Feitelijke gegevens
- 1e druk, 2011
- 351 pagina's
- Uitgeverij: Karakter
Flaptekst
Irma haat leugens en Irma omarmt leugens. Ze zoekt waarheid en ze ontloopt waarheid. En iedere keer als ze dreigt te verdwalen in het doolhof van haar eigen gedachten, onderneemt ze acties die ze zorgvuldig verborgen houdt. Irma heeft haar leven onder controle, totdat een stem uit het verleden haar begint lastig te vallen. Ze probeert deze te ontwijken, maar de geschiedenis haalt haar in en toont haar het verschil tussen leugen en waarheid.
Eerste zin
Misschien hadden ze de cruise nooit moeten maken.Samenvatting
Irma Esfeld is 35 jaar en leidinggevende in een restaurant in Egmond. Ze heeft enkele relaties achter de rug en in het begin van het verhaal ontmoet ze Floran Haverkort, een PvdA-politicus die onlangs het nieuws haalde met zijn relatie met een jong meisje. Hij heeft een enorme seksuele potentie en Irma lust er wel pap van. Op Moederdag zet ze hem af in Alkmaar in een coffeeshop, maar hij keert niet meer terug. Ze rijdt door naar haar moeder en daarna gaat ze met haar vriendin Denise naar het strand. Die waarschuwt haar voor de sluwe Floran, die het ook een jong meisje moeilijk heeft gemaakt.
Dan begint een nieuw element in deze thriller. Irma wordt gebeld door iemand die haar “Reentje” noemt. Dat was haar koosnaam die haar veel oudere vriend Wouter Majoor voor haar gebruikte, maar die is veertien jaar geleden spoorloos verdwenen. Irma valt namelijk op oudere mannen. Dat heeft te maken met het gegeven dat ze haar vader tijdens een cruise (ze was 7 jaar oud) verdwenen is. Ze heeft er een complex aan over gehouden: ze droomt veel over haar verdwenen vader. Het verhaal is dan al enkele keren onderbroken door een verslag van een cruisereis van een vader, een moeder en het kind. Zelfs een minder ervaren lezer heeft echter wel snel door dat die twee verhaallijnen met elkaar te maken hebben.
Irma presenteert zich toch wel een beetje als een loser, want mannen laten haar steeds in de steek, ze heeft een slechte band met haar stiefmoeder en ze krijgt ook niet de gewenste rol bij de toneelvereniging waarvan ze lid is.
Er komt dan een soort flashback waarin Irma vertelt over haar relatie met de veel oudere Wouter die haar later aan de kant schuift voor ene Cocky. Irma biedt toch aan getuige te zijn op hun huwelijk en neukt na de bruiloft lekker door met Wouter, totdat er een moment komt dat Wouter verdwijnt uit haar leven. Hij heeft dan wel eerst een zoon gemaakt bij Cocky. De suggestie wordt gewekt dat Irma een moord heeft gepleegd en het lichaam in de tuin verborgen heeft. Er staan namelijk giftige planten in haar tuin en daarvan kun je gebruik maken in een spinazielasagne. Intussen is ook de politicus uit beeld verdwenen en opnieuw wordt er een suggestie gewekt dat Irma daarmee te maken heeft.
Irma wordt gestalkt door de man die haar “Reentje”noemt. Hij wacht haar zelfs een keer op na haar werk en pakt haar beet. Een collegaatje redt haar. Het lijkt een spannend geheel te worden. Wat is er in het verleden met Wouter gebeurd? De enige die van de koosnaam afweet, is de oudere zoon van Wouter, Edwin Majoor. De komt het meest voor de stalker in aanmerking.
Maar er is ook nog een tweede man in het leven van Irma geweest. Zeven jaar geleden toen ze 28 jaar was, heeft ze een relatie gekregen met een veel oudere man Dick. Die was maar liefst 28 jaar ouder en gescheiden van zijn vrouw Venessa. Het noodlot achtervolgt Irma echter en Dick krijgt een hartinfarct na een vrijpartij met Irma. Opnieuw wordt ze dus in de steek gelaten door een man en ze is eigenlijk geen partij voor de familie bij de afwikkeling van zijn dood. Ex-vrouw Venessa neemt de teugels in handen bij de crematie.
Irma ontmoet via Denise een jongere man Dylon, die zegt dat hij veel voor haar voelt. Het is eigenlijk een afdankertje van Denise, maar die had hem na enkele vrijpartijen aan de kant geschoven, beweert ze. Dylon hoort van het stalken van de zoon van Wouter en biedt zijn hulp aan Irma aan. Ook Denise zegt te willen helpen. Irma spreekt met de zoon van Wouter af, maar hij komt niet opdagen. Wanneer ze zelf op onderzoek uitgaat, komt ze tot enkele merkwaardige ontdekkingen. Uit het huis van Dylon komt Venessa (de ex-vrouw van Dick). Wat heeft die met Dylon te maken? Ook ziet ze mannen uit zijn huis komen van wie ze dacht dat het agenten waren, omdat die haar kwamen ondervragen over de verdwijning van Floran Haverkort. Irma snapt er allemaal niets meer van. Het wordt nog gekker, wanneer Edwin Majoor op een avond in haar woning binnendringt. Hij moet dan de sleutel van haar vriendin Denise hebben gekregen. Majoor beschuldigt haar in het bijzijn van de politie van moord op Wouter. Dan blijkt dat er een complot aan de gang is. Denise en Dylon zijn kinderen van Dick en werken samen met Edwin om erachter te komen waarom de mannen verdwenen zijn. Ze denken dat Wouter is vergiftigd en dat zijn lijk in de tuin begraven is. Irma gedraagt zich erg vreemd: ze is blijkbaar niet bang dat er in de tuin gegraven gaat worden.
In juli ontvangt ze een brief van een man die ze ooit 28 jaren geleden op het cruiseschip heeft ontmoet. Hij heet Jozias, hij was de homofiele vriend van haar vader en hij woont intussen in Zuid-Afrika, waar hij ook met haar vader had willen wonen. Hij zegt dat er iets op het cruiseschip is gebeurd. Hij wil haar graag in Amsterdam ontmoeten, want hij is ernstig ziek en zal haar nooit meer zien. Hij denkt overigens dat Irma’s vader nog in leven is en destijds een andere keuze heeft gemaakt. Irma ondervraagt haar moeder daarover en die zegt dat haar vader bij een ongeluk in het water terecht is gekomen en daardoor verdwenen. Het was de zevende dag van de zeecruise. Irma wordt gek, omdat ze weet dat er allerlei krachten zijn die haar willen ontmaskeren (Edwin, haar moeder, Denise, Venessa en Dylon). De laatste zegt echter dat hij wel degelijk op haar verliefd is en haar wil helpen.
Het bijzondere van het verhaal is dat alle verdwenen mannen en de op hen gepleegde moorden zich alleen in het hoofd van Irma Esfeld hebben afgespeeld. Ze verzon een nieuwe waarheid, omdat ze steeds door mannen in de steek werd gelaten. Ze heeft verzonnen dat ze Wouter met giftige planten heeft omgebracht en daarna heeft begraven in de tuin. Ze werd de hoofdrolspeelster van haar eigen toneelstuk. Haar glansrol. Wouter werd door haar helemaal niet vermoord: hij is er met een andere vrouw vandoor gegaan en heeft haar medewerking gevraagd om hem een tijdje uit het zicht te verdwijnen.
Maar Irma heeft het intussen wel gezien in Nederland. Ze verbrandt alle schepen achter haar en boekt een cruise in het zuiden van Europa en de Atlantische oceaan. Het is dezelfde reis als 28 jaar geleden. Ze neemt Hummel mee (maar symbolisch natuurlijk). In haar hoofd speelt ze met het plan om op dezelfde plek als haar vader overboord te springen. Ze wil bij haar vader zijn. Op het schip loopt een man rond (Stefan) die wel degelijk belangstelling voor haar heeft en als Irma op de zevende dag van de cruise overboord wil springen, houdt hij haar tegen. Einde verhaal.
Personages
Irma Esfeld
Irma Esfeld is een ingewikkeld personage. Als kind is ze in de steek gelaten door haar vader. Die is aan boord van een cruiseschip verdwenen en dat bezorgt haar een trauma en een vadercomplex. Haar vrienden die ze met regelmaat (periodes van 7 jaar) inwisselt, zijn stuk voor stuk heel wat jaren ouder en dat wijst op een vadercomplex. Maar ze laten haar ook allemaal in de steek en dat is niet bevorderlijk voor haar zelfvertrouwen. Ze hangt daarom leugens op over de manier waarop de mannen verdwijnen. Ze suggereert zelfs dat die mannen door haar zijn vermoord, maar het komt allemaal door haar levendige fantasie die een manier van overleven voor haar is geworden. Haar fantasie brengt haar in de schijnwereld van een toneelstuk, waarvan ze zelf de regisseur, de producer en de hoofdrolspeler is. Ze speelt in dat toneelstuk een “glansrol.” Tekenend voor haar fantasie is het feit dat ze (overigens tot vervelends toe) in haar verbeelding spreekt met “Hummel,” een meisje van 7 jaar oud dat in werkelijkheid niet bestaat. Maar op haar zevende werd Irma door haar vader “Hummel” genoemd als koosnaam. Dat meisje is dus de afsplitsing van haarzelf toen ze nog een kind was en met haar ouders een cruise maakte waarop haar vader definitief uit haar leven verdween. Ze hoort het kind steeds in haar verbeelding praten. Bewijs daarvoor is dat enkele personages aan Irma vragen waarom ze steeds in zichzelf praat. Ze is zo aan haar vader verknocht dat ze weer met hem verenigd wil worden en daarom maakt ze een cruise waarop ze op de zevende dag een plan heeft om zich met haar vader die in zee is gevallen zal verenigen en vereeuwigen. Een nieuwe vriend zal haar zelfmoordpoging waarschijnlijk verhoeden.
Quotes
"Van alle vaders op de wereld is die van jou de liefste, de mooiste, de sterkste, de veiligste. Vooral de veiligste. Hij zal er altijd zijn, daar twijfel je niet aan. Hij zal altijd voor je zorgen, want je bent zijn lieveling. Hij is jouw held. Vaders verdwijnen niet, laten je niet in de steek, vaders zijn de meest betrouwbare wezens op de wereld."
"De enige manier om te ontsnappen uit de doolhof van emoties was zichzelf verlaten en een rol te spelen. Een rol zonder podium, zonder publiek, dus ook zonder applaus. Een fantasierol. Haar glansrol."
Thematiek
Ouder-kindrelatieZoals zo vaak wordt in een thriller van Loes den Hollander de relatie tussen ouders en kind behandeld. Zelden heeft in haar verhalen een dochter een normale relatie met haar moeder. Niet alleen de personages, ook de schrijfster lijkt daardoor opgezadeld met een Elektracomplex.
Motieven
Homoseksualiteit
Haar vader bleek homoseksueel te zijn.
Moeizame liefdesrelaties
Irma's relaties (vaak met oudere mannen) zijn moeizaam en niet gelijkwaardig. Ze krijgt ook last van verlatingsangst: Wouter blijft vreemdgaan met Irma als hij getrouwd is.
Wraak
De ex-vrouwen van de mannen die Irma heeft gehad, zinnen op wraak.
Moord
Die wordt in deze thriller eigenlijk niet gepleegd; het wordt alleen steeds gesuggereerd dat er een moord gepleegd is.
Leugens en bedrog
Irma houdt er een eigen waarheid op na. Ze heeft steeds gelogen over de afloop van de geschiedenissen met haar mannen. Dat is haar fantasiewereld.
Queeste
Een queeste naar het verleden. Irma wil weten wat er met haar vader is gebeurd.
Vader-dochterrelatie
Een vader die haar in de steek heeft gelaten, zorgt ervoor dat Irma steeds op oudere mannen valt: Wouter, Dick, Floran.
Dood
Haar vader is op zee van het schip gevallen; minnaar Dick sterft in haar bed aan een hartaanval.
Overspel
Wouter blijft vreemdgaan met Irma als hij getrouwd is.
Psychische afwijking
Irma leeft in een schijnwereld (haar eigen toneelstuk, Hummel die als een stemmetje in haar hoofd voortleeft).
Assepoestermotief
Haar eigen moeder is dood en ze heeft een stiefmoeder: ze kan niet goed met haar opschieten.
Motto
Het motto omvat een halve pagina en is een gedeelte van de tekst die in een later hoofdstuk letterlijk wordt herhaald (nl. in hoofdstuk 39). De vertellerfiguur laat daarin zien wat ze de functie en betekenis van een vader voor een kind ziet.
Trivia
Loes den Hollander is een erg productieve schrijfster. Ze schrijft maar liefst twee boeken per jaar!
Titelverklaring
De titel wordt in één van de laatste hoofdstukken letterlijk genoemd. Nadat Irma Esfeld in de gaten heeft dat ze de werkelijkheid niet naar haar hand kan zetten en dat belangrijke mannen in haar leven haar steeds in de steek laten, besluit ze de werkelijkheid in een soort toneelstuk te veranderen. Waar ze geen grip krijgt in de werkelijkheid, fantaseert ze over een rol die ze speelt met de mannen die haar verlaten. Ze pleegt een tweetal moorden in haar eigen verzonnen toneelstuk waarin ze de hoofdrol speelt. Een glansrol.
Irma is ook nog amateurtoneelspeelster, waarover eigenlijk maar zijdelings wordt verteld. Bij haar vereniging grijpt ze enkele keren naast de hoofdrol die ze graag zou willen spelen, nl. in een thriller. Ze wordt dan boos, maar ze leeft al in een schijnwereld van haar eigen toneelstuk, waarin ze de hoofdrolspeelster en de regisseur is.
Structuur & perspectief
Het boek heeft een inmiddels bekende structuur die vaak door Loes den Hollander wordt toegepast. Een heel groot aantal korte hoofdstukken met aan het eind daarvan vaak een cliffhanger (zgn. spanningwekker). Deze keer zijn het maar liefst 91 korte hoofdstukken van meestal 2 à 3 pagina’s.
Deze hoofdstukken worden in totaal 10 keer afgewisseld met een hoofdstuk dat geen nummer boven de tekst heeft, maar een sterretje. Er is dan op het eerste gezicht een andere verhaallijn, maar natuurlijk blijken die twee lijnen met elkaar te maken te hebben. Na het zoveelste intermezzo weet je als lezer wel dat het kind uit deze passages de vertelster is van het hoofdverhaal. Dit intermezzo begint op een cruiseschip waar de vader van Irma verdwijnt en het gehele verhaal eindigt ook op een cruiseschip waar Irma eigenlijk haar vader definitief wil ontmoeten door hem achterna te gaan in de zee. Een potentiële nieuwe vriend verhindert die poging tot zelfdoding. Er is hier wel sprake van een open einde. Zal ze in zee springen of zal ze zich in de armen van een nieuwe vriend gooien? Zal die nieuwe vriend haar uiteindelijk ook weer verlaten, waardoor ze een nieuw bedrijf aan haar eigen verzonnen toneelstuk kan schrijven?
Er is sprake van een meervoudig perspectief.
Het perspectief van de genummerde hoofdstukken is een personaal perspectief dat vanuit het gezichtspunt van Irma Esfeld wordt verteld. Ze doet dat normaal gesproken in de o.t.t. (vanwege de spanning?) en de stukjes uit het verleden over haar vorige vrienden Wouter Majoor en Dick worden verteld in de o.v.t.
In de tien stukjes met een ster aangeduide tekst is er sprake van een alwetende verteller die over het gezin dat de cruise maakt spreekt in termen van “de man, de vrouw, het kind.”
Decor
Bij de thrillers van Loes den Hollander kun je nooit opmaken in welk jaar het verhaal speelt. Wel kun je in dit boek zien dat het eerste hoofdstuk op Moederdag speelt (de tweede zondag in mei) en dat aan het einde een cruise wordt gemaakt door Irma, de hoofdfiguur. Die is ze begonnen op 27 juli en op de zevende dag wil ze een symbolische daad verrichten. Het moet dan 3 augustus zijn. Daarmee eindigt het boek, wat inhoudt dat de vertelde tijd ongeveer drie maanden omvat. Gezien het feit dat er enkele actuele zaken in het verhaal wordt verteld, nl. een crisis die ervoor zorgt dat huizen niet snel worden verkocht en een man die op Mark Rutte lijkt, mag je aannemen dat het verhaal in 2010 of 2011 speelt. Maar zoals eerder gesteld, Den Hollander vermeldt dat nooit.
Over het decor valt meer te vertellen, want de hoofdfiguur heeft een huis in het Noord-Hollandse dorp Cruquius. Het is een dorp in de gemeente en polder Haarlemmermeer, in de provincie Noord-Holland. Het inwonersaantal op 1 januari 2008 was 873. Het dorp ligt tegenover Heemstede aan de Ringvaart van de Haarlemmermeerpolder. Ook andere plaatsnamen in Noord-Holland worden steeds genoemd: Alkmaar, Heiloo, Egmond, IJmuiden. Daaruit kun je afleiden dat het decor van handeling de provincie Noord-Holland is.
Stijl
Er is in dit boek weer sprake van de huis, -tuin, -en keukenstijl zoals bij de meeste thrillers van dit kaliber gewoon is (vgl. ook het werk van Simone van der Vlugt en Suzanne Vermeer). Veel details in de beschrijvingen van het dagelijkse leven. Weinig beeldspraak; weinig diepgang.
Slotzin
\"Ik ben het aan hem verplicht, ik moet naar hem toe. Hij wacht hier al zo lang. Ik weet zeker dat hij wil dat ik kom.\" Stijn trekt haar stevig tegen zich aan. “En ik weet zeker van niet,“ zegt hij.Beoordeling
Het is het veertiende boek dat ik van deze schrijfster voor de site van Scholieren.com beoordeel en ik vind de kwaliteit van haar oeuvre steeds verder achteruitgaan. Dit laatste boek kent nauwelijks spanning, het verhaal is langdradig en de oplossing is voor een thriller teleurstellend. De plot (een traumatische vader-dochterrelatie) is ook gewoon stof voor een psychologische roman, maar die verkopen nu eenmaal minder goed, zal de schrijfster in combinatie met de uitgever gedacht hebben. Het is de elfde thriller in 5 jaar tijd en dat is echt een beetje teveel van het goede.
Het boek is bovendien “lelijk“ uitgegeven: de cover met daarop een grauwe muur en een klein meisje in de spiegel is onaantrekkelijk (zeker vergeleken met het tegelijkertijd uitgekomen boek van Saskia Noort “Koorts”).
Mijn advies is dan ook om de thriller niet toe te laten op literatuurlijsten voor vwo-leerlingen. Daarvoor zijn betere thrillers en auteurs in Nederland aanwezig. Als een havoleerling het op zijn lijst wil zetten, zou het hem/haar m.i. maar 1 punt mogen opleveren. Je moet dan wel 351 bladzijden doorworstelen, maar goed sommige fans noemen het boek een “pageturner.” Dat vond ik het ook, maar dan met de bedoeling om zo snel mogelijk bij het einde te komen, een verslag te maken en het verhaal zo spoedig mogelijk weer te vergeten.
Recensies
"Glansrol bevat zo weinig suspens dat men zich terecht de vraag kan stellen of dit boek wel een thriller is." http://www.crimezone.nl/w...ansrol.htm
"Glansrol is wederom een pageturner eerste klas. " http://www.vrouwenthrille...9045200439
Geschreven door Cees

Ik heb verreweg het grootste deel van mijn leven voor de klas gestaan. Eerst vijf jaar op een basisschool, daarna veertig jaar op diverse scholen voor voortgezet onderwijs: havo en vwo, onder- en bovenbouw. Leraar Nederlands zijn vond ik veel leuker dan directielid spelen. De laatste jaren was ik conrector. In 2004 begon ik aan mijn eerste boekverslag voor scholieren.com. Dat is dus ruim twintig jaar geleden.
Ik vond het destijds mijn 'missie' om de vaak verouderde en 'afgezaagde' literatuurlijsten voor Nederlands te vernieuwen en mijn leerlingen kennis te laten maken met onbekende en / of jonge schrijvers. Lezen kan namelijk gewoon leuk zijn. Het is de taak van een docent om het lezen te stimuleren.
Docenten kunnen je met het aanprijzen van aantrekkelijke en/of spannende boeken enthousiast maken. Passages die interessant zijn, kun je voorlezen in de klas. Kort vertellen waarover een boek gaat, kan ook een stimulans voor je keuze zijn. En vergeet niet dat je van je medeleerlingen ook kunt horen welk boek ze (erg) leuk gevonden hebben. Dat is vaak de beste manieren om te weten te komen of een boek aantrekkelijk is. Hoewel smaken altijd blijven verschillen..
Ik heb tot nu ( 1 juli 2025) 1530 boekverslagen gemaakt, waarvan vrijwel de meeste Zeker-Weten-Goed-verslagen zijn. Er staan de laatste jaren aan het einde van het verslag vragen over de inhoud en de structuur, zodat je kunt controleren of je je het boek in grote lijnen begrepen hebt.
Bij Scholieren.com probeer ik zo veel mogelijk boeken van nieuwe schrijvers te bespreken. Elke maand ontvang ik boeken van diverse uitgeverijen die hun schrijvers uit 'hun fonds' onder de aandacht van de lezer willen brengen.
Ik hoop altijd dat de 'leraar Nederlands' het zijn leerlingen toestaat om de wat minder bekende of zelfs beginnende schrijvers op de leeslijst te accepteren.
Lezen kan leuk zijn, maar boekverslagen maken doe je meestal niet voor je lol. Ikzelf vond dat vroeger namelijk helemaal niet leuk. Ik kocht in die tijd daarom ook alle uittrekselboeken van alle talen. (Bijvoorbeeld Literama (Ne), Aperçu (Fa), Survey (En), Der Rote Faden (Du). En als ik heel eerlijk ben, heb ik ook wel eens uit tijdgebrek alleen met een boekverslag een mondeling tentamen gedaan. Maar dan voelde je je toch niet altijd op je gemak. Nu maak ik zelf al jaren boekverslagen voor scholieren.com.
Nog een welgemeend advies: wees verstandig en lees altijd het boek. Dan kan een boekverslag op scholieren.com een prima geheugensteun voor je mondeling zijn.
En geloof me, docenten kunnen vanwege tijdgebrek echt niet alle boeken lezen die jaarlijks verschijnen; zij raadplegen daarom ook wel de boekverslagen die scholieren.com aanlevert. Daar is natuurlijk helemaal niks mee.
Waarschuwing van mijn kant : Pas op met het opvragen van verslagen via Chatgpt. Ik heb verslagen gelezen waarin pertinente onjuistheden staan.
REACTIES
1 seconde geleden