"In elke zaal gingen bijna alle handen omhoog toen ik scholieren vroeg of ze ooit te weinig tijd hadden tijdens een toets", zo begint een recent artikel in het Amerikaanse The New York Times. Een belangrijk onderwerp voor ook Nederlandse scholen: zijn tijdslimieten op toetsen eigenlijk wel een eerlijke maatstaf voor onze kennis en intelligentie?

In de zinderende stilte tijdens een toets, grijpt de verstreken tijd bijna iedere scholier bij de keel. Het is een alomtegenwoordige realiteit in scholen wereldwijd: toetsen en examens die gebonden zijn aan onwrikbare tijdslimieten. Een worsteling die ik persoonlijk maar al te goed ken. In plaats van rustig te kunnen nadenken en mijn antwoorden met precisie en diepgang op te kunnen schrijven, word ik gevangen in een web van onnodige stress, voortgestuwd door de tik-tik-tik van de klok.

Hoe kunnen toetsen mijn werkelijke kennis en kunde samenvatten als ik amper de tijd krijg rustig na te denken over de formulering van een antwoord?

Tijdslimieten

Het probleem met tijdslimieten op toetsen ligt in het idee dat snelheid gelijk staat aan intelligentie. Dit verouderde denkbeeld vergeet echter dat 'snelle denkers' niet altijd de slimste zijn. Integendeel, slimmere mensen, zij die de kunst van diepgaand denken en grondige analyse beheersen, nemen liever de tijd om complexe problemen op te lossen. Vaak zijn ze langzamer bij het afronden van moeilijke opgaven, simpelweg omdat ze precisie boven snelheid verkiezen, volgens het artikel.

Getimede toetsen meten eerder de vaardigheid van hoe goed scholieren kunnen redeneren onder druk, dan hun daadwerkelijke kennis. Zoals treffend beschreven: "Alsof ze solliciteren voor een baan bij een bommenopruimingsdienst." Waar is de ruimte voor reflectie, voor grondig denken, voor diepgaand begrip? Als we primair worden beoordeeld op snelheid, zou het kunnen bijdragen aan het feit dat we gewend raken aan snelle oplossingen en mogelijk minder aan diepgaand denken en grondige analyses. Moet onze samenleving niet juist de nadruk leggen op diepgaand begrip en de capaciteit om problemen vanuit verschillende invalshoeken te benaderen?

Genderongelijkheid

Tijdslimieten beïnvloeden de prestaties van veel scholieren, inclusief degenen met specifieke behoeften, maar leiden ook tot genderongelijkheid. Op wiskundige toetsen presteren jongens vaak beter dan meisjes, vooral bij taken die ruimtelijke inzicht vereisen, volgens een artikel in Scientific American.

Studies tonen aan dat wanneer we meer tijd geven aan zowel jongens als meisjes om een opdracht te voltooien, er statistisch gezien voor wordt gezorgd dat er meer kans is op een eerlijke uitkomst. Dit bevestigt dat meisjes wel degelijk dezelfde wiskundige capaciteiten hebben, maar dat ze simpelweg meer tijd nodig hebben dan jongens. 

Flexibele tijdsbeperkingen

In de praktijk kunnen flexibele tijdsbeperkingen op verschillende manieren worden geïmplementeerd. Het idee is om scholieren meer controle te geven over hun eigen tempo, zodat ze de toets kunnen voltooien zonder de druk van strikte tijdslimieten. Dit betekent niet dat iedereen onbeperkt de tijd krijgt, maar eerder dat scholieren kunnen profiteren van aangepaste tijdslimieten op basis van hun individuele behoeften en capaciteiten. Sommige scholieren hebben namelijk meer tijd nodig om hun antwoorden volledig en grondig te formuleren, terwijl anderen sneller kunnen werken zonder hun cijfer in gevaar te brengen. 

We moeten echt gaan overwegen of het vasthouden aan tijdslimieten op toetsen inderdaad de beste benadering is voor het meten van kennis en intelligentie. Het onderwijs kan gebaat zijn bij een herziening van deze praktijk en doet hiermee recht aan de diversiteit van leerlingen en hun unieke leerbehoeften.

Dit wil je ook lezen:

Tiktokker @lotteleert schreef boek over effectief leren: vijf handige tips