Trompet

Voorwoord!

Dit werkstuk gaat over de trompet. ik vind zelf de trompet een leuk instrument. En ook lijkt het mij leuk om dit werkstuk te maken.
Deze onderwerpen moesten aan bod komen:
 Beknopte geschiedenis van de trompet
 Waar is het instrument in zijn huidige vorm omstaan
 Bouw en stemming van het instrument
 Technische verbeteringen van de trompet in de loop der jaren
 Hoe ontstaat het geluid?
 Wat is de laagste en hoogste toon

 Tot welke groep van instrumenten behoort de trompet
 Anderen instrumenten van deze familie
 Componisten die belangrijk waren/ zijn voor de trompet
 Beroemde solisten van vroeger en nu
 Voorbeelden van beroemd solo-en orkestrepertoire

Bouw en stemming van de trompet

Een lange buis met een wijde opening (de beker) aan het eind. Meer is een trompet eigen lijk niet. In de loop van de tijd hebben de mensen die buis in een kronkel gevouwen”.In die vorm kon je het makkelijker gebruiken. Nog steeds worden de trompetten uit een langen buis gebruikt. De buis bestaat uit het grootste gedeelte uit koper dat geeft de mooiste klank. Koper is een vrij zacht materiaal. Daarom word het samengesmolten met tin koper en tin samen heet messing. Messing is veel harder dan koper dat is maar goed ook anders zou de trompet snel breken of vol deuken zitten. De buis van een moderne trompet heeft een lengte van 1,35 meter.

Stemschuif.
De trompetmaker buigt stukken buis en last die aan elkaar. Maar 1 buis schuift hij er los in. Die buis heet de stemschuif. Die buis is er voor om de trompet op de goede stemhoogte af te stellen. Als je dat niet doet zal de trompet vals klinken met de stemschuif kun je de toon hoger of lager maken messing is geel van kleur toch zijn de trompetten bedekt met een dun laagje goud of zilver dit doet de fabrikant om de messing ( het mengsel van koper en tin) om het te beschermen tegen regen. Nat koper wordt namelijk groen ook is het koper giftig je mag het daarom niet tegen je mond aan drukken. Tegenwoordig worden trompetten ook wel gelakt maar een laagje goud of zilver geeft een betere bescherming.
De trompet heeft een ketelvormig mondstuk en is cilindrisch geboord

(als een cilinder)

De trompet bestaat in verschillende stemmingen en grootten.
Een Bb-trompet (een bes trompet) wordt tegenwoordig het meest gebruikt, in het hafa-repertorium. Het toongebruik van de trompet is
2 ¾ octaaf. De totale buislengte is 1,4 meter.
De trompet zelf is 46 centimeter lang. De voorloper van de trompet is de natuur trompet, deze kon alleen de natuurtonen spelen (do, re, mi, fa, sol……).

Natuurtrompet

In het begin van de 19e eeuw werden er ventielen aan de trompet toe gevoegd. Als je het eerste ventiel indrukt, verlaagt de natuurtoon 1 noot als je het tweede ventiel indrukt verlaagt de natuurtoon ½ noot en als het derde ventiel indrukt verlaagt de natuurtoon 1 ½ toon
(een natuurtoon is de oorspronkelijke toon).
Mijn eigen trompet is een bes trompet. Deze trompet komt ook het meeste voor samen met de c trompet.

Wat is de omvang (hoogste en laagste toon)?

Met de trompet kun je vele noten spelen de laagste noot die je op de trompet kunt blazen is de fis de hoogste noot die je kunt spelen is de c zelf kan ik de lage fis tot en met de hoge f. Ik heb dan ook een beugel in mijn mond.

Tot welke groep van instrumenten behoort de trompet .

De trompet is één van de hoogst klinkende koperen blaasinstrumenten met een heldere toon.

Je moet de lucht juist met enige kracht door de buis persen met behulp van om krachteloos d om krachteloos door de buis te blazen, om krachteloos door de buis te blazen, oor de buis te blazen, lip spanning. Het geluid van de trompet wordt dan geproduceerd door het vibreren van de lippen tegen het komvormige mondstuk.
Door het indrukken of loslaten van ventielen, kun je op dit instrument verschillende tonen maken.
Deze ventielen zorgen ervoor dat de de buis van het instrument verkort (hogere tonen) of verlengd (lagere tonen) kan worden.Om geluid uit een trompet (en andere koperblazers) te krijgen is het niet voldoende

Anderen instrumenten van dezelfde familie.

De tuba:
De tuba was langer dan de Hasosra, maar korter dan de Salphinx. Een bewaard gebleven exemplaar, in een museum in Rome, is 117 cm lang. De tuba was doorgaans conisch. De bronzen buis begint bij het mondstuk met een doorsnee van 1 cm en eindigt met een zwak uitlopende beker, in een diameter van 2,79 cm.

De Buc(c)ina (buisina)
De buccina was evenals de lituus een hoektrompet gemaakt van een rietstengel of van een gelijksoortig materiaal met een beker van een dierlijke hoorn.

Cornet
Trompetspelen leer je het beste op een cornet. De cornet ziet het zelfde eruit als een trompet en behoort daarom ook tot de “familie” van de trompetten. Toch is er een belangrijk verschil .Bij een trompet is de buis van het mondstuk tot aan de beker overal even dik. Muziekanten noemen zo’n buis “cilindrisch”.maar de buis van een cornet is anders. Die is grotendeels kegelvormig .
Muzikanten noemen dat een conische buis .

Dat betekent dat hij bij het mond stuk smaller is dan vlak bij de beker. Bij een cornet stroomt de lucht dan ook vlotter naar de beker toe. Hierdoor kost het blazen minder inspanningen dan bij een trompet .

Als je eenmaal goed hebt leren op een cornet, kun je later ook goed trompetspelen.
In een big band (groot jazzorkest)spelen de muzikanten ook graag op een cornet want je kunt er gemakkelijk moeilijke stukken mee spelen

De bugel:
Een broertje van de cornet is de bugel . Net als de cornet is dit instrument gemakkelijk te bespelen. In big bands wordt de bugel vaak gebruikt bij “ballads” (spreek uit: bellets). Dat zijn heel gevoelige muziek stukken daarvoor is de klank van de bugel heel geschikt “gewoon “trompet spelen doe je op een zogenaamde c-trompet.

Deze trompet wordt vaak gebruikt in symfonieorkesten gebruikt. Jazztrompettisten spelen vaak op een bestrompet. De cornet en de bugel zien er bijna het zelfde eruit. Ook de trombone hoort bij de familie van de trompetten

Piccolotrompet:
De kleinste trompet heet de piccolo-trompet. Piccolo het Italiaanse woord voor“klein”.
De buis van een piccolo-trompet is heel kort, zodat er alleen hoge tonen uitkomen.
Het instrument heeft vier in plaats van drie ventielen.
Je kunt de buis extra verlengen, hierdoor kun je ook lagen tonen spelen op de piccolo-trompet.
De piccolo-trompet wordt ook wel de Bachtrompet genoemd. Eigenlijk is die naam verkeerd.
In de tijd van de componist Bach (1685 tot 1750) bestoden er nog geen trompetten met ventielen.


Hoe ontstaat het geluid?

Het instrument wordt bespeeld door lucht te blazen tussen de lippen van de speler en het mondstuk. De buis versterkt de ontstane trilling.
Bij het trompet spelen ontstaat na een tijdje een gorgelend geluid. Dit ontstaat doordat de lucht condenseert in de trompet en waterdruppels vormt. De waterklep opent een gat in de buis zodat men het condensatiewater kan laten weglopen. Op bijna alle koper instrumenten is zo een waterklep aanwezig. Als deze waterklep er niet is moet je een buisje eraf schuiven (zie plaatje onder het waterklepje).
(je hebt ook anderen soorten waterklepjes)
Waterklep
(Zelf heb ik ook zo’n waterklep).

Technische verbeteringen in de loop der jaren
Rond het jaar 1600 ontstaat een trompet die in gebruik werd genomen
Bij een concert en de dan opkomende opera.
In deze tijd moest een halve of hele toon verlaagd worden door plaatsing van extra buizen tussen het mondstuk en het instrument. Hiervoor moest een muziekstuk onderbroken worden.
Toen aan het einde van de achttiende eeuw het kleppensysteem werd ontworpen, waardoor het bespelen van de trompet makkelijker werd, werd er ook meer muziek voor de trompet geschreven.

Nog later, rond het begin van de negentiende eeuw is het ventielsysteem uitgevonden. In tegenstelling tot de hoorn, welke een roterend ventiel heeft, bezit de trompet een schuifventiel.

De moderne trompet heeft 3 ventielen en een kleine schuif die met de pink bewogen moet worden. Doordat het ventiel de buislengte van het instrument eenvoudig kan verlengen en verkorten, wordt het spelen van een lagere of hogere toon eenvoudiger en het spelgemak verbeterd. Dit markeert de doorbraak van de trompet als orkestinstrument.

Voordat de trompet ventielen kreeg (19e eeuw) kon je maar een klein aantal tonen spelen op dit instrument. De tonen waren alleen hoog en werden bereikt door het veranderen van de lipspanning en de perskracht waarmee de lucht door de buis werd geblazen.
De trompet wordt gebruikt bij allerlei soorten muziek, van Zuid-Amerikaanse ballads tot klassieke stukken, bij de fanfare en ook bij pop- en jazzmuziek.

Hoe werkt een ventiel bij de trompet nou eigenlijk?

Als het ventiel in rustpositie is, passeert de lucht direct door de hoofdbuis (1). Bij het neerdrukken van een ventiel wordt de lucht omgeleid door een toegevoegd stuk buis, waardoor de lengte van de luchtkolom groter wordt (2).
De meeste ventieltrompetten hebben 3 ventielen, die elk op zichzelf of in elke combinatie kunnen worden ingedrukt waardoor de grondtoon van het instrument wordt verlaagd.

Beknopte geschiedenis van de trompet

De trompet heeft een historie die al van voor de Egyptische koning Toetanchamon dateert. In zijn graf zijn al eenvoudige trompetten gevonden. Al duizenden jaren worden trompetten gebruikt ter opluistering van feestelijke gelegenheden. De trompet vindt men zowat in alle culturen die ooit bestaan hebben terug. De trompetten werden gemaakt van ivoor, brons, zilver en koper; ze waren recht of gebogen. In middeleeuws Europa werd de lange buistrompet vervangen door een kortere versie rond 1300.
Rond 1400 werden de trompetten gevouwen in een S-vorm en rond 1500 werden ze opgerold in een langer gemaakte lus. Deze trompet werd de standaard orkestrale en ceremoniële trompet tot ongeveer 1800. De toon was erg geliefd maar het toonbereik was te klein om de trompet op grote schaal toe te passen. Een mechanisme van korte duur werd uitgevonden: een mechanisme dat de openingen naar de zijbuizen opende of dichtdeed. Rond 1820 werden ventielen toegevoegd aan de trompet. Een ventiel induwen maakt het luchtkanaal langer, men krijgt dus zo een lagere toon.


Enkele personen die heel belangrijk waren bij het ontwikkelen van de moderne trompet:
-1825-1889: Joseph Jean-Baptiste Laurent Arban
-1868-1944: Théo Charlier
-1890-1976: Vincent Bach
-1891-1937: Walter Smith

Dempers

Hieronder zijn allerlei soorten dempers, die in de beker van bijvoorbeeld een trompet passen. Ze worden gebruikt om het volume te verkleinen en brengen speciale klankeffecten teweeg. Dempers worden gemaakt van hout, metaal, rubber of plastic. Ze worden het meest gebruikt door jazzmusici.

Componisten die belangrijk waren/ zijn voor de trompet
Hieronder staan de namen van personen, met geboortedatums en dat ze gestorven zijn, die belangrijk waren bij het ontwikkelen van de moderne trompet.
-1825-1889: Joseph Jean-Baptiste Laurent Arban
-1868-1944: Théo Charlier
-1890-1976: Vincent Bach
-1891-1937: Walter Smith

Bekende trompettisten

Louis Armstrong. Zwarte trompettist. Geboren te New Orleans in 1900. Bijgenaamd: Satchmo.

Zelf vind ik zijn muziek best mooi!


Chet Baker

Chet Baker werd geboren op 23 december 1929. Op 13 mei 1988 overleed hij na een val uit een hotelraam in Amsterdam. Chet wilde een luchtje scheppen, gleed uit en wilde zich vasthouden aan de ketting die vervolgens brak, waarna het raam dichtgleed.

Elf jaar na zijn dood werd deze plaquette onthuld ter nagedachtenis aan deze grote trompetttist.

Dizzy Gillespie

Dizzy is geboren als John Birks Gillespie in Cheraw, South Carolina in 1917 in een groot gezin. Zijn vader was de leider van een lokale band. Toen hij 4 jaar was kon Dizzy al piano spelen. Hij leerde zichzelf het bespelen van een trombone, maar stapte voor zijn twaalfde over op de trompet.

Miles Davis

Miles Davis is geboren op 26 mei in 1926 in Alton in de staat Illinois. Bij het grote publiek was hij vooral bekend als trompetspeler. In de muziekwereld had hij een grote invloed als een vernieuwingsgezinde bandleider en als componist. Op 28 september 1991 is hij gestorven.

Voorbeelden van beroemd solo-en orkestrepertoire

Orkestrepertoire
Allegretto uit 7e symf. (L.van Beethoven)
Largo (Dvorak)
Dance of the Swans (P. I. Tchaikovsky)
Procession of the Sardar (Ippolitov-Ivanov)
Berceuse and Finale uit 'de Vuurvogel' (Stravinsky)
Slavonic Dance (Dvorak)
Walz no.2 (Shostakovitch)

Een aantal trompetmerken.

Dit zijn een paar bekende trompet merken
CONN
BESSON
COURTOIS
YAMAHA
JUPITER

KING
HOLTON

Nawoord.

Ik vond dit werkstuk van de trompet heel erg leuk en ik heb er veel van wat ik nog niet wist geleerd.
Wat ik er bijvoorbeeld van geleerd heb is:

Namen van bekende trompetsolisten.

Trompet merken.

Hoe de trompet is ontstaan