Hoofdstuk 5

Paragraaf 1 – Tsaren vestigen autocratie met harde hand · Rusland ontstond uit vorstendom Moskou. · Iwan III (ook wel Iwan de Grote) veroverde zoveel gebieden dat het 3 keer zo groot werd. · Rusland werd een autocratie (alleenheerschappij). · Pijlers waar macht van de tsaren op gebaseerd werden: 1. Russisch-orthodoxe Kerk à christelijk & staatskerk. - Grote aanhang. - Tsaren beschermden kerk à geestelijken moesten het volk aansporen tot trouw aan staat. - Macht van de kerk à onderdrukt door bijna al het grondbezit te laten afgeven en door de staat hun loon te betalen. 2. Bestuur in handen van de adel - Edelen regelden samen met de tsaar het bestuur - Edelen bezaten helft Russische landbouwgrond. 3. Leger, politie en Geheime Dienst (Ochrana) - Gezag afdwingen. - Ochrana à maakte gebruik van klikkers en infiltranten. Verdachte personen werden verbannen naar Siberië. Paragraaf 2 – Oorzaken Russische Revolutie · Diepe kloof tussen de bovenlaag en de rest van de bevolking - Bovenlaag: adel en rijke burgers. Klein à late industrie en weinig handel. à weinig invloed. - Steeds meer boeren à lijfeigenen : raakten door armoede vrijheid kwijt en werden eigendom van adellijke landeigenaren. - 1861 à afschaffing lijfeigenschap · Oprichting politieke partijen - Zij wilden de tsaar door een revolutie afzetten. - Sociaal-Democratische Arbeiderspartij (1898) door marxisten. De revolutie moest worden uitgevoerd door fabrieksarbeiders. Viel uit in: § Mensjewieken § Bolsjewieken - Socialisten-Revolutionairen (1901) De revolutie moest worden uitgevoerd door landarbeiders/boeren. - Opmerkelijk: Socialisten willen normaal geen revolutie. - Liberale burgers richtten Constitutionele Democraten (kadetten) op. Ideaal was democratische staat met grondwet, een parlement en algemeen kiesrecht. · De revolutie van 1905 - Bloedige zondag: jan. 1905

Een grote stoet demonstranten trok naar het Winterpaleis om een verzoekschrift aan te bieden. Nicolaas verliet de stad eerder en liet ze afschieten. - Oktober Manifest: okt. 1905
Een manifest (vrijheid, parlement, grondwet en kiesrecht) dat aangeboden wordt aan de burgers. - Tsaar belooft beterschap maar mag Doema opheffen en opnieuw benoemen. - Tot Doema er niet is, mag de Tsaar nog regels schrappen/bijmaken. · Tsaar slecht bestuurder - Ministerwisseling - Vrouw Paragraaf 3 – Eerste Wereldoorlog leidt tot de Februari-revolutie van 1917 · Grote tekorten door oorlog
In 1915 veroverden legers van Duitsland en Oostenrijk-Hongarije een gebied in Rusland. 2/3 vocht tegen Russen en 1/3 tegen de Fransen, Belgen en Engelsen in het westen. Het Russische leger hield stand, maar met grote verliezen: - De meeste soldaten waren boeren. Op veel boerderijen was er niemand voor het zware werk dus daalde de landbouwproductie die leidde tot een voedseltekort. - De industrie richtte zich vooral op wapens en uitrusting i.p.v. artikelen voor de burgerbevolking. - Veel mensen waren gevlucht uit de frontgebieden, die onderdak en voedsel nodig hadden. Dit alles leidde tot onrust, honger en armoede. · Het verloop van de Februarirevolutie
Op 12 maart werd de regering afgezet en kwam er een Voorlopige Regering. Die zou Rusland besturen tot de volgende verkiezingen. De tsaar deed afstand van de troon, zodat er een eind kwam aan het tsarisme. · Voorlopige Regering wil de oorlog voortzetten
De Voorlopige Regering wilde de oorlog voortzetten, maar daar hadden ze niet genoeg macht voor, omdat er tijdens de Februari-Revolutie een sovjet was opgericht. Deze heeft het leger, de spoorwegen, de post en de telegraaf in handen. Paragraaf 4 – De Oktoberrevolutie van 1917 · Bolsjewieken krijgen meer invloed
De bolsjewieken vormen een kleine minderheid tijdens de Februari-revolutie. Ze wilden de oorlog voortzetten. Lenin is naar Zwitserland gevlucht. Met hulp van Duitsers keert hij terug. Lenin wilde een nieuwe revolutie. Dit wilde de arbeiders en soldaten ook. Hierdoor kregen de bolsjewieken meer invloed in de sovjets. · Bolsjewieken grijpen de macht
In oktober 1917 zette Lenin de Voorlopige Regering af en op 7 november begon de revolutie. De sovjet stuurde soldaten, matrozen en Rode Gardisten (groepen gewapende communistische arbeiders) om de belangrijkste gebouwen, bruggen en kruispunten te bezetten. Kerenski ontvlucht de stad. · Bolsjewieken trekken zich niets aan van de verkiezingen

Op 9 november vormden de bolsjewieken een nieuwe regering; de Raad van Volkscommissarissen. Lenin zelf werd voorzitter (minister-president), Trotski volkscommissaris van buitenlandse zaken (minister), Stalin de volkscommissaris voor de nationaliteiten (niet-Russische volken in Rusland). De mensjewieken en socialisten-revolutionairen vonden de regering niet democratisch tot stand gekomen. Mensjewieken (veel-aardig-soc.) Bolsjewieken (weinig-onaardig-com.) “Leden van de minderheid” “Leden van de meerderheid” Witten Roden
Grote partij oprichten voor arbeiders. Samen-werken met vakbonden voor een beter Rusland. Macht verkrijgen via revolutie. Geen samen-werking. Invoeren socialisme Invoeren socialisme Paragraaf 5 – De Burgeroorlog · Vrede van Brest-Litovsk wekt verzet tegen de bolsjewieken op
De bolsjewieken sloten in maart 1918 vrede met Duitsland en Oostenrijk-Hongarije. Ze moesten Polen en de Baltische staten afstaan en de onafhankelijkheid van Finland en Oekraïne erkennen. Hiermee verloren ze 1/3 van de bevolking, 1/3 van de landbouwgrond en ½ van de industrie. In heel Rusland ontstond verzet. Engeland en Frankrijk sturen troepen. Zij geven dus steun aan een communistische groepering, terwijl ze zelf niet communistisch zijn. Maar ze doen het omdat de mensjewieken het via een democratie willen doen. Dit duurt langer. Het communisme maakt Rusland machtiger omdat ze zelf alles kunnen produceren: dus niet handelen zodat ze nog machtiger worden. · De bolsjewieken verslaan de ‘Witten’ en heroveren de meeste gebieden
Het verzet kwam pas later op gang. Alle groeperingen die er tegen waren, werden de Witten genoemd. Door de verdeeldheid lukte het de Rode legers de Witte legers een voor een te verslaan. In 1920 was de Burgeroorlog afgelopen.