor zijn gevoel ziet alles er uitzichtloos uit en daarom blijft het zo lang mogelijk bij Madame Rosa. Ook zijn Momo en Madame Rosa bang om eenzaam te zijn. Madame Rosa houdt zo veel van Momo dat ze niet wil dat hij haar verlaat omdat ze zich dan alleen zal voelen. Momo voelt zich ook vaak eenzaam omdat hij zijn echte ouders niet kent, hij beschouwt Madame Rosa dan ook vaak als zijn echte moeder en daarom is hij bang dat zij hem verlaat.

20. maak een kopie van het mooiste gedeelte van het verhaal en geef aan waarom je dit gekozen hebt.

Het fragment is bijgevoegd in de bijlage aan het einde van dit document.

Naar mijn mening was het fragment waarin dokter Katz en Momo een gesprek hebben over euthanasie heel interessant. Momo praat in dit gesprek als een volwassene terwijl hij amper 14 jaar is. Hij is hard aan het werk dokter Katz ervan te overtuigen om Madame Rosa in te laten slapen. Uiteindelijk lukt hem dit niet, maar ik vond het behoorlijk schokkend hoe Momo als veertienjarige praat over euthanasie als een volwassene.

V De schrijver

21. Wanneer en waar leeft de schrijver?

Romain Gary is geboren op 8 mei 1914 en overlijdt op 2 december 1980. Hij wordt geboren in Moskou en overlijdt in Parijs. Op zijn elfde vertrekt hij met zijn moeder naar Nice in Frankrijk en later gaat hij in Parijs wonen. Hij heeft nog een baan in Groot-Brittannië en Los Angeles maar overlijdt uiteindelijk in Parijs.

22. Schrijft hij of zij onder een pseudoniem?

Ja, dit boek is onder het pseudoniem Emile Ajar geschreven. Hij schreef ook nog onder de pseudoniemen Fosco Sinibaldi en René Deville. Ook heeft hij verschillende boeken gepubliceerd onder zijn eigen naam. Hij heeft gekozen om de boeken onder een pseudoniem te publiceren omdat hij graag wilde weten wat men echt van zijn boeken vond want als Romain Gary had hij namelijk een behoorlijke naamsbekendheid.

23. Noem twee andere titels van deze schrijver.

Pseudo en L’Angoisse du roi Salomon zijn boeken die ook beide geschreven zijn onder het pseudoniem Emile Ajar.

VI Le lecteur

24. Comment trouvez-vous cette histoire ?

Je trouve que c’est un bon livre. La situation dans le livre est remarquable mais pas très réaliste. Ce n’est pas évident qu’il y a un garçon qui a 14 ans mais n’ont pas des parents et vit avec une ex-prostituée. D’autre part, ça fait que l’imagination peut travailler. Pour moi, il a créé un effet positif. J’aimerais l’histoire !

25. La lecture de cette histoire vous a sans doute rendu conscient de certaines idées. Décrivez-les !

J’apprend par lire ce livre que c’est très difficile vivre sans parents. Momo a les difficultés à relier. J’ai vu l’importance d’amour, la seule raison que Momo est heureux est parce que Madame Rosa donne l’amour à Momo.

26. Décrivez les relations avec d’autres œuvres d’art, que vous avez remarquées en lisant.

Je pensais à les livres j’ai lu qu’il s’agit sur la Seconde Guerre Mondiale. Madame Rosa a des cicatrices mental. Il n’est pas un livre spécifique auquel je pensais. Il y a justement beaucoup des personnes avec le détérioration mental causé par une guerre.

27. Conseillereriez-vous le livre à quelqu’un d’autre ?

27. Conseillereriez-vous le livre à quelqu’un d’autre ?

Oui ! À mon avis, le livre n’était pas trop difficile.  L’histoire est bon à comprendre et un travail je conseille à tous.

Bijlage