Feitelijke gegevens

• 1e druk, 2024
• 206 pagina's
• Uitgeverij: Lebowski

Flaptekst

Eerste zin

Er komt geen rook uit de vulkaan – niemand schreeuwt, nergens breekt paniek uit. Andreas staat op de boulevard, naast zijn zwarte koffer. Hij knijpt zijn ogen samen, zand waait langs zijn gezicht. Voor het eerst ziet hij daglicht over de stad vallen. De kustlijn kromt zich en aan de andere kant van de baai torent de Vesuvius boven de huizen uit van vijf miljoen mensen.

Samenvatting

Personages

Andreas Sauer

In het verhaalheden is Andreas ongeveer 42 jaar. Hij heeft een jeugdliefde achter de rug met Leah. Ze woonden destijds in Wassenaar na een vertrek uit Koeweit. Andreas wordt op zijn zestiende jaar in de liefde ingewijd door Leah. Dat gebeurt in de duinen en ze krijgen een seksuele relatie die uitmondt in een liefdesrelatie als ze gaan studeren in Amsterdam. Daar komt de verwijdering tussen hen. Leah wil veel meer actie in haar leven. Ze heeft een overspelrelatie met een twintig jaar oudere advocaat Marcel. Op een Wiedergutmachungsreise naar Florence verbreekt ze de relatie en verdwijnt voor vijftien jaar uit Andres leven. Andreas wil journalist worden en gaat voor een periode van negen jaar naar Afghanistan om verslag te doen van de oorlog tegen de Taliban. Hij komt terug en mag negen maanden op vakantieverlof. In die tijd belt zijn ex-schoonvader Frank Valenti hem op en vraagt hem de verdwenen dochter Leah op te sporen. Ze moet in Italië zijn. Andreas doet het, maakt wat vreemde ontwikkelingen mee, maar vindt de politica uit het Europees Parlement in een toestand van verslavingen. Op dat moment wordt verteld dat Thomas een broertje van Andreas was, die door een fatale handeling is overleden.

Leah Valenti

Leah is ongeveer even oud als Andreas. Ze ontmaagdt hem in de duinen als ze zestien is. Ze lijkt bijdehanter dan Andreas in het leven te staan. Ze is wat excentrieker en avontuurlijker. Ze gaat in de politiek bij de jeugdbeweging van de PvdA en gaat vreemd met de advocaat van haar vader. Andreas heeft genoeg van haar en op een reisje naar Italië maakt ze het uit. Ze zien elkaar vijftien jaar niet meer en de ster van Leah rijst in de politieke wereld. Ze maakt veel bekend over de handelwijze van haar vader. (wapenhandel met oorlogvoerende landen in het Midden-Oosten, afvalfraude in Italië.) Ze komt als lid van een eenmansfractie in het Europees Parlement. Ze houdt een toespraak over gendertechnologie, waarvan ze een voorstander is. Ze raakt intussen blijkbaar verslaafd aan drugs. In de ontwenningskliniek in Napels ontsnapt ze. Andreas moet haar zoeken. Hij ontmoet haar weer in Florence. Dan wordt het familiegeheim onthuld.

Frank Valenti

Frank is in het verhaalheden 78 jaar. Hij heeft in het verleden bakken geld verdiend als wapenhandelaar. Als hij naar Italië verhuist, gaat hij veel geld verdienen in de afvalfraude. Giftig afval wordt met het huisvuil gemengd en op vruchtbare grond uitgestrooid. Van de subsidies die hij int, kan hij een heel rijk bestaan opbouwen. Maar de prijs is hoog, zijn dochter wil hem niet meer zien en ze wil ook geen geld van hem aannemen Dubieus is de rol van Frank bij de dood van zijn vrouw Isa. Hij vertelt dat ze een hersenbloeding heeft gekregen, maar dat is een niet zo betrouwbare mededeling. Frank komt echter niet onsympathiek over. Met de jonge Andreas kan hij goed overweg. Raadselachtig is waarom hij zijn beveiliging heeft gevraagd/opgedragen om Andreas' arm te breken.

Quotes

""Voorzichtig", zei Frank. "Dit is niet zomaar een ei. Het is leeg vanbinnen. Al je geheimen kun je erin kwijt. Maar kijk uit, jongen. Eieren uit Napels mag je nooit laten vallen. Frank keek Andreas lang aan." Bladzijde 15

"Deze bedrijven kwamen zo goedkoop van hun illegale vuilnis af en de Napolitaanse maffia verdiende miljarden, terwijl de bodem van een van de vruchtbaarste streken van Italië vergiftigde." Bladzijde 75

"Sophia knikte en maakte een ruim handgebaar. "Ja, alle grond die je hier ziet is vergiftigd. En daardoor ben ik ook ziek geworden, want ik heb als kind de groenten van dit land gegeten. Ik heb de ziekte van Hashimoto."" Bladzijde 101

""Helaas gaat het niet alleen om mijn familie", constateerde ze zakelijk. "Dit is veel groter. IK heb besloten om geen geld meer van mijn vader te accepteren, En dat ik mijn vader nooit meer wil zien. Het is dat, of mezelf niet meer in de spiegel kunnen aankijken." Bladzijde 93

"Leah plukt met haar wijsvinger onder haar duimnagel. Dan staat ze op en opent een laatje in de wandkast. Ze pakt een doosje pillen. Gefriemel. Met de achterkant van een vork prakt ze een pil tot poeder."" Bladzijde 200

Thematiek

Op zoek naar de ex-geliefde

Andreas heeft vroeger een relatie gehad met leeftijdgenoot Leah. Zij heeft vijftien jaar geleden de relatie verbroken en ze is haar eigen wig gegaan in de politiek. Andreas is journalist geworden en is negen jaar correspondent in Afghanistan geweest. Als hij met verlof is, wordt hij benaderd door zijn ex-schoonvader Frank Valenti, die hem vertelt dat Leah van de radar is verdwenen. Andreas bedenkt zich niet en reist spoorslags naar Napels. Hij probeert Leah te zoeken die in een afkickcentrum zit, maar ze is kort ervoor vertrokken. Andreas komt veel te weten over Franks criminele verleden o.a. wapenhandel en winst maken door afvalfraude. Die Frank vertelt aan Andreas dat Leah in Mexico-zit . Later belt zij Andreas op en meldt dat ze in Florence zit. Hij bezoekt haar, terwijl ze er slecht aan toe en onder de drugs zit. Ze vertelt over haar Mexicaanse reis naar Andreas' vader. Dan komt het verhaal over de dood van Thomas, het broertje van Andreas, waarbij Leah een belangrijke rol heeft gespeeld. Andreas heeft zijn ex-geliefde gevonden en hij heeft nu kennis genomen van het familiedrama. Door het open einde weet de lezer niet wat er met hen beiden verder gebeurt.

Motieven

Verslavende middelen

Leah is opgenomen in een verslavingskliniek in Napels. Als Andreas haar wil bezoeken, is ze al vertrokken. Later duikt ze op in Florence en ziet Andreas met eigen ogen dat ze verdovende middelen (coke en een opioïde) slikt.

Vreemdgaan

In haar relatie met Andreas heeft Leah tijd en zin gevonden om een seksuele relatie aan te gaan met een journalist/advocaat Marcel Sanders. Andreas geeft hem een bijnaam "de dunne haas." De relatie heeft veertien maanden geduurd voordat die uitkwam. Andreas wil weten waarom ze het gedaan heeft, maar Leah wil over dat thema geen gesprek met hem hebben.

Familiegeheim

Pas op de laatste pagina wordt onthuld welk familiegeheim de vriendschap tussen de ouders van Leah en Andreas heeft verstoord. Andreas had nog een jonger broertje, dat hij zich trouwens niet kan herinneren. De moeder vertelt dat het kindje doodgeboren is, maar Leah heeft het kind toen ze erop moest letten opgepakt en laten vallen. Het is toen overleden en drie maanden later is de vader van Daniël vertrokken. Andreas heeft het nooit geweten.

Georganiseerde criminaliteit

In haar politieke loopbaan onthult Leah in een videoboodschap dat haar vader wapenhandelaar is geweest en geprofiteerd heeft van de wapenverkoop aan landen die met elkaar in oorlog waren: Iran en Irak. Later hoort ze in Italië dat in de streek rondom Napels de maffia de regels van de vuilnisverwerking bepaalde. Dat leidde tot veel corruptie en klimaatmisdaden omdat het afval in de vruchtbare grond werd gestopt.

Inwijding in de liefde

Als Andrea en Leah zestien jaar zijn, wijdt Leah haar vriendje in de duinen van Wassenaar in de liefde in. Daarna krijgen ze vaste verkering en slapen ze stiekem 's nachts bij elkaar in het huis van Leah.

Leugens en bedrog

Leugens komen in de roman voor. Soms zijn het kleine leugentjes, maar liegen is een belangrijk motief in deze roman. - (blz. 11: " Ondertussen kwam wél de vriendelijke tante op bezoek die zijn moeder de 'leugenkoningin' noemde ....") - (blz. 12: " Mijn ouders zeggen dat ik niet mag liegen." zegt Leah.) - (blz. 17, 44,: Andreas liegt enkele keren over de oorzaak van de gebroken arm." (een val in de badkamer, terwijl twee mannen van Frank zijn arm gebroken hebben) - Vreemdgaan is ook een geval van liegen tegenover je partner. - Frank liegt over de afvalfraude die in Napels speelt, waarmee hij veel geld heeft verdiend. - Frank liegt dat Leah in Mexico zit (blz. 170) - De moeder van Andreas liegt over de dood van haar zoontje

Politieke invloed/ macht

Leah is lid geweest van de jeugdbeweging van de PvdA. Ze wordt gekozen in het Europees Parlement. Ze vormt later een eenmansfractie en maakt indruk met een speech over gendertechnologie.

Vader-dochterrelatie

Een stevig motief in deze roman is de vader-dochterrelatie. Frank verdient bakken geld en Leah vertelt later aan de buitenwereld hoe dat gegaan is. Ze wil hem nooit meer zien, en ze wil geen geld van hem aannamen. Bij de crematie van haar moeder Isa (hersenbloeding?) is ze niet aanwezig.

Motto

‘In het leven gaat het niet per se om wat je meemaakt, 
maar om hoe je je het herinnert en dan vertelt.’
Gabriel García Márquez

Opdracht

Geen opdracht

Titelverklaring

Het woord "zomersplinters" is een neologisme. Het staat niet in het woordenboek. Er zijn mogelijk diverse mogelijkheden om de titel te verklaren, maar echt voor de hand liggend is de titel niet.

Wel komt in de roman  een aantal keer het woord 'splinters' voor.
- Op blz. 26: "De ober zet zijn bestelling op tafel. Andreas bedankt hem, neemt een slok koffie en schudt het hoofd-  de barricades zijn doorbroken, er zitten gaten in, overal liggen splinters."
- Op blz. 128:"Door die illusie zit Andreas mert twee zake die hij niet wil: grootse geruchten zonder een splinter bewijs en nog een halve ton smeergeld die zijn objectiviteit bezoedelt."
- Op blz. 206:"In de keuken wordt Andreas op het aanrecht gezet. Een splinter in zijn vinger. Daniël haalt hem er voorzichtig uit. Hij spoelt het wondje schoon."

Het AI-antwoord van Google is: (haha)
Natuurlijk! De titel Zomersplinters verwijst naar kleine, scherpe fragmenten die zich in de zomer kunnen voordoen. In dit geval symboliseert het de verborgen pijn en onverwachte wendingen in het leven van de personages, zoals de verdwijning van Leah en de zoektocht van Andreas naar haar. 

Structuur & perspectief

De roman is opgebouwd uit een een viertal delen met een titel. Die delen worden onderverdeeld in veel korte hoofdstukjes zonder nummering en zonder titelaanduiding. De overgangen van het ene hoofdstuk naar het andere gaan met witregels. 
De tijd van het verhaal vliegt vrij willekeurig heen en weer tuissen een aantal tijdlagen. Het is dus een a-chronologisch vertelde roman en er worden om het voor de lezers nog lastiger te maken vrijwel geen tijdgevens vermeld. 

De personale verteller Andreas is twaalf jaar in de eerste tijdlaag, daarna volgend we hem in de periode van 12-16 jaar, en van 16-20 jaar. Hij krijgt een relatie met de dochter van een bevriend echtpaar. Deze Leah heeft vijftien jaar geleden op plotselinge wijze de relatie met Andreas verbroken. In het verhaalheden is ze verdwenen en haar vader vraagt aan Andreas haar op te sporen. Andreas (en ook Leah) is dan begin veertig. In de plotseling ingevulde slotpassage (waarin een familiegeheim wordt onthuld) zijn beide kinderen een jaar of drie.

Andreas vertelt in het verhaalheden in de o.t.t en in de tijdlagen uit het verleden in de o.v.t. 

Decor

Er zijn diverse decors in de roman:
- Koeweit speelt een rol op de achtergond: daar voltrok zich een familiedrama
- Daarna wonen de twee families in Wassenaar.
- Leah gaat met haar ouders naar Napels en vader Frank gaat daar later ook vaak naar terug voor 'zaken'
- Andreas en Leah krijgen verkering en gaan samen studeren in Amsterdam
- Ze bezoeken samen Florence en daar beëindigt Leah de relatie
- Andreas wordt later journalist en gaat naar het Midden-Oosten: Afghanistan is de plek waar hij belandt
- Leah wordt politica en wordt zelfs lid van het Europees Parlement in Brussel
- Leah verdwijnt; Frank en Leah zijn in Napels en Andreas gaat haar zoeken.
- Leah is naar Mexico geweest om Daniël Sauer te bezoeken (Valparaiso)
- Lea spreekt de voicemail in en zegt dat ze in Florence zit; Frank reist naar haar toe en ziet dat ze verslaafd is.
- Hij hoort het verhaal van het ongeluk van zijn broertje Thomas. Dat heeft zich in Koeweit afgespeeld.

Er zijn geen jaartallen in de tekst te vinden.
De roman begint wat tijd betreft als Andreas en Leah twaalf jaar zijn: ze gaan naar de brugklas. Er wordt in de tijd tot aan haar verdwijning een periode van dertig jaar verteld. Andreas is 42 jaar als hij op zoek gaat naar zijn ex-geliefde.

We weten: het is wel een actueel verhaal:Andreas komt terug van een negenjarig verblijf in Afghanistan. De Amerikaans troepen verlieten het land in 2021. Het verhaalheden speelt dus in ieder geval na 2021. Laten we even aannemen dat Andreas in 2022 42 jaar is, dan is hij geboren in 1980. In 1992 zou hij dan naar de brugklas gaan. En Leah heeft dan een einde aan haar relatie met Andreas gemaakt in 2007.

Stijl

Op zichzelf is de stijl van deze debutant helder: er is sprake van hedendaags woordgebruik, eenvoudige zinnen en niet al te moeilijke dialogen. Wel zijn er enkele zweverige passages o.a. van Andreas' moeder die als psychologe opmerkingen maakt over het geheugen en van Leah over politiek, over kwamtummechanica en gendertechnologie.

Een ander stijlkenmerk: Van Biezen legt bepaalde situaties niet uit. Dat is niet erg, want de lezer mag ook actief zijn bij het lezen van een roman. Maar er zijn toch ook wel wat onverklaarbare feiten in het verhaal die je wel zou willen weten.
Een paar van de elementen die opgehelderd mogen worden:
- Waarom is de elleboog van Andreas gebroken door de beveiligers van Frank, die nota bene zelf heeft gevraagd of Andreas zijn dochter Leah wil komen zoeken? Wat is daarvan het praktische nut? Waarom koopt Frank die botbreruk af met 50.000 euro? Is het vergoeding voor de pijn, is het corruptiegeld? 
- Gaat Andreas nu wel of niet naar Mexico en wat moet hij daar dan gedaan hebben? Zijn vader is immers gestorven. (blz. 170) Ineens duikt hij daarna weer op in Florence bij de verslaafde Leah.
- Is Isa (de vrouw van Frank) nou wel of niet getroffen door een hersenbloeding of heeft Frank  de hand in haar dood gehad?
- Wat is de reden dat Leah zo verslaafd is geraakt aan drugs?
- Waarom wordt de dood van veel zeemeeuwen in de baai van Napels niet verder toegelicht? Er gaan diverse geruchten rond op social media.
- Hoe kan het zijn dat Leah tussen haar driejarige periode en de rest van haar bestaan niets meer weet van de val en de dood van Thomas? Het lijkt me toch een traumatische ervaring voor een driejarige.

Soms geeft de verteller enkele subtiele aanwijzingen:
- (blz. 112:"Childhood amnesia, alle mensen hebben dat. Ik dacht dat je net vier was, en tsja, vrijwel niemand weet zich iets te herinneren van voor zijn vierde. Als het wel zo is, gaat het vak om verzonnen herinneringen." (Dat klopt vaak wel) 
Op  blz. 201 verwijst Leah daarnaar als ze haar familiedrama vertelt.
bijv. blz. 117: Leah was bezig haar eigen verleden uit te wissen."


Van Biezen gebruikt ook vaak het stijlmiddel van de metafoor: het kost weinig moeite om die in de tekst te vinden: ze zijn vaak erg origineel.
- (blz. 17:"Het zand gloeide als een bakplaat.")
- (blz. 49:"Alles was zo helder als een glas vol gif.")
- (blz. 50: "Terwijl  voor hem de wijzers van de klok aan de plaat leken te zijn vastgelijmd, waren de dingen voor haar razendsnel gegaan,")
- (blz. 54: Langs beide kanten van de weg verschijnen cip[ressen, als schiuldwachten opgesteld.")
- (blz. 108:"Het is alsof Frank altijd weer een extra kelder heeft waar de verhalen in vaten liggen rijpen, wachtend op het juiste moment om weer opgediend te worden.")
- (blz. 109: ""Dat het hele leven bestaat uit visniszakken vullen.")
- (blz. 170: "Elk woord glijdt als ijs langs zijn ruggengraat naar beneden.")
   etc.

Slotzin

Een brancard komt voorbij. Nog een voertuig verschijnt een jeep, dichtslaande deuren. Daniël wil blijven staan, hij houdt Leah en Andreas stevig vast en daar in de verte moeten zijn vrouw en Frank en Isa ergens naderen.,

Beoordeling

"Zomersplinters' is de debuutroman van Mick van Biezen. Het is een verrassende roman in een vlotte stijl geschreven. Het onderwerp (de queeste naar een geliefde) is natuurlijk al  vaak beschreven. De uitwerking van het verhaal is wel bijzonder. De lezer moet van de ene tijdlaag naar de andere gaan en wordt daarbij niet aan het handje meegenomen door de auteur. Dat zou voor scholieren wel eens een extra moeilijkheid kunnen betekenen.

Omdat Van Biezen niet veel uitlegt (en dus veel aan de lezers inlevingsvermogen overlaat) kunnen onervaren lezers wel eens de draad van het verhaal kwijt raken. Op zich is dat wel jammer. De ontknoping van het familiegeheim aan het einde komt wel als een donderslag bij heldere hemel. Of dat logisch is, laat ik graag aan de indiviuuele lezers over.
 

Recensies

"Er gebeurt nogal wat in Zomersplinters, toch blijken die vele verwikkelingen geen garantie voor betrokkenheid of spanning. Andrea’s heen en weer gereis, zijn pijnlijke arm, waar hij voortdurend pijnstillers voor inneemt, de onduidelijke machinaties van Frank, de berekenende houding van Leah ten opzichte van Andreas en andere mannen, het blijven gebeurtenissen die je als lezer niet echt raken. Daarvoor zijn ze te voor de hand liggend opgeschreven. [.....} Dat er helemaal achterin toch nog een aardig plotje staat, kan deze rommelige roman echter niet redden. Daarvoor heeft Zomersplinters te weinig eigen karakter en bevat het te veel gemakzuchtige gemeenplaatsen." https://www.tzum.info/202...splinters/