Feitelijke gegevens
- 1954
- 225 pagina's
- Uitgeverij: Faber and Faber limited
Flaptekst
Wat gebeurt er als een groep jongens uit een hooggeciviliseerde samenleving door een catastrofe op een onbewoond eiland belandt? Ziedaar het thema van Heer der Vliegen, een moderne versie van het populaire negentiende-eeuwse jongensboek The Coral Island van R.M. Ballantyne, maar dan met een onderwacht gruwelijke wending. In de nieuw gevormde gemeenschap doen zich opnieuw alle spanningen en agressies, als vormen van bijgeloof en toerisme voor die de mensen overwonnen dacht te hebben. De schooljongens blijken al snel te vervallen tot niets minder dan barbarij.
Goldings boek uit 1954 is geschreven in een prachtige, beeldende, maar ook moraliserende en didactische Tijl. In 1963 werd het verfilmd, waarna het boek nog populairder werd, ook in Nederland.
William Golding (1911-1993) studeerde natuurkunde en Engelse letterkunde in Oxford. Hij gaf lange tijd les in Salisbury, behalve tijdens de Tweede Wereldoorlog, toen hij het bevel voerde op een marineschip en betrokken was bij het tot zinken brengen van de Bismarck en bij de invasie in Normandië. Hij kreeg zowel de Booker Prize (1980) als de Nobelprijs voor de literatuur (1983).
Eerste zin
The boy with fair hair lowered himself down the last few feet of rock and began to pick his way towards the lagoon. De jongen met het blonde haar liet zich zakken langs de laatste meter rots en begon zich een weg te banen naar de lagune.Samenvatting
Het verhaal begint met een jongen Ralph, hij is op een onbekend strand terecht gekomen na een vliegtuigcrash. Ondanks dat het nieuw voor hem is, lijkt hij niet direct in paniek te zijn. Na andere kinderen ontmoet te hebben komen ze erachter dat ze alleen moeten zullen zien te overleven op een onbewoond eiland.
Ralph komt nadat hij wakker wordt al snel een andere jongen tegen op het strand: Piggy. Deze dikkige, praatgrage jongen begint al snel van alles tegen Ralph te vertellen dat hij gepest werd en altijd Piggy werd genoemd, maar dat het niet zijn echte naam is. Ze vragen zich af waar de volwassenen zijn gebleven en waar ze precies terecht gekomen zijn. De twee komen bij een lagune, een zoetwaterbron waar ze kunnen baden. Vervolgens vindt Piggy een schelp (conch) waarop geblazen kan worden. Ralph doet dit om andere kinderen die zich misschien op het eiland begeven te roepen. Kinderen in schooluniformen komen van alle kanten op het geluid af. Ook een groep jongens in kooruniformen komt aangelopen. Terwijl Piggy begint met het opnemen van iedereens naam, stelt Ralph orde op zaken. De leider van het koor staat bekend als Jack Marridew. Er wordt gekozen wie de leider van de groep zal zijn: Ralph of Jack. De meerderheid kiest voor Ralph, maar er wordt vastgesteld dat Jack de leider zal zijn van het koor, die vanaf nu de jagers zullen zijn.
Ralph, Jack en Simon gaan op ontdekkingstocht om het eiland te ontdekken, o.a. om vast te stellen of het daadwerkelijk een eiland is. Onderweg komen ze een varken tegen, ze proberen het te vermoorden maar het blijft slechts bij een verwonding en het ontkomt. Bij terugkomst roepen ze met de schelp de groep weer bijeen. Ralph vertelt dat ze alleen zijn, er geen grote mensen in de verste verte te bekennen zijn en dat ze zullen moeten overleven. Meteen voert meteen de regel in dat alleen degene die de schelp vast heeft mag spreken, zodat de orde bewaart wordt. Hij benadrukt wel dat het een goed eiland is met overvloedige voedselvoorziening. Jack stelt dat er een leger nodig is om hen te beschermen en bovendien op varkens te jagen.
Dan komt er een jongetje naar voren, hij is een van de kleintjes en heeft een merkwaardige moedervlek/wijnvlek, op zijn gezicht. Het schuwe jongetje fluistert naar Piggy dat er een beest is. Hij heeft het gezien in het bos. De groep wordt meteen onrustig, maar er heerst ook ongeloof. Er wordt niet geloofd dat het beest echt bestaat en ze maken zichzelf wijs dat het jochie het vast allemaal gedroomd heeft. Ralph stelt voor een vuur te maken, zodat ze aan de hand van de rook misschien gered kunnen worden door een voorbijvarend schip. Meteen schiet iedereen in de actie en verzamelen ze bergen met hout en takken. Ze steken het aan door middel van Piggy’s bril, het enige middel om het vuur te ontsteken. Het vuur is echter veel te groot en het loopt uit de hand. Het slaat over op de bomen rondom het vuur en er ontstaat paniek. Iedereen vlucht terug naar het plateau. Sindsdien is het jongetje met de wijnvlek vermist, dus hij is zeer waarschijnlijk omgekomen in de brand.
Jack heeft telkens geen succes bij het jagen. Ralph is dagen bezig met het opzetten van hutten, zodat iedereen zich een beetje thuis kan voelen, niemand helpt hem daarbij, behalve Simon. Jack is van mening dat iedereen vlees nodig heeft, terwijl Ralph vooral voor een veilig en fijn onderdak is en zorgen dat ze gered kunnen worden. Er ontstaat zo steeds meer spanning tussen de twee.
Jack is inmiddels op het idee te komen om zijn gezicht te verven met klei, als een soort masker. De varkens zien dan zijn gezicht niet, waardoor hij ze zou moeten kunnen vangen. Roger is hierin ook geïnteresseerd en doet met hem mee. Jack neemt alle jagers mee om een varken te gaan vangen, wat ze deze keer ook lukt.
Ralph zit op het strand met een aantal kleintjes, Simon, Robert, Piggy en Maurice. Aan de horizon ziet hij opeens het silhouet van een schip en hij rent naar het vuur om meer rook te maken. Daar aangekomen blijkt dat degenen die op het vuur hadden moeten letten, Jack en zijn jagers, het uit hebben laten gaan. De kans op redding is deze keer verkeken. De jagers komen zingend terug ‘Slacht het zwijn. Keel zijn kop. Spui zijn bloed.’, klinkt het herhaaldelijk. Er komt een confrontatie tussen Jack en Ralph, omdat Jack niet zijn afspraken is nagekomen en door hem het schip het eiland niet heeft kunnen opmerken. Jack geeft toe dat hij fout zat, ze maken het vuur weer aan en er wordt een feestmaal bereid van het geslachte varken. Er heerst veel vrolijkheid die avond, wat uiteindelijk leidt tot een soort dans. De jagers deden voor hoe ze het varken te pakken hadden gekregen; een jaagt het op, de rest staat in een kring en sluit vervolgens het beest in om het te vermoorden. Maurice doet alsof hij het varken is. Ondertussen zingen ze weer hun leus ‘Slacht het zwijn. Keel zijn kop. Spui zijn bloed.’ Het wordt een ritueel voor de jongens.
Ralph roept weer een vergadering bijeen om zijn ontevredenheden uit te spreken. Iedereen doet vooral wat hij wil, Ralph moet alle klusjes zelf oplossen. Iedereen doet zijn behoefte overal, ze maken aparte kookvuurtjes (wat gevaarlijk is), het vuur ging uit, de watervoorziening wordt niet goed bijgehouden, etc. Dan wordt het probleem van het beest besproken. Piggy gelooft niet dat het echt bestaat, maar snapt de angst van de kleintjes wel. Ze bedenken dat het beest uit de zee zou kunnen komen, omdat ze het niet op het eiland zien overdag.
Niet lang na de vergadering worden Sam en Eric (ook wel Samneric genoemd omdat ze onafscheidelijk zijn) aangesteld om voor een nacht op het vuur te passen, zodat het aan blijft. Ze komen geschokt en in paniek terug bij het strand omdat ze het beest gezien hebben. Het beest moet dus bij de Vuurrots zitten. De volgende ochtend besluiten ze om op onderzoek uit te gaan en het beest te vermoorden. Piggy blijft achter om op de kleintjes te passen. Ze beredeneren dat het beest niet op dezelfde plek zal blijven zitten, en de enige plek die ze nog niet ontdekt hebben op het eiland is na de Burchtrots (Castle Rock), dus trekken ze in die richting. Daar aangekomen is er niets te zien. Ondanks de overweging om bij de Burchtrots te overnachten, trekken ze verder richting de Vuurrots. De jongens vervelen zich een beetje, er komt een beer aan en Ralph raakt hem puur op geluk met zijn speer. Ralph voelt een jachtinstinct naar boven komen en raakt helemaal in de ban van het jagen. Het resulteert uiteindelijk weer in het dansritueel, waar het er ruig aan toe gaat. Robert speelt als varken maar krijgt flink wat klappen, omdat de jongens hun beheersing verliezen.
Ze sturen Simon terug naar Piggy om hem te vertellen dat de rest elders zal overnachten. Naarmate het donkerder wordt haken steeds meer jongens af, tot het alleen nog Jack, Ralph en Roger overblijven. Zij trekken verder de berg op om het beest aan te vallen. Eenmaal bovenop de berg zien ze een rotsachtige bult, maar het beweegt! De schrik zit er goed in bij de jongens en ze rennen direct terug naar het strand. Ze geloven dat het beest echt bestaat, Piggy gelooft het daarentegen nog steeds niet helemaal. Hij beredeneert dat het echt niet kan leven op dit eiland.
Jack en Ralph krijgen weer een ruzie, waarna Jack besluit zich af te zonderen van de groep. Eerst probeerde hij de macht te grijpen en leider te worden, maar niemand liet iets van zich horen toen hij om stemmen vroeg. Ralph zet iedereen aan het werk om een nieuw vuur te maken, gezien ze het oude niet meer kunnen gebruiken door het beest. Terwijl ze bezig zijn, verdwijnen er steeds meer jongens, tot er op het laatst alleen Simon, Piggy, Samneric en Ralph over zijn. Ze steken het nieuwe vuur aan met Piggy’s bril maar ze kunnen het niet aan houden, het is te groot.
Jack gaat opnieuw jagen met zijn nieuwgevormde kamp. Ze vermoorden een zeug, wat een gigantisch stuk vlees oplevert. Jack wil een offer achterlaten voor het beest, zodat het hen niet zal aanvallen, gelooft hij. Hij prikt de varkenskop op een stok en laat het omringt met de varkensorganen achter. Simon was zelf op weg gegaan om het beest te gaan bekijken, hij geloofde het namelijk ook nog steeds niet. Hij heeft de slacht gezien van een afstandje en nu Jack en zijn jongens weg zijn, sluipt hij naar de open plek met de varkenskop toe. Hij raakt daar in een soort trance; hij ziet de vliegen op de organen, die vervolgens op hem komen zitten. Dan wordt de titel ‘Heer der Vliegen’ voor het eerst genoemd. Er wordt genoemd dat het voor Simon een herkenning is. De Heer spreekt tot hem, zegt dat Simon een dwaas jochie is en praat op hem in. De Heer der Vliegen zegt dat hij het beest is en dat Simon bang voor hem zou moeten zijn, Simon moet terug gaan naar het strand want daar zal hij de Heer alleen echt kunnen ontmoeten. Het lijkt alsof Simon bezet is door een demon en hij valt bewusteloos neer. Na weer wakker te zijn geworden trekt Simon naar het strand, waar hij de andere jongens hoort.
Ondertussen heeft Jack iedereen uitgenodigd voor een feestmaal, om zijn nieuwe kamp en de slacht van het varken te vieren. Ondertussen stelen ze vuur van Ralph’s kamp, zodat het varken gebraden kan worden. Ralph en Piggy besluiten eerst om niet te gaan, maar kunnen de verleiding van het vlees toch niet weerstaan. Jack gedraagt zich als een dictator en deelt alleen maar bevelen uit, toch besluit iedereen zich bij hem aan te sluiten. Zodra het donkerder wordt, voeren ze weer het dansritueel uit. Simon komt terug uit de bossen om te vertellen dat hij het beest heeft gezien en dat het alleen maar een dode parachutist is die op en neer beweegt door de wind. Echter, voordat iemand hem goed kan verstaan wordt hij meegesleurd in de dans, die zo ruw en wild wordt dat hij sterft. Niemand heeft door dat het een jongen was die ze vermoordden, ze waren zo in de ban van het spel dat ze alleen nog maar geweld konden gebruiken.
De volgende ochtend beseft Ralph wat ze gedaan hebben, dat het moord was en dat ze nu barbaren zijn. Piggy ontkent alles en vindt dat het een ongeluk was. Simon had maar niet zo uit de bossen moeten komen zetten en ze moeten het vooral vergeten. Ralph denkt na over de woorden die Simon zei, maar kan ze niet goed plaatsen, de dode man zegt hem niets. Ralphs drang om naar huis te gaan wordt alleen maar groter, nu hij de ‘samenleving’ die ze hebben opgebouwd steeds verder ziet afglijden naar een barbaarse cultuur. Nu de rest zich bij Jack heeft aangesloten na het feest, zijn Ralph, Piggy en Samneric nog maar alleen. Bovendien plannen Jack en zijn jongens een aanval op het kleine kamp van Ralph om de bril van Piggy te stelen. Ze hebben vuur nodig om hun vlees aan te roosteren en het is nog een manier van machtsvertoon tegenover de rest. Het lijkt erop dat tijdens het gevecht om de bril, Eric en Ralph met elkaar gevochten hebben zonder het zelf door te hebben gehad in het donker.
De overgebleven groep jongens laten zich niet op hun kop zitten en gaan naar Jack om de bril te halen van Piggy, hij ziet namelijk bijna niets zonder. Ze nemen de schelp mee, als teken van de beschaving die ze ooit hadden. Daar aangekomen heeft iedereen zijn gezicht beschilderd met de klei en heerst er een vijandige sfeer. Jack krijgt ruzie met Ralph over het leiderschap en het vuur. Ralph benadrukt nogmaals dat het vuur het allerbelangrijkste is op het eiland, alleen zo kunnen ze gered worden, ze moeten zich niet laten leiden door de belofte van vlees en vrijheid van Jack. Vervolgens neemt Jack Samneric gevangen. Roger verplaatst een rotsblok met een hefboom, wat erin resulteert dat Piggy van een hoge richel van de berg valt en sterft. Zijn lichaam wordt, net zoals die van Simon, weggevoerd door de zee.
Ralph vlucht weg van het gewelddadige kamp. Hij zoekt Samneric op om te horen wat Jack precies van plan is. Zij waarschuwen hem dat ze in een linie over het eiland gaan lopen en hem zo dus altijd zullen vinden. Bovendien heeft Roger, de beul, zijn speer aan twee kanten gepunt zodat hij meer kans heeft om Ralph te verwonden. Ralph zoekt een verstopplek, waarbij hij op de open plek met de Heer der Vliegen komt. Hij vernielt de schedel en het valt in tweeën. Hij vindt een goede plek tussen kreupelhout om zich te verstoppen, de anderen vinden hem wel doordat Samneric werden gemarteld om zijn verstopplek te verraden. Ralph weet ze af te weren met zijn speer. Dan steken ze het bos in de brand, zodat Ralph wel uit zijn schuilplaats moet komen. Ralph breekt door de linie heen, zoals een varken dat ook deed tijdens de jacht, en hij blijft rennen tot hij bij het strand komt.
Ralph botst in zijn vlucht tegen iemand op, die hij niet direct herkend. Het blijkt een officier te zijn die naar het eiland is gekomen om ze te redden. Hij zag vanaf zijn schip de rook die veroorzaakt werd voor het vuur dat Jack en de jagers aanstaken om Ralph uit zijn schuilplaats te drijven. Het is ironisch te noemen dat juist door de partij die de waarde van het vuur niet inzag, ervoor gezorgd heeft dat ze gered worden. De officier vraagt Ralph wie de leider is en wat ze allemaal wel niet uitgespookt hebben. De kinderen zien eruit als wilden, met hun lange haren en smerige lichamen. Ook vraagt hij naar eventuele slachtoffers, waardoor Ralph moet toegeven dat er twee doden zijn en hij niet precies wist met hoeveel jongens ze hier waren. Ralph begint te snikken en kan uiteindelijk niet meer stoppen met huilen. Ze zijn gered.
Dit verslag gaat verder na deze boodschap.
Verder lezen
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden