52 scholen in Nederland hebben maandag het predicaat 'excellente school' gekregen. Een stempeltje om te laten blijken dat deze scholen de aller-aller-allerbeste zijn. Maar er is volop kritiek op de lijst.

In juni was het volop in het nieuws. Voorheen meldde de Onderwijsinspectie namelijk dat een school over het algemeen goed was of niet goed was, maar de uitblinkers kregen geen bonuspunten.

Door oud-onderwijsminister Van Bijsterveldt kwam daar verandering in en op een feestelijke uitreiking in de Nieuwe Kerk in Den Haag werd het grote nieuws bekendgemaakt. Van de 142 aanmeldingen mogen 31 basisscholen en 21 middelbare scholen zich een jaar lang excellente school noemen.

Onderscheiden

Een jury van (oud-)onderwijsbestuurders beoordeelde alle 142 scholen op hun resultaten én of de school zich onderscheidt van andere. Of die van jou erbij hoort check je hier.

Heel leuk zo'n stempeltje voor superscholen, maar kritiek is er genoeg. In Trouw reageert onderwijsprofessor Dronkers - maker van een andere schoolbeoordelingslijst - geërgerd. "De excellente middelbare scholen van het ministerie scoorden bij mij vooral zesjes."

Krap twee procent

Punt één: slechts 142 scholen hadden zich aangemeld om mee te dingen naar zo'n titel. Nederland heeft er bijna achtduizend. Dat is dus krap twee procent van alle Nederlandse scholen. Vooral de provincies Groningen, Drenthe, Overijssel en Gelderland lijken te zijn vergeten.

En sommige scholen willen zich ook helemaal niet opgeven. Dronkers vergelijkt het in Trouw de Michelinsterren die uitgedeeld worden aan sterrenrestaurants: "als restauranthouder geef je jezelf niet op voor een Michelinster. Dat is je eer te na."

Eigenlijk een magere zes

Punt twee: veel van de 52 'winnaars' lijken op andere beoordelingslijsten tot de middenmoot te behoren. Neem bijvoorbeeld het Utrechts Stedelijk Gymnasium, een van de scholen die gisteren de titel in ontvangst namen. Op de lijst van Dronkers scoort het gymnasium slechts een magere zes.

Hoe en waarom?

Drie: hoe meet je eigenlijk excellentie? Het wordt niet duidelijk welke dingen de jury het belangrijkste vond. Gaat het vooral om de harde cijfers, de fancy gebouwen of een combinatie hiervan? Dat wordt niet duidelijk. Een school is excellent, of niet. Het hoe en waarom, daar moeten we naar gissen.

Conclusie

Echt slechte scholen met het label 'excellent' zul je niet vinden. En scholen zonder label zijn niet per definitie minder goed. Dus totdat alle achtduizend Nederlandse scholen zijn gejureerd kun je het predicaat van het ministerie best met een korreltje zout nemen.

 Gisteren werd de betwiste lijst van excellente scholen besproken bij Pauw en Witteman. Hier kun je dat terugzien: