Feitelijke gegevens
- 1e druk, 2024
- 192 pagina's
- Uitgeverij: Ambo/Anthos
Flaptekst
Als een verwaarloosd kind plotseling verdwijnt staat alles op scherp in dit beklemmende debuut over het wegkwijnende boerenbestaan. Op een hete zomerdag verdwijnt de twaalfjarige Ferdi Heijen tussen het mais. Niemand uit de boerengemeenschap lijkt zich om zijn lot te bekommeren, en het waarom van zijn verdwijning is onduidelijk. Dorpsbewoners vertellen een voor een wat ze die dag hebben gezien en gehoord. Hun caleidoscopische verslaglegging toont een gesloten wereld die langzaam in verval is geraakt. Ondanks de sociale controle lijkt werkelijke verbinding tussen de dorpsbewoners te ontbreken. Hoe kan een kind zomaar ongezien verdwijnen?
Eerste zin
Dus ik ram die skelter van me de grote weg op, da’s de provinciale, en ik stop pas als ik met beide voorwielen op het asfalt sta, want ik weet hoe het hier werkt: je moet gewoon je plek pakken, dat zegt ons pap ook. Ik hang met mijn pols over het stuur en klem mijn rechterhand om de gashendel van de solex die ik er laatst op heb gelastSamenvatting
Ferdi Heijen (12) gaat op een warme zomerdag weg van huis. Hij rijdt in een skelter met een Solexmotor en een cabine erop vastgemaakt. Hij is het huis uit gegooid en ook van school getrapt, waar hij iets heeft uitgehaald. Op die dag verdwijnt hij uit beeld.
We volgen zijn bezoeken aan dorpsmensen op die dag. Daarna komen er diverse ik-vertellers die hem voor het laatst hebben gezien.
Ferdi rijdt eerst langs de boomhut van Jens en Joppe. Bij hen staat een gestolen mountainbike van hun klasgenootje Boyke. Ferdi vraagt geld van de twee broers. De weddenschap dat hij een knal en een gat in de muur van de school heeft veroorzaakt, was onderdeel van een weddenschap. Maar daarom is hij van school gestuurd. Ferdi gaat dan naar de moeder van Boyke en hij vraagt de jongen ook om het geld van de weddenschap. Maar die heeft het geld niet.
Andere vertellers:
Janine Thielen ziet met haar man hoe Ferdi een kinderfietsje uit de schuur van de buurman steelt. Ze doet er niets mee.
Michael Nelissen is conciërge op de school van Ferdi. Hij wilde hem graag helpen in een praatgroepje, maar kreeg de kans niet van Ferdi's vader. Hij vertelt wel iets over de knal die Ferdi op school heeft veroorzaakt.
José Hendrikx-Verpoort hoort wat Ferdi aan haar zoon Boyke vraagt. ze is trots dat die weigert het geld te betalen voor een weddenschap op school.
Ferdi rijdt naar een afgelegen boerderij. Hij wordt gesnapt door ene Ralf die weer werkt voor een dubieuze man, Broer Lauff. Ze zijn bezig wietplanten uit het mais te halen. Ferdi weet het en hij biedt aan om ze te vervoeren voor geld. Zijn broer Rico heeft zich eerst ook met de wiethandel ingelaten en is opgepakt. Hij moest een tijdje zitten, maar is op dat moment weer vrij.
Onderweg ziet Ferdi een schoolmeisje, Maaike Rutten, staan bij een bushalte en ze komen in gesprek. Ze heeft gezoend met Joppe en Jens. Maar ze zegt dat ze nu een oudere vriend heeft, die haar begrijpt. Ferdi lacht haar uit.
Samantha Jaspers is een stagiaire in de hulpverlening. Ze krijgt het dossier Ferdi erbij en gaat langs bij zijn ouders, maar ze wordt weg gescholden. Er zijn daar ook twee bewakende Dobbermann honden. Ze verzint een regeltje voor het verslag aan het hoofd van de afdeling. Ze ziet nog wel een jongen op een vreemde skelter rijden.
Ferdi ziet intussen dat zijn benzinetank leeg is en hij wil bij een tankstation benzine pikken. Het lukt bij een echtpaar dat op vakantie naar Slovenië vertrekt. Als de man gaat betalen, tankt Ferdi nog snel een paar liter benzine op rekening van de man. Daarna rijdt hij weer naar Boyke, die hem nu wel een paar euro geeft, maar hem ook binnen vraagt. Zijn moeder is namelijk niet thuis. Ze kletsen een beetje bij. Ferdi vraagt waar hij onderdak kan krijgen om te slapen. Zijn er hotels in Hezel? Hij drinkt er wat en vertrekt weer.
Een Poolse gastarbeider vertelt hoe slecht hij en zijn landgenoten behandeld en onderbetaald worden. Hij zit die dag op de hakselaar die de maiskolven snijdt. Hij weet dat er tussen het mails wiet verbouwd wordt. Zelf is hij weer gaan studeren. Hij vertelt dat hij Ferdi gezien heeft en dat die gevraagd heeft of hij bij hem mocht logeren. Hij had 'nee' gezegd.
Brigadier W. Benders weet het ook wel wat er allemaal in de buurt gebeurt. Maar er zijn maar een handjevol agenten in Hezel. Onlangs is een agente in opleiding, Marieke Jaspers, toegevoegd. De politie wordt getipt door een dorpeling die verteltt dat er in het buitengebied een partij illegale wiet ligt
Mieke Jaspers gaat op ontdekking uit. De lokale bevolking kijkt wel uit om bij te springen. De brigadier en Maaike voeren de wietplanten af. Zij achterhaalt zelfs de namen van de betrokken personen uit het buitengebied. Die worden later opgepakt.
Jens en Joppe beschrijven vanuit hun boomhut wat ze allemaal zien. De politie komt Ralf ophalen. Hij viel door de mand, omdat hij met een laadbak van Ferdi's vader kwam aanrijden. Lauff is hem 'gepeerd' over de grens. De jongens zien ook dat het hele dorp uitloopt naar de maisvelden.
Marit Roelofs, een nog jonge journaliste, wordt naar het dorp gestuurd om de zaak te beschrijven. Ze komt twee jongens tegen die Ferdi zoeken. Ze vragen haar om hen te waarschuwen. Niemand in het dorp wil echter kletsen over de mannen en de wietplanten. Marit verzint voor de krant maar een verhaal, waarin de vier voetbalvelden centraal staan.
Het laatste woord is aan Ferdi. Hij rijdt 's nachts in het bos en hij merkt dat zijn benzine weer op is. Hij gooit de Solexmotor er af en hij moet verder trappen. Hij heeft geen herkenningspunt meer en weet niet waar hij is. Hij verlangt ernaar om een hele tijd te slapen.
Personages
Ferdi Heijen
Ferdi is twaalf jaar, op school niet al te slim (hij rekent in groep zes) en hij woont in een asociaal gezin. Zijn vader had een verhuurbedrijf van landbouwapparatuur, maar is nu werkloos. Hij heeft te maken met een andere zoon die in de gevangenis heeft gezeten (waarschijnlijk voor drugshandel). Ferdi is de ochtend van het verhaal uit huis getrapt. Hij is al eerder van school gestuurd vanwege een weddenschap met klasgenootjes of hij iets durfde te doen. Op de dag van zijn verdwijning probeert hij het geld van de weddenschap op te halen, maar dat lukt niet goed. Hij rijdt op een zelfgemaakte bijzondere skelter met een Solexmotortje. Hij lijkt dus handig. Bij toeval wordt hij in de drugshandel betrokken. Hij gaat wietplanten begraven, maar dan loopt het mis. De politie zit erachter en het lijkt erop alsof de criminelen Ferdi zoeken. Maar hij is plotseling verdwenen.
Alle andere vertellers; de conciërge
De andere ik-vertellers nemen maar één hoofdstuk voor hun rekening en ze geven daarin maar weinig prijs over zichzelf. De meeste dorpsbewoners kijken neer op de mensen die in het buitengebied wonen. Ook willen ze geen informatie over de criminele activiteiten geven, waarschijnlijk omdat ze anders problemen krijgen. Maar omdat ze slechts één hoofdstuk voor hun rekening nemen, is er natuurlijk nauwelijks karakterontwikkeling bij hen te zien. Het meest expliciet is de conciërge Michael die wel oog heeft voor de zwakkere kinderen in de samenleving. Hij wil pedagogisch werker worden.
Quotes
"De benzine wordt er natuurlijk niet goedkoper op, maar ik krijg toch nog genoeg geld van de jongens uit het dorp – daarom dat ik zo vroeg onderweg ben. Ik heb allemaal wedjes gewonnen en dat soort dingen, ze hebben zelfs gezworen op het graf van hun oma’s. Daar heb ik wel voor gezorgd, da’s een soort van superbelofte, da’s nog meer waard dan als je het op papier zet met een handtekening en alles. Dan moeten ze je wel betalen" Bladzijde 9
"Een van hen gaat na de zomer zelfs naar een goede middelbare in Hezel. Die hadden beiden geen moeite met hun vakken, die twee, maar ze jatten alles wat los en vast zat. Bewaarden het allemaal in hun boomhut. Het is om die reden dat ik mijn opleiding ook ben begonnen, de opleiding tot pedagogisch medewerker. Dan kan ik dit werd echt goed doen. (ik-figuur is conciërge)" Bladzijde 53
"Het gat zit direct naast zijn stoel in de muur. Het was een of andere weddenschap met zijn vriendjes, met de jongens uit de klas. Volgens mij zouden ze hem allemaal geld geven. Hebben ze nog op gezworen, met zijn allen op het schoolplein gespuugd. Heeft hij er toch iets aan overgehouden. (ik-figuur = conciërge)" Bladzijde 58
"Je moet niet teveel tijd aan dat volk van daar besteden, daar valt toch niks te halen. Dat joch van ze is verdwenen en volgens mij geven ze er zelf niet eens iets om. Zou me nog verbazen als ze het aan de politie verteld hebben. (ik-figuur is Vince Verpoort)" Bladzijde 96
"Kwam ze uit het mais gekropen. Helemaal buiten adem en haar broek onder het zand. In haarhanden hield ze twee planten omgekeerd bij de stam vast en ik herkende de geur natuurlijk gelijk- omdat we daar vaak mee in aanraking komen, binnen het vak dan. Daarom herkende ik hem. (IK = brigadier van politie)" Bladzijde 165
Thematiek
Kind zoekgeraakt : misdaad whodunitHet gaat in deze kleine roman over het verdwijnen van een twaalfjarig jongetje. Hij raakt zoek op een dag en hij wordt niet meer gevonden. Naast zijn eigen verslag van die dag geven andere dorpsbewoners informatie over hem. Ferdi wordt niet gevonden en er wordt ook niet verteld water met hem gebeurd is. Is hij gestraft door de criminelen die achter de wietteelt zitten?
Motieven
Stelen van anderen
Door de jongens in het dorp wordt er nog wel eens wat gestolen. Ferdi haalt dingen uit woningen die niemand meer mist (vgl. het verroeste kinderfietsje). Jens en Joppe doen dat ook o.a. de diefstal van de mountainbike van Boyke. Ze bergen van alles op in de boomhut die hun kroondomein is.
Criminaliteit
In het dorp worden wietplanten geteeld tussen het mais dat er verbouwd wordt. Rico, de broer van Ferdi, heeft in die handel gezeten en is opgepakt en veroordeeld. Ralf zit in die handel en Broer Lauff is de grote man erachter. In het dorp wil niemand erover praten of informatie aan de politie doorgeven. De gemeenschap is vrij gesloten.
Schoolleven
Er is een schooltje in het dorp. Niet alle kinderen zijn even snugger. Enkele springen er met hun verstand boven uit en mogen na klas acht naar de middelbare school in Hezel. Ferdi is niet zo'n leerwonder: met rekenen zit hij pas in groep zes. Op school loopt een conciërge die het wel goed met de kinderen voor heeft. Hij heeft een praatgroepje van probleemkinderen opgericht, maar Ferdi mag er niet heen, zegt zijn vader. Ferdi heeft iets uitgehaald, waarschijnlijk met knalvuurwerk of een zelfgemaakt explosief, want er zit een gat in de muur van het lokaal. Hij is van school gestuurd. Er is sprake van een weddenschap waarbij hij geld kon verdienen.
Gesloten gemeenschap
In het dorp praat men over het dorp en het buitengebied. In het buitengebied wonen gezinnen die eigenlijk niet veel met de dorpsbevolking willen omgaan. Ze zijn van een lager allooi en doen illegale dingen. Maar ze boezemen ook ontzag in, want de lokale bevolking wil liever niets iets aan de grote klok hangen (bijv. bij de plaatselijke politie of aan een verslaggever bij een krant)
Uitbuiting en discriminatie
De Poolse gastarbeiders worden ingehuurd om het mais te kappen, maar ze worden slecht betaald, uitgebuit en gediscrimineerd. Een Pool die wat meer heeft doorgeleerd, maakt er melding van in een hoofdstuk. Hij is namelijk de enige die goed Nederlands praat. Hij moet vaak het woord doen bij problemen met o.a. huisvesting Het klopt bij het imago van de gesloten gemeenschap.
Titelverklaring
Ferdi Heijen (de hoofdfiguur) verdwijnt op een dag uit het dorp. We zien het verhaal vanuit ik-verteller Ferdi Heijen, maar ook vanuit een aantal dorpelingen die hem die dag van de verdwijning nog gezien of gesproken hebben. Daarna is iedereen het spoor bijster. Ferdi is verdwenen.
Structuur & perspectief
De roman wordt onderverdeeld in achttien hoofdstukken die alle de naam dragen van de vertellers. Ferdi neemt zelf zes hoofdstukken voor zijn rekening. Hij is een ik-verteller en hij vertelt in de o.t.t. (nl. op de dag van het verdwijnen)
De andere hoofdstukken komen voor rekening van 12 ik-vertellers: Janine Thielen,.Wiel Dennemans. Michael Nelissen (conciërge) José Hendrikx-Verpoort, Maaike Rutten, Vince Verpoort en twee anderen dorpsbewoners, Samantha Jaspers (hulpverleenster), Jacques Thielen sr. en Janine Thielen, Andrzej Czyzewski, Brigadier W. Benders, Jens en Joppe Dennemans, Marit Roelofs.
Zij vertellen achteraf na de dag van verdwijning en doen dit in de o.v.t.
De lezer komt door deze afwisselende structuur tussen heden en verleden steeds dichter bij de oplossing. Het gaat eigenlijk om een situatie in de wiethandel. Niet elke verteller draagt heel wezenlijke informatie aan. Maar er is een open einde, want niemand weet waar Ferdi Heijen na de bewuste dag is gebleven.
Decor
De situatie speelt zich af in een provincie in het zuiden van het land en het buitenland (waarschoijnlijk Duitsland) is niet ver weg. Er is sprake van een dorp met een buitengebied. De dorpsbewoners kijken met een vreemde blik naar de bewoners van het buitengebied. Op enige afstand ligt het dorp Hezel. (een fictieve naam) De provincies Noord-Brabant of Limburg lijken het meest in aanmerking te komen.
Er is sprake van een zomervakantie. het mais in de omgeving wordt in de velden geoogst. Het is schoolvakantie. Er is sprake van juli. Maar een jaartal wordt verder niet genoemd. De vertelde tijd van de dag van de verdwijning is één dag. Maar de verhalen van de andere vertellers erna variëren van een korte periode na het verdwijnen tot enkele maanden. Het verhaal lijkt wel een actueel verhaal in deze eeuw.
Stijl
De stijl is helder, geen moeilijke woorden, geen ingewikkelde of lange zinnen. Vaak lees je gewone spreektaal. Aan de andere kant soms woorden uit de streek, maar geen echt dialect. Wanneer er iets letterlijk gezegd wordt door een ik-verteller, staat dat meestal niet tussen aanhalingstekens. Wel gebruik van beeldspraak, maar niet erg overvloedig. Vaak is de beeldspraak heel eenvoudig.
Slotzin
De wind komt onder de cabine door. Ik pak de slaapzak erbij, ik sla hem om me heen. Haal mijn voeten van de trappers en trek mijn benen naar me toe. Klem mijn armen om mijn koude knieën. Ik moet eigenlijk een plaats zoeken om te slapen. Dat moet ik doen, gewoon een zachte plek om te slapen. Als is het maar voor even. En ik ga niet huilen, echt niet. Ik knijp in de stof van de slaapzak.Beoordeling
Mooi uitgebrachte debuutroman met een hard cover en een fijne bladspiegel. Het verhaal heeft een duidelijke structuur door de hoofdstukkenindeling.
Het verhaal wordt helder beschreven, maar er wordt ook veel aan fantasie / en inzet van de lezer overgelaten.
Wat is er gebeurd met Ferdi Heijen? Zijn Samantha (hulpverleenster) en Marieke Jaspers (aspirant-agente|) familie van elkaar? Wat doet de familie Heijen eraan om zoon Ferdi tezoeken?
Niet alle informatie die de andere vertellers in de hoofdfstukken geven ,is relevant voor de oplossing van de verdwijning van Ferdi.
Het einde is erg open en de vraag is of scholieren dat een bevredigend einde vinden. Vaak niet.
Er waren m.i. andere oplossingen mogelijk.
Niettemin een mooi debuut.
Recensies
"Eigenlijk is het boek een soort getuigenverslag, allerlei stemmen komen aan bod over wanneer ze Ferdi Heijen voor het laatst hebben gezien en hoe ze hem kennen. Daardoor is het boek geen seconde saai, omdat er telkens een nieuw personage wordt uitgelicht met een nieuw verhaal. Hierdoor leer je Ferdi kennen, maar ook de spreker, en hoe de dynamiek daar zit in het buitengebied." https://magazine.paagman....juli-2024/
Geschreven door Cees
Ik heb verreweg het grootste deel van mijn leven voor de klas gestaan. Eerst vijf jaar op een basisschool, daarna veertig jaar op diverse scholen voor voortgezet onderwijs: havo en vwo, onder- en bovenbouw. Leraar Nederlands zijn vond ik veel leuker dan directielid spelen. De laatste jaren was ik conrector. In 2004 begon ik aan mijn eerste boekverslag voor scholieren.com. Dat is dus ruim twintig jaar geleden.
Ik vond het destijds mijn 'missie' om de vaak verouderde en 'afgezaagde' literatuurlijsten voor Nederlands te vernieuwen en mijn leerlingen kennis te laten maken met onbekende en / of jonge schrijvers. Lezen kan namelijk gewoon leuk zijn. Het is de taak van een docent om het lezen te stimuleren.
Docenten kunnen je met het aanprijzen van aantrekkelijke en/of spannende boeken enthousiast maken. Passages die interessant zijn, kun je voorlezen in de klas. Kort vertellen waarover een boek gaat, kan ook een stimulans voor je keuze zijn. En vergeet niet dat je van je medeleerlingen ook kunt horen welk boek ze (erg) leuk gevonden hebben. Dat is vaak de beste manieren om te weten te komen of een boek aantrekkelijk is. Hoewel smaken altijd blijven verschillen..
Ik heb tot nu ( 1 maart 2025) 1513 boekverslagen gemaakt, waarvan vrijwel de meeste Zeker-Weten-Goed-verslagen zijn. Er staan de laatste jaren aan het einde van het verslag vragen over de inhoud en de structuur, zodat je kunt controleren of je je het boek in grote lijnen begrepen hebt.
Bij Scholieren.com probeer ik zo veel mogelijk boeken van nieuwe schrijvers te bespreken. Elke maand ontvang ik boeken van diverse uitgeverijen die hun schrijvers uit 'hun fonds' onder de aandacht van de lezer willen brengen.
Ik hoop altijd dat de 'leraar Nederlands' het zijn leerlingen toestaat om de wat minder bekende of zelfs beginnende schrijvers op de leeslijst te accepteren.
Lezen kan leuk zijn, maar boekverslagen maken doe je meestal niet voor je lol. Ikzelf vond dat vroeger namelijk helemaal niet leuk. Ik kocht in die tijd daarom ook alle uittrekselboeken van alle talen. (Bijvoorbeeld Literama (Ne), Aperçu (Fa), Survey (En), Der Rote Faden (Du). En als ik heel eerlijk ben, heb ik ook wel eens uit tijdgebrek alleen met een boekverslag een mondeling tentamen gedaan. Maar dan voelde je je toch niet altijd op je gemak. Nu maak ik zelf al jaren boekverslagen voor scholieren.com.
Nog een welgemeend advies: wees verstandig en lees altijd het boek. Dan kan een boekverslag op scholieren.com een prima geheugensteun voor je mondeling zijn.
En geloof me, docenten kunnen vanwege tijdgebrek echt niet alle boeken lezen die jaarlijks verschijnen; zij raadplegen daarom ook wel de boekverslagen die scholieren.com aanlevert. Daar is natuurlijk helemaal niks mee.
REACTIES
1 seconde geleden