Feitelijke gegevens
- 1e druk, 2013
- 253 pagina's
- Uitgeverij: De Bezige Bij
Flaptekst
Frank Versteeghe leidt een druk en succesvol bestaan als chirurg. Met zijn tweede vrouw Nicole gaat hij vier weken op vakantie naar Frankrijk, maar echt ontspannen kan hij niet. Frank wordt geplaagd door de herinnering aan een zonderlinge man, een zekere Van Halsteren, die hem jaren geleden voor het eerst bezocht. Wie is hij, en wat wil hij van Frank? Of bestaat hij slechts in het schemergebied tussen waan en werkelijkheid? En wie is Ellen, en hoever wil hij met haar gaan? Hoe lang kan Frank nog weerstand bieden aan zijn duistere verlangen alles wat heel is stuk te maken?
Eerste zin
De eerste avond stonden de sterren, en dat waren er nogal wat – duizenden zo zonder grotestadslicht – boven het huis en de omringende bergen geparkeerd, zonder op te schuiven of in te schikken. De hemel leek een kunstwerk, alsof het doek was weggetrokken en de lucht zojuist onthuld.Samenvatting
Frank Versteeghe is chirurg in Den Haag: hij is met zijn tweede vrouw Nicole op vakantie in Zuid-Frankrijk, in Haut-Languedoc. Hij is daar vroeger ook met zijn eerste vrouw Juliette geweest. In flashbacks blijkt dat de beide huwelijk op elkaar lijken: dat wil zeggen ze zijn allebei mislukt en dat komt vooral door de bizarre karaktereigenschappen van de hoofdfiguur. Hij gaat namelijk in beide relaties vreemd en ontmoet in beide vakanties andere vrouwen met wie hij iets uitspookt. De vakantie is het verhaalheden.
Al snel gaat de schrijver over op een aantal hoofdstukken die in het verleden spelen. Frank is als hij jong is (14) al bezeten van het chirurg-zijn. Hij woont dan nog in Voorschoten en in hoofdstuk 2 vraagt zijn moeder hem tijdens haar afwezigheid de hond uit te laten. Hij heeft er geen zin in en laat de hond Barbara later verdwijnen, zodat hij van dat probleem af is. Hij pest daar o.a. zijn zusje Cathy mee. Het is een meisje op wie hij het toch altijd al voorzien heeft. Hij maakt namelijk in andere passages haar poppen kwijt en bewerkt die met scherpe messen. Hij snijdt de ledematen van de pop en snijdt ze ook van onderen open om zichzelf daarmee te kunnen bevredigen. Dat lukt de ene keer wat beter dan de andere keer, maar het is natuurlijk wel een bizar karakter. Niet lang daarna komt er alweer een tweede hond die ze Wolf noemen. Hij heeft ook een andere bizarre hobby: hij verzamelt botjes en skeletjes en zijn grote wens is de schedel van zijn oma (als ze dood is) in zijn doos te bewaren. Oma wil vooralsnog daar niet aan meewerken.
Er is ook een geweldige strijd in het gezin: zijn moeder en zusje spannen samen tegen hem, maar zijn vader kiest vaak noodgedwongen zijn partij. Hij heeft zijn vader namelijk betrapt op vreemdgaan, toen hij in een schoolpauze hem met een mooie jonge meid zag voorbijlopen. Hij volgde hen naar het hotel waar ze de liefde bedreven en hij chanteerde zijn vader met die kennis. Daarom koos zijn vader vaak zijn partij.
Als zijn vader en moeder twee weken op vakantie zijn, gaat hij elke dag naar een park om “iets” te zoeken, wat hij echter niet vindt. Het is een vreemde handelwijze die verder niet in de roman wordt verklaard.
Een tweede tijdlaag in het verleden is zijn huwelijk met Juliette. Ook zij gingen met de kinderen Mees en Karen altijd naar Frankrijk, maar Juliette heeft het op een bepaald moment wel gezien met haar huwelijk. Frank is een enge man die ook nog lekker vaak vreemd gaat, onder andere met de Nederlandse vrouw in Frankrijk, Ellen, die in de buurt van hen ook een vakantiehuisje heeft. Hij knipt op een bepaald moment een stukje schaamhaar bij haar af. Ook wel een bizarre handeling. Blijkbaar legt hij ook een verzameling schaamhaar aan.
In dit huwelijk toen Frank 44 jaar was, heeft hij een mysterieuze man voor zijn huis ontmoet, ene mijnheer Van Halsteren. Hij denkt die man steeds later te zien opduiken, ook in Frankrijk. Na weer zo’n vakantie maakt Juliette er een einde aan. Zijn zoon Mees kan dat wel begrijpen. Hij weet dat zijn vader namelijk vreemdgaat, als hij hem naar het hockeyveld moet brengen. Frank verdwijnt dan naar een vriendin. L’histoire se repête.
Zijn vrouw Juliette heeft ook een keer zijn verzameling botjes en schedels gevonden. Gelukkig heeft ze daarbij zijn dienstwapen (en Walther) over het hoofd gezien dat hij tijdens zijn dienstperiode achterover heeft gedrukt.
Als Juliette na zo’n vakantie terugkeer naar Nederland en Frank achterlaat, gaat hij iets doen bij en met Ellen, waarbij hij in ieder geval vuile kleren maakt die hij niet meer meeneemt naar Nederland. Hoewel de verteller het niet expliciet meedeelt, zal de lezer denken dat hij Ellen iets heeft aangedaan.
In het verhaalheden verloopt de vakantie met Nicole ook niet zo prettig. Ze bezoeken samen wat kleine stadjes. Op de oprijlaan bij zijn vakantiewoning staat steeds een mysterieuze bestelwagen, waar Frank wat angstig van wordt. Als hij een keer brood gaat halen in de plaatselijke bakkerij, flirt hij weer eens met de vrouw van de bakker, Florence.Nicole bemerkt het en zegt er iets van.
De omstandigheden worden steeds luguberder: er is vaak onweer, er komt ongedierte in het vakantiehuis en de bestelwagen blijft komen en vertrekken zonder dat Frank iemand erin ziet. Hij gaat de dagen erna weer naar de bakkerij en merkt dat Florence zich steeds aantrekkelijker opmaakt. Is dat voor hem? Als hij later met Nicole aan het shoppen is, komt Florence van de bakker fraai opgemaakt voorbij lopen. Nicole denkt dat hij een afspraak met haar gemaakt heeft en sart hem ermee. Hij gaat de volgende dag Nicole naar het station brengen en hij wil zelf nog een halve week wachten om een medisch artikel te schrijven. Nicole is in Den Haag aangekomen en ziet dat er een man (Van Halsteren?) komt aanbellen. Ze vertelt later tegen een vriendin over de vier dozen die ze heeft gevonden. Er zitten allemaal botjes in. Ze levert ze in bij de vuilstortplaats en zegt tegen haar vriendin daarna dat ze iets te vieren heeft. Ze heeft namelijk een vriend Marcel en ze zegt ook dat het uit is tussen Frank en haar. Intussen heeft Frank in Frankrijk weer iets gedaan wat niet door de beugel kan. Hij heeft waarschijnlijk een vrouw vermoord en wil die dumpen in een meertje. Is het Florence die de lezer kent van de bakkerij? Dat wordt niet verteld. Wel laat Frank doorschemeren dat hij al eerder vrouwen in meertjes heeft laten verdwijnen. Is Ellen, toen hij een relatie had met Juliette, daar soms een van? Hij beseft ook dat hij zijn werkterrein moet verleggen. Volgend jaar maar niet een jaartje naar la douce France. Hij zou Nicole er blij mee maken. Hij weet nog niet dat die hem zal verlaten.
Personages
Frank Versteeghe
Frank is een chirurg maar tegelijkertijd een enge mandie erg sadistische trekjes vertoont. In zijn jeugd doet hij al dingen die niet door de beugel kunnen: hij laat de hond verdwijnen, steelt de poppen van zijn zus en snijdt die open. Hij masturbeert ermee. Later verzamelt hij botjes en schedels. Zijn grote wens is de schedel van zijn oma, maar die is nog niet dood. Als zijn ouders veertien dagen op vakantie zijn, zoekt hij veertien dagen lang in een park naar iets, maar naar wat. Hij heeft een wapen uit militaire dienst overgehouden dat hij voor iedereen verborgen houdt, maar gezien de titel is het heel goed mogelijk dat hij daar de vrouwen mee vermoordt die hij in Zuid-Frankrijk ontmoet (Ellen en Florence). Hij gaat intussen ook nog vreemd. In zijn huwelijk met Juliette bijvoorbeeld als hij zijn zoon Mees naar het hockey moet brengen. Die moet er -net als hij vroeger- het zwijgen toedoen. Kortom, Frank is de personificatie van het kwaad en het is voor de lezers catharsis dan ook van belang dat Nicole hem in de steek zal laten.
Zijn vrouwen
Alle vrouwen in de roman spelen vrijwel hetzelfde rolletje. Ze zijn allemaal voor de foute man gevallen. Is het omdat hij chirurg is, want heel charmant komt hij niet over. Juliette, Ellen, Nicole, Florence trappen allemaal in zijn flirts. Daarbuiten heeft hij nog seks gehad met andere vrouwen. Ook die vallen blijkbaar moeiteloos voor hem.
Quotes
"Frank Versteeghe was vierenveertig toen hij Van Halsteren voor het eerst ontmoette, in de directe nabijheid van zijn huis aan de Frankenslag, waar hij destijds met Juliette woonde. Hij was het tuinpad afgelopen en wilde op weg gaan naar het ziekenhuis. De ochtendspits was net begonnen en het getoeter was niet van de lucht. " Bladzijde 29
"Chantal keek haar man aan. ‘Welk hotel?’ Het had Franks vader enige moeite gekost om zich geloofwaardig uit de situatie te redden. Vanaf dat moment waren de verhoudingen glashelder en had Frank geen kind meer aan zijn vader. Hij kon zijn vader indien gewenst vernietigen waar hij bij zat. ‘Goedenavond, u had om de rekening gevraagd?’ Een kwestie van de loop richten en de trekker overhalen, meer niet.” " Bladzijde 91
"Frank kon genieten van het openknippen en zachtjes lostrekken en kapotscheuren van dingen, van het lostrekken van de armpjes en beentjes van Cathy’s poppen of van het net zo lang aan de speelgoedbeentjes en -armpjes draaien tot ze barstten of in tweeën knapten en afbraken, en hij ze als kippenbotjes in zijn hand hield -maar dan van plastic dus." Bladzijde 97
"….kwam ik je verzameling tegen, de sigarendozen en kistjes en schoenendozen waarin je die botjes van vroeger bewaart, maar ook een grote, zware doos, een stuk zwaarder dan die andere, dat ik denk: wat zou daar in godsnaam in zitten, wat bewaart Frank hierin, dus ik maak ’m open... Ik wist dat je een schedel bewaarde, van vroeger, dat je die al heel lang had, nog uit je jeugd. Maar dit waren er drie. Je hebt dríe van die dingen. Sinds wanneer is dat? En hoe kom je er eigenlijk aan?" Bladzijde 119
"Maar zo veel geduld kon Sylvia niet opbrengen: ‘Ach kom, Nic, vertel’; en Nicole op haar beurt popelde om Sylvia het heuglijke nieuws te melden. ‘Hij heet Marcel. We kennen elkaar al maanden, het is niet iets van de ene op de andere dag. Het enige punt is, ik moet het Frank nog vertellen, dat het over is tussen ons. Misschien doe ik dat later deze week, als hij terug is uit Frankrijk.’‘Nic, dit is het beste nieuws dat ik in tijden heb gehoord."
Thematiek
Psychische afwijkingFrank vertoont alle trekjes van een sadist die bovendien seksueel plezier beleeft aan kwellen. Hij steelt de poppen van zijn zus en snijdt die open, heeft er seksuele gevoelens bij. Hij vermoordt tijdens zijn vakanties vrouwen die hem benaderen.
Motieven
Moord
Meer dan waarschijnlijk vermoordt hij tijdens zijn zomervakanties vrouwen die op zijn pad komen.
Seksualiteit
Frank houdt er een sadistische vorm van seksualiteit op na. Hij snijdt de poppen van zijn zusje Cathy open en bevredigt zich ermee. Het is niet ondenkbaar dat hij dezelfde dingen doet met de vrouwen die hij vermoordt.
Vader-zoonrelatie
Freek dwingt zijn vader zijn kant te kiezen omdat hij van zijn geheim (overspel) weet. Ook de zoon mees van Frank weet van het overspel van zijn vader als hij meegaat naar hockey en moet zijn mond houden.
Liefdesrelatie: problemen/echtscheiding
Frank is niet gelukkig met zijn liefderelaties. Zowel bij Juliette als Nicole kan hij het niet vinden. Beide vrouwen besluiten van hem af te gaan.
Overspel
Zowel zijn vader als Frank zelf gaan in hun huwelijk vreemd. In beide gevallen weet hun zoon ervan en wordt die min of meer gedwongen dat geheim van zijn vader uit te buiten. In zijn relatie met Nicole gaat ook zij vreemd: Frank krijgt een koekje van eigen deeg
Motto
Er zijn twee Engelstalige motto’s van Amerikaans e country&westernzangers.:
I shot a man in Reno
Just to watch him die
(Johnny Cash – ‘Folsom Prison Blues’, 1955)
Next Sunday, darlin’, is my birthday
Do you care?
(Hank Williams, 1951
Het eerste motto verwijst indirect naar de titel die in het Nederlands vertaald ”schietgraag “ betekent. Dat verwijst weer aar de bizarre protagonist Frank Versteeghe.
Trivia
Cabaretier/entertainer Bart Chabot schreef hiermee zijn eerste roman.
Titelverklaring
Behalve in de titel komt het woord in de gehele roman niet voor. In het Engels heeft het de betekenis van “schietgraag” en bij uitbreiding van de betekenis “strijdlustig.” In dat geval kan het woord alleen betrekking hebben op de hoofdpersoon Frank Versteeghe.
Eén keer komt het woord ”trekker” in de tekst voor. Dat gebeurt wanneer hij zijn vader in zijn macht heeft met het geheim van zijn vreemdgaan. Hij kan zijn vader maken en breken.
“Een kwestie van de loop richten en de trekker overhalen, meer niet.” (blz. 91)
Structuur & perspectief
Er zijn 32 hoofdstukken waarin de tijdlagen elkaar steeds afwisselen. Er zijn drie tijdlagen: de puberteit van Frank, zijn eerste huwelijk en vakanties met Juliette en het verhaalheden : zijn huwelijk en zijn Franse vakantie met Nicole. De chronologische volgorde wordt telkens vrij willekeurig onderbroken en dat geeft een iets chaotisch beeld van de roman.
Er lijkt zich in de roman een onzichtbare alwetende verteller te bewegen, die toch het meeste van binnenuit bij en naar Frank kijkt. Een enkele keer worden passages verteld die Frank niet bijwoont. In hoofdstuk 30 bijvoorbeeld is Nicole al in Den Haag aangekomen en wordt de roman verteld vanuit haar perspectief. Het is een verteller in de o.v.t.
Decor
Het verhaalheden speelt in de huidige tijd. In Frankrijk ontmoet Frank een vrouw die zucht over de crisis.
" Maar met de crisis en de ingestorte huizenmarkt kan het knap lang gaan duren. Ons huis staat al driekwart jaar te koop en er komt nauwelijks iemand op af, ook al hebben we de vraagprijs een paar keer flink naar beneden bijgesteld” -blz. 108)
Maar Chabot noemt in geen enkele zin een jaartal of een maand. Nicole en hij verblijven in de zomervakantie (jaren 2010-2011) vier weken in Frankrijk. Zij gaat eerder weg. Hij blijft achter en gaat later alleen naar Nederland terug. Zoiets heeft hij ook al gedaan met zijn eerste vrouw, maar er wordt niet vermeld hoe lang na zijn eerste huwelijk hij een relatie krijgt met Nicole. Wel staat in het begin ergens dat Frank 44 was toen hij Van Halsteren voor de eerste keer heeft gezien, maar dat is dus al enkele jaren voor het verhaalheden. De eerste tijdlaag beschrijft een periode dat Frank nog een jongen van veertien jaar was. Dat is dus zeker een periode van 30 maar waarschijnlijk wel bijna veertig jaar geleden. Dat zou betekenen dat die tijdlaag zich in de zeventiger jaren van de vorige eeuw bevindt. Maar het is dus allemaal wel een beetje gissen.
Het Nederlandse decor is Voorschoten en Den Haag: het betreft dan vooral de hoofdstukken waarin Frank nog een jonge puber is.
De Franse vakantiestreek Haut-Languedoc in het zuiden is het decor van de twee andere tijdlagen wanneer Frank met zijn eerste respectievelijk tweede vrouw daar vakantie viert.
Stijl
De stijl van Bart Chabot is vrij direct en helder, niet moeilijk te begrijpen. Alleen in combinatie met de inhoud krijgt die stijl zijn vorm. Chabot heeft namelijk gekozen voor een stijl waarin hij veel verzwijgt en de lezer moet raden wat er gebeurd is. Hij vertelt bijvoorbeeld niet concreet dat hij in Zuid-Frankrijk twee vrouwen (minimaal) heeft vermoord maar als je nauwkeurig de laatste hoofdstukken leest, is dat toch wel de conclusie die je moet trekken. Ook noemt Chabot geen data en jaartallen. Hij is sterk in het beschrijving van de omgeving /het decor. Zie het begin van de roman:
“De eerste avond stonden de sterren, en dat waren er nogal wat – duizenden zo zonder grotestadslicht – boven het huis en de omringende bergen geparkeerd, zonder op te schuiven of in te schikken. De hemel leek een kunstwerk, alsof het doek was weggetrokken en de lucht zojuist onthuld. In Den Haag keek Frank zelden naar de sterren; een enkele keer daargelaten, op kerstavond bijvoorbeeld, of als Nicole en hij bezoek uitlieten. Naar de hemel turen bewaarde je onbewust voor als je op vakantie was en nauwelijks iets omhanden had. Later die avond kregen ze ruzie, moe als ze waren van de lange reis naar de Haut-Languedoc en moe van wat ze van thuis met zich meedroegen, onuitgesproken zaken; en ten slotte vielen ze in slaap. Het met elkaar goedmaken zou tot de volgende dag moeten wachten.”
In een klein aantal regels kan hij dus meteen een hele situatie beschrijven en sfeer oproepen. Dat is op zich knap.
Slotzin
En hij ontspande en besloot het rustig aan te doen, hij had immers alle tijd, en nam, in plaats van door te rijden via de grote weg, de eerste de beste afslag die hij tegenkwam en belandde op een provinciale weg. Waar zou die hem brengen, deze vrijdag? De lucht voor hem en om hem heen was lichtblauw; alsof een kind met waterverf in de weer was geweest, want helemaal dekkend aangebracht was het blauw niet. Nicole, dat kwam morgen wel. Morgen was vroeg genoegBeoordeling
Bizarre roman over een psychopathische moordenaar. Wat de structuur betreft is het geen geweldig geschreven roman, omdat de flashbacks rommelig aan elkaar zijn geplakt en door elkaar zijn gehusseld. Chabot beschrijft passages bovendien dubbel. Aan het einde van de roman wanneer alleen het verhaalheden een rol speelt, wordt de structuur wat hechter.
Het verhaal is echter bizar van inhoud en op de een of andere manier trekt dit de lezer toch wel. Maar je moet heel nauwkeurig lezen als je precies wilt weten wat er gebeurd is en dan nog blijft het eigenlijk raden. Over het geheel genomen kun je wel zeggen dat het een bijzondere roman is, die toch geen al te grote plaats zal innemen in de Nederlands literatuur.
Als je over deze thematiek (psychopathische moordenaars) andere boeken wilt lezen, moet je denken aan bijv.
Tim Krabbé Flanagan of het Einde van een beest (1970)
Bart Koubaa De leraar (2009)
Dat zijn literaire romans, maar er zijn natuurlijk heel wat thrillers in Nederland die psychopathische moordenaars hun gang laten gaan.
Recensies
"Triggerhappy is rommelig. Veel scènes lijken op elkaar en voegen weinig toe. Stilistisch gooit Chabot er soms met de pet naar en hij heeft veel lelijke woordherhalingen laten staan. In die warboel zorgt de ranzigheid van de hoofdpersoon voor de meeste spanning. Duidelijk is dat Frank niet alleen dwangmatig overspelig is, maar ook dat zijn belangstelling voor andermans vrouw ook samenhangt met zijn duistere hobbyisme. Dat schreeuwt om een ontknoping, maar die volgt amper: Chabot weigert aan het eind de botjes bij elkaar te leggen en laat de lezer goeddeels in het ongewisse, waardoor Triggerhappy eigenlijk veel literairder – en beter – eindigt dan je lange tijd verwacht." http://www.nrclux.nl/trig...t/1050045/
"De inhoud mag vlak zijn, Chabots zinnen zijn dat grotendeels niet. Ze zijn licht, mooi licht: \'Frank mocht misschien nog net geen vijftien zijn, maar hij was zich er terdege van bewust dat er een hoop mogelijk was in de wereld.\' Met zo\'n opmerking blaas je leven in. Ook het cabareteske huwelijksvenijn weet Chabot aardig te formuleren. Toch vraag je je af of de auteur ten tijde van Broodje Gezond (1996) niet méér triggerhappy was dan nu. Het spervuur van regels blijft uit. " http://www.volkskrant.nl/...happy.html
"Dat het hapert bij de uitwerking van de roman blijkt ook uit Franks beleving van het geheim dat hij meesleurt. Daarover beweert hij pocherig: “Een kwestie van de loop richten en de trekker overhalen, meer niet.” Echter, Chabot duidt ook de opluchting van Frank als hij de grens met Luxemburg aansnijdt en Frankrijk, het land dat hij blijvend met zijn gruwel opzadelt, achter zich laat. Chabot zet te weinig in op de innerlijke tweespalt die Frank door en door typeert, namelijk chirurg én pervert." http://www.cuttingedge.nl...iggerhappy
Geschreven door Cees
Ik heb verreweg het grootste deel van mijn leven voor de klas gestaan. Eerst vijf jaar op een basisschool, daarna veertig jaar op diverse scholen voor voortgezet onderwijs: havo en vwo, onder- en bovenbouw. Leraar Nederlands zijn vond ik veel leuker dan directielid spelen. De laatste jaren was ik conrector. In 2004 begon ik aan mijn eerste boekverslag voor scholieren.com. Dat is dus ruim twintig jaar geleden.
Ik vond het destijds mijn 'missie' om de vaak verouderde en 'afgezaagde' literatuurlijsten voor Nederlands te vernieuwen en mijn leerlingen kennis te laten maken met onbekende en / of jonge schrijvers. Lezen kan namelijk gewoon leuk zijn. Het is de taak van een docent om het lezen te stimuleren.
Docenten kunnen je met het aanprijzen van aantrekkelijke en/of spannende boeken enthousiast maken. Passages die interessant zijn, kun je voorlezen in de klas. Kort vertellen waarover een boek gaat, kan ook een stimulans voor je keuze zijn. En vergeet niet dat je van je medeleerlingen ook kunt horen welk boek ze (erg) leuk gevonden hebben. Dat is vaak de beste manieren om te weten te komen of een boek aantrekkelijk is. Hoewel smaken altijd blijven verschillen..
Ik heb tot nu ( 1 maart 2025) 1513 boekverslagen gemaakt, waarvan vrijwel de meeste Zeker-Weten-Goed-verslagen zijn. Er staan de laatste jaren aan het einde van het verslag vragen over de inhoud en de structuur, zodat je kunt controleren of je je het boek in grote lijnen begrepen hebt.
Bij Scholieren.com probeer ik zo veel mogelijk boeken van nieuwe schrijvers te bespreken. Elke maand ontvang ik boeken van diverse uitgeverijen die hun schrijvers uit 'hun fonds' onder de aandacht van de lezer willen brengen.
Ik hoop altijd dat de 'leraar Nederlands' het zijn leerlingen toestaat om de wat minder bekende of zelfs beginnende schrijvers op de leeslijst te accepteren.
Lezen kan leuk zijn, maar boekverslagen maken doe je meestal niet voor je lol. Ikzelf vond dat vroeger namelijk helemaal niet leuk. Ik kocht in die tijd daarom ook alle uittrekselboeken van alle talen. (Bijvoorbeeld Literama (Ne), Aperçu (Fa), Survey (En), Der Rote Faden (Du). En als ik heel eerlijk ben, heb ik ook wel eens uit tijdgebrek alleen met een boekverslag een mondeling tentamen gedaan. Maar dan voelde je je toch niet altijd op je gemak. Nu maak ik zelf al jaren boekverslagen voor scholieren.com.
Nog een welgemeend advies: wees verstandig en lees altijd het boek. Dan kan een boekverslag op scholieren.com een prima geheugensteun voor je mondeling zijn.
En geloof me, docenten kunnen vanwege tijdgebrek echt niet alle boeken lezen die jaarlijks verschijnen; zij raadplegen daarom ook wel de boekverslagen die scholieren.com aanlevert. Daar is natuurlijk helemaal niks mee.
REACTIES
1 seconde geleden