Feitelijke gegevens
- 1959
- 5 pagina's
- Uitgeverij: David Higham Associates
Flaptekst
The Landlady is a brilliant gem of a short story from Roald Dahl, the master of the sting in the tail.
In The Landlady, Roald Dahl, one of the world's favourite authors, tells a sinister story about the darker side of human nature. Here, a young man in need of room meets a most accommodating landlady...
Eerste zin
Billy Weaver had travelled down from London on the slow afternoon train, with a change at Swindon on the way, and by the time he got to Bath it was about nine o’clock in the evening and the moon was coming up out of a clear starry sky over the houses opposite the station entrance.Samenvatting
Het korte horrorverhaal The Landlady begint met de aankomst in de plaats Bath. De zeventienjarige Billy Weaver komt hier op een avond met de trein aan vanuit Londen. Vanwege werkredenen is hij naar Bath gereisd. Hij vraagt aan de bediende op het station of er een goedkoop hotel in de buurt is. De man verwijst Billy naar 'The Bell and Dragon'. Billy loopt in de richting van het hotel, en ziet onderweg allerlei dezelfde huisjes aan de kant van de weg, die een beetje vervallen zijn. Dan ziet Billy een briefje met daarop 'Bed and Breakfast'. Hij kijkt naar binnen en ziet daar een haardvuur, en op het tapijt voor het vuur ligt een dachshund (een teckel) te slapen. De ruimte ziet er comfortabel en gezellig uit en Billy overweegt om hier aan te bellen, in plaats van door te lopen naar 'The Bell and Dragon'. Eerst twijfelt hij nog, want in een herberg zijn meer andere gasten, en in een bed & breakfast is hij nog nooit geweest. Hij wil verder lopen, maar het briefje met 'Bed and Breakfast' blijft zijn aandacht trekken. Daarom drukt hij uiteindelijk toch op de bel.
Vreemd genoeg wordt de deur meteen daarna opengedaan: hij hoeft geen seconde te wachten. De vrouw in de deuropening lacht Billy toe en verwelkomt hem. Billy voelt een sterke neiging om haar door het huis te volgen. De vrouw ('the landlady'/de hospita) vertelt dat de kamer al klaar is voor Billy. Ook blijkt dat de kamer ontzettend goedkoop is. Het valt hem op dat er geen enkele andere gast is: er hangen geen jassen en dergelijke. De vrouw zegt dat ze niet vaak gasten krijgt, ze is een beetje kieskeurig, maar ze is altijd klaar voor de komst van een jongeman als hij. Ze laat hem zijn kamer zien en spreekt hem per ongeluk even aan met de verkeerde naam: Mr. Perkins. Ze geeft Billy even de tijd om zijn spullen uit te pakken en vraagt dan of hij beneden iets in het gastenboek wil schrijven. Het valt Billy op dat de vrouw een beetje vreemd is, maar vooral heel vriendelijk en genereus. Hij gaat naar beneden en vindt de sfeer erg warm en gezellig. Hij werpt een blik op het gastenboek en ziet dat er maar twee andere mensen iets in hebben geschreven: Christopher Mulholland en Gregory W. Temple. De namen komen hem bekend voor, maar hij weet niet waarvan. Als hij de namen hardop uitspreekt, staat ineens de hospita achter hem, die zegt dat het erg aardige jongens waren. Billy vraagt of de jongens toevallig beroemd zijn, of hij ze in de krant heeft gezien. Hij heeft ook het idee dat ze een bepaalde connectie met elkaar hebben. De vrouw ontkent dit, maar zegt wel dat ze net als Billy knap en jong waren. Alweer noemt ze hem bij de verkeerde naam: Mr. Wilkins.
Billy kan het onderwerp maar niet uit zijn gedachten bannen, maar de vrouw kapt het gesprek af en vraagt of Billy op de bank komt zitten om een kopje thee te drinken. Hij gehoorzaamt, en in stilte drinken ze samen thee. Billy ruikt af en toe een merkwaardige geur. Uiteindelijk spreken ze weer over Mr Mulholland en zegt de vrouw dat hij, net als Mr Temple, nog steeds in het huis is: ze zijn samen op de derde verdieping. Ze vraagt dan hoe oud Billy is. Zeventien, antwoordt hij, wat volgens de hospita de 'perfecte leeftijd' is. Dan hebben ze nog een gesprek over de papegaai in de woonkamer. Het is Billy opgevallen dat het een dode, opgezette papegaai is, maar van een afstandje is dit bijna niet te zien. Dan blijkt dat ook de hond is overleden en op een perfecte manier is opgezet door de vrouw. Ze vraagt of hij nog een kopje thee wil, maar Billy vindt de thee niet zo lekker smaken en hij bedankt. Billy stelt de vraag: zijn er echt geen andere gasten in de bed & breakfast geweest in de afgelopen jaren? Waarop de vrouw lief lacht en zegt: 'Nee, alleen jij.'
Hoewel het verhaal hier eindigt, kan de lezer verder invullen wat er gebeurt. De hospita is helemaal niet zo goedaardig als ze lijkt. Ze heeft de twee jongemannen vermoord en net als de dieren opgezet in het huis. Nu heeft ze ook Billy van vergiftigde thee laten drinken en zal hetzelfde lot hem opwachten.
Personages
Billy Weaver
Billy Weaver is de hoofdpersoon. Hij is zeventien jaar oud en reist voor zijn baan van zijn woonplaats Londen naar Bath. Billy is een levendige jongeman: "He was trying to do everything briskly these days. Briskness, he had decided, was the one common characteristic of all successful businessmen." Hij ziet er netjes uit, als een echte zakenman. Aan het begin van het verhaal voelt hij zich nog erg goed, maar het loopt slecht af met hem. Hij wordt gemanipuleerd door de schijnbaar lieve hospita. Billy is beleefd, nieuwsgierig maar te goedgelovig, want hij blijft denken dat de vrouw dan wel een beetje warrig mag zijn, ze is volgens hem wel erg hartelijk. Gedurende het verhaal begint hij wel langzaam door te krijgen dat iets niet helemaal in de haak is.
De hospita
'The landlady'/de hospita (haar echte naam wordt niet genoemd) bezit de bed & breakfast waar Billy Weaver te gast is. Ze is rond de 45/50 jaar oud en heeft een rond gezicht en lieflijke blauwe ogen. Hoewel ze zich constant voordoet als een vriendelijke, wat warrige oudere vrouw, is ze eigenlijk krankzinnig en in staat tot gruwelijke misdaden. Ze maakt een aantal vreemde opmerkingen over de jeugdigheid van Billy, ze lijkt hier een obsessie mee te hebben: ook de vorige gasten (Mr Mulholland en Mr Temple) waren jonge mannen. Ze heeft hen vermoord en opgezet, net als de dieren in haar huis.
Christopher Mulholland
Christopher Mulholland is een van de slachtoffers van de hospita. Ook hij was zeventien jaar, hij kwam uit Cardiff en is meer dan drie jaar geleden terechtgekomen in de bed & breakfast. Hier werd hij vermoord. Mr Mulholland was een 'Eton schoolboy' die erg hield van thee, en daar maakte de hospita graag misbruik van.
Gregory W. Temple
Gregory W. Temple is ook een slachtoffer van de hospita. Hij was 28 jaar, kwam uit Bristol en is twee jaar geleden naar de bed & breakfast gekomen. Volgens de hospita had hij een prachtige smetteloze huid. Ook Mr Temple werd vermoord. Mr Mulholland en hij zijn nog steeds in de bed & breakfast, vermoord en opgezet op de derde verdieping.
Quotes
"Everything is always ready day and night in this house just on the off-chance that an acceptable young gentleman will come along. And it is such a pleasure, my dear, such a very great pleasure when now and again I open the door and I see someone standing there who is just exactly right." Bladzijde 2
"Now, the fact that his landlady appeared to be slightly off her rocker didn’t worry Billy in the least. After all, she was not only harmless – there was no question about that – but she was also quite obviously a kind and generous soul. He guessed that she had probably lost a son in the war, or something like that, and had never got over it." Bladzijde 3
"There were only two other entries above his on the page, and, as one always does with guest-books, he started to read them. One was a Christopher Mulholland from Cardiff. The other was Gregory W. Temple from Bristol. That’s funny, he thought suddenly. Christopher Mulholland. It rings a bell. Now where on earth had he heard that rather unusual name before?" Bladzijde 3
"Now and again, he caught a whiff of a peculiar smell that seemed to emanate directly from her person. It was not in the least unpleasant, and it reminded him – well, he wasn’t quite sure what it reminded him of. Pickled walnuts? New leather? Or was it the corridors of a hospital?" Bladzijde 4
"She nodded towards the dachshund curled up so comfortably in front of the fire. Billy looked at it. And suddenly, he realised that this animal had all the time been just as silent and motionless as the parrot." Bladzijde 5
Thematiek
List, leugens en bedrogHet korte verhaal gaat over de tegenstelling tussen hoe de hospita op het eerste gezicht lijkt, en hoe ze in werkelijkheid is. Ze doet zich heel gastvrij en vriendelijk voor, maar ondertussen probeert ze Billy bij zich te houden om later iets gruwelijks met hem te doen. Haar voorkomen is dus een groot bedrog. Maar ook het prettige voorkomen van de bed & breakfast, met het haardvuur en de dieren, is bedoeld om Billy op zijn gemak te laten voelen, terwijl het eigenlijk ter misleiding is. Ook lijkt de hospita een beetje verstrooid, want ze haalt steeds namen door elkaar. Dit zou een list kunnen zijn om Billy te doen geloven dat ze een onschuldige vrouw is, terwijl ze eigenlijk kwaadaardig is. Het thema is belangrijk, omdat de leugens ervoor zorgen dat Billy zich vertrouwd voelt, en uiteindelijk van de dodelijke thee zal drinken. Ook zorgt de warmte van de hospita en het huis ervoor dat het verhaal spannend is, want de lezer merkt ook dat er iets niet helemaal klopt.
Motieven
Naïviteit
Billy blijft gedurende het verhaal naïef. Hij heeft niet door welke plannen de hospita heeft. Dit komt deels door haar leugenachtige verschijning, ze doet zich heel anders voor dan ze is. Billy lijkt niet in te zien wat er aan de hand is, zelfs niet als hij de namen van Mr Mulholland en Mr Temple herkent. Wanneer de hospita vertelt dat de twee mannen nog steeds in de bed & breakfast te vinden zijn, staart Billy haar alleen maar aan en zegt hij niets. Het zou kunnen dat hij op dit punt toch de ernst van de situatie ziet, maar helemaal verstijft van angst. Of hij denkt misschien dat de vrouw maar wat wartaal aan het uitslaan is, en dat hij dus wel veilig is.
Misdaad
Hoewel de verschijning van de hospita anders doet denken, heeft ze misdaden op haar geweten. De enige mannen die eerder in de bed & breakfast zijn geweest, Mr Mulholland en Mr Temple, zijn als vermist opgegeven in de krant. De hospita geeft aan dat de mannen nog steeds in de bed & breakfast zijn, op de derde verdieping. Waarschijnlijk zijn ze vermoord en net als de dieren opgezet. Ook Billy wordt overgehaald om de thee te drinken die zijn dood zal betekenen: de vieze, bittere smaak komt van de gifstof die de hospita in de thee heeft gedaan.
Jeugd en ouderdom
De hospita benadrukt dat de drie mannen (Billy, Mr Mulholland en Mr Temple) zo jong, lang en knap zijn. Ze bewondert de perfecte witte tanden van Billy en over Mr Temple zegt ze: "There wasn’t a blemish on his body." Ze is geobsedeerd door de jeugdigheid van de mannen. Ook maakt ze hier misbruik van, want Billy is vanwege zijn jonge leeftijd en zijn enthousiasme nog erg naïef. De oudere vrouw heeft daarentegen ervaring met misleiding, en ze heeft veel tijd om haar plannen uit te denken. Ook kan het bruisende, jeugdige leven in Londen (waar Billy vandaan komt) een tegenstelling betekenen met het rustige Bath (waar de bed & breakfast is).
Trivia
The Landlady werd oorspronkelijk gepubliceerd in 'The New Yorker', en later werd het deel van het boek 'Kiss Kiss', een collectie korte verhalen.
Roald Dahl (1916-1990) was een van de beroemdste kinderboekenschrijvers ter wereld. Hij schreef meer dan 25 boeken en veel daarvan zijn verfilmd en bekroond. Dahl schreef zijn boeken op zijn landgoed in Great Missenden, een plaats dichtbij Londen. Hij werkte graag samen met illustrator Quentin Blake.
Titelverklaring
'The Landlady' betekent in het Nederlands 'de hospita' en verwijst dus naar de vrouw die Billy welkom heet in haar bed & breakfast. Hoewel ze zich eerst erg lief en onschuldig gedraagt, blijkt ze uiteindelijk geen gewone hospita te zijn, maar een moordenares.
Structuur & perspectief
Omdat het een kort verhaal is van maar enkele bladzijden, is het verhaal niet ingedeeld in hoofdstukken of delen. Er is sprake van een personale vertelinstantie: het wordt verteld vanuit de derde persoon. Wel ligt de focalisatie (door wiens ogen we de gebeurtenissen volgen) steeds bij Billy Weaver. De lezer ontdekt namelijk iets wanneer Billy dat doet, zoals wanneer hij uiteindelijk ontdekt dat de papegaai opgezet is. Wel kun je als lezer soms al eerder verbanden leggen dan Billy, zoals wanneer hij de namen in het gastenboek leest: hij heeft dan nog niet door hoe hij de namen kent, maar de lezer merkt misschien al dat het een horrorverhaal is en dat de jongemannen om een tragische reden in het nieuws zijn geweest. Of als Billy de thee drinkt, die een vreemde smaak heeft: "The tea tasted faintly of bitter almonds, and he doesn't much care for it." Als lezer kun je al doorhebben waarom de thee niet lekker is. Informatie die het hoofdpersonage dus (nog) niet heeft, kun je als lezer al invullen. Toch weet de lezer nog steeds niet alles. Het open einde nodigt uit tot het zelf nadenken over wat er precies gebeurd is met de jongens en wat de motieven van de hospita zijn.
Decor
Het verhaal speelt zich af in de plaats Bath, in Engeland. Het grootste deel speelt zich af in de bed & breakfast van 'the landlady'. De bed & breakfast wordt door Billy gezien als een warme, gemoedelijke plek waar hij zich op zijn gemak voelt: "the fire was glowing in the hearth, and the little dachshund was still sleeping in front of it. The room was wonderfully warm and cosy. I’m a lucky fellow, he thought, rubbing his hands. This is a bit of all right." De gezellige ruimte dient eigenlijk als contrast bij het werkelijke verhaal. Hoewel de hospita doet alsof ze heel vriendelijk en gastvrij is, schuilt er eigenlijk een moordenares in haar. Dit blijft echter voor lange tijd onder de oppervlakte, omdat Billy zich vooral verrast voelt door de hartelijke vrouw en de fijne sfeer van de bed & breakfast. Ook de dieren in het huis maken het op het eerste gezicht gezellig, maar uiteindelijk blijkt dat de hospita zelf de gestorven dieren heeft opgezet en dit helemaal niet erg vond om te doen.
Het verhaal is voor het eerst gepubliceerd in 1959, en speelt zich waarschijnlijk af rond 1950-1960. Wel komen er nauwelijks echte verwijzingen voor naar een tijdsperiode. Een enige verwijzing naar de tijd is: "He guessed that she had probably lost a son in the war, or something like that, and had never got over it." Billy vermoedt dat de hospita een zoon heeft verloren in de oorlog (de Eerste of Tweede Wereldoorlog) en daar nooit is overheen gekomen, en daarom eenzaam is. Verder zou het verhaal ook in de moderne tijd kunnen plaatsvinden.
Stijl
De stijl is erg subtiel. Hoewel het duidelijk wordt dat het een horrorverhaal is, wordt dit niet heel expliciet gemaakt, maar het is vooral te voelen door kleine handelingen of uitspraken. Hierdoor blijft het spannend. Bijvoorbeeld: dat de hospita steeds Billy's naam vergeet, dat ze aangeeft dat ze zich zorgen maakte of hij wel zou komen, dat ze vreemd ruikt. Er komen beschrijvingen voor van de omgeving, de personages en de handelingen, maar er zijn ook veel dialogen tussen Billy en de vrouw. Op sommige momenten wordt er ironie gebruikt, bijvoorbeeld als de hospita zegt: "we don’t want to go breaking any laws at this stage in the proceedings, do we?" Terwijl het duidelijk is dat ze een moorddadig plan heeft en wel de wet gaat overtreden. Het verhaal is gemakkelijk te lezen, omdat de Engelse woorden meestal niet ingewikkeld zijn en de zinnen zijn vaak kort. De schrijfstijl van Roald Dahl kenmerkt zich door fantasie en bizarre situaties. In bijvoorbeeld Matilda, Sjakie en de chocoladefabriek en De GVR komen veel onwaarschijnlijke situaties voor. Ook The Landlady is fantasierijk, maar dan met een horror-tintje.
Slotzin
“No, my dear,” she said. "Only you."Beoordeling
Ik bedacht me toen ik aan dit korte verhaal begon, dat ik het al eens eerder had gelezen: bij Engels op de middelbare school. Het is altijd wel vaag blijven hangen, want er kwamen meteen weer beelden in me op van hoe het verhaal zou verdergaan. Het verhaal is beklemmend, een beetje vreemd en wekt je nieuwsgierigheid. Dat ik het zoveel jaar later nog herinner, betekent dat het beklijvend is. Hoewel je halverwege al een beetje begint door te krijgen welke kant het verhaal op gaat, gebeuren er ook vreemde dingen en blijven de sfeer en de schrijfstijl erg onbestemd. Het einde moet je als lezer zelf invullen, want er blijft impliciet wat er precies is gebeurd. Wat zit er in de thee, wat heeft 'the landlady' met de andere jongens gedaan?
Recensies
"The story is written in such a way that you quickly begin to understand that the lady has done “something” to her former lodgers. You just don’t know what exactly – and that is what makes the story great! Dahl creates this sense of unease that is palpable." https://kayckaybookreview...elandlady/
REACTIES
1 seconde geleden