‘I know why the caged bird sings’ is een autobiografie van Marguerita Johnsson, ook wel bekend als Maya Angelou. Het is een boek over discriminatie, de band tussen kind en ouder en volwassen worden.
Het boek begint wanneer Marguerite een meisje is van 7 jaar en samen met haar 8-jarige broer Bailey bij haar grootmoeder en hun kreupele oom Willie woont. Ze wonen in Stamps, een dorpje in Arkansas. Ze hebben allemaal een donkere huidskleur en behoren daardoor tot de ondergeschikte bevolkingsgroep de “Negro’s”, maar doordat hun oma Mrs Henderson, die ze Momma noemen, haar huis als een soort centrale ontmoetingsplaats beschikbaar heeft gesteld, genieten ze toch van een soort aanzien bij de mensen in het dorp.
Ze zijn ook redelijk welvarend, doordat hun oma de winkel al enkele jaren runt en deze heel goed op de behoeftes van de mensen in het dorp heeft afgesteld. Maar hun grootmoeder is erg zuinig, waardoor ze toch niet echt in luxe baden. Marguerite en Bailey helpen ook mee in de winkel, die voornamelijk voedsel verschaft aan de negers. In een ander gedeelte van het dorp wonen de blanken, maar zij laten zich er nauwelijks zien. En als ze zich laten zien, zijn ze vol minachting tegenover de ‘zwarten’ en gedragen zich als hun superieuren.
Hun grootmoeder is ook erg gelovig, dus er wordt van Marguerite en Bailey verwacht dat ze elke week trouw naar de kerk gaan, eerlijk zijn en dat ze strikt de regels volgen. Wanneer ze zich hier een enkele keer niet aan houden, als ze bijvoorbeeld in de lach schieten om het overenthousiaste gezang in de kerk, worden ze streng gestraft.
Toen de crisis (van de jaren 30) in Amerika uitbrak verdienden de mensen in het dorp te weinig met de katoenteelt en leefden van de bijstand, waar ze voedselbonnen van kregen. Momma ruilde deze bonnen gewoon om voor andere goederen en leefde zelf van de voedselbonnen.
Marguerite en Bailey zijn er eigenlijk vanuit gegaan dat hun ouders gestorven zijn, want er wordt nooit over ze gesproken en ze kunnen ze zich ook helemaal niet herinneren. Totdat ze ineens met kerstmis cadeaus van hen ontvangen. Een jaar later komt hun vader hen opzoeken en blijft er voor ongeveer een maand. Daarna neemt hij hen mee naar St Louis, in Missouri, om bij hun moeder te gaan wonen. Wanneer ze haar ontmoeten zijn ze vol van liefde en bewondering tegenover hun aantrekkelijke en stijlvolle moeder Vivian Baxter. Ze heeft een iets lichtere huid en ze danst in nachtclubs voor de kost.
Hun leven daar is heel anders dan ze gewend waren; het huis zit vaak vol met gokkers, zakenmannen en er wordt heel veel alcohol geschonken, hoewel dit illegaal is. Op school komen ze erachter dat ze ver achter liggen op de kinderen uit de stad en bovendien konden ze het helemaal niet vinden met de vriend van hun moeder, Mr Freeman. Hij praat helemaal niet tegen Marguerite en Bailey, en als Vivian een keer weg is pakt hij Marguerite in zijn armen en misbruikt haar. Zij weet natuurlijk niet wat haar overkomt, maar de manier waarop hij haar vasthield en haar behandelde, deed haar denken dat hij om haar gaf, en dat beviel haar. Maar een tijd daarna komt het zover dat hij haar daadwerkelijk verkracht, waarbij ze flauwvalt. Mr Freeman dreigt daarna haar broer te zullen vermoorden, wanneer ze ook maar een woord hierover tegen iemand spreekt. Ze zwijgt hier dan ook angstvallig over en ze voelt zich erna erg ziek, Wanneer haar moeder dan haar bed verschoont, vindt ze Marguerites onderbroek met sperma erop, waarna Marguerite bekent dat het Mr Freeman was, die haar dit aangedaan had.
Er komt dan een proces tegen hem, waarbij Marguerite gevraagd wordt te getuigen. Wanneer haar de vraag gesteld wordt of Mr Freeman haar al eens eerder had betast, antwoordt ze van niet (wat dus een leugen is). Mr Freeman wordt de volgende dag vermoord (waarschijnlijk door de Baxters) en Marguerite is ervan overtuigd dat dat door haar leugen komt. Ze voelt zich schuldig en slecht en weigert om ook nog maar tegen iemand te praten, behalve tegen Bailey.
De kinderen worden dan al snel weer teruggestuurd naar Stamps. Bailey haat dit, want hij hield van zijn leven in de stad bij zijn moeder, maar Marguerite geeft er niets om. Terug in het platteland zwijgt ze over haar verkrachting, want ze is bang dat ze als ‘onrein’ wordt aanschouwd en dat dan niemand meer met haar wil spelen. Uiteindelijk haalt haar buurvrouw, Bertha Flowers, haar uit haar apathie. Ze laat haar zien dat ze om haar geeft, leent haar boeken en leert haar poëzie te waarderen. Maar in die tijd wordt Marguerite ook regelmatig herinnert aan het feit dat blanken haar meerdere zijn, dat zij een zwart onderkruipsel is. Zo boort een blanke man bij haar diploma-uitreiking het zwarte ras compleet de grond in en weigert een blanke tandarts haar, als neger, te behandelen.
Dan besluit Momma hen voorgoed terug te sturen naar hun moeder. Vivian woont dan in San Francisco, Californië en dat is dan ook tevens de plaats waar Marguerite de rest van haar jeugd doorbrengt.
Ze verwerkt haar problemen, de verkrachting, gedurende die tijd niet; ze vlucht er als het ware voor weg. Ze richt zich op andere dingen, zoals school en ’s avonds volgt ze een dramales en ze acteert in bepaalde stukken, ook in dansvoorstellingen.
Dan wordt ze door haar vader uitgenodigd om haar vakantie bij hem, in het zuiden van Californië, door te brengen. Ze reageert daar enthousiast op, maar als ze daar is kan ze het niet goed vinden met haar vaders nieuwe vriendin, Dolores. Dolores is heel onzeker en is er bang voor dat Marguerite tussen haar en Marguerites vader (deze heet ook Bailey) komt. Wanneer Marguerite dan een weekend met haar vader naar Mexico gaat, blijft Dolores ook erg teleurgesteld achter. In Mexico gaan ze naar een café, waar ze erg veel lol hebben met drinken en dansen, maar uiteindelijk is Marguerites vader zo dronken, dat buiten bewustzijn raakt. Marguerite besluit dan om naar huis te rijden, hoewel ze nog maar 15 jaar is en dus nog nooit in een auto gereden heeft. Ze krijgt de auto wel zonder problemen de berg af, maar dan veroorzaakt ze een ongeluk met een andere auto. Als ze dan eindelijk thuis aankomen, krijgt Marguerite een heftige ruzie met Dolores, die haar uiteindelijk met een mes aanvalt en haar verwondt. Haar vader brengt haar dan onder bij de buren, maar daar loopt ze weg en brengt de nacht door in een wrak van een auto op een sloop. Deze blijkt bewoond te zijn door een groep jonge mensen die daar samenleeft aan de hand van vastgestelde regels. Ze voegt zich dan bij hen voor een maand en daarna gaat ze weer terug naar haar moeder in San Fransisco. Bailey krijgt problemen thuis en besluit te vertrekken. Marguerite besluit dan om werk te gaan zoeken en zet haar zinnen op een baantje als tramconducteur, maar daar wordt ze geweigerd omdat ze zwart is. Maar zij geeft het niet zo snel op en komt zo’n drie weken elke dag langs om te solliciteren. Dan wordt ze uiteindelijk toch maar aangenomen.
Het boekverslag gaat verder na deze boodschap.
Verder lezen
REACTIES
1 seconde geleden
L.
L.
Hoi Marloes,
Ik ben dit boek nu ook aan het lezen en ik vind het vrij lastig. Daarom heb ik jouw verslag geraadpleegd. Dat komt me erg goed van pas. Ik hoop dat alles nu gaat lukken en dat ik eruit kom.
Groetjes Linda
23 jaar geleden
AntwoordenA.
A.
Wat een uitmuntend verslag!!!
Wat een souplesse, wat een pracht, wat een praal!
Ga zo door! Een dikke pluim voor Marloes!
22 jaar geleden
AntwoordenJ.
J.
We houden van je
20 jaar geleden
AntwoordenF.
F.
Uitstekend Marloes. Je bent echt geweldig! Hoera!
13 jaar geleden
Antwoorden