Kenau door Tessa de Loo

Zeker Weten Goed
Foto van Cees
Boekcover Kenau
Shadow
  • Boekverslag door Cees
  • Zeker Weten Goed
  • 22 december 2013
Zeker Weten Goed

Boek
Auteur
Tessa de Loo
Genre
Geschiedenis
Eerste uitgave
oktober 2013
Pagina's
300
Niveaus
havo,
vwo
Geschikt voor
bovenbouw havo/vwo
Punten
2 uit 5
Oorspronkelijke taal
Nederlands
Literaire thema's
Tachtigjarige Oorlog,
Vrouwenemancipatie,
Familiebetrekkingen

Boekcover Kenau
Shadow
Kenau door Tessa de Loo
Shadow

Oefenen voor je mondelingen?

Komen je mondelingen er aan en wil je oefenen? Probeer onze Boekenquiz. We stellen je open vragen over de gelezen boeken.

Feitelijke gegevens

  • 1e druk, 2013
  • 297 pagina's
  • Uitgeverij: Arbeiderspers

Flaptekst

Vrij naar de gelijknamige film Haarlem, 1572. De stad wordt belegerd en langzaam uitgehongerd door de Spanjaarden. Kenau Simonsdochter Hasselaer, de (spreekwoordelijk geworden) vrouw uit één stuk en voor de duivel niet bang, roept zo n driehonderd vrouwen op het noodlot niet af te wachten, maar hun lot zelf in de hand te nemen. Zij aan zij vechten ze vanaf de stadswallen met de soldaten. Het gaat er niet zachtzinnig aan toe: ze gooien hete pek, kokende olie en brandende hoepels over de hoofden van de aanstormende vijand. De vrouwen worden gedreven door angst, omdat de Spanjaarden kort daarvoor een waar bloedbad hebben aangericht onder de vrouwen en kinderen van Zutphen en Naarden. Kenau vertelt het pakkende verhaal van een moedige Hollandse vrouw in oorlogstijd, gebaseerd op een aantal waargebeurde voorvallen in een barre, maar belangrijke episode van onze geschiedenis. Begin 2014 gaat de film Kenau in première, van de makers van Süskind en Zwartboek (Fu Works), met hoofdrollen van Monic Hendrickx en Barry Atsma.

Eerste zin

In de Lage Landen aan de zee heerste de Kleine IJstijd. De winters begonnen in november en waren extreem koud. Zwaar beladen karren reden moeiteloos over het ijs van de rivier die door Haarlem kronkelde en in het IJ uitmondde .

Samenvatting

Deel I
Het is december 1572 in Haarlem. Aan de deur van het huis van de relatief jonge weduwe Kenau Hasselaar (46) wordt geklopt door  familielid Claes die uit Naarden is ontsnapt. Hij is vrijwel bevroren vanwege de ijzige kou. Hij vertelt dat Naarden door de Spanjaarden is gevallen en dat de overgave gruwelijk is verlopen. Hij voorspelt dat Haarlem de volgende stad is die zal worden veroverd. Er zijn teveel mensen in die stad die het Roomse geloof hebben afgezworen. Kenau schrikt ervan en licht de stadsbestuurders in. Ze levert ook hout aan de stad om de wallen te versterken.

Kenau heeft twee dochters Geertruide en Cathelijne van twee verschillende vaders. Beiden zijn al overleden. In Haarlem zijn veel protestanten en ook Geertruide voelt zich tot die godsdienst aangetrokken o.a. omdat ze met de zoon van de zoon van de gouverneur Ripperda, Focko, verkeert, die verliefd op haar is. Kenau vindt dat niet leuk. Haar oudste dochter Cathelijne blijft Rooms-Katholiek net als Kenau. Beiden zijn echter wel verdraagzaam ten op zichte van andersdenkenden. Er gaat een delegatie van het stadsbestuur naar Don Frederik, de Spaanse zoon van de Hertog van Alva, die de belegering van de stad zal leiden. Maar ze zijn eigenlijk niet goed bezig en willen in feit de stad overdragen voor geld en hun eigen familieleden besparen dat ze ellende zullen ervaren. Als Kenau dat verraad hoort van de minnares van Duyff (Magdalena) brengt ze Duyff aan bij  Ripperda.
Geertruide maakt haar zusje Cathelijne ’s nachts wakker om te zeggen dat ze beelden in de Rooms-Katholieke kerk zal gaan neerhalen. Haar zusje mag het niet verklappen, maar de volgende dag zijn Geertruide en andere beeldenstormers al opgepakt en niet veel later naar Amsterdam gebracht. Kenau gaat met Ripperda, Cathelijne en Claes ook naar Amsterdam, maar kan niets meer uitrichten. Uit woede heeft ze samen met Ripperda het Mariabeeld in de St-Bavo naar beneden gehaald.

Via een snelrechtprocedure worden de beeldenstormers tot de brandstapel veroordeeld. Kenau ziet met ontsteltenis dat haar dochter omkomt. Het is meteen einde deel I. Don Frederik die het ook allemaal persoonlijk aanschouwt, vindt het wel zonde van het mooie meisje. Hij houdt wel van zo’n fraaie oorlogsbuit.

Deel II
Kenau zit vol haatgevoelens voor de Spanjaarden en ook de relatie met Cathelijne is slecht geworden. Die had Geertruide moeten behoeden voor wat ze van plan was. Intussen komen er veel vluchtelingen en huursoldaten de stad binnen die ze onderdak moeten verschaffen. Kenau heeft wel plaats op de scheepswerf die ze beheert.

De berichten over de aanvallen op de stad worden steeds sterker. Kenau krijgt informatie van een Waalse huurling en ze wil een vrouwenleger op de been brengen. Ze verdedigen de stadswallen met pek, olie en puin dat ze naar beneden storten op de Spaanse aanvallers van wie ze er veel sneuvelen. Dat is tot grote ergernis van Don Frederik, de Spaanse legeraanvoerder, die bovendien seksverslaafd lijkt. Hij heeft Alda, een Nederlandse seksslavin, meegenomen uit Zutphen.
Ripperda in Haarlem is echter trots op Kenau en is eigenlijk ook wel verliefd op haar. Maar ze laat hem niet in haar hart toe. Er zijn belangrijkere dingen.  Dan wordt Alda, de hoer van Don Frederik, in de stad aangetroffen. Zij zoekt contact met Kenau die haar verder helpt, maar ’s nachts doet Alda een poging Kenau te vermoorden, in opdracht van Don Frederik. Kenau staat zoals altijd haar mannetje en wordt geholpen door Magdalena die Alda doodt met een koekenpan. De relatie met Cathelijne is nog steeds erg slecht: ze haat haar dochter, ook al omdat ze met de Waalse huurling Dominique vrijt.

Er komt veel honger voor in de stad. Kenau organiseert 25 vrouwen die een voedseltransport van de Spanjaarden onderscheppen. Kenau is daardoor weer de heldin van de stad. Ze krijgt opnieuw complimenten van Ripperda, maar de strijd tegen de Spanjolen houdt niet op. Over en weer worden gruwelijkheden gepleegd (mensen om niets opgehangen)  Zo is Don Frederik erg boos, omdat de stad niet veroverd kan worden en zijn minnares vermoord is.

Deel III
Het beleg van Haarlem  duurt al maanden en in mei 1973 biedt Kenau zich aan om met de polsstok de stad te verlaten en achter de Spaanse linies te duiken om contact met de Nederlandse vloot te hebben. Ook dat lukt haar. Ze verzint bovendien een nieuwe truc om de Spaanse troepen via mooie, verleidelijke vrouwen te lokken (Sirenenmotief) om die zo te doden. Maar het loopt anders. Er komt een nieuwe lading soldaten achter de eerste groep soldaten die haar meenemen naar Don Frederik. Die vertelt haar dat hij haar eerst een geweldig seksueel genot zal bezorgen om haar daarna te doden. Hij gaat seksueel woest te keer, maar Kenau geeft geen kik en als hij doodmoe in slaap valt, weet ze te ontsnappen. 

Ze voelt zich vies en bezoedeld. Ze licht alleen Magdalena in en die vertelt alles van de verkrachting aan Cathelijne. Eindelijk storten moeder en dochter zich in elkaars armen. Kenau accepteert nu ook de geliefde van Cathelijne. Ze verbergt Dominique voor de Spaande vijand in een ruimte op haar werf.

In mei 1973 wordt het beleg bijna niet meer vol te houden: er is veel honger in de stad en over en weer zijn er weer gruwelijke wraakacties. Ripperda komt met een voorstel de stad met veel mensen te verlaten maar Kenau weigert. Dat zal hun dood worden. De mislukte aanval van de prins van Oranje (de postduiven worden onderschept door de Spanjaarden) brengt de stad uiteindelijk op de knieën. De bestuurders gaan akkoord met een overgave oorstel van Don Frederik, maar als de Spanjaarden de stad eenmaal innemen, zijn ze ongenadig wreed. Iedereen die de laatste maanden verzet heeft gepleegd, wordt opgepakt en opgehangen of onthoofd. Als de beulen moe van de executies worden, worden de andere veroordeelden verdronken. Natuurlijk is ook Kenau opgepakt en zij wordt met een boot naar de rivier gebracht om te worden verdronken. Men ging ervan uit dat niemand in die tijd kon zwemmen.

Ze blijft echter alleen over als ze in de rivier wordt gedumpt. Haar vader had haar vroeger leren zwemmen en ze ontkomt nu op deze manier aan een zekere dood.

Personages

Kenau

Kenau is een jonge weduwe (46 jaar). Ze heeft twee mannen verloren als de roman begint en uit beide huwelijken heeft ze een dochter. De verhouding met Geertruide is beter dan die met Cathelijne. Toch is juist Geertruide een afvallige in het geloof. Kenau neemt de touwtjes in handen op de scheepswerf die haar echtgenoot haar heeft nagelaten. Ze is een hard werkende zakenvrouw en is ook hard in de onderhandelingen. Ze treedt voortvarend op als haar neef Claes uit Naarden diepgevroren arriveert. In de strijd met de Spanjaarden staat ze haar mannetje letterlijk en figuurlijk. Ze weet enkele honderden vrouwen te mobiliseren in de strijd tegen de Spanjaarden en ze gaat zelf de barricaden op. Gouverneur Ripperda ziet haar als een heldin. Zelf denkt ze dat ze alleen maar haar plicht doet. Ze heeft in de oorlogstijd geen zin meer in een nieuwe liefdesrelatie o.a. met Ripperda. Ze gunt zich daarvoor geen tijd. Ze is eerst overtuigd Rooms-Katholiek en gaat niet over naar het protestante geloof. Als Geertruide wordt opgepakt, haalt ze wel uit woede en wraak het Mariabeeld in de St. Bavo naar beneden. Omdat ze Cathelijne o.a. de schuld geeft van de dood van Geertruide, haat ze die dochter enige tijd. Het komt pas goed als Cathelijne van de verkrachting door Don Frederik hoort. Ze doorstaat die verkrachting overigens heldhaftig en laat Don Frederik niet het optimale genot uit zijn seksprestatie halen. Ze blijft een heldin die ook op sportief haar mannetje staat: ze kan polsstokspringen en zwemmen. Die laatste vaardigheid wordt haar redding. Als de Spanjaarden een poging doen haar te verdrinken, kan ze ontsnappen, omdat ze van haar vader vroeger moest leren zwemmen.

Cathelijne

Cathelijne is de oudste dochter van Kenau uit haar eerste huwelijk. Ze kan het niet zo goed met haar moeder vinden, omdat die haar tweede dochter Geertruide uit haar tweede huwelijk lijkt voor te trekken. Toch blijft Cathelijne trouw aan het geloof van haar ouders, terwijl Geertruide een andere richting opgaat. Haar moeder neemt flink afstand van Cathelijne als ze verzuimt haar halfzus tegen te houden als die beelden wil gaan vernielen. Kenau vindt dat ze haar had moeten tegenhouden. Er komt dan een periode van wederzijdse haat. Toch wil Cathelijne meevechten tegen de Spanjaarden, wat haar moeder haar verbiedt. Ze wordt ook nog verliefd op een Waalse huursoldaat Dominique, maar laat zich niet meteen in bed trekken. Wat dat betreft, is ze erg serieus. Ze kan pas weer begrip voor haar moeder opbrengen als ze beseft hoe menslievend die is om naar Don Frederik te gaan en de inwoners van Haarlem te sparen. Na de verkrachting van haar moeder kunnen ze weer door één deur. Haar moeder accepteert daarna ook de Waalse vriend en dan gaat het meteen aan beide kanten een stuk beter.

Quotes

"Alleen haar moeder bleef stoïcijns. Daar stond ze tussen de mannen en leegde de ene pul na de andere zonder te verblikken of verblozen. Sinds ze weduwe was geworden moest ze vader en moeder tegelijk zijn, kostwinner, baas van de werf en handelaar. Er bestonden geen vrouwen die broeken droegen, anders zou ze er zeker een aanhebben. En ze zou een hoed dragen in plaats van het witte kapje." Bladzijde 38
"Even later stak hij het vuur in de tabak en voelde de weldadige uitwerking van de rook in zijn longen. Daarna dwaalde zijn blik naar het schavot. Van het meisje was niet veel meer te zien. Rook en vlammen onttrokken haar aan het oog. "Jammer," zei hij bij zichzelf, "jammer van zo’n mooie meid. Hermosa chica!" " Bladzijde 91
"Ze vulden om beurten hun emmer met hete pek, die in een grote teil boven het vuur hing. Dat werd bewaakt en brandend gehouden door een jonge vrouw, een meisje nog, dat voortdurend slierten haar uit haar gezicht wegveegde met de rug van haar hand. Verderop hing nog een teil die gevuld was met olie. De vrouwen kieperden de inhoud van de emmers naar beneden, over de borstwering heen..." Bladzijde 165
"Kenau werd steeds door het gevoel beslopen dat God in zijn toorn over de godsdiensttwisten meer en meer terrein verloor aan de duivel. De respectloze en wrede manier waarop met mensenlevens werd omgesprongen kon alleen maar worden toegeschreven aan een toenemende macht van het kwaad. Zelfs in haar eigen gezin was de mentale ondermijning een feit." Bladzijde 230

Thematiek

Oorlog: algemeen

In Nederland verschijnen veel boeken over de Tweede Wereldoorlog. Romans over de tachtigjarige oorlog komen niet zo veel voor, overigens wat vaker in jeugdliteratuur. Kenau Hasselaer is echter ene bekend historisch personage. Haar heroïsche strijd tegen de Spanjaarden tijdens het beleg van Haarlem is het thema van deze roman. De gruwelijkheden die over en weer werden uitgewisseld komen in dit oorlogsverhaal terug. De onthoofdingen en brandstapeldoden aan de ene kant tegenover het met hete pek en olie bestoken van de vijand als die de stad wil innemen. Ook de verkrachtingen van vrouwen in oorlogstijd spelen een rol. De roman geeft een mooi maar fictief beeld van de strijd om Haarlem in 1572.

Motieven

Verkrachting/seksualiteit

Het is oorlogstijd en in zo’n periode nemen mannen het meestal niet zo nauw met de zeden. Verkrachting en oorlog gaan vaak samen. Don Frederik is zo’n heerser die vrouwen als tijdverdrijf ziet. Bij het beleg van Zutphen heeft hij Alda buitgemaakt die hem daarna als seksslavin is gevolgd. Als hij teveel tegenstand van Kenau ondervindt, laat hij haar bij zich brengen. Hij verkracht haar eerst voordat hij wil vermoorden, maar door de wilde seks valt hij in slaap en daardoor kan zijn ontsnappen. Met het Spaanse leger mee trekken vele hoeren om de mannen ontspanning te gunnen, maar op een bepaald moment krijgen die een geslachtszieke, wat de moraal van de soldaten niet beter maakt.

Moeizame liefdesrelaties

In de roman komen enkele liefdesrelaties voor. Geertruide heeft verkering met Focko Ripperda. Ze willen beiden protestant worden en gaan daarom beelden neerhalen. De hun opgelegde straf is erg zwaar en beiden komen om op de brandstapel in Amsterdam. Cathelijne heeft een oogje op de Waalse huurling Dominique. Haar moeder vindt dit niet zo leuk, maar uiteindelijk mag ze toch met hem omgaan. Omdat hij gevaar loopt, bieden ze hem een onderduikadres aan. Kenau zelf is een aantrekkelijk, jonge weduwe. In de strijd om de stad verdient ze aandacht van de gouverneur Ripperda. Hij ziet in haar een heldin en wil wel een relatie met haar beginnen, maar Kenau gunt zichzelf geen nieuwe liefde, terwijl ze wel warme gevoelens voor hem heeft.

Wraak

Kenau Hasselaer bindt vooral de strijd aan tegen de Spanjolen, omdat die de oorzaak zijn van de dood van haar jongste dochter Geertruide, die ‘s nachts betrapt is op het neerhalen van beelden. Ze wordt binnen een paar dagen op de brandstapel gezet en dat is de aanleiding om de Spanjaarden te bestrijden.

Geloof

In de Tachtigjarige oorlog was één de tegenstellingen Rooms-Katholiek geloof tegenover het protestante geloof. Dat loopt in de roman ook dwars door de relaties heen. Geertruide is van plan zich te laten bekeren, mede onder invloed van haar vriend Focko Ripperda, die eveneens protestant is. De Spanjaarden zijn natuurlijk Rooms-Katholiek en ze gaan o.a. om die reden de stad Haarlem proberen te veroveren. Amsterdam is in die periode nog volop Rooms-Katholiek, wat ook betekent dat Geertruide weinig kans maakt op een eerlijk proces. Beeldenstormers krijgen de brandstapel.

Haat

De haat van Kenau gaat niet alleen uit naar Don Frederik, maar ook naar haar dochter Cathelijne die verzuimd heeft haar jongste stiefzuster tegen te houden, toen ze haar had verteld dat ze beelden ging vernielen. De haat van Kenau openbaart zich ook al wanneer ze het Mariabeeld in de St. Bavo neerhaalt.

Moeder-dochterrelatie

In deze roman wordt dus ook over een moeder-dochterverhouding verteld. Kenau kon altijd al wat beter opschieten met Geertruide. Maar ze was het niet eens met de protestante visie die ze kreeg. Toch neemt ze haar andere dochter Cathelijne kwalijk dat ze haar stiefzus niet heeft tegen gehouden. Een paar maanden lang is de verhouding wederzijds erg slecht: er wordt duidelijk in de tekst gesproken over haat. Het zint Kenau bovendien niet dat Cathelijne met een Waalse huurling vrijt. Het komt pas goed als ze zelf verkracht wordt door Don Frederik en Cathelijne die dat hoort, dat het moment vindt om vrede te sluiten.

Vrouwenproblematiek

Kenau Hasselaer staat eigenlijk symbool in de Nederlandse samenleving voor de vrouw die moedig is in moeilijke perioden. Zij is de Hannie Schaft van de Tachtigjarige oorlog. Ook al omdat ze weduwe is en beheerder van een scheepswerf, komt ze erg vastberaden en mannelijk over. Ze is erg dapper en je zou haar als een van de eerste feministen kunnen beschouwen.

Trivia

Net als bij de speelfilms Zwartboek en Nova Zembla is voor de roman Kenau eerst het scenario van de film geschreven. Bij de film Kenau heeft Tessa de Loo het scenario gezien en daar de historische roman over geschreven. De film gaat in maart 2014 in de bioscopen draaien.

Titelverklaring

Kenau is de voornaam van het belangrijkste personage uit deze roman.

Structuur & perspectief

Er is een korte proloog die een historische inleiding geeft. Er is namelijk sprake van het begin van de tachtigjarige oorlog. Daarna volgen in Drie delen 37 genummerde hoofdstukken zonder titel die in chronologische volgorde (van december 1572 tot juli van het volgende jaar) een verslag geven van het beleg van Haarlem. Daarna komt er een korte epiloog waarin de schrijfster Tessa de Loo het belang van het beleg benadrukt.

Het perspectief is dat van de onzichtbare alwetende verteller die meestal de gebeurtenissen vanuit Kenau Hasselaar vertelt, maar ook enkele keren in het personage Don Frederik plaatsneemt.

Decor

Tijd en decor zijn in deze historische roman gemakkelijk te plaatsen, maar dat is natuurlijk ook logisch als je naar het genre kijkt. Het verhaal begint eind november 1572, wanneer het extreem koud is en het beleg van de stad Haarlem door de Spanjaarden wordt aangekondigd. Het beleg van de stad  duurt de hele winter door, totdat in juli 1573 de Spanjaarden de stad op gruwelijke wijze bezetten.

Het decor is eigenlijk alleen maar de stad Haarlem en de directe omgeving ervan. Dat maakt de roman natuurlijk ook wat beklemmender. De personages zitten als het ware opgesloten in de stad.

Stijl

Tessa de Loo heeft ervoor gekozen de stijl van het verhaal niet aan te passen aan de taal van de zestiende eeuw. Ze heeft zelfs moderne uitdrukkingen als bijv. “een lekker ding” en “een flinke afknapper” in de inhoud opgenomen. Dat geeft het boek voor lezers toch enerzijds een modern tintje, anderzijds wordt de lezer niet afgeschrikt door archaïsch taalgebruik. Het historisch interessante leven van Kenau wordt daardoor heel toegankelijk voor de moderne scholier. Dat kun je een verdienste van de schrijfster noemen.

 

Slotzin

Toen kwam ze proestend boven. Ze keek verwilderd om zich heen en zag dat de boot, die haar hier gebracht had rechtsomkeert had gemaakt. De dichtstbijzijnde oever was niet eens zo heel erg ver. “Luisteren jullie wel?”, riep haar vader. “Ja pa,“ riepen ze in koor, “we luisteren.” “Nou zwem dan! Zelfs een hond kan zwemmen. Benen gestrekt, voeten naar buiten, voeten intrekken, hakken tegen elkaar….”

Beoordeling

Tessa de Loo heeft al eerder geschreven over een periode die ze zelf niet heeft meegemaakt. Denk daarbij aan het succesvolle boek De Tweeling. Nu heeft ze het scenario van een film aangegrepen om een spannende roman te schrijven over een van Nederlands bekendste historische  personages, Kenau Hasselaer. Natuurlijk zijn de historische gegevens geromantiseerd, maar dat is ook meteen het mooie van literatuur: het hoeft niet allemaal waar te zijn wat er staat.

Afgezien van de historische inhoud heb je niet het idee dat je over een periode van pakweg vier eeuwen terug leest. Dat is natuurlijk wel erg prettig voor de moderne lezer. Wanneer de film in maart 1914 in omloop komt, kunnen scholieren van havo en vwo (vooral zij die geschiedenis in hun profiel hebben) genieten van deze roman. Hij is goed leesbaar, het verhaal wordt in een vlot tempo verteld en het is zeker spannend.

De roman is dus goed  te lezen voor middelbare scholieren.

Recensies

"Goed dat Kenau's verhaal wordt verteld, maar wat stijl betreft ziet Kenau er bij vlagen uit alsof het in haast is geschreven. De Loo gebruikt veel vaste uitdrukkingen en deinst niet terug voor anachronismen in de taal. Zo heet iemand 'een lekker ding', en is er iets 'dat niet in het plaatje past'. Niet fraai." http://www.volkskrant.nl/...Kenau.html
"Ook valt De Loo de lezer niet lastig met een historiserende stijl of met woorden die ze misschien niet kennen. Wigbold Ripperda, de grote man in Haarlem, wordt ‘een lekker ding’ genoemd. En als Prins Willem in januari 1573 vergeefs een leger naar Haarlem stuurt om een doorbraak te forceren, dan is het ‘een flinke afknapper’. Wat mij bevalt aan Kenau is de levendige manier van vertellen, alsof het allemaal gisteren gebeurde, en alsof de afloop niet allang bekend is. Bij alle zwarigheden die horen bij de belegering van een stad, bij alle koppen die rollen, bij alle honger die wordt geleden, bij alle verdriet om gestorven naasten, weet De Loo er tot het eind een montere, frisse toon in te houden." http://www.nrclux.nl/kena...t/1143047/
"De Loo’s thematiek waarin sterke personen en hun onderlinge relaties centraal staan, is duidelijk te herkennen in dit boek. Wanneer je daarvan houdt én van geschiedenis die op een aantrekkelijke manier gebracht wordt, is dit boek echt iets voor jou. Aan het begin van Kenau had ik behoefte aan harde feiten en zocht ik na of deze vrouw inderdaad moeder van twee dochters was en omgang had met Ripperda. Later wilde ik gewoon weten hoe het verhaal afloopt: houdt Haarlem stand en wat is Kenau’s rol hierin?" http://www.ingeleest.nl/r...loo-kenau/

Bronnen

Verslag van een lezing van Tessa de Loo over het boek.
http://reinswart.blogspot...elijk.html
Je hebt nog 2 Zeker weten goed verslagen over.

Wil je onbeperkt toegang tot alle Zeker Weten Goed verslagen? Meld je dan aan bij Scholieren.com.

25.048 scholieren gingen je al voor!

Geschreven door Cees

Foto van Cees

Ik heb verreweg het grootste deel van mijn leven voor de klas gestaan. Eerst vijf jaar op een basisschool, daarna veertig jaar op diverse scholen voor voortgezet onderwijs: havo en vwo, onder- en bovenbouw. Leraar Nederlands zijn vond ik veel leuker dan directielid spelen. De laatste jaren was ik conrector. In 2004 begon ik aan mijn eerste boekverslag voor scholieren.com. Dat is dus ruim twintig jaar geleden.

Ik vond het destijds mijn 'missie' om de vaak verouderde en 'afgezaagde' literatuurlijsten voor Nederlands te vernieuwen en mijn leerlingen kennis te laten maken met onbekende en / of jonge schrijvers. Lezen kan namelijk gewoon leuk zijn. Het is de taak van een docent om het lezen te stimuleren.
Docenten kunnen je met het aanprijzen van aantrekkelijke en/of spannende boeken enthousiast maken. Passages die interessant zijn, kun je voorlezen in de klas. Kort vertellen waarover een boek gaat, kan ook een stimulans voor je keuze zijn. En vergeet niet dat je van je medeleerlingen ook kunt horen welk boek ze (erg) leuk gevonden hebben. Dat is vaak de beste manieren om te weten te komen of een boek aantrekkelijk is. Hoewel smaken altijd blijven verschillen..

Ik heb tot nu ( 1 juli 2025) 1530 boekverslagen gemaakt, waarvan vrijwel de meeste Zeker-Weten-Goed-verslagen zijn. Er staan de laatste jaren aan het einde van het verslag vragen over de inhoud en de structuur, zodat je kunt controleren of je je het boek in grote lijnen begrepen hebt.

Bij Scholieren.com probeer ik zo veel mogelijk boeken van nieuwe schrijvers te bespreken. Elke maand ontvang ik boeken van diverse uitgeverijen die hun schrijvers uit 'hun fonds' onder de aandacht van de lezer willen brengen. 
Ik hoop altijd dat de 'leraar Nederlands' het zijn leerlingen toestaat om de wat minder bekende of zelfs beginnende schrijvers op de leeslijst te accepteren.  

Lezen kan leuk zijn, maar boekverslagen maken doe je meestal niet voor je lol. Ikzelf vond dat vroeger namelijk helemaal niet leuk. Ik kocht in die tijd daarom ook alle  uittrekselboeken van alle talen. (Bijvoorbeeld Literama (Ne), Aperçu (Fa), Survey (En), Der Rote Faden (Du). En als ik heel eerlijk ben, heb ik ook wel eens uit tijdgebrek alleen met een boekverslag een mondeling tentamen gedaan. Maar dan voelde je je toch niet altijd op je gemak. Nu maak ik zelf al jaren boekverslagen voor scholieren.com. 

Nog een welgemeend advies: wees verstandig en lees altijd het boek. Dan kan een boekverslag op scholieren.com een prima geheugensteun voor je mondeling zijn. 
En geloof me, docenten kunnen vanwege tijdgebrek echt niet alle boeken lezen die jaarlijks verschijnen; zij raadplegen daarom ook wel de boekverslagen die scholieren.com aanlevert. Daar is natuurlijk helemaal niks mee.  

Waarschuwing van mijn kant : Pas op met het opvragen van verslagen via Chatgpt. Ik heb verslagen gelezen waarin pertinente onjuistheden staan.

Boekenquiz 16 vragen

Nieuw! Open vragen worden nagekeken door AI
Wat is de structuur van de roman?
Welke verteller heeft de roman?
Hoe is de verhouding tussen Cathelijne en Geertruide?
Welke bewering over de zusjes Hasselaer is waar?
Op een nacht gaat Geertruide weg uit het ouderlijk huis. Wat gaat ze doen?
Welke bewering over Kenau Hasselaer is waar?
Wat is de grootste klap in het leven van Kenau Hasselaer?
Waarom gaat Kenau met de Spanjaarden mee naar Don Frederik?
Met welke middelen bestrijdt Kenau met haar vrouwen de Spaanse soldaten?
In welke tijd speelt het verhaal van de roman zich af?
Waarom worden Geertruide en Focko ter dood veroordeeld?
De roman is pas naar aanleiding van de geplande film over Kenau geschreven.
. Bewering I: Kenau Hasselaer kan goed polsstokspringen
Bewering II: Kenau Hasselaer kan goed zwemmen.
Bewering III: Kenau Hasselaer is een voortreffelijk minnares, vindt Don Frederik.
Bewering I: Kenau bekeert zich tot het protestantse geloof.
Bewering II: Ripperda blijft een fanatiek Katholieke aanhanger.
Bewering III: Geertruide haalt in een nacht Roomse beelden neer.
Het thema van het verhaal is de strijd in de Tachtigjarige Oorlog
Een verhaalmotief is het familiegeheim.

REACTIES

Log in om een reactie te plaatsen of maak een profiel aan.