Eindexamens 2024

Wij helpen je er doorheen ›

De schaduwschrijver door Ivo Bonthuis

Zeker Weten Goed
Foto van Cees
Boekcover De schaduwschrijver
Shadow
  • Boekverslag door Cees
  • Zeker Weten Goed
  • 27 augustus 2018
Zeker Weten Goed

Boekcover De schaduwschrijver
Shadow
De schaduwschrijver door Ivo Bonthuis
Shadow

Oefenen voor je mondelingen?

Komen je mondelingen er aan en wil je oefenen? Probeer onze Boekenquiz. We stellen je open vragen over de gelezen boeken.

ADVERTENTIE
Nieuw seizoen Studententijd de podcast!

Studenten Joes, Tess en Annemoon zijn terug en bespreken alles wat jij wilt weten over het studentenleven. Ze hebben het onder andere over lentekriebels, studeren, backpacken, porno kijken, datediners, overthinken, break-ups en nog veel meer. Vanaf nu te luisteren via Spotify en andere podcast-apps! 

Luister nu

Feitelijke gegevens

  • 1e druk, 2018
  • 224 pagina's
  • Uitgeverij: Nieuw Amsterdam

Flaptekst

Parijs, 2015. Ilja werkt aan zijn eerste roman, zijn geliefde Emilie is journaliste. Wanneer Emilie zwanger blijkt en de stad wordt geteisterd door aanslagen, raakt Ilja ervan overtuigd dat haar iets vreselijks zal overkomen. Het aanbod van een beruchte advocaat uit Amsterdam, die Ilja vraagt om ghostwriter van zijn memoires te worden, komt als geroepen. Ilja kan de afleiding en het geld goed gebruiken. Voor hij het weet zit hij echter tot aan zijn nek in de politieke intriges. De geheimen stapelen zich op en hij kan zelfs Emilie niet alles meer vertellen. Wie kan hij nog vertrouwen, en wat blijft er over van zijn eigen overtuigingen?

Eerste zin

Elke dag vanaf half zeven ’s avonds zat hij klaar voor de komst van Émilie. Hij keek naar de deur, luisterde naar de radio. Van werken kwam niets meer. Als om kwart voor zeven de sleutel in het slot draaide slaagde hij er altijd in op het laatste moment de houding aan te nemen van de in zijn werk verzonken schrijver, en keek hij pas op, blij verrast,wanneer ze haar koude hand op zijn schouder legde. Dan drukte hij zijn wang tegen haar vingers en zei: ‘Niets is zo mooi als een zwangere vrouw die aan het eind van een lange werkdag heelhuids thuiskomt.’

Samenvatting

Ilja Pelsgaard is een Nederlandse schrijver die in 2013 naar Parijs is verhuisd. Dat is kort na de dood van zijn zieke moeder. Hij heeft in Parijs snel bij toeval een leuke vrouw ontmoet, Émilie. Zij is journaliste en ze heeft aangeboden dat zij een volledige baan zal nemen, opdat Ilja aan een roman kan werken. Émilie is in januari 2015 zwanger en iedere avond is Ilja bang dat er iets met haar gebeurd kan zijn, wanneer ze maar even te laat thuis komt. Dat is ook op de avond van 21 januari 2015. De aanslag op de redactie van Charlie Hebdo is twee weken ervoor gebeurd.
Eerst wordt Ilja nog gebeld door de nogal dwingende secretaresse van een Amsterdamse strafrechtadvocaat (Asha) met de mededeling dat hij een dag later een afspraak met die man (Samuel Goedman)  zal hebben. Daarna komt gelukkig Émilie thuis. Er is niets aan de hand: ze heeft een leuk boekje voor Ilja gekocht, over een muisje dat alleen in een boek zit opgesloten. 

ILja ontmoet de volgende dag Goedman.(59)  In een flashback vertelt hij de lezer  dat hij in 2012 die man in zijn Amsterdamse kantoor heeft opgezocht. Hij had een venijnig artikel in de krant geschreven over de praktijken van de advocaat. Halverwege het bezoek was hij bang weggelopen. Nu loopt hij met de man naar de Parijse piramide om een foto voor diens dochter te nemen. Onderweg loopt Ilja een Romameisje dat muziek maakt (en bedelt)  omver. De beveiliger van de advocaat doet erg ruw tegen het kind.  Maar hij en de advocaat geven het meisje later een flink bedrag (respectievelijk 100 en 50 €). Maar Ilja voelt bij de twee   geen mededogen met het meisje.

Ilja praat onderweg met Goedman over wat die van hem wil. Goedman wil dat Ilja een boek over hem schrijft. Hij vindt Ilja een goede schrijver en hij krijgt 50 % van de royalty's. Ilka kan dat geld uitstekend gebruiken. Ze zijn arm en hij moet elke cent omdraaien. Ilja moet dan de ghostwriter worden. Ilja die altijd wel  ergens een verhaal inziet,  vertelt Goedman het verhaal over een burgervrouw die een geleende halsketting  van een vriendin verliest en haar leven lang er over doet om een daarvoor als compensatie nieuw gekocht heel duur collier af te betalen. Goedman lijkt nauwelijks te luisteren. ("De moraal van dit verhaal?".) Ze heeft 36.000 Franse francs betaald. Later in de roman vertelt Ilja het einde. Die vrouw had jaren later bekend dat het maar een goedkoop namaakketting was van 500 Franse francs.

In hoofdstuk 4 vertrekt  Ilja naar Amsterdam. In de Thalys (angstig) ontmoet hij een mooi meisje. In zijn fantasie zou hij er overspel mee kunnen plegen, maar hij doet het niet. Daarna reist hij door naar het kantoor van Goedman, maar die laat hem nu op zijn beurt zitten. Ze staan nu quitte, vindt Goedman. Hij is al niet meer zo enthousiast over het boek. Émilie heeft Ilja laten weten dat ze geen geld nodig hebben van zo'n persoon.
Ilja gaat al een hoofdstuk schrijven over de Zeeuwse vader, zijn bij de geboorte gestorven moeder en de Poolse stiefmoeder die Goedman niet accepteerde. Die vindt het wel mooi, maar wil het toch anders. Émilie heeft inmiddels de eerste echo gemaakt van haar kind. Ilja is bang dat er iets niet goed zal zijn. Er zijn ook steeds weer aanslagen van IS (bij. in een hotel in Tunesië) die hem angstig maken.

Bij een volgende bijeenkomst in Amsterdam heeft Goedman een Kamerlid erbij gevraagd en nog een andere vriend Herman.  Er broeit iets bij de mannen en Herman vertelt over de Beweging die ze willen beginnen met als belangrijk gedachtegoed: geen vluchtelingen meer doorlaten in Europa, de dood aan IS, klimaatveranderingen. Ilja  verblijft in een duur hotel en hij belt Émilie. Die voelt er niets meer voor en ze wil dat hij naar Parijs terugkeert.

Daarna wijst alles in Nederland op de inrichting van een nieuwe politieke partij die toch rechtse kanten heeft. Hij schrijft mee aan  het schrijven van een partijprogramma, bijv. over klimaatveranderingen. Maar hij vindt er later maar weinig van terug. Intussen heeft hij eindelijk aan Émilie verteld dat hij meedoet met NV15, de naam van de partij.

Maar dan gebeurt er iets in Parijs. Op weg naar de tweede echo wordt Émilie aangevallen door een moslim. Die slaat haar flink in elkaar, nadat ze hem had aangesproken op het feit dat hij haar paraplu had gestolen. Ander slechts nieuws is dat op de echo van het kind twee cystes in de hersenen te zien zijn. Herman van NV15 zegt nu tegen Ilja, zie je wel dat de islam voor dit soort problemen zorgt. Er is echter al onrust in de partij o.a. over de volgorde op de verkiezingslijst. Het Kamerlid haakt alweer af en Ilja moet van Herman een negatief artikel schrijven over de man. 

In september wordt zoontje Léo geboren. Hij is gewoon gezond. Direct na de geboorte wordt Ilja door Goedman gebeld die hem feliciteert. Ilja vreest nu dat hij afgeluisterd wordt, omdat hij een Blackberry van de partij heeft gekregen. Toch gaat hij naar een partijbijeenkomst in Cadzand (Zeeland) maar er komt geen kip opdagen; het vakantieseizoen is al voorbij.  Hij wordt gebeld door zijn vrouw die journaliste is en heeft onderzocht dat NV15 met Russisch geld wordt gesteund . Ze gaat dat in een blad publiceren. Dat is niet gunstig voor Ilja.Hij wil nu ook weg bij NV15. De secretaresse Asha probeert hem met seks  te verleiden maar hij staat sterk in zijn schoenen. Émilie had hem eens een doosje gegeven met het verzoek dat op het graf van zijn moeder te plaatsen. Hij maakt het zelf open (wat ze ook verwacht had)  en leest daarin een citaat van Gustave Flaubert, ["Als je om geld te verdienen van je pen een toestel ter destillatie van smeerlapperij maakt, dan ben je al met al niet meer dan een idioot en een bandiet op de koop toe" ] Daarmee trekt ze hem 'over de streep'. Hij vertrekt bij NV15.

In hoofdstuk 10 vinden de beruchte aanslagen in Parijs plaats. Het is 13 november. De schrik is groot. Ilja ziet zijn angsten meteen weer onder ogen. En nu heeft hij ook nog een kind waarvoor hij verantwoordelijk is.  Hij vreest bovendien dat de in de door hem in de steek gelaten NV15 wraak zal willen nemen. Zijn voorschot van 15.000 € zal hij moeten terugbetalen. 
Émilie wil de zondag erna gewoon naar buiten om met de kinderwagen te wandelen. Laten zien dat je niet bang bent geworden.  Opeens breekt er paniek uit vanwege een harde knal. Even zijn ze elkaar kwijt, maar dan vinden ze elkaar weer.
Terwijl Émilie Léo de borst geeft, pakt Ilja zijn (= haar) Bicpen.
"Ik zal het uitleggen. Ik schrijf het op. Mijn verhaal. Vanaf het begin. De waarheid."   
De regels erna zijn ook de beginregels. (!) 
 

Dit verslag gaat verder na deze boodschap.

Verder lezen
Gids Eindexamens

Alles wat je moet weten over de eindexamens

Personages

Ilja

Ilja is een nog jonge, Nederlandse schrijver in armoede inn Parijs. Hij lette in Nederland goed op zijn zieke moeder. Tegelijkertijd verdiende hij zijn geld met krantenartikelen. Die muntten niet echt uit in helderheid vond zijn moeder. In die tijd schrijft hij een artikel over Samuel Goedman. Die nodigt hem uit voor een een gesprek. Maar halverwege knijpt Ilja er tussenuit. Ilja gaat na de dood van zijn moeder naar Parijs om er een roman te schrijven. Bij een persconferentie ontmoet hij het Franse meisje Émilie. Ze krijgen een relatie en wonen kort daarna al samen. Hij mag van haar tijd nemen om een roman te schrijven, maar het werk wil niet echt vlotten. Intussen moet hij elke cent omdraaien. In januari 2015 is er de aanslag op de redactie van Charlie Hebdo. De eerst toch onverschrokken Ilja wordt een angsthaas. Hij is altijd bang dat zijn geliefde iets al overkomen en als ze nog niet thuis is, zoekt hij internet af. Dan krijgt hij de kans om veel geld te verdienen, als ghostwriter van een Amsterdamse advocaat. In feite is hij bereid om zijn schrijversziel aan de duivel te verkopen. Maar hij durft het niet te vertellen tegen Émilie. Hij kruipt steeds dieper in de de nieuwe partij die Goedman wil oprichten, de NV15. Dat is een heel rechtse politieke partij. Émilie ziet het nog steeds niet zitten, maar door de aanslagen van IS en de aanranding van zijn vrouw voelt hij toch wel wat voor de beginselen. Maar de geboorte van zijn gezonde zoon Léo en het openen van een briefje van zijn vrouw aan zijn dode moeder, komt hij topt inkeer en hij draait NV15 de rug toe. Angstig blijft hij o.a. door de gedachte aan wraak van de mannen van NV15 en de recente aanslagen in Parijs. Maar ineens draait hij 180 graden. Hij zal beginnen aan zijn roman.

Émilie

Zijn Franse partner, Émilie, is journaliste die juist niet zo bang is uitgevallen. Ze beredeneert zelfs de kans op aanslagen. Ze heeft een veel duidelijker mening dan Ilja. Ze vindt o.a. dat je je ziel niet voor geld mag verkopen aan de slechteriken. Dan maar geen geld. Dat zegt ze herhaaldelijk tegen Ilja. Ze is ondanks de aanval op haar lichaam door een psychiatrisch patiënt niet heel negatief over de dader. Slachtoffer van een aanslag word je als je op het verkeerde moment op de verkeerde plaats bent. Ze is zeker niet bang. Ze schrijft een artikel over de Russische invloeden op de partij van Goedman en publiceert dat ook. Na de aanslag op vrijdagavond gaat ze met haar man en zoon toch wandelen naar het centrum van Parijs. Ook als aanstaande moeder is ze veel minder bang voor de geboorte van een ongezond kind dan Ilja.

Samuel Goedman

Samuel Goedman is niet een heel foute man, maar ook niet een onberispelijke advocaat. Hij lijkt een opportunist en de ene keer vindt hij iets zus en de andere zo. (bijvoorbeeld de teksten die Ilja schrijft) Hij is ook niet karig met het weggeven van de royalty's aan Ilja. Hij blijft tot het einde een sympathieke kant houden. Dat maakt het ook wel mogelijk dat Ilja voor zijn charmante kant valt.

Quotes

"Tot de aanslagen van 7 januari bestond er voor Ilja niets mooiers dan het schrijven van fictie. Hij leefde met zijn personages mee zoals hij dat nooit had gedaan met de echt bestaande mensen die het materiaal vormden voor zijn krantenstukjes. Hij was als schrijver een Dickens, hij huilde boven het toetsenbord wanneer hij een personage iets naars moest aandoen, terwijl hij als journalist eerder een Flaubert was geweest, die met een koud oog zijn onderwerp ontleedde." Bladzijde 14
"Vaak had hij zich voorgesteld hoe hij zich tijdens het fatale telefoongesprek zou gedragen. Het gesprek waarin gezegd wordt dat ze niet thuiskomt, dat ze nooit meer thuiskomt. Hij wilde tijdens dat gesprek niet met een half oog naar zijn computerscherm staren. Hij wilde ook niet in huilen uitbarsten, maar exact de juiste vragen stellen. Daarbij kon de wijn helpen. Die verkoelde zijn hoofd." Bladzijde 20
"Ze had gelijk, bedacht Ilja bij de koelkast, hij was bang voor de waanzin van die jongens. En niet alleen de gekte van de mannen met kalasjnikovs vreesde hij. Zoals de aanwezigheid van een paar wespen verraadt dat ergens in de buurt een nest zit, kun je ervan uitgaan dat wanneer plotseling de kogels van een stel gekken je om de oren vliegen niet veraf de gekte huizenhoog ligt opgeslagen." Bladzijde 16
""Als je om geld te verdienen van je pen een toestel ter destillatie van smeerlapperij maakt, dan ben je al met al niet meer dan een idioot en een bandiet op de koop toe." (Gustave Flaubert) [Bericht van Émilie aan Ilja]." Bladzijde 200
""Maar toen, liefste, kwam ik toch nog iets tegen dat me flink verraste. Er gingen ook geruchten dat meester Goedman dezelfde bron had aangeboord om zijn eigen partijkas te spekken. Zijn partijkas? Jawel. Hij had een eigen ultrarechtse politieke partij opgericht en was een lening aangegaan met zijn cliënt, de Russische betonbaron, om genoeg geld te hebben tot de verkiezingen." (Bericht van Émilie aan Ilja)" Bladzijde 171
""Ten aanval vrienden!". Het eerste is optrekken naar die zogenoemde Islamitische Staat om ze af te maken tot de laatste man. het is genoeg geweest. We gaan niet zitten wachten tot de volgende gek met een geweer onze huiskamers binnenstormt. We vallen aan."" Bladzijde 128
"|"Niet in vrijheid veranderen vreedzame moslims in gevaarlijke gekken, maar achter tralies."" Bladzijde 132

Thematiek

Angst/ fobie

Ilja is na de aanslagen in januari 2015 een angstige man geworden. Zeker nu zijn vrouw zwanger is geworden. Als ze maar even te laat thuiskomt, struint hij de nieuwsberichten en het internet af om te zien of er ergens een aanslag is gepleegd.("Voordat hij in de herfst van 2013 Émilie ontmoette had Ilja zichzelf nooit beschouwd als een angstig mens.- blz. 10) De angst wordt alleen maar aangewakkerd als Ilja hoort over aanslagen op het strand in Tunesië.(blz. 73) of als hij informatie lest over de Islamitische Staat (blz. 74) of bij aankomst in Amsterdam waar hij vreest dat een zelfmoordamateur zal inhakken op reizigers (blz. 81). Bij de eerste echo is hij ook bang dat er met zijn ongeboren kind iets zal zijn (blz. 82) en dat gebeurt ook bij de tweede echo op 4 mei. Dat is ook de dag dat zijn vrouw wordt aangevallen. Later is hij weer bang dat hij zelf en zijn gezin zullen worden gestraft voor het afzeggen van de overeenkomst met NV15. Dan komen daar nog bij de aanslagen van dertien november 2015. Ilja heeft natuurlijk wel alle reden om bang of angstig te zijn, maar zijn vrouw is veel nuchterder. Doet zulke dingen af met citaten als "gewoon een kwestie van verkeerde persoon op de verkeerde plek." Het komt gelukkig allemaal goed.

Zin van het bestaan / zin van het leven

Maar iets specifieker geformuleerd bij het bovengenoemde thema is dat je in je leven steeds keuzes moet maken. Blijf je in Amsterdam wonen of ga je naar Parijs? Wil je wel een kind of geen kind? Émilie gaat werken opdat Ilja een roman kan schrijven; dat is ook een keuze. Ilja kiest eerst voor het grote geld van de advocaat. Kiezen voor die opdracht betekent het einde van zijn literaire vrijheid die hij als romanschrijver heeft: hij moet doen wat Goedman en consorten van hem willen. Wil je in vrijheid leven of wil je aldoor in angst leven. Aanvaard je gelaten al die moslimaanslagen of ga je je wapenen tegen IS? (de opvatting van NV15) Ilja maakt aanvankelijk de verkeerde keuze, maar Émilie maakt hem met opmerkingen duidelijk dat hij een verkeerde keuze heeft gemaakt. Dat ziet Ilja tenslotte ook in en hij besluit de opdracht niet verder uit te werken. Dat betekent dat hij zijn vrijheid weer terug krijgt.

Motieven

Liefde

De relatie tussen Émilie en Ilja lijkt goed. Hij is bezorgd over haar. Zij wil volledig werken waardoor hij aan een roman kan werken. De relatie wordt gespannen, wanneer ze het niet eens is met de keuze van Ilja om een boek voor strafrechtadvocaat Samuel Goedman te schrijven. maar hij wil het geld besteden aan een betere toekomst voor zijn partner en kind. het lijkt aan het einde allemaal goed te komen. Maar dat gebeurt wel nadat Émilie gedreigd heeft bij Ilja weg te gaan, als hij doorzet met het steunen van een foute partij.

Leugens en bedrog

Ilja houdt lang voor zijn partner verborgen dat hij het aanbod van Goodman heeft aangenomen. Hij blijft volhouden dat hij nadenkt over het aanbod. Maar zij komt er uiteindelijk toch achter en is het niet met zijn gedrag eens.

Godsdienst

Vanwege het feit dat de aanslagen gepleegd worden in naam van de islam (IS eist namelijk de Parijse aanslagen op) speelt het godsdienstelement een rol. De nieuwe partij NV15 (die toch wel veel doet denken aan de PVV of aan Forum der Democratie - die ook een advocaat als Kamerlid heeft. ) waarschuwt voor de gevaren van de islam.

Beroepsproblemen

Ilja is schrijver maar zijn roman komt maar niet van de grond. Zijn partner is hele dagen gaan werken om hem de gelegenheid te geven zich volledig op het schrijven te richten. maar het lukt niet erg, als hij een aanbod krijgt van een Amsterdamse strafrechtadvocaat om een boek over diens leven te schrijven. Hij ziet het geld wel zitten en besluit in te gaan op het aanbod. maar hij is niet vrij in wat hij wil schrijven. Ooit heeft hij in een journalistiek artikel al iets onthuld over Goedman en deze wil min of meer de macht over wat er geschreven wordt in handen hebben. Daardoor koen Ilja's opvattingen toch aardig in d e knoei. De partijbazen willen dat hij lelijke artikelen schrijft over mensen die de partij verlaten. Er spreekt dan ook nog een loyaliteitskwestie, waar zijn vrouw Émilie hem nadrukkelijk op wijst.

Zwangerschap

Émilie is in het verhaal zwanger. Dat wordt verteld door Ilja in het begin van de roman. O.a. daardoor is hij een angstige man geworden (vooral na de aanslagen in januari op Charlie Hebdo) Als ze maar even te laat thuiskomt is hij bang dat haar iets overkomen is. Op 4 mei wanneer een tweede echo moet worden gemaakt, wordt Émilie getroffen door een aanval van een psychiatrische patiënt. Bij de echo van het kind zijn witte vlekken in de hersentjes te zien en opnieuw wordt Ilja bang dat er iets met het kind is. Maar gelukkig wordt de zoon Léo gezond geboren. Samuel feliciteert hem ermee. Na de aanslagen in november wordt Ilja natuurlijk weer bang, nu voor de toekomst van zijn pasgeboren zoon.

Misdaad

Het wordt niet met zoveel woorden gezegd, maar het is voor de lezer wel duidelijk dat de Amsterdamse strafrechtadvocaat Goedman niet al zijn centen op een eerlijke manier heeft verkregen. Er wordt o.a. gesproken over witwaspraktijken.

Geheim

De partij NV15 is waarschijnlijk opgericht met hulp van Russische zijde. Dat land infiltreert nogal graag bij verkiezingen. Émilie. die journaliste is, bezit geheime documenten waaruit dat blijkt. Ook het Franse National Front krijgt geld van de Russen. Zij publiceert er een artikel over in de krant en ze doet dus iets wat precies tegen het belang van Ilja ingaat.

Terrorisme

De roman speelt zich af in Parijs waar in 2015 net twee grote terroristische aanslagen zijn geweest. Die op het hoofdkantoor van de redactie van Charlie Hebdo en de vijf aanslagen van november 2015 o.a. op het theater Bataclan en bij het Parijse voetbalstadion. IS eist de aanslagen op en er is dus duidelijk sprake van terrorisme. Bij de aanranding van Émilie is dat waarschijnlijk minder het geval, maar de dader was wel een moslim.

Motto

‘Maar grote God, wat heb ik met de natuurwetten
en met die wiskunde te maken, als mij
om de een of andere reden die wetten en dat
twee maal twee is vier niet bevallen"

F.M. Dostojevski, Herinneringen uit het ondergrondse

Het citaat komt later nog een keer in de gewone tekst voor.  (blz. 166) Je kunt alles in het leven wel rationeel bekijken, maar als het noodlot toevallig jou treft, koop je daar helemaal niets voor. 
Ilja refereert ook enkele keren aan de  hoofdfiguur van de roman van Dostojevski die in het 'ondergrondse 'leeft.

Opdracht

Voor Françoise

Titelverklaring

Ilja Pelsgaard wordt door de Amsterdamse strafrechtadvocaat Samuel Goedman gevraagd om diens  biografie te schrijven als ghostwriter. Hij wordt daar heel goed voor betaald. (een voorschot van 15.000 € en 50 % royalties) Zijn vriendin Emilie ziet het echter niet zitten, omdat de man niet van onbesproken gedrag is. De meeste keren wordt door de verteller het begrip 'ghostwriter' gehanteerd, maar aan het einde van het verhaal komt toch nog een keer het woord "schaduwschrijver" voor. (blz. 212) Dat is op het moment dat Ilja al heeft besloten niet verder te gaan met zijn roman over Goedman en zijn nieuwe politieke partij NV15.

Structuur & perspectief

Er zijn tien hoofdstukken met een titel die een citaat is uit het hoofdstuk waar hij boven staat. 
bijv. "Over vliegende schotels werd niet gesproken."
"En de moraal van het verhaal?"
De tien hoofdstukken worden chronologisch verteld. Binnen enkele hoofdstukken wordt een flashback opgeroepen. Bijvoorbeeld in hoofdstuk 2 waarin Ilja terugdenkt aan zijn eerste ontmoeting met Samuel Goedman drie jaar ervoor. In hoofdstuk 8 wordt verteld wat er daarvoor met Émilie is gebeurd toen Ilja in Amsterdam was. Ze werd aangevallen door een  man die ze aansprak, omdat hij haar paraplu had gestolen.  Ook is er hoofdstuk waarin de moeder van Ilja ten tonele wordt gevoerd, omdat ze altijd de pillen in een potje telde die ze van de apotheek kreeg, Maar de meeste flashbacks zijn zo kort, dat de lezer niet het gevoel krijgt dat heden en verleden door elkaar lopen.
Het perspectief berust bij de personale verteller Ilja. Hij is een arme Nederlandse schrijver in Parijs. Hij is sinds de aanslagen in januari 2015 een angstige man geworden. Hij vertelt zijn verhaal in de o.v.t. 
 

Decor

Er zijn drie decors:
1. Parijs in het jaar 2015 wanneer de aanslagen in januari (Charlie Hebdo) zijn gepleegd   en later op 15 november  toen Parijs door een aantal aanslagen werd getroffen. Dit is ook het decor van het laatste hoofdstuk wanneer Ilja met zijn gezin twee dagen na de aanslagen door Parijs loopt.
2. Amsterdam, waar Ilja naar toe moet om contact te hebben met de man voor wie hij een boek moet schrijven, Samuel Goedman. Hij heeft zelf tot twee jaar ervoor ook in Amsterdam gewoond, maar na de dood van zijn moeder is hij naar Parijs vertrokken, waar hij bij toeval zijn liefde Émilie heeft gevonden.
 3. Cadzand, de kleine Zeeuwse badplaats waar de nieuwe partij NV 15 een propagandacampagne wil beginnen. Het is de plek waar Ilja het besluit neemt het boek voor Goedman niet te schrijven. 

De tijd van de roman is eenvoudig vast te stellen, omdat Ivo Bonthuis zijn verteller de gelegenheid geeft om data en jaartallen te noemen.
De roman begint op 21 januari 2015 en eindigt op zondag 15 november 2015. De tijdlaag waarin Ilja  Samuel voor de eerste keer ontmoet, is de zomer van 2012. Een belangrijke datum is 4 mei 2015, wanneer er Dodenherdenking is en Émilie in Parijs getroffen wordt door een aanranding. het is ook de dag van de tweede echo van het kind.

Stijl

Heldere  en  vlotte schrijfstijl; geen moeilijke woorden; overzichtelijke zinnen. 
Een goed gedoseerd gebruik van metaforen.
(blz. 12) "Ze stonden op het dak. Uitzicht op de Opéra, in de verte  de Eifeltoren die tot aan haar heupen schuilging in smog."
(blz. 127) "Hij nam een glas op, liep drinkend om de trolleys heen, soms daalde een hand als een roofvogel op een hapje neer om daarna razendsnel op te klimmen tot de grote mond met de glimmende lippen."
(blz. 145) "Mijn geboorteakte is zo vals als de lijkwade van Turijn."
(blz. 218) "Ilja walste met zijn volle gewicht over hem heen, als een tank over een tuinhekje." 
(blz. 221) "Je deed het met opzet. Je wilde hem pijn doen. Je stampte over hem heen als een stier over een rodeoclown.

Slotzin

Elke dag vanaf half zeven ’s avonds zat hij klaar voor de komst van Émilie. Hij keek naar de deur, luisterde naar de radio. Van werken kwam niets meer. (slotzin en beginzin zijn dus gelijk)

Bijzonderheden

1. Ivo Bonthuis zet NV15 neer als een partij die momenteel in Nederland dezelfde ideeën heeft"Forum der Democratie, van Thierry Baudet die ook een advocaat op een verkiesbare plaats heeft staan en natuurlijk ook de PVV van Geert Wilders.

2. Symboliek.
Émilie  neemt in januari 2015 een boekje voor Ilja mee. het heeft een symbolische titel. 
'Histore dú une petite souris qui etatit enfermée  dans un livre'.
Inderdaad is Ilja zo bang als een muisje geworden in Parijs na de aanslagen in januari.
En ten tweede zit hij ook opgesloten in een boek, dat maar niet wil vlotten. 

- In de naamgeving  van de personages zit ook symboliek. IVo Bonthuis = Mischa Pelsgaard 
De advocaat heet Goedman, Asha Flink (de stevige secretaresse)

- De symboliek verwijst ook naar het motto uit de roman van Dostojewki "Het ondergrondse"  Parijs (de onderwereld)  schaduwschrijver, de nieuwe partij die hem steeds meer verkeerde dingen laat doen.) 

Beoordeling

"De schaduwschrijver" is een vlot vertelde, goed opgebouwde roman over een spannend en actueel onderwerp van deze tijd. Het verhaal gaat over de recente  aanslagen in Parijs in 2015. Ook wordt duidelijk hoe de angst iemand in de greep kan krijgen. Maar ook dat het belangrijk is te weten welke keuzes je maakt in je leven.  Het einde is misschien wat al te zoet.

Maar ook dit boek is weer een flinke aanrader voor scholieren die graag een actueel verhaal willen lezen. Het boek is duidelijk wat de structuur en de verhaalstijl betreft, het heeft een mooie bladspiegel en het is door zijn relatief korte lengte snel door te lezen. Gewoon doen dus.

Deze roman is qua thematiek goed te combineren met de ook dit jaar verschenen roman van Bert Natter "Ze zullen denken dat wij engelen zijn". Ook daarin staat een aanslag centraal.

Recensies

"Korte bespreking van de roman op NPO 1 die vooral ingaat op de symboliek van het ondergrondse." https://www.nporadio1.nl/...ijde-paris
Je hebt nog 2 Zeker weten goed verslagen over.

Wil je onbeperkt toegang tot alle Zeker Weten Goed verslagen? Meld je dan aan bij Scholieren.com.

34.812 scholieren gingen je al voor!

Geschreven door Cees

Foto van Cees

Ik heb verreweg het grootste deel van mijn leven voor de klas gestaan. Eerst vijf jaar op een basisschool, daarna veertig jaar op diverse scholen voor voortgezet onderwijs: havo en vwo, onder- en bovenbouw. Ik vond het destijds  mijn taak om de verouderde en 'afgezaagde' literatuurlijsten voor Nederlands te vernieuwen en mijn leerlingen kennis te laten maken met nieuwe en/of jonge schrijvers. Lezen kan namelijk ook gewoon leuk zijn. Docenten kunnen je met het aanprijzen van leuke en/of spannende boeken enthousiast maken. Stukken die interessant zijn, voorlezen in de klas. Kort vertellen waarover een boek gaat.  Ik heb nu ruim 1460 verslagen gemaakt, waarvan een heleboel Zeker-Weten-Goed-verslagen. Er staan vragen over de inhoud aan het eind om je te laten zien of je het boek begrepen hebt.

Bij Scholieren.com probeer ik daarom zo veel mogelijk boeken van nieuwe schrijvers te bespreken. Ik hoop altijd dat de 'moderne leraar Nederlands' het zijn leerlingen toestaat om de wat minder bekende schrijvers ook op de leeslijst te zetten. Uittreksels maken vond ikzelf vroeger helemaal niet leuk. Ik kocht daarom ook uittrekselboeken. (Bijvoorbeeld Literama, Apercu, Der Rote Faden) Nu maak ik zelf boekverslagen voor  scholieren.com. Nog een gemeend advies: wees verstandig en lees altijd wel het boek. Dan kan een boekverslag op scholieren.com een een prima geheugensteun voor je mondeling zijn.
En geloof me, docenten kunnen vanwege tijdgebrek ook niet alle boeken lezen die jaarlijks verschijnen; zij raadplegen daarom ook wel de boekverslagen die scholieren.com levert.

REACTIES

Log in om een reactie te plaatsen of maak een profiel aan.

Ook geschreven door Cees