Feitelijke gegevens

• 3e druk, 2022
• 250 pagina's
• Uitgeverij: Ambo Anthos

Flaptekst

Eerste zin

De koningin sliep. Haar man, de koning, was zachtjes, zonder vrijwel geluid te maken, uit bed gestapt en naar het raam gelopen.

Samenvatting

Aflevering I
Koning Hendrik staat op en heeft een erotische fantasie in de douche over zijn nog mooie,  slapende vrouw, koningin Margarita. Zijzelf heeft bizar gedroomd. Bij een expositie van schilderijen heeft ze kennis gemaakt met de maker ervan, Joseph Bosman. Wanneer ze nader kennis maken, blijkt dat ze op dezelfde datum geboren zijn (1971) en dat ze in dezelfde straat op twee verschillende scholen hebben gezeten: Dalton en Montessori en dat ze een ooit een  sneeuwballengevecht hebben gehouden.
Aflevering 2
Hun dochter, prinses Vera, heeft een andere beveiliger, Igor. Ze heeft wel eens erotische  fantasieën over hem. Maar ze is ook verliefd op een schooljongen. Met haar moeder bezoekt ze een film. Aan tafel vertelt Hendrik haar over de nuttige dingen van de jacht. Als Vera vraagt of hij haar lelijk vindt, omzeilt hij het antwoord.
Aflevering 3
Koning Hendrik verwacht visite van zijn schoonzus Astrid. Die heeft wel vaker voor verrassingen in de familie gezorgd. Margarita heeft een afspraak met kunstschilder Bosman gemaakt. Ze vertrekt naar de PC Hooftstraat. Koning Hendrik vertelt ook over zijn opa, de 98-jarige prins Arthur sr.

Hij is op 16-jarige leeftijd met zijn opa in Mexico is geweest. Zijn opa heeft Hendrik toen ook leren drinken. Opa heeft ook een heleboel vrouwen versleten en hij vertelt ook over het saaie leven met zijn naïeve vrouw Johanna. Ook over de schoonheid van  Nederlandse vrouwen in het algemeen is hij niet erg positief. Hij heeft liever vrouwen met Spaans bloed door de aderen.

Prinses Astrid komt Hendrik vertellen dat er iets verschrikkelijks is gebeurd. (maar wat?)
Margarita ontmoet in Amsterdam de kunstschilder Bosman voor het schilderij The Violist van Chagall.
Aflevering 4
Prins Arthur beschrijft plastisch de dood van zijn vrouw Johanna. Ze zat opeens dood in de stoel. Daarna komt prinses Vera haar overgrootvader om advies vragen hoe ze met jongens moet omgaan. Hij mag zijn achterkleindochter heel graag. Hij zegt: "Je moet een jongen diep in zijn ogen kijken. En zo'n jongen ook aan het lijntje houden, maar niet te lang". Hij geeft Vera tijdens het gesprek ook sterke drank te drinken.
's Avonds denkt Margarita terug aan haar afspraak met Joseph Bosman. 
Aflevering 5
Prinses Astrid heeft zich inderdaad in de nesten gewerkt. Ze heeft een potje crème meegenomen uit De Bijenkorf zonder te betalen. Ze werd opgepakt en ze wordt nu door een vreemde  afgeperst. Mogelijk is dat de beveiliger van de Bijenkorf. Igor weet later wel raad met de man. Prinses Astrid is behept met kleptomanie, weet de hele familie.
Margarita wil wel een affaire met Bosman beginnen en ze schakelt daarvoor haar zus Astrid in: die moet haar dekmantel zijn. Ze is zelf erg discreet over haar relatie, maar dat is de kunstenaar helemaal niet. Hij vertelt over zijn verhouding met Margarita tegen een vriend.
Vera heeft een jongen van school uitgenodigd om te tennissen, maar hij wil liever een ander potje spelen, tot grote schrik van Vera.
Aflevering 6
Deze aflevering  is eigenlijk een aflevering uit het verre verleden.(1944)
Prins Karl die nu verpleegd wordt in een tehuis, wil helemaal niet terug naar zijn vrouw Mildred. Hij vindt het lekker rustig zo en anders zit zijn vrouw hem achter zijn vodden.

Er wordt verteld over de Slag bij Arnhem, waar Karl in Duitse dienst (16 jaar) ziet hoe Engelse militairen een van zijn kameraden doodschieten. Hij ziet een jonge vrouw de was op hangen en hij heeft seks met haar (voor de eerste keer in zijn leven- de inwijding in de liefde). Later komt Prins Arthur ook bij die vrouw,   en hij  wil haar verkrachten, maar de jonge Karl schiet haar te hulp. Ze eten met zijn drieën van de chocola die de soldaten hebben meegenomen. Karl beweert later altijd dat hij zelf de Führer heeft gezien. Hoewel de oorlog bijna verloren lijkt, houdt de Duitse leider een pleidooi om door te vechten.
Aflevering 7
De schilder Bosman is eigenlijk best onbeschoft tegen Margarite. Hij heeft nauwelijks tijd voor haar. Ze laat het zich allemaal welgevallen.

Johanna vertelt over een situatie waarin haar man Arthur zijn dochter Mildred op zijn schoot trekt. Ze vindt dat ongehoord.
Karl die dus niet uit het tehuis wil, heeft een mogelijkheid om prins Arthur te chanteren met zijn oorlogsverleden.
Aflevering 8
Margarita en Astrid hebben afgesproken een weekje naar het vakantiehuisje in Zeeuws- Vlaanderen te gaan. De kunstschilder Bosman is ook uitgenodigd, maar hij heeft niet eens zijn verfspullen meegenomen. Hij komt namelijk niet om te schilderen.
Plotseling komt Koning Hendrik ook ter plaatse: voelt hij onraad?  Margarita doet net alsof har zus Astrid een stiekeme relatie heeft met Joseph Bosman. Maar Hendrik voelt dat er iets niet in orde is. Margarita zegt dat ze die avond een afspraak hebben om in een lokaal bekend restaurantje te gaan eten.

Margarita denkt terug aan haar eerste huwelijk met een rijke crimineel. Die kon heel gemakkelijk ongewenste personen laten verdwijnen. Toen ze met Hendrik ging trouwen, werden haar antecedenten onderzocht. Het huwelijk werd goed gekeurd, maar de criminele Anthony zoekt nog wel eens contact met haar. Ze blijven op goede voet met elkaar staan.
Hendrik rijdt weg naar de oevers van de Westerschelde en denkt na over de leegte in zijn bestaan. Die leegte had hij ook wel eens gevoeld in de diepe zee van de kust aan de Costa Brava. Hij controleert daarna ook het restaurant waar Margarita zou gaan eten, maar dat is juist die week met vakantie gegaan. Ze heeft dus tegen hem gelogen. Hij krijgt een vreemd gevoel in zijn hoofd.
Aflevering 9
Wanneer Margarita uit haar vakantiehuisje loopt, ziet ze een paparazzo. Het is een Italiaan en die houdt zich niet aan de regels voor de  pers. Ze sommeert hem weg te gaan, maar hij maakt juist een foto van Joseph. Margarita wordt woedend en rijdt de vluchtende fotograaf aan met haar grote Range Rover. Ze kan uitstekend autorijden. Ze grist zijn fototoestel mee. Astrid wordt gebeld door Koning Hendrik (ze had ooit zelf een oogje op hem) en op de vraag of Joseph haar relatie is, zegt ze nee.
Igor is met een ander karweitje bezig: hij smoort prins Karl in het tehuis door een kussen op zijn gezicht te drukken.
Aflevering 10 
Hendrik laadt zijn jachtgeweer en rijdt naar het vakantiehuisje. Hij schiet eerst de kunstschilder neer en later dood, daarna krijgt |Astrid de volle laag en tenslotte schiet hij zelf een kogel door zijn kop. (blz. 247 : De vorsten van de wereld wachten niet af wat anderen over hen beslissen, maar nemen het heft in eigen hand.")
Prins Philip volgt hem op, een minder saaie prins dan Hendrik was. Vera is nog geen achttien. Ze verblijft afwisselend bij oma Mildred en mama Margarita. Die gaat vaak 's avonds stappen. Ze heeft ook een tweetal schilderijen van Bosman gepakt: er staat op beiden een violist op en een juffrouw met een knotje in het haar (zie motto).
De prijzen van de schilderijen van Bosman zijn na zijn dood in de hoogte geschoten.

Personages

Hendrik

Koning Hendrik is in zekere zin ook een Brave Hendrik. Hij heeft een mooie vrouw over wie hij erotisch droomt. Maar hun leven is misschien wel saai. Ze kijken 's avonds vaak Netflix en ze vragen zich wel eens af of het ooit mogelijk is dat er een serie over hun saaie leven wordt geschreven. Zelf beseft hij dat er een 'leegte' in zijn leven is. Een gevoel dat hij over zich kreeg toen hij eens aan het zwemmen was in de zee bij aan de Costa Brava. Hieraan wordt enkele keren in het verhaal gerefereerd. Hendrik wordt jaloers als hij merkt dat zijn vrouw buitenechtelijke contacten heeft. Als hij zeker weet dat Maxima hem aan het bedriegen is, knalt hij erop los. Allesbehalve een saaie man dus. Maar het betekent wel het einde van zijn koningschap.

Maxima

Maxima is een ondeugend vrouwtje uit Zeeuw-Vlaanderen.. Ze heeft enige tijd een relatie met een zware crimineel onderhouden. Maar het is eigenlijk een golddigger en na de relatie met Anthony werd ze door haar zus Astrid in New York voorgesteld aan Hendrik. Vóór het huwelijk moest ze een antecedentenonderzoek ondergaan, maar blijkbaar had niemand precies door wat er met haar in een vorig leven was gebeurd. Het lijkt een saai vrouwtje, maar ze gaat tijdens haar huwelijk met Hendrik een relatie aan met kunstschilder Joseph Bosman. Als smoes hanteert ze het verhaal dat ze door de beroemde kunstschilder een portret van zichzelf wil laken maken als cadeau voor Hendrik. De interesse voor een ander komt meer van haar kant dan van hem. Als Hendrik er achter lijkt te komen, schuift ze snel de bal door naar Astrid, die haar echter 'verraadt'. Als Hendrik zelfmoord pleegt, is ze Koningin af, wat ze niet zo leuk zal vinden. Als ze weduwe is, trekt ze wat meer op met Vera. Maar als die naar bed gaat, pakt ze een taxi en gaat de stad in.

Vera

Vera is een puberprinses die wel eens fantasieën heeft over haar stoere beveiliger Igor. Hij doet met haar dingen die feitelijk niet door de beugel kunnen (zoals haar hard op een scooter laten rijden door de stad) Ze vraagt raad aan haar overgrootvader Prins Arthur, die haar aanwijzingen geeft hoe ze met jongens moet aangaan. Ook geeft hij haar sterke drank te drinken. Ze is al eens verliefd geraakt op schooljongens. Eén is er komen tennissen om op een andere manier zijn 'slag te slaan.' Vera is geen schoonheid in de ogen van haar overgrootvader, maar dat is een familiekwaal. Maar ze lijkt niet erg onaardig en wil vrij gewoon door het leven gaan.

Prins Arthur

Prins Arthur lijkt heel veel op de man van Koningin Juliana, Prins Bernhard. Dat was een schuinsmarcheerder business class en dat is Arthur ook. Hij heeft veel vrouwen tijdens zijn huwelijk versleten en hij vertelt het één en ander over hen aan de jonge Hendrik. Hij weet het saaie leven met de naïeve Johanna op die manier een leuke slinger te geven. Het is zielig, maar aan de andere kant ook weer grappig hoe hij beschrijft hoe ze plotseling dood in haar stoel zit. Hij vindt z'n eigen nazaten helemaal niet mooi en intelligent en hij heeft een grote voorkeur voor vrouwen met Spaans bloed in de aderen.

Quotes

"Een kwartier later schonk hij haar een tweede glas in en wandelden ze zij aan zij langs zijn schilderijen. Net zoals eerder met Het Paard Door De Eeuwen Heen, zag hij haar niet als dé koningin, maar als alle koninginnen bij elkaar." Bladzijde 22

"Ze zaten met zijn drieën aan het ontbijt en een lakei schonk thee in voor de koning en prinses Vera en bracht een cappuccino voor de koningin. "Zie ik het goed?" zei de koningin tegen haar dochter. "Heb je je opgemaakt?" Prinses Vera kreeg een kleur." Bladzijde 42

""Zou je willen dat er meer gebeurde in ons leven?", vroeg de koningin. "Nee, van mij hoeft het niet zo", zei hij. "Maar ik vraag me soms af hoe het voor jou is. Of je er misschien meer van had verwacht, van het koningin spelen."" Bladzijde 105

"Maar toen had Astrid hem het filmpje laten zien. Ze had het de avond tevoren binnengekregen op haar telefoon, verstuurd vanaf een afgeschermd nummer. Met de mededeling dat het filmpje binnenkort aan de media zou worden doorgespeeld, tenzij ze een bedrag van 50.000 euro zou overmaken naar een rekening in Luxemburg." Bladzijde 114

"Nu bracht Hendrik het geweer naar zijn schouder, richtte en schoot. De schilder leek te struikelen en viel recht voorover op de akker. De koning zag de koningin aarzelen: moest ze omkeren en haar gewonde geliefde te hulp schieten of kon ze zich beter zo snel mogelijk verder uit de voeten maken, buiten bereik van het jachtgeweer van haar man zien te komen." Bladzijde 245

Thematiek

Een satire op het leven van een koningshuis

Herman Koch heeft een satire geschreven op het leven van een fictief koninklijk paar in Nederland. Natuurlijk zijn er de levens van Willem-Alex , Prins Bernhard en prinses Juliana in te herkennen, maar het is allemaal fictie. Koch doet dat in het format van een Netflix-serie, zoals The Crown , waarnaar het Koninklijk paar altijd kijkt. Hendrik vraagt zich af of er later ook een serie over hun leven wordt gemaakt en Herman Koch voldoet aan dat verzoek. Eigenlijk is het een soort soap, volgestopt met elementen als overspel, jaloezie, wraak, moord, zelfmoord, alcoholgebruik, verliefdheid, verhoudingen vader-zoon, ruzies tussen man en vrouw (Karl en Mildred.. Prins Karl wil helemaal niet terug uit een verzorgingstehuis om dan bij zijn vrouw aan te schuiven.) Het verhaal moet je als lezer niet al te serieus nemen

Motieven

Overspel

Vreemdgaan zit in het koninklijk bloed. Prins Arthur sr. heeft er zijn hele leven vele vriendinnen op nagehouden. Koningin Margarita, die met de saaie Hendrik is getrouwd, gaat een relatie aan met de kunstschilder Joseph Bosman.

Kleptomanie

Prinses Astrid, de zus van Margarita, heeft in De Bijenkorf een potje crème gestolen en wordt aangehouden. Ze wordt daarna ook afgeperst. Maar het is niet de enige keer dat Astrid iets gestolen heeft. Ze is een kleptomane en heeft in het verleden al wat voorwerpen van Margarita gestolen.

Tweede wereldoorlog

Een lang en eigenlijk een beetje saai hoofdstuk is de zesde aflevering die gaat over de Slag bij Arnhem. Zowel prins Karl als prins Arthur hebben ooit in hetzelfde huis gestaan tijdens de oorlogsperikelen rondom Arnhem. Karl was toen nog maar zestien jaar en vocht aan de zijde van de Duitsers. Hij ziet hoe een Engelse soldaat een van zijn makkers in koelen bloede doodschiet. Die 'Engelse' soldaat is prins Arthur die in Engelse dienst vecht. Het komt tot een confrontatie: Karl wordt door een jonge Nederlandse vrouw die de was ophangt, binnengeroepen en zij verleidt hem tot seks: Karl wordt op die manier ontmaagd. Terwijl hij in bed nog nageniet, komt prins Arthur het huis binnen en hij is van plan de vrouw te verkrachten. Dan schiet Karl haar te hulp. Het slotakkoord is dat ze met zijn drieën chocolade eten.

Jaloezie

Hendrik ziet dat zijn vrouw iets heeft met de kunstschilder. Die zit met Margarita en Astrid in het vakantiehuisje in Zeeuws Vlaanderen. Margarita zegt dat ze straks gaan eten. Hendrik voelt zich weggestuurd en hij rijdt langs het restaurant dat Margarita heeft genoemd. Dat blijkt een week gesloten te zijn voor de vakantie. Dat roept jaloeziegevoelens bij hem op.

Wraak

Hendrik schiet de kunstschilder Joseph Bosman met zijn jachtgeweer neer. Daarvoor heeft hij Astrid doodgeschoten.

Zelfmoord

Hendrik pleegt in de laatste aflevering zelfmoord met zijn jachtgeweer. Hij heeft eerst Astrid en Bosman doodgeschoten.

Dood

De dood speelt een belangrijke rol. Prins Arthur beschrijft hoe zijn vrouw Johanna op een eenvoudiger manier om het leven komt. Ze zit in een stoel en is dood. Hendrik schiet zijn schoonzus en een kunstschilder neer. Arthur heeft in de oorlog een Duitse soldaat in koelen bloede neergeschoten. Beveiliger Igor heeft de afperser van prinses Astrid uit de weg geruimd. De eerste, criminele , echtgenoot van Margarita had er ook een handje van om tegenstanders uit de weg te ruimen. In de laatste aflevering doodt beveiliger Igor prins Karl die niet uit zijn verzorgingstehuis wilde vertrekken.

Motto

Als ik een doek van Chagall zie,
zie ik terstond een juffrouw met knotjeshaar
die zegt jongens en meisjes dit is dus
wat de schilder als het ware droomt met zijn geestesoog
zoals het uit die viool die speelt opstijgt
en werkelijkheid wordt: de innerlijke
belevingswereld zoals de kunstenaar die ervaart
want dat paard dat vliegt niet echt door de lucht
dat begrijpen jullie wel.
Maar als ik ook iets zeggen mag,
of dat paard echt door de lucht vliegt of niet:
liever helemaal geen kunst dan Marc Chagall.

Liever Niks - Gerard Reve

 

Het motto verwijst naar het schilderij van Chagall De Violist. Dat speelt een rol in de relatie tussen Kiningin Margarita en de kunstschilder Joseph.
Als je wilt weten hoe ditr schilderij eruit ziet, kijk dan bij bron 1 naar de afbeelding ervan. Aan het einde van het koningsdrama wordt onthuld dat Margarita een tweetal schilderijnen van Bosman met een violist erop heeft.

Titelverklaring

De titel verklaren is niet moeilijk. De satire gaat over een denkbeeldig koningshuis in Nederland. Toch zal je als lezer steeds lijnen willen leggen met ons huidige Koningshuis. Er zijn steeds verwijzingen, maar die passen niet één-op-éen op ons eigen vorstenhuis. Margarita heeft wat trekjes van Koningin Maxima en Koning Hendrik heeft wel iets van onze eigen koning. Bij prins Arthur sr. zul je terugdenken aan prins Bernhard. Zijn vrouw Johanna heeft  veel weg van de aardige maar naïeve koningin Juliana.  

Structuur & perspectief

De Netfilx-series staan model voor de opbouw van dit boek. In de tekst wordt verteld dat de koning en de koningin afleveringen van Netflix bekijken o.a. The Crown en dat ze zich afvragen of over  hun "saaie leven" ooit ook een serie zal worden gemaakt. Herman Koch is hen voor, want het boek is ingedeeld in tien afleveringen met daarboven een korte samenvatting zoals je dat bij aankondigingen van een aflevering altijd kunt lezen. Zoals het bij de afloop van een Netflix-serie betaamt, is de laatste aflevering meestal vol spektakel om de kijkers 'lekker te maken ' voor een vervolgserie. Dit verhaal heeft een soapachtige strekking,waarbij vooral het overspel van Margarita en de oude prins Arthur centraal staat.
Omdat het perspectief in de hoofdstukken steeds wisselt, is het meest voor de hand liggende perspectief een alwetende verteller. Dat klopt ook wel vanwege de cynische kijk die de verteller op zijn personages heeft.

Decor

Het verhaal speelt zich in het paleis van de koning in Den Haag. Margarita gaat enkele keren naar Amsterdam om de kunstschilder Joseph  Bosman te ontmoeten. Het laatste deel speelt zich af in Zeeuws-Vlaanderen waar de koninklije familie een vakantiehuisje heeft. In de oorlog speelt een scène in Arnhem tijdens de beroemde Slag om Arnhem. Karl en Arthur ontmoeten elkaar daar in een opmerkelijke passage.

Het verhaalheden speelt zich af onze huidige tijd. Maar er komen in aflevering 6 scènes voor uit de Tweede Wereldoorlog (van 1944) 

Stijl

De stijl is die van een satiricus die met zijn cynische kijk op het Koningshuis de personages beschrijft. Dat levert een flink aantal vermakelijke zinnen op.
- (blz. 18) : Ze keek naar het gezicht van haar man aan het voeteneind van het bed. Het was het gezicht waarop ze jaren geleden verliefd was geworden, ze wist nog altijd niet goed hoe dat mogelijk was geweest.")
- (blz. 26:"Te laat besefte hij dat hiij haar nu via een omweg naar haar leeftijd vroeg. Niet netjes. Nooit al bij de eerste ontmoeting naar leeftijd informeren, was zijn gulden stelregel. Elke vrouw, hoe jong of oud ook, moest je het gevoel geven dat ze leeftijdloos was. Of met andere woorden minstens tien jaar jonger dan haar werkelijke leeftijd.")
- (blz. 43) "Op die laatste foto droeg ze [prinses Vera] een dikke wollen muts, misschien kwam het daar wel door dat ze er zo volmaakt opstond, had de koning gedacht. Omdat je niet haar hele hoofd zag. Ze zou vaker een muts op moeten zetten."
- (blz. 72:"Huwelijkskandidaten genoeg. Ook voor een prinses die eruit ziet als een paard staan de mannen in de rij " (.....) Zou ik met jouw oma zijn getrouwd als ze bij Albert Hein achter de kassa had gezeten?"
- (blz. 97) "Niemand in deze vijf generaties van koninklijke familieleden blonk uit door een opvallende schoonheid of een bovengemiddelde intelligentie. De lelijke en middelmatige genen waren van generatie op generatie doorgegeven."

Cynisme klinkt ook door in een metafoor:
-(blz. 53: "Als een gezicht een stad was, dan was dat van de koningin het bruisende centrum en dat van de koning een grijze buitenwijk.Een buitenwijk met flatgebouwen die door geen toerist werd bezocht")

 

Slotzin

De prijzen die er voor de schilderijen van Joseph Bosman worden betaald, zijn na zijn dood alleen maar verder gestegen. Nog maar een paar weken geleden is The Shockwave Will Reach Them Within 11 Seconds op een veiling in New York verkocht voor een recordbedrag van 79 miljoen dollar, het hoogste bedrag ooit betaald voor een schilderij van een Nederlandse schilder.

Bijzonderheden

Een bijzonderheid is dat een boek van bestsellerauteur Herman Koch onaangekondigd in de pers ineens in de boekwinkel lag.

Beoordeling

Grappige roman over een zogenaamd fictief Koningshuis van Nederland. Maar geen enkele lezer zal typeringen van Willem-Alexander, Maxima, Amalia, Prins Bernhard, Prins Claus, Prinses Beatrix en Prins Bernhard niet herkennen. Dat maakt het lezen van de roman die in de vorm van een Net-Flixserie is opgebouwd vermakelijk.Satirische romans worden zelden topliteratuur genoemd met uitzondering van bijvoorbeeld  de beroemde satires van Animal Farm, Gullivers Travels.
Maar ik kan me heel goed voorstellen dat Herman Koch veel plezier heeft ondervonden bij het schrijven van deze lichtvoetige roman. Een uitstapje in een heel ander genre, dat is waar een schrijver wel eens zin heeft.
Het verhaal heeft me meer keren doen glimlachen. Daarom zeker een geschikt boek voor scholieren van het VO.

Recensies

"Video-recensie van de Lezer des Vaderlands over het boek van Herman Koch" https://www.youtube.com/w...qlN2UeGW8M

"De andere vette knipoog is naar een Netflixserie als The Crown. Hendrik en Margarita denken dat hun eigen leven voor een verfilming te saai is, maar in de tien hoofdstukken blijkt dat ook deze familie een complete soap in zich heeft. Overspel, een kleptomaan familielid, een losbandig familielid, een dochter op vrijersvoeten, echtgenoten met een bedenkelijk verleden; je kunt het niet zo gek noemen of het komt langs." https://www.tzum.info/202...lijk-huis/

"Het is Kochs grote verdienste dat je in Het Koninklijk Huis waarlijk met ze te doen krijgt – met de personages, en in een moeite door eigenlijk ook met de echte hoogheden. Het koninklijke leven is een gouden kooi, dat wordt voelbaar, en wat de koninklijke familie aan plotdrama overkomt toont vooral hun menselijkheid, en de onmenselijkheid van hun gevangenis. Het zal nog een fikse stijlbreuk vergen om daaraan te ontsnappen. Zo’n stijlbreuk zit al, halverwege de roman, in een flashback naar de Tweede Wereldoorlog, een lange scène waarin twee latere hoofdrolspelers uit de koninklijke familie op onverkwikkelijke manier met elkaar in aanraking komen. Welbeschouwd is het een uitzinnig hoofdstuk dat niet echt in het geheel past, maar ja, het heeft ook een wildheid die je alleen maar kunt bewonderen, omdat het een van de lekkerste, spannendste en daarmee beste episodes in de roman is. En vergeet niet: dit hoofdstuk laat zich wel verdedigen door de Netflixvorm van de roman – je kunt dit zien als die ene rare aflevering waardoor je als kijker weer even wakker geschud wordt. Zo zit Kochs roman, na dat wat moeizame begin, toch weer slimmer in elkaar dan je kon bevroeden, en heeft hij in een moeite door ook het einde van de roman slim voorgekookt. Waardoor Koch zich daar dingen kan veroorloven die je normaliter alleen zou accepteren in een seizoensfinale van iets op Netflix of HBO. Wat lijkt te beginnen als satire ontpopt zich als een verrassend menselijk verhaal én zeer smakelijk spektakel. Dat is een combinatie die maar zelden écht werkt, maar die hier verrassende en vrolijk stemmende literatuur oplevert." https://nrcwebwinkel.nl/h...ew_content

"Met overspel raakt Koch één van de grote thema’s uit de literatuurgeschiedenis aan, maar in tegenstelling tot illustere voorgangers als Tolstoj, Flaubert, Philip Roth of Richard Yates diept Koch het onderwerp nauwelijks uit. Het is slechts de lijm die een resem ongeloofwaardige scènes bijeen moet houden. Valt er voor de literaire lekkerbek dan helemaal niets te smullen in deze vorstelijke vertelling? Toch wel, Koch is met overduidelijk plezier in het hoofd van zijn staatshoofd gedoken, zijn kenmerkende gevoel voor licht cynische humor steekt met enige regelmaat de kop op en zijn soms ongelukkig gekozen metaforen maakt hij af en toe goed met een cassante vergelijking. Alleen herinneren die flitsen van Kochs kwaliteiten er nu vooral aan dat de schrijver met Het koninklijk huis onder zijn gebruikelijke niveau speelt." https://www.standaard.be/...3_97034825

Bronnen

Afbeelding van het schilderij van Chagall 'De violist' : zie motto.

https://www.stedelijk.nl/...violoniste

Interview met de schrijver in De Volkskrant over deze satirische roman over het Koningshuis

https://www.volkskrant.nl...gle.com%2F