Feitelijke gegevens
- 1e druk, 2021
- 192 pagina's
- Uitgeverij: Bezige Bij
Flaptekst
De van oorsprong Nederlandse schrijver P.J. Weber kan in New York niet van zijn pen alleen leven. Om in zijn levensonderhoud te voorzien, doet hij administratieve klussen voor een bedrijf. In de nachtelijke uren stuurt hij vanuit het kantoor waar hij werkt per mail lange brieven aan zijn Amerikaanse agente. Op een avond wordt er ingebroken in het afgelegen pand. Terwijl de angst te worden ontdekt hem in een wurggreep houdt en de inbrekers steeds dichterbij komen, begint Weber aan een testament, een bekentenis wellicht. Hij vertelt over het huwelijk en de dood van zijn ouders, het schrijverschap, zijn zoon in Nederland, seksueel misbruik en de beschutting van taal. ‘Ik leef waar ik schrijf. Home is where my cursor blinks.’
Eerste zin
10.35 pm Excuus Lieverd, Excuus dat ik al een tijdje niets van me heb laten horen, het is niet zo dat ik niet aan je denk, maar ik focus me op een verhaal waaraan ik de afgelopen weken heb geschreven. Misschien zit er een kleine roman in, al durf ik je dat nu nog niet te beloven. Een tijdje terug kreeg ik de geest toen ik op mijn vaste bank in Washington Square Park zat te lezenSamenvatting
Schrijver Peter Jacob Weber (46) mailt vanuit de kelder van een kantoorpand in New York zijn literaire agent Eva over een nieuwe liefdesroman die uit het ‘woordledige’ ontstaat, als hij plotseling lawaai op de gang hoort. Mogelijk zijn het Inbrekers. Terwijl de Russisch sprekende mannen gedurende die nacht door het gebouw lopen, verstopt de bange Weber zich in zijn kamer. De politie bellen kan niet; het enige wat hij kan doen, is alles wat gebeurt in een overvloed aan mails schrijven naar Eva. Elke mail krijgt het tijdstip van het versturen mee. Het tijdverloop kun je als lezer dus volgen.
Peter Jacob wordt gaandeweg nerveus als hij maar geen 'reply' krijgt van Eva. Soms komen de inbrekers dichtbij, soms gaat er een telefoon in een kamer naast hem. Eén keer vindt hij bij een vluchtpoging de nooduitgang, maar die blijkt op slot te zitten. Dan moet hij weer terug naar zijn kamer.
Hij begint Eva in de mails verhalen uit het verleden te vertellen o.a. over een overspel bedrijvend stel dat in zijn vorige baan 'nachts in een kantoorpand de liefde bedrijft. Hij vertelt ook over zijn vader die na de dood van zijn vrouw een relatie met een heel jonge vrouwelijke rechter krijgt. Zijn moeder was erg voorzichtig in de opvoeding van Peter Jacob, terwijl zijn vader meer het gevaar wilde opzoeken. Zijn vader is veertien jaar geleden aan kanker gestorven. Hij heeft ook in zijn jeugd gehoord dat zijn vader in zijn eerste huwelijk een zoontje heeft gehad dat één jaar oud gestorven was.
Hij herinnert zich ook dat zijn moeder tijdens haar huwelijk een verhouding heeft gehad met een advocaat, die zelfmoord pleegde toen de relatie werd beëindigt. Daaraan vastgekoppeld eindigt het leven van zijn moeder in een autowrak tegen een boom. Was dat misschien ook een zelfmoord? Hij gaat in therapie waarbij de hulpverlener aangeeft dat hij zijn ervaringen moet opschrijven.
Andere verhalen die in de mails voorkomen, zijn spectaculairder. Zo vertelt hij dat hij als jonge auteur na een voorleessessie twee wiskundestudentes in Enschede tegen het lijf loopt. Met één ervan gaat hij naar bed. Een jaar later komt ze hem de zoon laten zien die dat heeft opgeleverd. Hij gaat echter niet bij haar wonen.
Een andere liefde is de jonge Amerikaanse schrijfster Lillith. Hij ontmoet haar in België tijdens een literaire tournee. Ze gaat terug naar Amerika, en vanaf dat moment onderhouden ze een vreemd soort correspondentie, waarbij trans-oceanische seks in geile mails een rol speelt. Als ze hem in dat spel een uitnodiging stuurt voor een lunch in New York, neemt hij die serieus en vliegt naar Amerika. In het afgesproken restaurant ziet hij haar gewoon met haar partner eten. Hij is er door haar ingeluisd, maar hij houdt wel meteen een jarenlang verblijf in de Verenigde Staten.
Niet ver voor het einde van deze mailroman komen de Russische inbrekers zijn kamer binnen. Hij verstopt zich achter de deur. Ze nemen de processor mee, maar laten zijn computer staan, zodat hij later verder kan mailen.
Dan komen enkele lange slotmail w3aarin een traumatische ervaring wordt verhaald. In zijn jeugd is Peter Jacob seksueel misbruikt. Hij was met vriendjes in een communicatieproject gestart met een jeugdwerker, oom Thee. Deze palmde de jonge jongens (11) steeds meer in door ze onder hypnose te brengen. Daarna volgde een proces van 'grooming' en bedreiging, totdat één van de vriendjes zijn moeder inlicht. Zijn eigen ouders reageren wel goed, maar zijn woedend op de jongerenwerker. Die krijgt vijf jaar aan zijn broek.
In de laatste mail vertelt PJW dat de inbrekers weg zijn, een grote chaos in het kantoor hebben veroorzaakt en dat hij in afwachting is van de politie is. Hij vertelt Eva nog een keer over een laatste contact met zijn zoon Guy. Hij bezoekt hem na een literair optreden in Enschede, maar als hij hoort dat zijn spelende zoon in de tuin geniet met zijn moeder en een man, besluit hij weg te gaan zonder contact te hebben. Het is eigenlijk best goed zo.
Personages
Peter Jacob Weber
Eigenlijk is hij het enige uitgewerkte personage in de roman. Van Eva weten we helemaal niets en van zijn ouders ook vrij weinig. Zelf is hij 46 jaar en hij is schrijver van vijftien romans. Maar hij kan er blijkbaar niet van rondkomen, omdat hij een bijbaantje als een nachtwerker/nachtwaker bij een groot dataconcern heeft. Daar kan hij werken aan een nieuwe roman die zomaar uit het 'woordledige' kan ontstaan. PJ houdt van taal. Hij is een Nederlander die al een jaar of veertien in The States woont. Hij heeft soms moeite om van het Engels naar het Nederlands te werken. In Nederland heeft hij een zoon overgehouden aan een onenightstand met een wiskundestudente, maar hij trouwt niet met haar. Op een literaire tournee ontmoet hij een Amerikaanse jonge schrijfster Lilith Schaeffer, met wie hij een verhouding heeft per brief en mail. Maar als ze hem uitnodigt om naar The States te komen, blijkt dat een grap. Hij blijkt echter in Amerika omdat hij over een 'green card' beschikt. In Amerika volgt hij cursussen op het schrijversgebied : hij neemt de opvattingen van zijn leermeester ter harte. In het verhaalheden werkt hij 's nachts als Russische criminelen bij het bedrijf inbreken. Hij is bang, wordt steeds banger en hij wordt zich bewust dat hij wel eens het slachtoffer kan worden. Paniekaanvallen (Nachtangsten) vallen hem ten deel en daarom besluit hij zijn agente Eva zoveel mogelijk te vertellen om wat na te laten. Hij vertelt over zijn ouders, zijn liefdes zijn schrijverswerk en het seksueel misbruik van zijn jeugd. Ten slotte geeft hij toe dat hij op een kernpunt in zijn leven staat: hij voelt zich een eenzame man en hij stelt zich de bekende midlifecrisisvraag : "Wat heb ik nu eigenlijk bereikt?"
Quotes
"Dit is wat er speelt: al een tijdje, zeker een kwartier, lopen er mensen in het pand. Vier of vijf mannen zijn het, aan hun diepe stemmen te horen. Ze snauwen tegen elkaar. Het is vreemd. In de maanden dat ik hier ’s nachts zit te werken op dit kantoor heb ik dit nog niet eerder meegemaakt. De mannen spreken in een taal die ik niet versta, iets Oost-Europees of misschien Russisch. Een aal die ik me herinner uit Nederland, , uit nachtkroegen in Amsterdam. Medeklinkers gedrenkt in wodka." Bladzijde 13
"Ik ben zesenveertig, te jong om te sterven, ik wil nog minimaal tien boeken schrijven, waarvan er één – mijn magnum opus – uitsluitend gewijd zal zijn aan jou. Dat zou je toch willen? Daarom moet je nu reageren, als je ooit nog een roman over jezelf wilt lezen. Je kunt natuurlijk ook wachten tot een andere schrijver dit zal doen. Er zullen genoeg genieën zijn die een meesterwerk aan je willen wijden, dat beloof ik je." Bladzijde 17
"Mijn moeders ogen waren gesloten, haar handen lagen gevouwen op haar buik, Ze was echt dood, stelde ik vast, een detail dat bijdroeg aan het begrijpen van de situatie. Dit was hoe de dood eruit zag? Hoe jong mijn moeder was, toch was ze er niet meer." Bladzijde 76
"Het gebeurde vijfendertig jaar geleden, maar ik kan het moment nog zo oproepen. Oom Thee bekeek me en stak zijn hand uit om me beet te pakken op de plek waar zelfs mijn ouders me nooit echt hadden betast." Bladzijde 166
"Wat me de afgelopen uren pijnlijk duidelijk is geworden, is dat ik alleen op de wereld ben. Ik ben nu zesenveertig en ik vraag me af wat ik heb opgebouwd, wie ik aan me gebonden heb, wat ik heb gedaan, behalve boekenschrijven. Ik ben niet bitter wel eenzaam. Als schrijver wil ik eenzaamheid niet vermijden, maar er evenmin mijn leven op grondvesten. Ik wil geen eenzaam mens zijn." Bladzijde 182
Thematiek
Literatuur / het schrijversvakHoe breng je een verhaal onder woorden? De schrijver zelf (en dus ook zijn verteller) zijn op zoek naar een goede manier om een verhaal te vertellen. De verteller is naar Amerika gegaan, na zijn debuutroman. Hij heeft in Amerika schrijfcursussen gevolgd bij Archibald B. Feldman. Tijdens een college was de vraag opgeroepen hoe het met de driehoek Boek-Lezer- Schrijver is gesteld. Voor wie schrijf je: voor je lezers, voor jezelf of voor het verhaal. Uiteindelijk moet het toch om de lezers gaan, vindt Giphart ook in interviews. In het begin van zijn loopbaan schreef hij voor zichzelf. Van Feldman leert PJ Weber meer dingen: je moet vooral; 'meters maken.' En wie in staat is een bezin met een begin en een eind te maken ook een roman moet kunnen inleveren." Een ander citaat van Feldman: "Sluit wie dan ook op in een kamer en zeg hem dat zijn kinderen worden doodgeschoten als hij niet binnen anderhalve maand een lezenswaardig boek overhandigt. Ik voorspel dat je interessantere romans zult krijgen dan vooraf vermoed." De schrijver Giphart is op zoek naar het Amerikaanse model "Creative writing." Op welke manier ga je met je verhaal naar de lezer? Met de moderne variant van de klassieke briefroman, de emailroman, doet hij een poging.
Motieven
Seksueel misbruik
In een verhaal over vroeger vertelt Peter Jacob Weber over het seksuele misbruik dat hem overkomen is. De jongerenwerker Oom Thee begon met enkele jongens onder hypnose te betasten. De verteller is er één van, ook al was hij niet echt onder hypnose te brengen. Hij vertelt het misbruik niet aan zijn ouders. Omdat een vriendje dat wel doet, wordt de oudere man opgepakt n veroordeeld.
Vader-zoonrelatie
In het gezin was de relatie tussen vader en moeder niet supergoed. Ze hadden vaak ruzie. Moeder was altijd erg voorzichtig met haar zoon en ze probeerde hem te behoeden voor allerlei gevaren. Zijn vader wilde meer risico nemen met zijn kind. Ook PJW heeft een zoon uit een onenightstand met een Enschedese studente. Een jaar na de seks staat ze voor zijn deur met een baby. Hij is niet van plan om bij Veerle te gaan wonen, laat staan te trouwen met haar. Er komt een wederzijdse overeenkomst over het betalen van alimentatie. Wanneer hij later contact wil zoeken met zijn zoon Guy (soms per mail, soms bij een bezoekje in Nederland ) is het contact niet erg hartelijk, maar vormelijk. Veerle wil ook niet graag dat PJW Guy komt bezoeken. Hij heeft er vrede mee als hij bij een stiekem bezoek aan Enschede Guy hoort lachen in de tuin met zijn moeder en zijn stiefvader.
Zelfmoord
Moeder van PJW heeft tijdens haar huwelijk met zijn vader een relatie met een succesvolle advocaat. Als ze de relatie verbreekt, pleegt hij zelfmoord. Maar ook de moeder van de verteller sterft kort daarna, doordat ze in haar auto op een boom rijdt. Er zijn merkwaardige omstandigheden waarbij men denkt aan een mogelijke zelfmoord.
De dood
De moeder van PJW rijdt tegen een boom, nadat haar overspelige relatie is beëindigd en haar minnaar zelfmoord heeft gepleegd. De vader van PJW sterft aan kanker. De verteller heeft gehoord dat Marcel, een broertje uit het eerste huwelijk van zijn vader, na ongeveer één jaar gestorven is.
Eenzaamheid
De verteller geeft aan dat schrijven een eenzame gebeurtenis is. Hij voelt zich ook erg eenzaam. Aan het einde van de roman vraagt hij zich wat het leven hem tot nu toe heeft gebracht. Hij vindt dat hij alleen op de wereld is: hij heeft geen ouders meer, geen familie en ook geen liefdespartner.
Liefdesrelatie
PJW geeft aan dat hij een liefdesroman op stapel heeft staan. Hij schrijft dat in een mail aan zijn literaire agente Eva (symbolische naam). Heeft hij met haar ook een relatie. In Nederland had hij een onenightstand met de wiskundestudente Veerle, die hem een kind (Guy) oplevert. Maar hij voelt verder niets meer voor haar. Wel is hij verliefd op de Amerikaanse schijfster Lilith Schaeffer ( Ook Lilith is een symbolische naam ( In de Hebreeuwse Bijbel wordt eenmaal gesproken van een Lîlît, namelijk in Jesaja 34:14. ... Lilith, een van hen, wordt beschreven als een demon met lang haar en vleugels, die 's nachts actief is en mannen dwingt tot copulatie als die alleen in een huis slapen.) Zij is de verleidelijke vrouw die hem eigenlijk voor het lapje houdt, schrijft geile en uitnodigende berichten. Ze nodigt hem uit naar New York te komen en als hij daar aankomt, zit ze te lunchen met haar partner. Die relatie wordt daarom ook niets.
Criminaliteit
Het bedrijf Now Playing wordt 's nachts overvallen door een stel Russische criminelen. Ze vernielen veel en stelen computermaterialen, zoals de processor die op de kamer van PJ Weber staat. De Nederlandse bewaker/nachtwerker is bang dat ze hem zullen ontdekken en eventueel zullen vermoorden.
Angst
De verteller geeft toe dat hij tijdens de nachtelijke overval angst heeft. het woord angst komt in veel zinnen terug. Hij durft niet uit zijn kamer te lopen en de criminelen aan te spreken. Hij is op een moment bang dat hij de ochtend niet zal halen. Daarom schrijft hij de verhalen uit zijn verleden via de mail aan zijn literaire agente Eva.
Opdracht
Voor Bert Natter
Titelverklaring
De ik-verteller Peter Jacob Weber is 'nachtwaker' in een groot gebouw. Op een nacht wordt het gebouw overvallen door Russische inbrekers, die het gebouw doorkruisen en naar waardevolle spullen op zoek zijn. Hij wordt bang, eigenlijk steeds banger en hij denkt op sommige momenten zelfs dat hij de ochtend niet zal halen. Hij wordt dus overvallen door 'nachtangst.' Het woordje 'angst' komt dan ook vele keren in het verhaal voor.
De schrijver erover: De titel is na verschillende voorstellen bedacht door Ruud Hollander "Pavor nocturnus" is trouwens de wetenschappelijke term voor een paniekaanval waarin voornamelijk kinderen gillend wakker worden, een andere benaming is nachtangst of ‘night terror’.
Structuur & perspectief
De structuur is een (moderne briefroman) en het betreft hier een grote hoeveelheid mails die de ik-verteller Peter Jacob Weber aan zijn literaire agente stuurt. De volgorde van die gestuurde mails is chronologisch en wordt in digitale cijfers boven de mail weergegeven.
Maar in de mail beschrijft Weber ook episodes uit zijn leven. Het hoogtepunt van de roman ligt aan het einde, als Peter Jacob verhaal doet over het seksueel misbruik in zijn jeugd.
Het verhaal lijkt dus chronologiosch te worden verteld, maar in feite is het een creatieve manier om heden en verleden af te wisselen. De verteller vertelt in de mails aan Eva over de inbraak in de o.t.t . De mails over het verleden van zijn ouders, zijn liefdes en het seksueel misbruik worden in de o.v.t. verteld.
Decor
Het decor van de roman is een kelderkamer in een kantoorgebouw in New York van de firma Now Playing. Hij woont al lang tijd in New York, nadat hij op zoek was gegeaan naar z'n literaire liefdespartner Lilith.
Maar het verhaal gaat in de herinneringen die hij in de mails beschrijft ook terug naar Nederland, waar zijn vader (Officier van Justitie) op het einde van zijn leven een boerderij had. Tijdens het huwelijk met zijn moeder (die later tegen een boom reed) bewoonden ze een villa in een villadorp, ('Kakdorp').
De tijd van de roman is van 22.35 in de avond tot 06.41 in de ochtend. Er is dus sprake van een tijdsperiode van ruim acht uur. Je zou kunnen zeggen dast er op deze manieer een klassieke roman ontstaan is waarbij eenheid van tijd (een dag),.van plaats en van handeling gelden. Er worden geen data en geen jaartallen genoemd, maar je kuunt uit de tekstgegevens afleiden dat het een actueel verhaal is. Het verhaalheden speelt zeker in het tweede decennium van de 21e eeuw.
Stijl
De stijl van Giphart is in vrijwel alle romans die hij tot dusver heeft geschreven, helder. Hij gebruikt nauwelijks moeilijke woorden.en hij bouwt zijn verhaal niet op met gecompliceerde zinnen. In deze bijzondere emailroman gebruikt hij natuurlijk veel spreektaal. Zijn metaforen zijn ook origineel.
Een bijzonderheid is ook nog dat de verteller aangeeft dat hij soms moeite heeft met het 'vertalen' van een woord van het Engels naar het Nederlands. Of hij zoekt naar een passend Engels woord bij een minder bekend Nederlands woord. Maar ook dat hij zich verkneukelt aan woorden die in het Nederlands een grappige klank hebben. en die hij "verloren zonen uit het verleden" noemt (Blz. 143: "Uitbuiken, Koukleumen, Blauwbekken, Ginnegappen, Strapatsen, Ongenaakbaar, Drollenvanger, Raaskallen, Muizenissen, Flikflooien."
Hij geeft aan dat hij in Amerika "de Nederlandse taal het meeste mist ' van alles.
In een interview op tzum.info zegt Giphart
Over taal, je hebt weer woorden toegevoegd, Wim Daniëls kan ze weer opnemen in Giphtaal.
– Jazeker, de woorden ‘warmbloedige foto’s’ had ik nodig voor de opbouw naar het moment dat Peter Jacob Weber zegt: ‘omdat je me foto’s van je kut gestuurd hebt.’ Een ander nieuw woord is: het ‘woordledige’, dat in begin en aan het eind staat (symbolisch). In de roman staan ook veel metaforen, waaronder ‘de drol die zich niet laat wegspoelen’, ik bedenk ze bewust, ook deze platte die in de roman een functie heeft.
Slotzin
Aan de overkant van de straat zie ik Wendy in de richting van Now Playing lopen, met een immense koffiebeker van Dunkin ' in haar hand. Het is gedaan met mijn rust, lieve Eva, ik verdwijn weer in het woordledige.Bijzonderheden
In interviews over deze roman geeft Ronals Giphart aan dat het seksueel misbruik van Peter Jacob hemzelf overkomen ios. Tot nu toe had hij het thema in zijn eerdere romans nog niet verwerkt.
Beoordeling
De nieuwe Giphart is verrassend van opzet. Een roman alleen geschreven in e-mails. Tijdens een nachtelijke inval van Russische criminelen wordt de ik-verteller zich zijn eenzame leven bewust en hij onthult feiten over zijn verleden. Lijkt het verhaal in het begin wat saai en traag op gang te komen, als de verteller eenmaal op dreef is, wordt het verhaal interessant en ben je als lezer benieuwd naar de afloop die PJ Weber aan je zal meedelen.
Mede door de gekozen structuur, de veelzijdighe thematiek en de vlotte pen van Giphart is "Nachtangst" een alleszins leesbare roman geworden.. Ook geschikt voor scholieren van de eindexamenklassen. Bovendien is het boek fraai uitgegeven door de Bezige Bij.
Recensies
"Het zal geen toeval zijn dat er juist dan een goed voornemen bij de eenzame schrijver ontkiemt. Zat Weber aan het begin van de nacht nog met een roman in zijn hoofd over een onderwerp dat nogal ver van zijn bed staat, bij het krieken van de volgende dag wil hij er meer zijn voor zijn zoon en een boek voor hem schrijven. Maar dat boek, zo weet de lezer, is al geschreven. Hij heeft het in handen. Dit is niet de enige postmodernistische grap die Giphart uithaalt. Want wat hebben we eigenlijk gelezen? Een tekst in het Nederlands die pretendeert in het Engels te zijn geschreven (anglicismen als ‘ik zit hier met een situatie’ benadrukken dat nog eens). En nog zoiets: wie schrijft in één nacht bijna tweehonderd pagina’s bij elkaar?" https://www.volkskrant.nl...gle.com%2F
"Op het eerste gezicht lijkt Nachtangst een verzameling voor de vuist weg getypte mails, maar bij nadere beschouwing zit de roman geraffineerder in elkaar. Autobiografie, fictie, ideeën over schrijverschap en literaire verwijzingen lopen dwars door elkaar heen. Het zal niet voor niks zijn dat Lilith en Eva, de oermoeders van de mens, een belangrijke rol spelen in het leven van Weber. Dat Eva, de eerste lezer van de mails, nooit antwoord geeft, is wellicht een onheilspellend teken. Ronald Giphart slaat hier een uiterst boeiende nieuwe weg in binnen zijn oeuvre." https://www.tzum.info/202...achtangst/
"Vooral vanwege de climax, waaraan Giphart zich vertild heeft. Er moest een reden zijn voor Webers afleidende schrijfdrift, dat kon je als lezer ook wel aanvoelen, en ook voor zijn zelfgenoegzaamheid. Iets wat hij probeerde te ontlopen, of zoals hij zelf nauwelijks verhulde: ‘ik schrijf om mezelf te kalmeren, mijn gedachten af te wenden van mijn onafwendbare ontmaskering’. Als dat masker uiteindelijk af gaat, blijkt daarachter een traumatische voorgeschiedenis te schuilen die de roman volkomen uit het lood trekt. Ik zal niet spoilen wat dit ‘thema’ is, maar als een geheim in een boek Heel Erg gevonden moet worden, is dit de nucleaire optie, die alle zuurstof uit de ruimte zuigt. De laconieke manier waarop Giphart dit thema uit de hoge hoed tovert, lijkt het volstrekt niet serieus te nemen, en voelt daardoor als effectbejag of een kwestie van onmacht." https://www.nrc.nl/nieuws...x-a4065140
"Nachtangst is echt een fijn boek om in één ruk uit te lezen. Het idee dat het hele boek zich afspeelt in één nacht is top, terwijl de verhalen juist een heel leven bestrijken. Je wil sowieso weten hoe het afloopt met die inbrekers in het pand. Maar ook de verhalen en terugblikken van Weber op zijn leven zijn interessant. Soms pijnlijk, soms grappig. De behoefte om ‘lastminute’ toch iets achter te laten, omdat je niet weet of je de nacht doorkomt, kun je je goed voorstellen. Het is een heel ander boek dan ik me herinner van de eerdere Giphart boeken die ik heb gelezen. Maar Nachtangst is zeker ook de moeite waard." https://www.stoerleesvoer...eschreven/
Bronnen
Interview met de schrijver over zijn nieuwe roman.
https://m.kro-ncrv.nl/med...ongens-konPrima achtergrond- interview over de totstandkoming van de laatste roman. Zeer lezenswaardig. Geeft veel uitleg over de roman.
ttps://www.tzum.info/2021...achtangst/Radio-interview op OP1 met Frit Spits over de roman Nachtangst.
https://www.nporadio1.nl/...n-bezweren
Geschreven door Cees
Ik heb verreweg het grootste deel van mijn leven voor de klas gestaan. Eerst vijf jaar op een basisschool, daarna veertig jaar op diverse scholen voor voortgezet onderwijs: havo en vwo, onder- en bovenbouw. Leraar Nederlands zijn vond ik veel leuker dan directielid spelen. De laatste jaren was ik conrector. In 2004 begon ik aan mijn eerste boekverslag voor scholieren.com. Dat is dus ruim twintig jaar geleden.
Ik vond het destijds mijn 'missie' om de vaak verouderde en 'afgezaagde' literatuurlijsten voor Nederlands te vernieuwen en mijn leerlingen kennis te laten maken met onbekende en / of jonge schrijvers. Lezen kan namelijk gewoon leuk zijn. Het is de taak van een docent om het lezen te stimuleren.
Docenten kunnen je met het aanprijzen van aantrekkelijke en/of spannende boeken enthousiast maken. Passages die interessant zijn, kun je voorlezen in de klas. Kort vertellen waarover een boek gaat, kan ook een stimulans voor je keuze zijn. En vergeet niet dat je van je medeleerlingen ook kunt horen welk boek ze (erg) leuk gevonden hebben. Dat is vaak de beste manieren om te weten te komen of een boek aantrekkelijk is. Hoewel smaken altijd blijven verschillen..
Ik heb tot nu ( 1 maart 2025) 1513 boekverslagen gemaakt, waarvan vrijwel de meeste Zeker-Weten-Goed-verslagen zijn. Er staan de laatste jaren aan het einde van het verslag vragen over de inhoud en de structuur, zodat je kunt controleren of je je het boek in grote lijnen begrepen hebt.
Bij Scholieren.com probeer ik zo veel mogelijk boeken van nieuwe schrijvers te bespreken. Elke maand ontvang ik boeken van diverse uitgeverijen die hun schrijvers uit 'hun fonds' onder de aandacht van de lezer willen brengen.
Ik hoop altijd dat de 'leraar Nederlands' het zijn leerlingen toestaat om de wat minder bekende of zelfs beginnende schrijvers op de leeslijst te accepteren.
Lezen kan leuk zijn, maar boekverslagen maken doe je meestal niet voor je lol. Ikzelf vond dat vroeger namelijk helemaal niet leuk. Ik kocht in die tijd daarom ook alle uittrekselboeken van alle talen. (Bijvoorbeeld Literama (Ne), Aperçu (Fa), Survey (En), Der Rote Faden (Du). En als ik heel eerlijk ben, heb ik ook wel eens uit tijdgebrek alleen met een boekverslag een mondeling tentamen gedaan. Maar dan voelde je je toch niet altijd op je gemak. Nu maak ik zelf al jaren boekverslagen voor scholieren.com.
Nog een welgemeend advies: wees verstandig en lees altijd het boek. Dan kan een boekverslag op scholieren.com een prima geheugensteun voor je mondeling zijn.
En geloof me, docenten kunnen vanwege tijdgebrek echt niet alle boeken lezen die jaarlijks verschijnen; zij raadplegen daarom ook wel de boekverslagen die scholieren.com aanlevert. Daar is natuurlijk helemaal niks mee.
REACTIES
1 seconde geleden