Feitelijke gegevens
- 1e druk, 2012
- 159 pagina's
Flaptekst
“In Miami arresteert de politie een jongeman die net met een zelfgemaakte zeilboot uit Haïti is gekomen. Ze hebben de boot gevonden, evenals het dode lichaam van een van de andere opvarenden. Voor de jongeman dreigt nu niet alleen deportatie, maar ook celstraf of de elektrische stoel wegens moord.
Op advies van zijn advocaat schrijft hij voor de rechter zijn levensverhaal op. Zonder opsmuk schetst hij de wereld waarin hij opgroeide, een wereld vol armoede en verval, misdaad en bijgeloof, een wereld waarin leugens, bedrog en verraad de onderlinge verhoudingen bepalen. Als enige verweer heeft hij zijn wilskracht, zijn sarcasme en een zwartgallig gevoel voor humor.
Al schrijvend verandert zijn feitelijke verslag in een avonturenroman, een rauw misdaadverhaal en een hartverscheurende autobiografie.”
Eerste zin
In afwachting van de hoorzitting schrijf ik hier precies op wat er tot mijn arrestatie in Miami is gebeurd. Ik maak dit verslag in opdracht van advocaat. J.L. MalcolmSamenvatting
Het verhaal speelt zich grotendeels af op Haïti en heeft als verteller de achttienjarige Zaël Eugène Calixie, door iedereen Nodieu genoemd. Nodieu schrijft zijn levensverhaal op initiatief van zijn advocaat in een cel in Florida, waarin hij wacht tot hij wordt uitgewezen, of misschien wel op een proces wegens moord. De verteller woonde op het eiland Île à Vache. Misschien is hij het buitenechtelijk kind van een oude Fransman Hubert die naar het eiland kwam om te sterven, maar jaren later nog gewoon leeft. Bij toeval ziet Nodieu als negenjarige knaap hoe Tibidín, - een vriend van zijn moeder Vilna - een andere man drie keer in de borst schiet en daarna twee keer in het hoofd. Wanneer Tibidín ontdekt dat de kleine jongen de moordpartij heeft gezien ontsteekt hij in woede. Hij sleurt hem mee naar het huis van Vilna en nadat hij met haar gesproken heeft, neemt hij Nodieu met zich mee. Ze reizen over zee en over land naar een ander deel van Haïti. Ze moeten zwemmend de kust ervan bereiken en Nodieu heeft de indruk dat Tibidin het niet erg had gevonden wanneer hij zou verdrinken.
Tibidin brengt Nodieu naar een plek in de bergen waar hij hem aan een 'tante' verkoopt als een 'restavec',een soort slaafje. Van deze tante Jesula moet hij zakjes water gaan verkopen aan bestuurders van auto’s. Hier komt de titel van de roman vandaan. Hij gaat natuurlijk niet naar school. Wel houdt hij geld achter om een keer weg te kunnen lopen. Dat gebeurt dan ook.
Maar hij komt in die nieuwe situatie natuurlijk weer in aanraking met andere slechteriken. Hij is eigenlijk een soort straatschoffie dat de nachten op een begraafplaats doorbrengt. Eerst moet hij drugs wegbrengen, maar een andere truc die veel geld oplevert is dat hij zich moet laten aanrijden door bestuurders die daarna aan criminelen een som geld moeten betalen. Bij de tweede keer gaat dat fout: hij breekt beide benen. Hij wordt opgevangen door een blanco, de Nederlandse mevrouw Leontien Hoeksma, een vrouw die heel goed werk doet en straatkinderen opvangt. Nodieu moet van haar ook naar school. Maar hij kan het allemaal niet opbrengen. Hij wil terug naar het Île à Vache. Van zijn opgespaarde gourdes neemt hij de bus en hij vertelt aan iemand dat hij niet weet waar Tibidin is. Iemand anders zit onschuldig vast voor de moord op de drugssmokkelaars. Een advocaat Frácasse komt het allemaal uitzoeken, want die wil Tibidin achter de tralies hebben.
Op Île à Vache heeft zijn moeder Vilna weer een ander seksobject in huis genomen en ze wil haar eigen kind Nodieu niet in haar huis opvangen. Dan gaat hij op zoek naar zijn mogelijke vader, de Fransman Hubert, die intussen met een jongere vrouw is getrouwd. Nodieu wil graag naar school en regelt geld via mevrouw Hoeksma. Hij gaat dan naar school. Het gaat goed, want vader Hubert vertelt hem over zijn verleden (kanker) en Nodieu kan goed met hem opschieten. Misschien is het wel zijn biologische vader.
Toch blijft Nodieu een ideaal koesteren. Hij wil met een zelf gemaakte zeilboot naar Florida varen. Maar hij heeft onvoldoende geld om hout te kunnen kopen voor de boot. Advocaat Frácasse biedt hem geld als hij wil getuigen tegen Tibidin die intussen op het eiland mooi weer speelt, terwijl een andere persoon onschuldig vastzit. Maar bij de rechtszaak komt de opgeroepen Tibidin niet opdagen. De rechter uit Haïti houdt echter voet bij stuk en verdaagt alleen het proces, maar Tibidin moet wel komen. Voor het zover is, wordt Frácasse echter voor zijn pand vermoord. Nodieu krijgt nu geld van Tibidin om zijn zeilboot af te bouwen. Met enkele vrienden die ook geld voor de overtocht moeten betalen, gaat hij op weg naar Florida. Maar het wordt een reis met grote hindernissen (slecht weer, slagregens, uit de koers lopen van het schip, ziekte van de mannen, het vechten tegen inwoners van de Bahama’s). Nodieu weert zich echter het beste. Een van de mannen wordt ernstig ziek: de anderen denken dat het een jonas is (volgens de geschiedenis uit de Bijbel van Jona in de Walvis) en hij moet volgens hen van boord. Ze brengen hem weg naar een eilandje. Twee andere mannen weten daarna niet meer de weg naar de boot te vinden. Er blijven nog twee mannen over onder wie Nodieu natuurlijk. Beiden bereiken ze de kust van Florida, maar de boot slaat te pletter op de kust. Alleen Nodieu blijft over. Zijn reisgenoot wordt later dood op het strand aangetroffen. Nodieu is echter niet in Miami terecht gekomen, maar in Palm Beach. Hij krijgt van iemand geld om naar Miami te gaan, waar hij door een geestelijke verder wordt geholpen. Omdat hij werk wil hebben, belt hij met de advocaat van Tibidin, Malcolm. Die regelt voor hem dat hij naar een hotel kan. Daar is echter Tibidin die hem opwacht. Die wil wel een groene kaart ( verblijfsvergunning in Amerika) voor hem regelen. Hij is toch de vader van Nodieu. Maar een uur later wordt hij opgepakt, en verdacht van de moord op zijn meereizende varensgezel. Hij komt in een doorgangskamp te zitten voor bootvluchtelingen. Misschien is het een formaliteit. Malcolm geeft hem aan dat hij een verslag moet schrijven voor de onderzoeksrechter. Nodieu geeft het verslag aan een geestelijke. Zo zal zijn verhaal bekend worden.
Personages
Nodieu
Nodieu is het straatjochie die niet weet wie zijn echte vader is, omdat zijn moeder er een seksueel potje van heeft gemaakt. Hij is getuige van een moord en moet dan weg uit die omgeving. Maar het is eigenlijk een zielige jongen. Zijn bijnaam is in dit opzicht veelzeggend: Nodieu (door God en wellicht ook alleman verlaten) Via allerlei criminelen weet hij zich staande te houden in een armzalige omgeving. Maar wanneer hij zijn droom nastreeft om naar Florida te gaan, loopt ook die uitweg dood. Hij wordt door zijn eigenlijke (?) vader verraden en moet zich maar zien te redden met zijn verslag aan de onderzoeksrechter.
Vilna
Vilna is de moeder van Nodieu. Het wordt niet erg duidelijk van wie ze Nodieu heeft gekregen. Het is een vrouw die ook al vanwege het moeilijke levensonderhoud het bed met anderen deelt. Ze trekt zich weinig aan van Nodieu.
Hubert
Hubert is een Fransman en is de mogelijke vader van Nodieu. Hij is met kanker naar het eiland gekomen om te sterven. Hij trekt bij Vilna in en maakt haar misschien zwanger, hoewel Vilna dat later ontkent. Hij wil nog wel wat weten van zijn mogelijke zoon. Hij is misschien wel de beste persoon uit de omgeving van Nodieu.
Tibidin
Tibidin is ook een mogelijke kandidaat om Nodieus vader te zijn. Hij pleegt een moord en daarvan is Nodieu getuige. Om te voorkomen dat hij gaat getuigen neemt hij hem mee naar een ander eiland. Tibidin is een misdadiger die zich staande weet te houden, maar eigenlijk Nodieu gebruikt om zijn vrijheid te behouden. Een erg slecht karakter.
Quotes
"Ik denk dat maar weinig mensen in Miami het word “restavec”kennen. Het is een Creools woord dat komt van “rester avec”, bij iemand verblijven, of logeren. Maar een restavec is geen logé. Het is een kind dat door zijn vader of moeder aan iemand anders is verkocht om het huis schoon te houden of geld te verdienen op straat. Een restavec is een slaaf." Bladzijde 33
"De volgende morgen gaf hij me een plastic emmer met twintig zakjes drinkwater. In Trou Milieu hadden we een pomp, dus kochten we nooit water, maar ik had de zakjes wel gezien in Les Cayes. Ze kostten twee gourdes. Sylvaince zei dat ik pas terug mocht komen als de emmer leeg was, maar ik moest wel voorde middag terug zijn, want hij wilde dat ik dan nog een emmer vol waterzakjes zou verkopen" Bladzijde 34
"Fracásse zei dat het essentieel was om Tibidin met mij te confronteren. Zo zei hij dat precies. Toen we buiten op straat stonden gaf hij me nog drieduizend gourdes om meer hout voor mijn kante te kopen. Dat was de laatste keer dat ik hem heb gezien. Dat wil zeggen , levend." Bladzijde 94
Thematiek
Sociale problemenDe inwoners van Haïti zijn straatarm: ze verzinnen van alles om aan geld te komen (seks voor de vrouwen, drugs voor de mannen). Nodieu wordt in zo’n arm gezin geboren en hij moet later op straat water verkopen om wat geld als restavec te kunnen verdienen. De lezer krijgt een goed beeld van de armoede in Haïti.
Motieven
Drugs
Tibidin en zijn vrienden zitten in de drugshandel. Nodieu is getuige van een afrekening in die wereld.
Moord
De criminelen rekenen met elkaar af; de advocaat van een onschuldige veroordeelde wordt om het leven gebracht.
Vader-zoonrelatie
Nodieu weet eigenlijk niet wie zijn biologische vader is. Hubert is echter een aardige man, Tibidin een nare man en een crimineel. Aan het einde blijkt dat Nodieu niet wil dat Tibidin zijn vader is.
Queeste
Queeste naar rijkdom: arme mensen zoeken altijd naar het grote geld, een betere toekomst. Nodieu is te vergelijken met de bootvluchtelingen uit Afrika die naar Europa komen. Wanneer ze het vasteland van Amerika halen, kunnen Haitiaanse vluchtelingen een green card krijgen (verblijfsvergunning).
Verraad
Vooral Tibidin liegt Nodieu herhaaldelijk voor. Hij verraadt Nodieu aan de politie in Miami.
Desillusie
Nodieu heeft de grote wens om rijk te worden in het droomland Amerika. Hij moet daarom naar Miami zeilen. Wanneer hij het vasteland heeft bereikt, wordt hij door toedoen van Tibidin opgepakt en waarschijnlijk veroordeeld.
Trivia
De zeiltocht van Haïti naar Florida heeft auteur Geert van der Kolk zelf ook gemaakt. Net als Nodieu heeft hij zelf een houten zeilboot gebouwd en is hiermee vanaf Île à Vache naar Florida gezeild.
Titelverklaring
De titel is niet moeilijk te verklaren. Nodieu maakt heel wat mee in zijn jonge leven. Hij wordt door zijn vader meegnomen naar een ander eiland, omdat hij getuige is geweest van een moord. Op dat eiland moet hij zakjes water verkopen: hij is een restavec: een soort slaaf. Op het eiland is geen drinkwater verkrijgbaar en autobestuurders kopen voor een laag bedrag een zakje water van straatjongens. “De volgende morgen gaf hij me een plastic emmer met twintig zakjes drinkwater. In Trou Milieu hadden we een pomp, dus kochten we nooit water, maar ik had de zakjes wel gezien in Les cayes. Ze kostten twee gourdes. Sylvaince zei dat ik pas terug mocht komen als de emmer leeg was, maar ik moest wel voorde middag terug zijn, want hij wilde dat ik dan nog een emmer vol waterzakjes zou verkopen (blz. 34)
Structuur & perspectief
Een jongeman wordt in Miami na een vlucht over zee opgepakt en hij moet van zijn advocaat zijn levensverhaal opschrijven. Dat voorwoord doet eigenlijk dienst als een proloog. Vervolgens komen er elf met Romeinse cijfers aangeduide korte hoofdstukken zonder titel. In die elf hoofdstukken vertelt de hoofdfiguur Nodieu wat er in zijn leven is gebeurd vanaf zijn geboorte tot aan zijn arrestatie in Miami. Het belangrijkste deel van zijn leven is van 9 tot 18 jaar.
Nodieu vertelt in de ik-vorm en schrijft zijn verhaal in een lange brief aan de onderzoeksrechter. Hij weet dus al wat er gebeurd is: hij schrijft daarom retrospectief. Het verhaal van zijn leven staat dan ook in de o.v.t
Decor
Van der Kolk noemt maar weinig data en jaartallen. Het valt daarom niet goed uit te maken wanneer het verhaal speelt. Uit enkele gegevens zou je kunnen opmaken dat het verhaal zich rond 2005/2006 afspeelt. Op blz. 83 staat namelijk dat Kanté een Creools woord is uit het jaar 1992. “Het komt van quand terre “in het Frans, wat betekent quand on trouve la terre. Ik was te klein om me het jaar 1992 te herinneren, maar ik weet dat iedereen toen dacht dat je in Amerika mocht blijven als het erin slaagde om Amerika te bereiken.” Dat kan dus betekenen dat Nodieu niet ouders is dan ongeveer vier jaar in 1992. Hij zou dan in 1988 geboren kunnen zijn en dat betekent het jaar 2005/2006 als hij achttien jaar is en zijn levensverhaal opschrijft.
De omgeving waarin het verhaal speelt is het straatarme land Haïti.( Île à Vache) Het is daarom niet zo gek dat er bootvluchtelingen zijn die proberen de Amerikaanse kust in Florida te bereiken. Daar kunnen ze asiel krijgen. Miami speelt in de laatste hoofdstukken van deze korte roman een rol.
Stijl
Over de stijl valt niet veel bijzonders te melden. De stijl is eenvoudig maar enigszins vlak, omdat de geschiedenis vanuit de simpele ziel Nodieu wordt verteld. Dat is een straatjongen voor wie de lezer snel sympathie zal voelen en met wie hij medelijden zal krijgen. Dat is wel goed gelukt.
Slotzin
En misschien vraagt hij dan: ”Heb je erover nagedacht dat Tibidin je vader zou kunnen zijn? En dan zeg ik: “Ik heb geen vader.Beoordeling
“De waterverkoper” is een eenvoudige roman om te lezen. De inhoud is avontuurlijk en heeft ook kenmerken van een misdaadverhaal. De structuur van een opgeschreven verslag over iemands leven is eenvoudig te volgen. Het boek leest dan ook als een avonturenroman. Wat ook goed op de lezer overkomt is de armoede van een land als Haïti.
Daarom is het zeker geschikt voor havo- en vwo-scholieren van eindexamenklassen.
De literaire waarde is in mijn ogen 2 punten (standaardwaardering).
Recensies
"Van der Kolks nieuwe boek De waterverkoper is weer een voorbeeld van de brede internationale oriëntatie die zijn werk kenmerkt." http://www.nrclux.nl/wate...ct/893448/
"De Waterverkoper is niet verrassend, maar ontleent zijn kracht aan het portret dat de auteur neerzet van Haïti. J" http://www.lachispa.eu/re...rverkoper/
Bronnen
Website van de schrijver
http://www.geertvanderkolk.com/
Geschreven door Cees
Ik heb verreweg het grootste deel van mijn leven voor de klas gestaan. Eerst vijf jaar op een basisschool, daarna veertig jaar op diverse scholen voor voortgezet onderwijs: havo en vwo, onder- en bovenbouw. Leraar Nederlands zijn vond ik veel leuker dan directielid spelen. De laatste jaren was ik conrector. In 2004 begon ik aan mijn eerste boekverslag voor scholieren.com. Dat is dus ruim twintig jaar geleden.
Ik vond het destijds mijn 'missie' om de vaak verouderde en 'afgezaagde' literatuurlijsten voor Nederlands te vernieuwen en mijn leerlingen kennis te laten maken met onbekende en / of jonge schrijvers. Lezen kan namelijk gewoon leuk zijn. Het is de taak van een docent om het lezen te stimuleren.
Docenten kunnen je met het aanprijzen van aantrekkelijke en/of spannende boeken enthousiast maken. Passages die interessant zijn, kun je voorlezen in de klas. Kort vertellen waarover een boek gaat, kan ook een stimulans voor je keuze zijn. En vergeet niet dat je van je medeleerlingen ook kunt horen welk boek ze (erg) leuk gevonden hebben. Dat is vaak de beste manieren om te weten te komen of een boek aantrekkelijk is. Hoewel smaken altijd blijven verschillen..
Ik heb tot nu ( 1 juli 2025) 1530 boekverslagen gemaakt, waarvan vrijwel de meeste Zeker-Weten-Goed-verslagen zijn. Er staan de laatste jaren aan het einde van het verslag vragen over de inhoud en de structuur, zodat je kunt controleren of je je het boek in grote lijnen begrepen hebt.
Bij Scholieren.com probeer ik zo veel mogelijk boeken van nieuwe schrijvers te bespreken. Elke maand ontvang ik boeken van diverse uitgeverijen die hun schrijvers uit 'hun fonds' onder de aandacht van de lezer willen brengen.
Ik hoop altijd dat de 'leraar Nederlands' het zijn leerlingen toestaat om de wat minder bekende of zelfs beginnende schrijvers op de leeslijst te accepteren.
Lezen kan leuk zijn, maar boekverslagen maken doe je meestal niet voor je lol. Ikzelf vond dat vroeger namelijk helemaal niet leuk. Ik kocht in die tijd daarom ook alle uittrekselboeken van alle talen. (Bijvoorbeeld Literama (Ne), Aperçu (Fa), Survey (En), Der Rote Faden (Du). En als ik heel eerlijk ben, heb ik ook wel eens uit tijdgebrek alleen met een boekverslag een mondeling tentamen gedaan. Maar dan voelde je je toch niet altijd op je gemak. Nu maak ik zelf al jaren boekverslagen voor scholieren.com.
Nog een welgemeend advies: wees verstandig en lees altijd het boek. Dan kan een boekverslag op scholieren.com een prima geheugensteun voor je mondeling zijn.
En geloof me, docenten kunnen vanwege tijdgebrek echt niet alle boeken lezen die jaarlijks verschijnen; zij raadplegen daarom ook wel de boekverslagen die scholieren.com aanlevert. Daar is natuurlijk helemaal niks mee.
Waarschuwing van mijn kant : Pas op met het opvragen van verslagen via Chatgpt. Ik heb verslagen gelezen waarin pertinente onjuistheden staan.
REACTIES
1 seconde geleden