Feitelijke gegevens

• 1e druk, 2020
• 457 pagina's
• Uitgeverij: HarperCollins

Flaptekst

Eerste zin

"ik heb je boek gelezen en ik vond het zo herkenbaar", vertrouwde een roodharige vrouw op de eerste rij me toe in de vragenronde na afloop van mijn lezing. "En toen dacht ik, misschien heb ik ook wel een beetje autisme.!"

Samenvatting

Twee jaar geleden verscheen Zondagskind van Judith Visser, het autobiografische coming-of-age (en coming-out) verhaal van Jasmijn Vink die uiteindelijk de diagnose autisme krijgt. Zondagsleven is het vervolg op Zondagskind.  Het verhaal-heden van het nieuwe boek is vanaf 2001.
Hoe vergaat het de Rotterdamse Jasmijn in de liefde, op het werk, in het dagelijkse leven? Jasmijn Vink is ook nu weer het alter ego van Judith Visser, maar de roman heeft dan wel de vorm van 'autofictie."
De inhoud van de roman is erg gedetailleerd met veel informatie. Daarom is de samenvatting op hoofdlijnen geschreven. 

Jasmijn Vink werkt In Rotterdam als receptioniste bij scheepsvaartbedrijf Mancini Maritiem. Ze voelt zich achter de balie veilig en kan eigenlijk 'normaal' functioneren. Na weer een drukke werkdag en het dagelijkse thuisretourtje met de metro vindt ze rust bij Romy, haar trouwe hond. Ze luistert verder graag naar muziek van Elvis. Haar aardige vriend Nick Ritter mag alleen (In het Vinkennest) op bezoek komen, als hij dat van tevoren aankondigt. Hij wil liever graag intrekken bij Jasmijn, maar die heeft veel meer behoefte om alleen te zijn en om tot rust te komen. Het liefst van alles wandelt ze met Romy in de duinen van Rockanje.

Als Mancini wordt overgenomen door een ander bedrijf  en Jasmijn een vertrekregeling voor zes maanden aangeboden krijgt, vindt ze eindelijk de rust waarnaar ze verlangt. Lang uitslapen, wandelen met de hond, lekker thuis lunchen, naar Elvis Presley luisteren etc. Jasmijn vindt eindelijk tijd om aan haar manuscript voor haar boek  te werken.

Dan komt Nick met het verhaal dat hij als invaller-drummer is gevraagd door een coverband van Creedence Clearwater die op een buitenlandse tournee gaat. Hij wil dat ze meegaat naar Engeland, maar dat kan en wil Jasmijn juist niet. Toch mist ze hem later wel en hij haar ook. Ze koopt zelfs een mobiele telefoon voor het dagelijkse onderlinge contact.
Ze krijgt een paar hoofdstukken van haar boek dat "Planeet Julia" zal heten af, maar moet ook weer werk zoeken. Ze wordt via een uitzendbureau weer aangenomen als receptioniste bij het bedrijf IDR op Hofplein 19. Daar gelden bijzondere regels en daaraan kan Jasmijn zich maar met moeite houden. Ze wil bijv. planten op haar bureau houden, Romy meenemen, niet in de  kantine eten. De andere medewerkers kijken haar soms vreemd aan. Maar in haar werk is ze goed.

Nick Ritter komt na een half jaar terug, hij heeft haar gemist en zou het liefst met haar gaan samenwonen, maar Jasmijn moet er niet aan denken vanwege haar autisme. Ze krijgen min of meer ruzie over dat punt en uiteindelijk geeft Nick de moed op: hij verbreekt de relatie. Enige tijd later gaat hij weer op  tournee naar Ierland. Weer mist ze hem, maar bij een foto op internet ziet ze dat hij bier drinkt met een nieuwe, blonde vriendin Ramona. Dat is toch wel even pijnlijk. Zeker als ze later hoort dat hij vader wordt.

Jasmijn heeft haar manuscript af en stuurt het naar een uitgeverij. Die vindt de roman wel goed, maar Jasmijn zou volgens de redacteur het perspectief meervoudig moeten maken. Ze  weigert dat. Een andere uitgever gaat later wel akkoord en ze kan daar een contract tekenen. Ze organiseert  haar eigen pr-stunt. Ze maakt stickers van de cover en plakt die op uitgaande post van IDR. Dat kost haar d'r baan. 

Van de eerste royalty's kan ze een avontuurlijke wandeltocht in het Zwarte Woud  boeken ("Schluchtensteig"= Klovenpad) Als ze daar een enge man ontmoet, wijkt ze net als Roodkapje af van het pad en verdwaalt ze, waarbij Romy ook nog eens zoekraakt. Het komt  ten slotte allemaal goed, maar haar vader besluit haar meteen uit Duitsland op te halen.
Tijdens een uitgeversborrel ontmoet ze de bestsellerschrijver James Krijgsman. Ze maken een afspraak in het Vinkennest en wat je niet verwacht is dat Jasmijn seks heeft met James. Ze krijgen na de eerste keer een seksuele relatie.  Maar als James verdergaand contact wil, haakt Jasmijn af. 

Daarna komt Nick Ritter weer in beeld. Ze nodigt hem uit in haar huis en ze besluiten samen verder te gaan. Nick heeft wel een kind bij zijn ex, Bonnie. Dat is wel een heikel punt voor Jasmijn. Ze is geen kinderen gewend. Als Nick een vaste baan heeft en zijn huis verkocht heeft, vraagt hij toch om bij Jasmijn te kunnen wonen. Het wordt soms best moeilijk, nadat ze heeft ingestemd. Na een paar maanden moet ze echt een weekje met Romy er tussenuit naar de Ardennen om te kunnen schrijven aan een volgende roman. Ze heeft inmiddels al een tweede roman voltooid en schrijft aan een derde.

Dan komt het moment dat Nick Jasmijn ten huwelijk vraagt. Ze stemt toe. Bovendien gaat het stel in Jasmijns geliefde Rockanje wonen, in een vrijstaand huis nog wel, vlak bij de zee. Jasmijn is er erg gelukkig.
Maar er komt ook tegenslag. Tijdens een boswandeling krijgt Romy een hartstilstand en ze sterft. Jasmijn is van slag als ze haar lievelingshond moet laten cremeren. De as wordt verstrooid in het bos van Rockanje.
Maar daarna begint ook weer het geluk. Tijdens een wandeling, op de plek van Romy's graf, ziet Jasmijn een wolfhond. Die blijkt van een man te zijn die in scheiding ligt. Jasmijn mag hem overnemen. 

Drie maanden later kan Jasmijn al aardig omgaan met de nieuwe hond Puri. Het leven biedt weer nieuwe kansen. Maar daartegenover staat weer dat Jasmins moeder een bobbel in haar lies heeft. Het wachten is op de uitslag.

Het nawoord
Nu ze volwassen is geworden, hoeft Jasmijn zich gelukkig niet meer aan de maatschappelijk opgelegde regels te houden. Spelregels die ze vaak niet begrijpt en waarvan ze ook het nut niet inziet. Ze heeft nu de kans om haar leven zelf in te richten: een rustige omgeving met haar hond, zonder drukke feestjes of sociale verplichtingen. Ze is erg blij dat ze van de uitgever de kans heeft gekregen haar boeken te schrijven. 

Personages

Jasmijn

Jasmijn Vink = Judith Visser = Julia "Planeet" zou je kunnen stellen. Jasmijn is net als Judith autistisch en krijgt zoveel prikkelingen in het leven om haar heen dat ze erg gesteld is op rust en regelmaat. Dingen moeten niet te snel veranderen, nieuwe mensen in de omgeving betekent meestal ook extra inspanningen. En regels die de meeste 'normale' mensen als een gegeven beschouwen, zijn voor een autiste als Jasmijn een groot probleem als ze er het nut niet van kan inzien. Ze wil dingen realiseren op een kantoor die door de rest van het personeel als 'vreemd' worden beschouwd. Het liefst verkeert ze in gezelschap van haar hond Romy of in haar eigen Vinkennest of in de duinen van Rockanje. Zich terugtrekken met de muziek van Elvis brengt ook rust in haar hoofd. En hoe lief haar rustige vriend Nick ook voor haar is, hij moet zeker niet permanent in haar woning bivakkeren. Dat leidt op den duur natuurlijk tot conflictsituaties. Een beetje vreemd in dit opzicht vond ik het seksuele uitstapje van Jasmijn met een voor haar vreemde schrijver James Krijgsman die ze nota bene in haar Vinkennest - en bed ontvangt. Ze wil eigenlijk nooit iemand in huis ontvangen. Bijzonder is ook de splitsing van persoonlijkheden in Normale Jasmijn en Echte Jasmijn. De Normale jasmijn is de persoon die zich gedraagt zoals de mensen van je zouden verwachten. De echte Jasmijn is de manier waarop de autistische Jasmijn zich in werkelijkheid gedraagt. En zo is de boodschap van de roman: "accepteer autistische mensen zoals ze zijn." De ouders van Jasmijn kunnen daarbij een goed voorbeeld zijn. In ieder geval schrijft Jasmijn dat ze haar doel bereikt heeft: nl. "Mezelf zijn."

Nick Ritter

Nick is een aardige vent die een paar jaar ouder is dan Jasmijn. Hij heeft heel wat te stellen met zijn autistische vriendin. Menig man zou al eerder het bijltje erbij neergegooid hebben. Maar Nick "pikt veel." Toch gaat het een keer fout en wanneer Nick in Ierland met de cover band van Creedence Clearwater Revival als drummer rondreist, stort hij zich in de armen van Ramona , met wie hij later een kind krijgt. Hij is een leuke vader voor Bonnie. Wanneer hij gaat scheiden van Ramona , beseft hij toch dat hij nog steeds van Jasmijn houdt. Hij keert bij haar terug, is weer de rustgevende factor in haar leven en zorgt ervoor dat ze naar Rockanje verhuizen, de plek waar Jasmijn zich het meest op haar gemak vindt. De ouders van Jasmijn vinden hem het type van de ideale schoonzoon. De hond Romy is ook al gek op hem. Natuurlijk is Jasmijn ook dol op hem, maar als lezer denk je af en toe wel eens "p......e.".

Quotes

"'Want ondanks mijn liefde voor hem had ik na elke keer dat ik hem zag hersteltijd nodig. Om te slapen. Om op adem te komen. Om na te denken over wat er was gebeurd, wat er was gezegd. Nick was geen spraakzaam persoon, maar zelfs zijn spaarzame woorden gonsden uren na in mijn hoofd. Dat moest zakken, en dat lukte alleen maar als ik alleen was.'" Bladzijde 21

""Dit zal voorbijgaan", zei ik weer. "En dan leef je niet in het nu, maar in het ooit." "Daar is het een stuk beter. Het ooit is mijn vriend. Ik weet waar ik me bezig ben."" Bladzijde 127

"Ik had geen idee hoe lang ik al strompelde. Mijn deels verlamde linkervoet had de strijd opgegeven en liet zich als een klomp dood vlees meeslepen. Bij elke stap sneed er een steek door mijn linkerknie, die doordat ik mijn voet niet meer normaal kon neerzetten, uit zijn normale vorm leek te zijn gedraaid. Ik gromde en kreunde, maar slofte door. En door." Bladzijde 301

"Dat ik in mijn langverwachte ooit was beland. Het ooit dat mij al zo vaak overeind geholpen had, vooruitgeduwd. Ooit zou ik niet meer naar school hoeven. Ooit zou ik vrij zijn. Ooit zou ik een plek van mezelf hebben, een Vinkennest. Ooit zou ik schrijver zijn. Mijn ooit was een vriend die altijd stand hield." Bladzijde 342

"Nick staarde strak voor zich uit. Toen zei hij: "Het zou gewoon leuk zijn als je niet altijd maar deed alsof je nog steeds alleen maar met je hond samenleeft."" Bladzijde 392

Thematiek

Liefde in tijden van corona

Het verhaal gaat voornamelijk over de (on) mogelijkheden van een liefdesrelatie tussen een autist en een 'normaal' mens. Het is voor de partner altijd heel moeilijk om dingen die je zelf van je sociale contacten verwacht niet terug te zien in het gedrag en de opvattingen van een ander. Het vraagt dan ook veel begrip, inlevings-, doorzettings- en uithoudingsvermogen. Nick wil graag bij Jasmijn intrekken. Hij wil haar graag elke dag zien en niet af te wachten, totdat Jasmijn het goed vindt dat hij langs komt. Hij moet altijd afspraken maken als hij haar wil zien. Op een bepaald moment is hij het zat en verbreekt hij de relatie. Om aan haar seksuele behoefte te komen, krijgt ze korte tijd een seksrelatie met de bestsellerschrijver James Krijgsman die ze op een borrel bij de uitgever ontmoet.. Maar ze heeft geen waar liefdesgevoel voor hem. De relatie van puur seks houdt ook maar kort stand. Daarna komt haar ex, Nick Ritter, weer in beeld. Zijn relatie met Ramona is er één van broer-en-zus geworden, beweert hij. Ze hebben echter wel een kind. De liefde tussen Nick en Jasmijn is altijd gebleven en ze besluiten verder met elkaar te gaan. Maar het valt niet mee voor Jasmijn om ook Bonnie, het kind van Nick, te ontvangen. En opnieuw laat ze Nick toch niet volledig toe in haar leven. Ze blijft het benauwend vinden, als hij in haar buurt is. Het leidt weer tot een periode met ruzies en gevoelens van twijfel. Het is best een verrassing voor de lezer dat Nick haar ten huwelijk vraagt en dat Jasmijn "ja" zegt. Bovendien gaan ze in Rockanje wonen, in een vrijstaand koophuis, dicht bij de zee. Nick doet werkelijk alles om tegemoet te komen aan de wensen van zijn geliefde. Maar eigenlijk blijft die maar twijfelen en hem op afstand houden. Het boek geeft echter wel heel goed aan hoe moeizaam een liefdesrelatie kan zijn tussen een autist en een "normaal" mens.

Motieven

Dierenliefde

Jasmijn heeft een bijzondere band met haar hond Romy, die alles van haar erg goed aanvoelt. Ook dat is een gegeven uit het privéleven van Judith die altijd het liefst met haar honden door de duinen bij Rockanje wandelt. Ze is daarom ook verhuisd van Rotterdam naar Rockanje. Romy stelt haar gerust, als ze in een onprettige situatie komt te verkeren. Het is dan ook een grote klap wanneer Romy aan een acute hartstilstand overlijdt. Ze laat hem cremeren en op de plaats waar ze de as verstrooid heeft, ontmoet ze later een wolfhond. Deze Puri woont nu bij een man en vrouw die in scheiding liggen en ze mag de hond overnemen. De wolfhond heeft een aparte aanpak nodig en dat kan Jasmijn erg goed.

Kind ouder-relatie

De ouders van Jasmijn nemen haar zoals ze is. Ze letten goed op haar, passen op Romy en haar moeder kookt vaak eten voor haar. Ook toen ze jong was, luidde het adagium van haar ouders altijd: "Zo ben je nu eenmaal." Dat is beslist een vorm van onvoorwaardelijke liefde. Natuurlijk verschillen ze wel van mening over gebeurtenissen. Zo vindt haar moeder het erg jammer als Nick op een zeker moment besluit de relatie te beëindigen. Nick was juist een man die wist hoe hij met Jasmijn moest omgaan. Haar vader brengt en haalt haar weer als Jasmijn een avontuurlijke (mar mislukte) wandeltocht maakt in het Zwarte Woud en dáár voor een vervelende verrassing komt te staan. De ouders van Jasmijn zijn weer heel erg blij als Nick in het leven van Jasmijn terugkeert. Aan het einde van de roman heeft Jasmijn nog zorgen om haar moeder, die een 'bult in haar lies' heeft gekregen. Zou ze wel of niet kanker hebben?

Beroepsproblemen

Een autist als Jasmijn heeft vaak moeite om zich aan te passen aan de regels van het bedrijf waarvoor ze werkt. Ze snapt niet wat het nut van sommige regels is, omdat ze van een ander uitgangspunt vertrekt. Zo wil Jasmijn zich niet aanpassen aan de normen en gewoonten van IDR. Ze eet niet met andere collega's in de kantine, ze wil planten op haar bureau zetten en ze wil haar hond Romy meenemen. Ze botst steeds met de mening van de officemanager Martha. Als Jasmijn de uitgaande post van stickers voorziet van haar nieuwe boek, is de maat bij IDR vol. Ze wordt ontslagen. Ze vindt het niet erg, omdat ze dan alle tijd kan besteden aan haar eerste roman.

Seksualiteit en lust en liefde

Lust en liefde zijn gescheiden begrippen. Met de bestsellerauteur James Krijgsman heeft Jasmijn alleen een seksuele relatie. James wil méér (bijv. sociale bezigheden als uit eten gaan, mensen ontmoeten) maar Jasmijn wil daar niet eens aan denken. James geeft de relatie ten slotte op. Die heeft overigens niet al te lang geduurd.

Natuurbeleving

Jasmijn voelt zich erg gelukkig in de natuur, omdat ze daar tot rust kan komen. In Rotterdam gaat ze daarom dagelijks met Romy naar het Zuiderpark dat in de onmiddellijke woonomgeving ligt. In het weekend bezoekt ze met Romy de duinen van Rockanje. Later gaat ze in dat Zuid-Hollandse dorp wonen, dicht bij de zee. Een grote wens van haar is dat ze ooit de avontuurlijke wandeltocht in het Zwarte Woud, de Schluchtensteig, gaat lopen. Dat loopt overigens wel uit op een teleurstelling. Ze gaat ook nog een keer naar een huisje in de Ardennen om daar in de natuur tot rust te komen en om wat te kunnen schrijven aan een volgende roman. De natuur en Jasmijn zijn een gelukkig koppel.

Kunstwereld: muziek

Jasmijn wil graag de muziek van Elvis Presley horen wanneer ze van haar werk thuiskomt. Die muziek stemt haar rustig. Ook haar vriend Nick houdt van muziek. Hij is drummer: docent van drumlessen en praktisch kunstenaar. Hij wordt als invaller-drummer gevraagd voor een buitenlandse tournee met een band die Creedence Clearwater Revival covert. Hij is dan enkele maanden op pad met de band. Maar goede vader als hij is, beperkt hij zijn optredens in het weekend, omdat hij dan zijn Bonnie bij he krijgt.

Motto

"I am a writer who came from a sheltered life. A sheltered life can be a daring life as well. For all serious daring starts within." 
-Endora Welty- 

(vertaling: "Ik ben een schrijver die beschermd is opgevoed. Een beschut leven kan ook een gewaagd leven zijn. Want alle serieuze durf begint van binnenuit.”
Dat is een mooi en toepasselijk citaat. 

Titelverklaring

Op blz. 110 wordt een letterlijk citaat met betrekking tot de titel gegeven.
"In de weekenden hoefde ik niet netjes voor de dag te komen , in de jurkjes of nette broeken die ik op mijn werk droeg, maar liep ik rond in wijde jeans, wit T-shirt en Converse-gympen. In de weekenden was ik de echte Jasmijn. Ooit zou elke dag weekend zijn, nam ik me voor.
Een zondagsleven."

Structuur & perspectief

Het boek begint met een korte proloog van één bladzijde. (Bij een lezing van Jasmijn herkent een vrouw ook trekjes van autisme bij zichzelf) Daarna wordt het verhaal-heden opgepakt vanaf 2001. Jasmijn Vink is de ik-verteller in de o.v.t. Ze ontvouwt in 121 (!) soms heel korte, hoofdstukjes zonder titel hoe het leven van iemand met autisme er uitziet  Maar zeker ook hoe moeilijk het moet zijn voor een partner om met iemand met autisme om te gaan? Dat leventje wordt in veel details door Judith Visser beschreven. Het langste hoofdstuk (23 bladzijden) gaat echter over haar avontuurlijke wandeltocht in het Zwarte Woud.
In het nawoord geeft Judith aan waarom ze ertoe gekomen is om een vervolg op "Zondagskind" te schrijven.

Decor

Jasmijn Vink woont in Rotterdam-Zuid in een volkswijk. Haar eigen huis heeft ze "Het Vinkennest"genoemd. Ze wil meestal geen grote reisbewegingen maken, gaat ook niet mee met Nick op tournee.  Het liefst vertoeft ze in de duinen van Rockanje waar ze met haar hond Romy heerlijk in de natuur kan wandelen. Ze gaat later met Nick in een vrijstaand huis in Rockanje wonen.

Het verhaal begint in 2001, als Jasmijn nog als receptioniste werkt. Ze krijgt zes maanden geld mee en in die tijd begint ze aan haar manuscript te werken van "Planeet Julia.". Aan het einde van de roman, in het nawoord, zegt ze dat het verhaal een tijdsbestek ook bijna  twintig jaar omvat. Maar er worden nauwelijks data en jaartallen genoemd. Ze is drieëntwintig als het verhaal-heden start (2001) en aan het eind is ze in ieder geval midden dertig.  

Stijl

De vertelstijl van Judith Visser is in alle tot nu toe van haar hand verschenen romans goed te volgen. Ze gebruikt vrijwel nooit moeilijke woorden en ze verpakt haar stijl in 'cadeaupapier' met een lichte toon. De hoofdstukken van haar baan als receptioniste op het tweede kantoor zijn hilarisch te noemen. Dat komt vooral de lichtheid van de roman ten goede. Je racet als lezer in die  hoofdstukken door het boek. Dat komt o.a. door de korte hoofdstukken: sommige zijn slechts een  halve pagina lang.
Het hoofdstuk over haar wandeltocht (23 bladzijden) vertraagt echter wel de vertelling.
Een van de moeilijkste dingen bij schrijven is het goed weergeven van natuurlijke dialogen en die vaardigheid beheerst Judith Visser goed. Evenals het gebruik maken van toepasselijke metaforen. Daarvan zijn er legio in de roman aan te wijzen.

Slotzin

Dat was allemaal nog maar het begin. Want ja, misschien had Nick gelijk en leefde ik inderdaad op een kiezelsteentje. Maar dan wél het mooiste kiezelsteentje van de hele wereld.

Bijzonderheden

"Zondagsleven" is een vervolg op de roman "Zondagskind" die in 2018 verscheen en waarin Judirh Visser het verhaal vertelt van Jasmijn die ontdekt dat ze autisme heeft. 

Beoordeling

Het vervolg op de eerste roman over autisme (Zondagskind)  geeft opnieuw een belangrijk inkijkje in het leven van een jonge vrouw die Asperger heeft. Judith Visser beschrijft tot in de kleinste details hoe een vrouw met autisme heel anders in een liefdesrelatie reageert dan je als 'normaal' mens zou verwachten. Menige jonge vrouw  zou zich een partner als Nick Ritter wensen, maar Jasmijn Vink geeft steeds aan met wat voor problemen ze worstelt als Nick in haar directe nabijheid verblijft. Daarom is de roman heel goed leesvoer niet alleen voor met mensen die met autisten in hun omgeving te maken hebben, maar ook voor bijvoorbeeld hulpverleners en werkgevers.

Judith Visser schrijft altijd vlot en vaardig, maar deze keer zag ik toch wel wat beren op mijn pad die het verhinderden om het boek in één ruk uit te lezen. Ik moest het ook regelmatig wegleggen om zelf ook een beetje afstand te nemen. De informatie is te overvloedig. Ook de bladspiegel met toch een relatief klein lettertype vergt in zo'n geval meer leestijd.
Je kunt ook wel eens een te dik boek schrijven over het probleem van het autisme. Het verhaal komt uiteindelijk toch wel steeds op hetzelfde neer. In de  tekst op blz. 400 geeft Jasmijn Vink aan dat ze  wel "een heel dikke pil geschreven heeft die je niet in een uurtje uitleest." Ze heeft zich ook beperkt in het beschrijven van de karaktereigenschappen van een wolfhond, schrijft ze kort daarop. Anders zou het boek zo hoog worden als een wolkenkrabber. 

Natuurlijk zijn er veel lezeressen die het boek wel in één adem  kunnen uitlezen, tenminste als je de recensies op de poulaire lezerswebsite van "Hebban" mag geloven. Maar deze website schrijft voor scholieren van het VO. Ik vrees dat de onder scholieren toch zeker populaire Judith Visser (denk hierbij aan haar  boeken "Stuk"en "Trip") zich niet direct op dit (te) dikke boek over autisme zullen storten. Daarvoor zijn teveel passages te gedetailleerd. Ook komt het verhaal steeds op hetzelfde motief terug (het omgaan met een partner met autisme).
Schrijvers weten ook wel dat "schrijven vaak schrappen" betekent. In mijn ogen is er deze keer te weinig geschrapt. 
In de  volgende roman mag Judith Visser weer eens een heel ander thema aanpakken zou dan ook mijn advies zijn. Maar dat zal ze wellicht wel naast zich neerleggen, net zoals Jasmijn het advies om een meervudig perspectief in "Planeet Julia" toe te passen naast zich neerlegde.

Op zich heeft Judith Visser een prima roman voor de liefhebber geschreven. Tenslotte schrijf je geen literatuur voor leerlingen, maar voor het huidige type eindexamenkandidaat van havo en vwo is " Zondagsleven" niet alleen te dik maar ook te weinig verrassend.

Recensies

"Judiths nieuwe roman Zondagsleven is een roman vol verwarring, verdriet en moeilijkheden. Toch slaagt de schrijfster erin om vooral de aandacht te vestigen op de positieve kanten van het leven met autisme. Met humor, een unieke blik en inspirerende zelfkennis neemt Judith ons mee in een prachtig verhaal vol vallen en opstaan. Dankzij haar schrijftalent en doorzettingsvermogen wist ze met Zondagskind al menig hart te verroeren en dat is iets waar ze met Zondagsleven zonder twijfel weer in zal slagen! (*Reactie van een lezeres)" https://www.bol.com/nl/p/...roductPage

"Wat me aantrekt in Zondagsleven is dat Visser er uitstekend in slaagt me een kijkje te geven in het leven, denken en doen van iemand met autisme. Door gebeurtenissen van alledag te beschrijven, zie ik de verschillen tussen hoe zij en ik diezelfde situaties ervaren. Dingen waar ik zelf niet bij stil sta, kunnen voor iemand anders een hele hoge en soms onoverkomelijke berg zijn. Zondagsleven zorgt er niet voor dat iemand die met autisme leeft een compleet open boek voor je wordt. Er blijven altijd stukjes verborgen van wat er in iemands hoofd speelt. Maar geldt dat niet voor ons allemaal? Wat ik in ieder geval uit dit meesterwerk van Visser meeneem, is dat wanneer we onszelf niet als meetlat voor andermans leven nemen, we allemaal de ruimte krijgen die we nodig hebben. En hopelijk zorgt dat er ook voor dat wij allemaal de rust vinden die we nodig hebben." https://business-bubbles....th-visser/

"Het allermooist aan het boek is voor mij dat het karakter van hoofdpersoon Jasmijn zo vol, veelzijdig, zo rond is; dat je haar als lezer zo goed leert kennen, dat je meeleeft. Ik denk dat in veel moderne Nederlandse literatuur de tijd niet wordt genomen om dit mogelijk te maken. Er wordt te makkelijk verondersteld dat je tussen de regels door wel begrijpt waarom iemand doet wat hij/zij doet. In Zondagsleven is dat binnenleven juist wel uitgewerkt, sterker nog, authenticiteit gaat vóór verteltrucs, of zoals de hoofdpersoon zelf zegt, wanneer ze bíjna een boekcontract heeft bij een uitgeverij: "Het gaat mij niet om het literaire gehalte! Of om zo veel mogelijk lagen. Het is een boek, geen lasagne! Ik wil gewoon laten zien hoe het is om op te groeien met autisme, meer niet."" https://michellevandijksc...th-visser/

"Judiths nieuwe roman Zondagsleven is een roman vol verwarring, verdriet en moeilijkheden. Toch slaagt de schrijfster erin om vooral de aandacht te vestigen op de positieve kanten van het leven met autisme. Met humor, een unieke blik en inspirerende zelfkennis neemt Judith ons mee in een prachtig verhaal vol vallen en opstaan. Dankzij haar schrijftalent en doorzettingsvermogen wist ze met Zondagskind al menig hart te verroeren en dat is iets waar ze met Zondagsleven zonder twijfel weer in zal slagen." https://www.hebban.nl/rec...ndagsleven

"Zondagsleven is een ontroerende roman over hoe het is om te leven met autisme en kweekt begrip hoe het moet zijn om in de ‘andere wereld’ te leven. Zoals Judith Visser zelf zegt: Autisme is niet het einde van de wereld. Het is een ándere wereld. Een uniek boek, omdat het de lezer een kijkje geeft ín het hoofd van iemand met autisme. Een dikke vette aanrader!" https://www.hebban.nl/rec...ndagsleven

Bronnen

Interview in Trouw met de schrijfster over haar nieuwe boek.

https://www.trouw.nl/cult...sser.nl%2F

Interview in plaats van de perspresentatie van het nieuwe boek van Judith Visser. Het gaat deels over het boek en deels over het fenomeen autisme.

https://www.youtube.com/w...tu.be&t=73

Interview met de schrijfster over haar nieuwe boek.

https://www.proud2bme.nl/...wolfhonden

Met haar vlotte pen spaart Visser zichzelf daarbij niet, waardoor het pijnlijk maar ook prachtig is. Waar Zondagskind ging over opgroeien met autisme, gaat Zondagsleven over je eigen weg vinden en trouw blijven aan wie je bent. Zondagsleven is herkenbaar voor mensen die zelf autisme hebben of voor mensen die iemand in hun omgeving kennen m

https://www.margriet.nl/b...dagsleven/