In de tunnel door Arjaan van Nimwegen

Zeker Weten Goed
Foto van Cees
Boekcover In de tunnel
Shadow
Zeker Weten Goed

Boekcover In de tunnel
Shadow
In de tunnel door Arjaan van Nimwegen
Shadow

Oefenen voor je mondelingen?

Komen je mondelingen er aan en wil je oefenen? Probeer onze Boekenquiz. We stellen je open vragen over de gelezen boeken.

ADVERTENTIE
Overweeg jij om Politicologie te gaan studeren? Meld je nu aan vóór 1 mei!

Misschien is de studie Politicologie wel wat voor jou! Tijdens deze bachelor ga je aan de slag met grote en kleine vraagstukken en bestudeer je politieke machtsverhoudingen. Wil jij erachter komen of deze studie bij je past? Stel al je vragen aan student Wouter. 

Meer informatie

Feitelijke gegevens

  • 1e druk, 2020
  • 244 pagina's
  • Uitgeverij: Wereldbibliotheek

Flaptekst

Een nieuwsberichtje roept bij de verteller van deze spannende roman herinneringen op aan een verleden waarin hij een rol heeft gespeeld. Alleen weet hij niet meer welke, want zijn geheugen vertoont gaten. Gealarmeerd door het krantenbericht gaat hij in zijn geboortedorp in het oosten van het land op zoek naar de betrokkenen bij een aantal moorden, veertig jaar geleden.

Tijdens zijn onderzoek begint de verteller langzaam te beseffen dat zijn betrokkenheid bij de gebeurtenissen van toen wellicht groter is geweest dan hij had gehoopt, al twijfelt hijzelf steeds meer aan de waarheid van zijn bevindingen. Hij moet ook wel; zijn haperende geheugen wíl immers geen weet meer hebben van de feiten.

Eerste zin

Bakker begon bar slecht vandaag. Na mijn eerste nutteloze bezoek had ik opnieuw moed gevat, maar nu was hij weer de man aan de telefoon.

Samenvatting

Er is een naamloze  ik-verteller die op bezoek gaat bij een aantal personages. Hij heeft in een streekblad gelezen dat er mogelijk een cold case-opening van een moordzaak komt die veertig jaar geleden heeft plaatsgevonden. Op de één of andere manier is hij daarbij betrokken. Elk personage  draagt ook de titel van het hoofdstuk waarin de ik-verteller  een bezoek aan hem / haar brengt.

1. Bakker
De eerste die  een bezoek krijgt, is een wat humeurige, gepensioneerde agent.(75) Hij houdt een warrig verhaal, omdat zijn geheugen hem in de steek heeft gelaten. Er zijn destijds drie moorden gepleegd door mogelijk twee broers die opgepakt en ook veroordeeld zijn. Maar de verteller denkt dat hij de drie moorden met elkaar verwart. Ook steekt hij zijn voorliefde voor vrouwen niet onder stoelen of banken. Aan het einde noemt Bakker de naam van een oude man uit het dorp die zijn dochter door de moord heeft verloren.

2. Oude Eling 
Een tijdje later heeft de 'ik'  een afspraak gemaakt met de vader van de vermoorde Barbara. De man zelf is zeer godvruchtig en hij was streng voor zijn dochter geweest, die echter wel graag wilde uitgaan. Na een afgelast dorpsfeest was ze in de auto gestapt bij de twee broers Theunissen die opgepakt werden. Gedurende een periode waren er witte rozen gestuurd naar het graf van Barbara. Men denkt dat die rozen gestuurd werden door Aad Theunissen, want nadat die zelfmoord gepleegd had, was het gestopt. De oude man gaat niet eens met wrok door de rest van zijn leven. Wel lijkt hij een beetje op de Bijbelse Job, die ook door allerlei ellende werd getroffen.  Aan het eind van het gesprek komt zijn zoon thuis. Met deze Nico bezoekt de verteller het graf van Barbara. Ze praten ook over de witte rozen die drie jaar lang op het graf werden gelegd. Nico zit wel vol wrok. Hij kan de ene, nog levende broer Gert wel doodmaken.

3. Mastenbroek
De verteller komt eigenlijk voor het onderzoek naar de moord op een oude vriendin Hanne Wijdenes, Met haar heeft hij in 1973 een week een korte liefdesrelatie  gehad. Een jaar later was ze vermoord. Hij bezoekt daarom Mastenbroek (een ex-leraar geschiedenis van 60) die een museumpje met streekvoorwerpen runt. Die man is bevriend geraakt met de broer van Aad, Gert Theunissen. Mastenbroek heeft ook een schetsboek van Hannah in zijn bezit, waarin ze  o.a. erotische tekeningen had gemaakt. Mastenbroek vraagt of hij het boek wil geven aan de oudere zus van Hanne, een ex-hoogleraar Geschiedenis, Margriet.

4. Wijdenes
Deze Margriet wordt weer wat later door de verteller  bezocht. Ze wil niet meer met een journalist praten, maar wel met iemand die haar zus heeft gekend. Ze is overigens in het begin niet erg toeschietelijk. Zij en haar zus konden ook niet zo goed met elkaar overweg. Zo weet ze niet dat Hanne ook van Chopin hield, de lievelingscomponist van Margriet. Aan het einde van het gesprek wordt ze wat losser en komt ze zelfs binnen de comfortzone van de verteller. Ook mag hij van haar het dagboek van Hanne lezen, maar dat hij toch niet. Hij gaat daarna nog langs het eenvoudige graf van zijn ex-geliefde, waarop Margriet vanuit haar kamer kan uitkijken. 

5. Van den Akker
Diezelfde middag komt Margriet hem nog een brief brengen, waarin ze vertelt dat Van den Akker, destijds een journalist van Streeknieuws,  in 1992 bij haar langs langs is geweest. De verteller zoekt het adres op van de oude journalist. Die is echter dement geworden en zit in een verzorgingstehuis. Eerst weet hij zich vrijwel niets te herinneren, maar wat later komen er sappige seksuele details over bijvoorbeeld de escapades van agent Bakker naar boven. Die zou met mevrouw Horstink (één van de vermoorde vrouwen en tante van de Theunissens) seks hebben gehad, maar ook met zijn eigen dochter. De ik-verteller die door Van den Akker en passant een slechte journalist wordt genoemd, beseft dat hij niet veel heeft aan de getuigenissen van Van den Akker. Die weet  ook dat 'ik'  in het jaar van de moord Hanne weer op het festival heeft ontmoet. "Het was wel een lekker ding', weet Van den Akker nog. De verteller hoopt dat de dochter van Bakker hem meer kan vertellen.

6. Moon
Moon (Moniek) is de dochter van politieman Bakker. Op 14-jarige leeftijd had ze het huis al verlaten en leefde later een tijd samen met 'moordenaar 'Aad. Theunissen. Als de verteller haar ontmoet, verkoopt ze de straatkrant en is ze een junk. Hij wil haar spreken over Aad, maar hij vertelt haar zelf over zijn liefde voor Hanne. Moon beweert bij hoog en laag dat Aad de schuld op zich heeft genomen voor zijn broer Gert, die niet goed snik was en een pedo. Voor Moon  was Aad wel goed, ook al mishandelde hij haar soms. Ze had hem zelf aangetroffen, toen hij zelfmoord had gepleegd met een elektriciteitssnoer. Als de sfeer door omstanders wat onprettig wordt, staat de 'ik' op.  De (helle)hond van Moon, Daisy, bijt hem in zijn kuit.

7. Nijboer
Hij krijgt weer een envelop van Margriet Wijdenes die hem enkele dagboekkopieën van Hanne toestuurt. Daaruit blijkt dat Hanne helemaal niet zo verliefd was op de verteller, als hij altijd had gedacht. Dat is een flinke desillusie.
Julie Nijboer, een jonge  journaliste van het Streekblad, vraagt om een interview met hem. Ze weet meer en ze heeft van Gert Theunissen het idee gekregen dat de verteller ook meer weet dan hij ooit heeft losgelaten. Ze vist daarom naar zijn verleden met Hanne. Ook neemt ze het gesprek op haar telefoon op. De lezer begint hier te denken: is die verteller wel zo onschuldig en weet hij niet meer van de moord op Hanne af?

8. Hanne 
Na het interview rijdt de verteller lang het huis van Bakker, maar als hij daar naar binnengaat, ziet hij de zoon en Moon druk bezig. Ook Bakker heeft zelfmoord gepleegd. Er komen nu gaandeweg steeds meer herinneringen bij de verteller boven. Hij weet ineens weer dat Bakker ook bij de groep jongens hoorde, die vroeger naar de blote tieten van mevrouw Horstink gingen kijken.
Hij rijdt nu  ook naar de plek van de tunnel. En dan volgt er een flashback over de tweede ontmoeting met Hanne, één jaar na het eerste festival. Ze neuken opnieuw, maar nu zonder passie. Eigenlijk is hij heel boos op haar, omdat hij zo achteloos door haar wordt behandeld, terwijl zij voor hem een droomvrouw was. Hij was haar daarna achterna gereden, tot aan de tunnel....

9. Lena 
De verteller wil nu ook Gert opzoeken. Hij zit achter een grote  landbouwtruck. Die is van Nico en die rijdt naar het huis van Gert. Hij doodt uit wraakzucht  alle egels die Gert houdt. De verteller gaat naar binnen bij het huis van Gerts moeder, Lena. Die is terminaal en binnen zitten de Bijbelkenner Oude Eling (die haar Bijbeltroost wil schenken) en de toch wat bijzondere museumdirecteur Mastenbroek.
Lena wil vak voor haar dood  schoon schip maken en geeft toe dat haar zoon Gert  betrokken is geweest bij de dood van Horstink (of was het zelfmoord?) en Barbara. Maar niet bij die van Hanne weet ze zeker : ze hebben alleen Hannes camera gestolen, maar toen was ze al dood. Uit schuldgevoel voor de dood van Barbara  heeft zíj altijd de witte rozen op het graf van Barbara laten leggen. Dat deed ze  tot aan de zelfmoord van Aad.
De verteller wordt het door lastige vragen van Mastenbroek te heet onder de voeten en gaat naar buiten. Hij is er vanuit de verte getuige van dat de wraakzuchtige Nico met zijn truck ook nog Gert doodrijdt. Als ook Lena sterft, is de verteller bijna nog de enige die iets weet van de moord op Hanne. Er is weliswaar een open einde, maar de lezer..

Dit verslag gaat verder na deze boodschap.

Verder lezen
Gids Eindexamens

Alles wat je moet weten over de eindexamens

Personages

De verteller

De 66-jarige verteller is naamloos, ex-journalist, ongetrouwd (geen vrouw past bij hem). Hij gaat op zoek naar het verleden van 1974 toen een meisje dat hij een jaar eerder op een festival in Hufterveld had ontmoet, vermoord werd. Op zijn queeste ontmoet hij een aantal figuren uit het verleden en het rookgordijn dat over het verleden hangt, trekt steeds meer weg. Duidelijk wordt ook dat hij toch een andere rol heeft gespeeld dan hij steeds heeft doen voorkomen.

Hanne Wijdenes

Wilde en zelfstandige jonge vrouw in de zeventiger jaren. In 1973 ontmoet ze (30 jaar oud) op het jazzfestival in Hufterveld de verteller en ze heeft hem de illusie gegeven dat hij de ware Jacob voor haar is. Een jaar later blijkt dat hij eigenlijk maar een slijmbal of ene sukkel in haar ogen is. Ze heeft nog wel zijn barnstenen kettinkje om dat de verteller haar gegeven heeft. Een jaar later ontmoeten ze elkaar weer op het festival. Ze gaat gewillig in op zijn verzoek om te 'neuken'maar ondergaat dat passieloos. Daarna neemt ze afscheid maar de verteller brengt haar naar het station. Essentieel is dan de passage op blz. 218: "Op het kruispunt in het dorp wees ze op de richtingaanwijzer naar Horstelo. "Moet je hier niet rechtsaf naar het station?" "Dit is korter", zei ik. Ver achter ons schalde de bronstroep van de cucaracha. En ik reed rechtdoor, naar de tunnel."

Quotes

"Hij schoof de onderste la van zijn bureau open en trok er een oud, verfomfaaid schetsboek uit. Oranje , een spiraalrug. Een witte flits in mijn kop: ik herkende het, Na veertig jaar. "Kijk", zei hij, "dit schetsboek is van Hannah Wijdenes geweest."" Bladzijde 73
""Heeft hij verteld over de rozen?" "Die waren wit". "Ja, witte rozen. Drie jaar lang, op haar sterfdag. Vader haalde ze niet eens meteen weg, want ze kwamen van Gert, zei hij. Voor die Gert, die hij alleen maar in de rechtbank heeft gezien, had hij een raar soort zwak. Een afgedoold schaap, dat heeft hij ooit gezegd..[.....]"" Bladzijde 55
"Margriet was achter me gaan staan en keek over mijn schouder mee. " Ze liet zich niet graag fotograferen. Zelf deed ze niets liever, de laatste jaren. Haar laatste jaren." Ik zuchtte, ongewild maar diep. Ik voelde dr. Wijdenes'hand op mijn schouder, alleen de toppen van haar lange vingers, maar ze raakte me werkelijk aan. "Ze is nog niet weg, is het wel?" fluisterde ze." Bladzijde 107
"Monieks ogen waren vuilnisbakkengroen. Er zaten vale strepen in. Haar ogen leken spelonken op de grove krantenfoto. Moniek moest bijna veertig zijn. Hanne was dertig en geen jaar ouder." Bladzijde 120
"Ze was gekomen. Droeg het hartje. Ze had het beloofd. Ze zou er zijn voor mij. Dit is eeuwig. Dit gaat nooit voorbij. God en Godin. Jij en jij alleen. Dat laatste weet ik niet zeker, maar de rest had ik zwart op wit, op papier, gesignaleerd met Love." Bladzijde 219

Thematiek

De waarde van de herinnering, de waarde van het geheugen.

De verteller is op zoek naar een vergeten waarheid. Een krantenartikel in een Streekblad brengt hem tot die keuze. Veertig jaar geleden is een vakantievriendinnetje van hem vermoord en hij wil die geschiedenis proberen terug te vinden. Hij moet daarvoor naar het verleden van zijn jeugd in een dorp in het oosten van het land. Hij doet dat aan de hand van een aantal bezoeken aan personages uit het verleden. Maar veel mensen hebben een andere kijk op die zaak, de waarheid wordt gefantaseerd, mooier of juist lelijker gemaakt. De verteller kijkt anders tegen zijn vakantieliefde Hanne aan dan zij dat over hem doet.Zij was zijn droomliefde, hij een 'seksueel getint tussendoortje' voor haar. Wat is de functie van het geheugen? Kun je iets opzettelijk wegdrukken in je onderbewustzijn? Wat is de rol van de leugen? Het vergeten wordt hier ook gekoppeld aan het algemeen menselijk vergeten bewustzijn: dementie en Alzheimer. Dit is terug te vinden bij de personages Mart Bakker, Van den Akker en Nijboer. Daartegenover staat het heldere geheugen van de terminale Lena Theunissen. De verteller komt door de omgeving waarin hij verkeert steeds op nieuwe gedachten en de belangrijkste (verdrongen) herinneringen komen weer boven. (blz. 204) "En dat ik haar gezien heb, dat kan ik toch echt niet vergeten zijn? Als ik zoiets ook al aan het vergeten ben, als mijn oudemannengeheugen zich uit me losweekt, wat zijn overgebleven herinneringen dan waard- zijn de beelden die ik wél koester en die ik als eeuwig zie, geen verzinsels , constructies van datzelfde zwalkende brein, los van elke oude of nieuwe werkelijkheid? En even verder (blz. 205) ... en ik herinner me- jazeker, ik herinner me- dat dementeren achterwaarts werkt: de jongste herinneringen verdwijnen als eerste, de jeugdherinneringen later, de liedjes aan het kleuterledikant gezongen als laatste, die dwalen als eenzame lammetjes die dwalen als eenzame lammetjes blatend door de gangen en zalen van Casa Finita. Niets van mijn recente speurtocht ben ik vergeten, mijn hele leven ligt er overzichtelijk bij, het zijn alleen gezichten, losse namen, beelden zonder verband uit die vroege tijd die zich aan mijn greep hebben onttrokken, om wat voor reden dan ook. Het citaat met de lammetjes verwijst naar de slotzinnen van de roman.

Motieven

Moord

Er worden in de roman drie moorden gepleegd: op de dochter van Oude Eling, Barbara, op Hanne de geliefde van de verteller. Het is dubieus of de zelfmoord van Egbertina Horstink een zelfmoord was. Aan het einde rijdt Nico Oude Eling uit wraak Gert Theunissen met zijn truck opzettelijk dood. Omdat het met voorbedachte rade is, kun je ook spreken van een moord.

Whodunit

Omdat er moorden zijn gepleegd, speelt het motief mee van wie iets heeft gedaan. Is de verteller onschuldig of heeft hij Hanne zelf vermoord?

Zelfdoding

In de roman plegen enkele personages zelfmoord: - de veroordeelde Aad Theunissen (met een elektriciteitssnoer) - zijn op seks beluste tante Egbertina Horstink (idem) of is ze ook vermoord? - de ex-agent Bakker (met landbouwgif)

Wraak

Het handelen van enkele personages gebeurt met wraak als motief. De verteller neemt wraak op de eigenzinnige Hanne, die hun relatie helemaal niet serieus neemt. De zoon van Oude Eling, Nico, neemt wraak op de moordenaar van zijn zus Barbara (via de egels en Gert zelf)

Godsdienst

Oude Eling is een godvruchtig man die vindt dat je als mens zelf niet mag oordelen, maar dat je alles moet overlaten aan God. Hij zint juist niet op wraak. In het verhaal citeert hij voortdurend Bijbelteksten. Hij doet dat uit de Statenbijbel.Ook de stervende Lena probeert hij te troosten met Bijbelcitaten.

Queeste

Het verhaal heeft natuurlijk een belangrijk queestemotief. De verteller gaat terug naar het verleden om de vergeten geschiedenis met een vriendin weer op te rakelen. Hij gaat bij acht mensen op bezoek. Hanne wordt in een flashback opgevoerd in hoofdstuk 8. Bij een queeste begin je net als in de Middeleeuwse Arthurromans van een bepaalde plaats en je keert ook weer terug naar die plaats.

Onbeantwoorde liefde

De naamloze verteller heeft veertig jaar geleden een kortstondige liefde opgevat voor een hippieachtige jonge vrouw. Hij was helemaal gek van haar, maar na een paar dagen schrijft ze al in haar dagboek dat ze het maar niets vindt. Hij ziet haar een jaar later opnieuw, maar ze voelt niets meer voor hem. Ze herkent hem bijna niet. Oké, ze wil wel eventueel weer seks met hem, maar er zit geen enkele passie meer bij. Daarop besluit de verteller wraak te nemen en wordt Hanne de vrouw 'in de tunnel'.

Dementie

Enkele personages uit het verleden krijgen te maken met dementie. Ex-agent Bakker, de redacteur van het Streeknieuws Van den Akker, de vader van Julie Nijboer. Ze zijn alle drie aan het einde van het verhaal gestorven. Dit motief is wel nadrukkelijk verbonden een het thema: wat kun je je nog herinneringen, wat blijkt vergeten of verdrongen te zijn ?

Dood

Er sterven nogal wat betrokken personages: naast de aangegeven moorden en zelfmoorden, sterven ook nog: Nijboer, Van den Akker, Lena en Gert. Dat al die mensen doodgaan komt de verteller wel goed uit . Er zijn namelijk steeds minder mensen die uit de eerste hand weten wat er met de vrouw 'in de tunnel' is gebeurd.

Seksualiteit

Bij diverse moorden speelt seks een rol. Barbara is verkracht en vermoord. Egbertine Horstink was een geile vrouw die het ook met haar jonge neef Aad deed. De verteller heeft seks met Hanne Wijdenes. In het dorp waar het verhaal zich afspeelt gingen er wel veel roddels over wie het allemaal met wie deed. Wat was o.a. de rol van de ex-agent Bakker, die ook wel eens aan mevrouw Horstink heeft geroken.

De klassieke mythologie

Herhaaldelijk wordt er naar de klassieke mythologie verwezen. De verteller voelt zich als Orpheus die zijn geliefde Eurydice uit de onderwereld wil halen. De hond van Moon. Daisy, is dan een hellehond (cerberus) Hij wil haar als het ware opnieuw tot leven brengen. Ook vermeldt hij de geschiedenis van Ophelia.

Motto

(...)  ihr von der Schriftstellerei (...) versucht nicht, euch mit einem Realität herumzuschlagen, die sich uns immer wieder entzieht, sondern ihr stellt eine Welt auf, die zi bewältigen ist. Diese Welt mag vollkommen sein, möglich, aber sie ist eine Lüge.
Friedrich Dürrenmatt: Das Versprechen

I made a promise. I Intend to keep it.
Jerry Black (Jack Nicholson) in 'The Pledge'

 

Duiding van het motto: In hoeverre is een verteller betrouwbaar en is zijn herinnering niet vertekend door de tijd?

Opdracht

Til minne om Helle 

De opdracht verwijst volgens het nawoord van de roman naar de naam van een Noorse ex-vakantieliefde van de schrijver. In 1970 had hij een week met haar de liefde gevierd. Vier jaar later was ze vermoord en haar lichaam was gevonden in een afgedankte "tunnel."
Vertaald luidt de opdracht: "Ter nagedachtenis aan Helle." 

Titelverklaring

Het lijk van Hanne is destijds in een "onafgebouwde tunnel", bij een viaduct gevonden.

Structuur & perspectief

Er zijn negen getitelde en genummerde hoofdstukken. De titels dragen de naam van een personage dat indirect of direct betrokken is geweest bij de moorden van veertig jaar geleden. Zo krijgt de roman de vorm van een queeste, iemand gaat op zoek naar de waarheid achter de moorden.Alleen in het acvhtste hoofdstuk is er geen sprake van een interview, maar van een gesprek met Hanne in 1974. 
De verteller is een verder naamloos blijvende verteller die in de ik-vorm vertelt en in het begin in de o.v.t. Maar in de laatste twee hoofdstukken gaat hij ineens over op de o.t.t. Het is hem dan blijkbaar allemaal weer helder geworden.
Het regent ook vooruitwijzingen en terugverwijzingen in de roman."Maar ik wist zeker dat Hanne nooit tegen me zou liegen" (blz. 59) Dan weet je als lezer al dat dit natuurlijk wel het geval is.
Hij is een 'onbetrouwbare' verteller, omdat hij een heleboel feiten van veertig jaar geleden is kwijtgeraakt. En hij ontmoet bovendien personages die  de feiten bewust of onbewust (Van den Akker) ook niet helder op een rijtje hebben.

Na de roman volgt een nawoord waarin de auteur vermeldt dat de geschiedenis van de Nederlandse roman gebaseerd is op een vakantieliefde die de auteur in 1970 had met de Noorse vakantievriendin Helle. Ze hadden een liefdesrelatie van precies één week. Vier jaar later werd Helle vermoord aangetroffen "in een tunnel.'

Decor

Het eerste bezoek dat de verteller aan agent Bakker brengt, vindt plaats in  2014. Het is dan veertig jaar na de moord op Barbara en Hanne.  De vertelde tijd is ongeveer een jaar, omdat de bezoeken met tussenpozen worden afgelegd. De tijd is dus waarschijnlijk van 2014-2015.

Het decor van de roman speelt zich af in het oosten van het land. Er worden enkele fictieve dorpsnamen genoemd die o.a. op - lo (Horstelo,Bennelo,Bokkelo  Hufterveld)  eindigen. Dat zou kunnen betekenen dat er sprake is van een decor in Gelderland of Overijssel. Maar op een bepaald moment wordt er ook over een 'hunebed' gesproken. Nico Oude Eling is 'hunebedsloper'  en dan denk je meer aan de provincie Drenthe. 

Een bijzonder decor (in engere zin)  is degehele roman door  de tunnel waarin Hanne na haar dood is gevonden. 

Stijl

Arjaan van Nimwegen heeft een mooie (en in deze roman) licht ironische verteltrant. Hij moet achter de waarheid van veertig jaar geleden zien te komen en alles wat hij hoort, bekijkt hij relativerend.
Hij doet dat o.a. met pakkende metaforen.
(blz. 120) Van twee kanten kwamen lichtblauwe verzorgsters aangesneld {...} De potige opende de deur, ging breeduit in d eopening staan en zwaaide met beide armen, als een boer die zijn losgebroken hoenders terug in het hok drijft."
(blz. 138) Uit de keuken golfde een zwarte walm aan. Mijn omelet stond aan te branden en het koele gras werd verdreven dopor de crematiestandk van doden en halfdoden.
(blz. 139) Een moment maakte ik mezelf wijs dat ze op Hanne leek, maar dat waanbeeld verjoeg ik meteen , als was het een rat die aan mijn eigendommen knaagde."
(blz. 216) Lena wil haar hoofd optillen, maar het lukt niet goed. Wel glanzen er nu twee rode blosjes op haar wangen, als bij teringlijders in het laatste stadium. Kerkhofroosjes noemden ze die, herinner ik me met tegenzin." (Vooral deze metafoor is vol betekenis, juist omdat Lena op het graf van Barbara witte roosjes liet leggen) 

Een enkele keer gebruikt de verteller een uitdrukking of zinsnede die kenmerkend is voor een oosters dialect: " Dan zat hij daar in de teil te lippen."(te huilen) of "Ik kom hier weg."(vandaan)

Ook verwijst van Nimwegen naar de Bijbel (Oude Eling als Job) (Petrus: het verloochenen van de geliefde Hanne) en de Klassieke mythologie (Hij is als de Orpheus die zijn geliefde Eurydice uit de dodenwereld wil halen; maar ook naar Ophelia, en de hellehond Cerberus) en Egypte (Nefertite). Op blz. 85 noemt de vertelle Hanne zijn Helena. 

Enkele keren worden er ook wel lastige woorden gebruikt die in de tekst zelf niet altijd verklaard worden: o.a. bucolische tragedie (200) prerafaëlische ogen (214), incanteert (228), arcadische stulp(241). 

Slotzin

... en dan alleen nog de kinderliedjes die door de huizen der vergetelheid zweven: "Lammetje loop jij zo eenzaam te blaten over de heide, over de hei? En daarna ben ik ook mezelf vergeten, en dan pas valt ze met mij samen.

Bijzonderheden

1 .Het boek "in de tunnel" is geïnspireerd op het verhaal van de vakantieliefde van Arjaan van Nimwegen, de Noorse helle. In 2016 heeft hij dat verhaal over de liefde van één week opgeschreven en daarvan 30 exemplaren laten drukken. Het verhaal over de dood van die Noorse vriendin heet "Vrouw in de tunnel."
In het nawoord van de roman doet hij die geschiedenis uit de doeken.

"Iedereen heeft recht op minstens één vakantieliefde in zijn leven. De Grote Liefde is misschien niet voor iedereen weggelegd, de Tragische heeft zeker haar inspirerende kanten, de Onbeantwoorde gunnen we niemand, maar die ene week waarin alles idyllisch was, hoe voorbijgaand ook – of mogelijk juist daarom – valt onder de fundamentele rechten van de romanticus m/v, en staat garant voor een leven lang weemoedig grijnzend terugblikken. Uw drukker vormt daarop geen uitzondering"

2. Het is natuurlijk symbolisch dat de ex-journalist (net als zijn vroegere hoofdredacteur en Julie Nijboer)  twee mensen uit het verleden ontmoet die met 'geschiedenis'hebben te maken. Mastenbroek is ex-docent geschiedenis en nu museumdirecteur en Margriet, de zus van Hanne is hoogleraar in de geschiedenis. Het heeft natuurlijk allemaal met de waarheidsvinding te maken. OOk een journalist moetaan waarheidsvinding doen, net als een agent. Het zijn dus allemaal beroepen die met het zoeken naar de waarheid te maken hebben.

3. Het barnstenen kettinkje dat Hanne op het jazzfestival in 1973 van de verteller krijgt, wordt op pag. 85 in een metafoor vergeleken met het sieraad dat Sofia Schliemann ooit om had en dat de geschiedenis ingaat als het sieraad van Priamos. Dat werd in de 20e eeuw mogelijk In Troje gevonden door haar man. Het zou gedragen kunnen zijn door Helena. Hanne wordt dan Helena.

Beoordeling

En prachtig opgebouwde roman die weliswaar geen thriller is, maar uiteindelijk toch naar een whodunit toewerkt. De lezer wordt door middel van een aantal gesprekken met personages uit het verleden meegenomen naar de periode van veertig jaar ervoor, waarin enkele moorden zijn gepleegd. Wat is de rol van de verteller daarin?. Waarom is zijn geheugen zo slecht? Het raadsel wordt stukje voor beetje opgelost, maar Van Nimwegen vertelt ook veel en vaak "net niet."Hij legt niet alles uit, suggereert maar verzwijgt, wat mogelijk is door de keuze voor een 'onbetrouwbare verteller'. 

Prima te lezen roman, met veel vooruitwijzingen en terugverwijzingen, waardoor er een hecht geheel ontstaat. Bovendien fraai geschreven in een licht ironische stijl. Goed te begrijpen door scholieren van eindexamenklassen.

Recensies

"Het verhaal dat Van Nimwegen schetst is niet volledig fictie te noemen. De auteur maakte in het verleden namelijk een soortgelijk geval mee: “Ik had ooit een Noorse vakantieliefde, die kort daarna op brute wijze om het leven is gebracht. Dat hoorde ik pas veertig jaar later, maar de schok was er niet minder om. Het was opeens heel dichtbij, en al heb ik zelf in het drama geen rol gespeeld, ik had toch het gevoel dat het met mij te maken had. Ik besloot het verhaal van vervagende herinneringen en twijfels aan je betrokkenheid bij oude gebeurtenissen in een roman te gieten, ook als een soort hommage aan die vermoorde geliefde. Ik heb niet mijn eigen situatie geschetst, maar het verhaal in het boek kent wel heel veel parallellen.”" https://utrecht.nieuws.nl...nde-roman/
"Over het hoofdpersonage krijg je als lezer ook niet veel mee, waardoor je maar het raden hebt naar wie of wat deze man is, waar hij heel z'n leven mee bezig is geweest, of wat zijn achtergrond is. Dat maakt dat je je niet echt kan herkennen in hem, of eigenlijk eender welk ander personage uit In de tunnel. Ook de conclusie van het boek had sterker gekund. Hoewel het verhaal wel is afgerond, blijf je achter met heel wat vragen rond de personages. Dit alles zorgt ervoor dat In de tunnel er erg lang over doet om de lezer mee te krijgen in het verhaal. Wanneer Arjaan van Nimwegen dat eindelijk voor elkaar krijgt, lijkt het einde echter al iet of wat voorspelbaar." https://www.chicklit.nl/b...n-nimwegen
Je hebt nog 2 Zeker weten goed verslagen over.

Wil je onbeperkt toegang tot alle Zeker Weten Goed verslagen? Meld je dan aan bij Scholieren.com.

35.446 scholieren gingen je al voor!

Geschreven door Cees

Foto van Cees

Ik heb verreweg het grootste deel van mijn leven voor de klas gestaan. Eerst vijf jaar op een basisschool, daarna veertig jaar op diverse scholen voor voortgezet onderwijs: havo en vwo, onder- en bovenbouw. Ik vond het destijds  mijn taak om de verouderde en 'afgezaagde' literatuurlijsten voor Nederlands te vernieuwen en mijn leerlingen kennis te laten maken met nieuwe en/of jonge schrijvers. Lezen kan namelijk ook gewoon leuk zijn. Docenten kunnen je met het aanprijzen van leuke en/of spannende boeken enthousiast maken. Stukken die interessant zijn, voorlezen in de klas. Kort vertellen waarover een boek gaat.  Ik heb nu ruim 1460 verslagen gemaakt, waarvan een heleboel Zeker-Weten-Goed-verslagen. Er staan vragen over de inhoud aan het eind om je te laten zien of je het boek begrepen hebt.

Bij Scholieren.com probeer ik daarom zo veel mogelijk boeken van nieuwe schrijvers te bespreken. Ik hoop altijd dat de 'moderne leraar Nederlands' het zijn leerlingen toestaat om de wat minder bekende schrijvers ook op de leeslijst te zetten. Uittreksels maken vond ikzelf vroeger helemaal niet leuk. Ik kocht daarom ook uittrekselboeken. (Bijvoorbeeld Literama, Apercu, Der Rote Faden) Nu maak ik zelf boekverslagen voor  scholieren.com. Nog een gemeend advies: wees verstandig en lees altijd wel het boek. Dan kan een boekverslag op scholieren.com een een prima geheugensteun voor je mondeling zijn.
En geloof me, docenten kunnen vanwege tijdgebrek ook niet alle boeken lezen die jaarlijks verschijnen; zij raadplegen daarom ook wel de boekverslagen die scholieren.com levert.

REACTIES

Log in om een reactie te plaatsen of maak een profiel aan.

Ook geschreven door Cees