Feitelijke gegevens

• 1e druk, 2014
• 176 pagina's
• Uitgeverij: Nieuw Amsterdam

Flaptekst

Eerste zin

Vieze Arie kwam zo geleidelijk in mijn leven als de muren van mijn kamer geel werden.

Samenvatting

Personages

Lottes moeder

De moeder van Lotte doet zich in haar brieven heel aardig en voorkomend voor, maar al je goed leest, merk je dat het een draak van een mens is. Ze heeft eigenlijk nooit kinderen gewild en heeft er maar bitter weinig voor over gehad. Ook haar man krijgt er in haar brieven van langs, maar jhet is meer dan waarschijnlijk dat Lotte wel met haar vader kon opschieten en dat haar moeder tussen hen in stond. Die twijfel heeft de lezer, omdat het schrijven van de brief (een soort dagboek, want ze zijn nooit verstuurd) een vorm van onbetrouwbaar perspectief is.

Vieze Arie

Vieze Arie is het type van een Nesciaanse uitvreter. Hij is asociaal, brutaal en profiteert van meisjes zoals Lotte. Hij trekt bij haar in en parasiteert op haar zak.(vgl ook de auditie op de toneelschool) Hij liegt en steelt. Als Lotte voor hem vlucht, probeert hij het bij haar moeder.

Lotte

Lotte is een jonge vrouw die niet voor zichzelf durft op te komen. Daardoor wordt ze in haar vrijheid beknot: anderen nemen beslissingen voor haar of dringen haar een manier van leven op die ze liever niet wil, maar voor de lieve vrede houdt ze haar mond. Vieze Arie komt bij haar inwonen, hij heeft macht over haar, net als Tilly. Hoe dat zo gekomen is, blijkt uit de brieven van Lottes moeder. Die doet alsof ze erg meelevend en voorkomend is, maar in feite is ze heel egoïstisch. Lotte kan pas loksomen van Arie als ze Marcel ontmoet, van wie ze houdt. Dat geeft haar kracht om met het verleden (Arie en haar moeder) te breken.

Marcel

Marcel is de jonge man op de achtergrond, die het wel goed met Lotte voor heeft, juist omdat hij haar stimuleert om beslissingen te nemen.

Tilly

Tilly is een vrouw die in tegenstelling tot Lotte wel de touwtjes in handen neemt. Zij beslist wat er gebeurt in het studentenhuis, maar dat betekent nog niet dat ze sympathiek wordt.

Quotes

"Als iemand je zo aankijkt en iets zo vol overtuiging zegt, dan geloof ik dat. Dat is raar, want als ik erover nadenk weet ik dat het niet klopt. Eigenlijk weet ik het ook zonder er over na te denken. Maar hoewel ik het dus weet, overkomt het me steeds weer: als iemand me oprecht aankijkt en iets zegt, ook al is het de grootste onzin, dan vergeet ik alles en geloof ik op dat moment wat hij zegt." Bladzijde 32

"Ik had niet verwacht dat het daarna weer zo zou veranderen dat er na de toenadering weer een kloof zou groeien, dat je weer afstand zou nemen, dat je nu niet meer belt, dat je domweg niets meer van je laat horen. Maar ik blijf je moeder, hoe erg je me ook doodzwijgt, dat kun je niet van me afnemen." Bladzijde 70

"Heb je me ooit gevraagd of ik de wereld aankan? Of ik de juiste mensen om me heen heb? De relatie tussen moeder en dochter is eenzijdig: de moeder geeft, de dochter neemt. Maar zo eenzijdig als de onze hoeft ze niet te zijn. Ergens is er een grens en die is nu bereikt. Misschien moeten we het maar eens echt uitpraten, want op deze manier houd ik het niet langer uit." Bladzijde 132

""Maar ehm...", mompelt Arie. "Woon je hier ergens? Ik woon hier niet, maar ik kom wel eens hier en daar." Ik zeg niets. Hij hoeft niet te weten dat ik vanaf de dag dat ik bij Marcel aanbelde, nooit meer ben weggegaan, omdat daarvoor geen reden was. Het gaat hem niets aan." Bladzijde 169

Thematiek

Macht

De lieve vrede is een roman over macht die mensen op elkaar willen uitoefenen. Sommige mensen zijn daarvan altijd het slachtoffer. Lotte wordt haar hele jonge leven beknot in haar vrijheid: eerst was er haar moeder, later zijn het Tilly en Vieze Arie.Ze laat daardoor dingen gebeuren die ze eigenlijk liever niet wil. Maar ze durft er niet tegen in te gaan. Pas wanneer ze zich heel erg in de hoek gedrukt ziet en ook de enige kans ziet wegglippen om met hulp van een ander aan de druk te ontkomen, neemt ze initiatief om weg te vluchten van Vieze Arie en daarmee ook van haar moeder. Marcel wacht op haar en geeft haar het advies zelf beslissingen te nemen.

Motieven

Vriendschap

Vieze Arie heeft een bijzondere opvatting over vriendschap. Hij manipuleert d jonge Lotte die hem geen tegenspel durft te geven, vanwege de lieve vrede. In feite is ze na het vertrek uit haar ouderlijk huis van de regen in de drup gekomen. Arie maakt misbruik van Lotte (eten, huis, toneelschool) en is geen enkel opzicht een vriend te noemen.

Liefde

Uiteindelijk vindt Lotte wel de ware liefde bij Marcel die haar volkomen in haar waarde laat. Hij brengt haar een gevoel van eigenwaarde bij, waardoor ze Vieze Arie kan weerstaan en voor hem kan weglopen. Daarmee neemt ze ook afstand van haar moeder.

Verlangen naar vrijheid / vrijheidsdrang

Lotte heeft een sterk verlangen naar vrijheid. Daarom is ze het ouderlijk huis uitgegaan, omdat haar moeder zo'n sterk stempel op haar drukte. Maar Arie beknot haar vrijheid ook heel erg. Uiteindelijk weet ze ook onder zijn druk uit te komen.

Moeder-dochterrelatie

Het is duidelijk dat dit motief een grote rol speelt in deze roman. De moeder leer je als lezer jkennen uit haar brieven. Je voelt meteen sympathie voor de dochter die een erg egoïstische moeder heeft die nauwelijks aandacht voor haar kind heeft gehad. Niettemin denkt ze dat ze een goede moeder is geweest en dat de schuld voornamelijk bij Lotte ligt. Dat komt niet meer goed tussen de beide vrouwen.

Titelverklaring

In de Nederlandse taal bestaat de uitdrukking " voor of vanwege de lieve vrede". Die wordt gebruikt wanneer je ergens liever niet op ingaat, geen kritiek geeft naar andere mensen of liever niet voor je mening uitkomt, omdat je bang bent dat je dan de sfeer of de relatie schade toebrengt.  Mensen zwijgen in zo'n geval liever of handelen niet, omdat ze de "lieve vrede" willen bewaren. Dat geldt in deze roman voor de vertelster Lotte die "geleefd wordt"door Vieze Arie die inbreuk maakt op haar privéleven. Dat is haar al eerder overkomen in de relatie met haar moeder die zoals uit de brieven blijkt een erg egoïstische moeder is geweest, ook al  ziet de laatste dat zelf niet in.

Structuur & perspectief

De roman heeft twee verhaaldraden. In totaal is de roman opgebouwd in  30 korte hoofdstukken en een epiloog. Er zijn 21 hoofdstukken die door de ik-vertelster Lotte worden verteld. Zij doet dat in de o.v.t. De overigen 9 hoofdstukken zijn brieven die de moeder van Lotte schrijft aan haar dochter, maar die zij niet verstuurt. De moeder schrijft daardoor natuurlijk ook in de ik-vorm.
In de epiloog wordt verteld dat Vieze Arie die brieven in zijn bezit heeft om ze aan Lotte te geven. De epiloog bestaat uit twee delen: een hoofdstuk dat door Lotte als ik-vertelster wordt verteld en een laatste brief van Lottes moeder aan Lotte.
De lezer moet de relatie tussen moeder en dochter zelf interpreteren omdat het verhaal van Lotte en de brieven van de moeder beide vormen van ik-vertellers zijn en daarmee een onbetrouwbaar perspectief vormen.

Decor

Het decor van de roman is niet duidelijk omschreven. Je zou zeggen dat het  verhaal zich afspeelt in de hoofdstad, maar daarvoor kun je niet echt bewijzen aandragen. Als ze auditie op de toneelschool moeten doen, gaan ze zelfs met de trein naar de stad van de toneelschool. Dat zpu dan juist weer pleiten voor een decor dat niet Amsterdam is.
Ook over de tijd van de roman  kun je niet veel concreets zeggen. Op blz. 41 staat echter dat Vieze Arie een kamer kan huren voor 150 gulden, wat inhoudt dat er in ieder geval sprake moet zijn van een tijd van voor 2002 (invoering euro) Er wordt ook geen gebruikt gemaakt van de sociale media, wat klopt met het vorige gegeven. Maar de tijd is dus erg vaag gehouden.
De brieven van de moeder hebben wel een datum  maar geen jaartal. De periode van de problemen tussen Vieze Arie en Lotte worden beschreven in de brieven van 23 januari tot en met 3 april en omhelzen dus een kleine drie maanden.
De epiloog speelt ongeveer 1 of 2 jaar later. Lotte is een nieuwe studie begonnen en woont bij Marcel. 

Stijl

De stijl van Geertje Kindermans is erg helder. Ze gebruikt geen moeilijke woorden en de  zinnen zijn met vaart geschreven met een onderkoelde humor. Een schrijver onderscheidt zich vaak met beeldspraak en ook die is vrij direct en goed te begrijpen. Daarvan een paar voorbeelden:
- (blz. 21) Arie kromp in elkaar, bracht zijn handen naar zijn gezicht als een eekhoorntje dat aan een eikeltje krabbelt en proestte alsof hij het een geweldige grap vond. 
- (blz. 63) Misschien ging het wel beter met Arie in huis, waren we als het chemisch proefje dat ik op de middelbare school had moeten doen: twee stofjes in een reageerbuisje wilden niet mengen, maar gooide je er een derde bij, dan begon de vloeistof te bruisen.
- (blz. 83) Tonny van der Linden was bleek als nooit tevoren. Ze keek me aan alsof ik een vieze vaatdoek was. Ik voelde me betrapt, maar begreep niet waarop.
- (blz. 91) Ze werkte zich onervaren de straat door, ze moest een paar keer terug naar haar fiets om nieuwe post te pakken. Ze had het figuur van een vette peer, waardoor het uniform haar nog slechter stond dan mijn vaste postbode.

Slotzin

Ik ben je moeder. Als je je dat realiseert, als je je dat echt en volledig zou realiseren, dan komt het allemaal vast goed.

Beoordeling

Een vlot leesbare (niet al te dikke)  roman over een jonge vrouw die zich beknot voelt in haar vrijheid.  Je krijgt als lezer wel te maken met een Jan Klaassen-effect doordat je  het personage Lotte wilt  waarschuwen voor de mensen om haar heen. Maar het verhaal laat (hoewel helder en met humor geschreven) na het lezen toch een wat vlakke indruk achter., waardoor je het wel weer snel vergeten bent. 
Het is echter niet moeilijk te lezen en geschikt voor de literatuurlijst van havo en vwo.

Recensies

"Een beklemmend boek over Lotte, die klem zit tussen twee mensen zonder persoonlijkheid, klaar om die van haar op te slorpen: een moeder met een aandachtsprobleem en een parasiet, die als een vervelende vlieg waar dan ook wanneer dan ook om haar heen blijft zoemen. Voor de lieve vrede gaan ze allemaal de werkelijke confrontatie met elkaar uit de weg, maar het broeit en schroeit." http://www.zin.nl/2014/08...indermans/