Feitelijke gegevens

• 1e druk, 2022
• 285 pagina's
• Uitgeverij: Atlas Contact

Flaptekst

Eerste zin

Josie schrok toen ze de school zag. Ze had zich iets monumentaals voorgesteld, iets dat leek op het gymnasium waar ze zelf op had gezeten. Dit leek niet eens op een school, eerder op een crèche of een buurthuis uit de jaren zeventig dat kreunde onder tientallen jaren verwaarlozing

Samenvatting

September
Je kijkt terug in de tijd  Als je naar haar kijkt Ja ze is praktisch  Internagelaktisch
– De jeugd van tegenwoordig - ‘Sterrenstof'

Josie Cruquius (32) solliciteert als lerares wiskunde op een vmbo-school in Wijk. Ze wordt meteen aangenomen: er zijn geen andere sollicitanten en het is een moeilijke school in een moeilijke buurt. Josie die op Schiphol werkte, is nadat haar opa overleden is, op zoek naar zinvoller werk.
Ze ontmoet ook de vestigingsleider Peter Oomen (gymleraar) die de touwtjes in handen heeft. Die lost probleempjes op zijn eigen wijze op.

De eerste les in 3A is feitelijk geen les, maar gewoon chaos. Ze heeft geen orde en zou meteen willen stoppen. Ook de volgende dag gaat het niet veel beter. De meeste leerlingen zijn heel brutaal. Sommigen komen niet eens opdagen, anderen hebben geen boek bij zich of hebben geen zin in les.  Er is één Marokkaans meisje, Yasmina, dat wel goed meedoet. Ze wil namelijk naar de havo. Ook Carmen Zonneveld valt op: het is een instagram-fluencer, (CocoBeachGirl) die dagelijks foto's post en 60.00 volgers  heeft. Maar ze doet geen fluit in de klas.
In de wiskundesectie zit ook Ludo met wie Josie overleg heeft: hij heeft een heel cynische kijk op het onderwijs. 

Omdat Carmen niets doet, krijgt Josie een conflict met haar, want ze beledigt Carmen. Wat moet ze doen? Ze besluit op huisbezoek te gaan. Vader is weggelopen, moeder lijkt simpel en Carmen wil liever niet met haar praten. Ze is later erg verbaasd dat Josie excuses aanbiedt en het resultaat is ook zichtbaar in de klas. Ze gedraagt zich beter. Ze vraagt Josie om bijles. Josie is verbaasd, maar zegt toe. Het helpt haar wel, want van Danny Schillenboer, de leider van de klas,  hoort ze  later dat ze haar niet zullen wegpesten, omdat Carmen dat niet wil. Josie maakt een afspraak met Carmen bij haar thuis.
[Ze woont in het huis van haar overleden opa: Ben trovato ze erft een papagaai Rico en er staat een dure piano. Haar moeder zit in Amerika en haar vader in Dubai]

Oktober
I have spread my dreams under your feet; Tread softly beacause yoy tread on my dreams
- William Butler Yeats - 'Aedh Wishes for the Cloths of Heaven'

Bij de eerste bijles komt er niet veel van. Carmen gaat op de piano pingelen, wat Josie niet wil. Die is van haar opa. Ze maken Insta-foto's die Carmen meteen op het internet zet. Josie rookt een sigaretje met haar. Of dat verstandig is, weet Josie niet. Ze denkt na over haar functioneren. Ze schrijft een eerste versie van een ontslagbrief, maar ze verzendt hem nog niet. Op school laat ze de leerlingen uit 3A hun eigen proefwerkvragen  maken. Dat vinden ze wel grappig, maar een moeder die ook in het onderwijs zit, maakt daar later nogal wat bezwaar tegen. Ze eist een herkansing.
Bij het functioneringsgesprek met Peter Oomen hemelt hij haar op. Ze doet het goed.
Hijzelf lost een conflict op het schoolplein soepel op. Josie bewondert hem daarom.
De tweede bijles met Carmen wordt gewoon koffiedrinken in de stad. Carmen vindt dat de mooie Josie ook meer make-up moet gebruiken. Maar de lerares-leerlingrelatie verandert. Josie krijgt gevoelens voor Carmen. Ze houdt het geheim voor haar homovriend Eddy die advocaat is. Die pusht haar steeds om seks te hebben met Peter Oomen. Maar ze ziet ook wel dat Peter af en toe wat te vrijpostig is met leerlingen.

Carmen komt niet opdagen bij bijles en Josie rijdt naar haar huis. Ook daar is ze niet en ze hoort dat ze met Aleks, de raarste gozer uit de klas weg is. Josie geeft geld aan de moeder van Carmen. Later praat Josie met Carmen over wat ze doet met Aleks op seksgebied. Ze blowen samen en de sfeer lijkt op die tussen twee vriendinnen. Josie raadt Carmen aan zich niet te laten intimideren door Aleks. Ze gaat dus wel heel ver in het contact met Carmen Zonneveld. 
Misschien helpt ze haar wel, omdat ze zichzelf ook erg eenzaam voelt in het grote huis. Ze is ook door haar ouders aan haar lot overgelaten. Meer dan telefoontjes van die twee krijgt ze niet. Alleen Eddy bezoekt haar af en toe. Ze schrijft weer een ontslagbrief (per 1 december) maar verzendt hem opnieuw niet. 
Na de vakantie is de situatie nog steeds niet veranderd.  Josie maakt een deprimerende periode mee.

November
Marie Carmen sera toujours libre
- Prosper Mérimée  Carmen

Carmen komt weer voor bijles, maar ook Eddy komt op dat moment langs met wijn. Ze drinken en Josie wordt opgemaakt door Carmen. Die wordt dronken en ze blijft die nacht slapen. Een stapje te ver.
Op de ouderavond komen ook boze ouders, van wie Josie schrikt. Ze gaat onthutst na afloop borrelen met Ludo en die geeft weer een heel cynische kijk op het onderwijs. Maar aan de andere kant is hij toch betrokken.("Ik heb orde omdat ik Sponge Bob zo goed kan nadoen", zegt hij.)
Vanwege de situatie thuis ( de vader van Carmen is weer terug) laat Josie haar leerling op verzoek van haar moeder  logeren.  Ze gaan shoppen. Carmen heeft geen winterjas en die steelt ze professioneel uit een winkel, waar toevallig ook een collega van school winkelt. Josie voelt zich erg ongemakkelijk. Maar ze drinken later samen wijn, Carmen wordt weer dronken en Josie (die eigenlijk verliefd op haar is geworden) zoent haar leerling. Hun relatie wordt heftiger. Carmen blijft steeds slapen: eerst op de logeerkamer, maar later ook bij Josie in bed. Ze roken stickies en ze bijten elkaar in hun schouder.

Aleks, de 'vriend' van Carmen pikt het niet langer en hij komt Josie op school bedreigen. Als hij handtastelijk wordt, grijpt Peter Oomen in. Er komt later echter een aanklacht tegen hem en hij wordt door het schoolbestuur hangende het onderzoek geschorst. Dat brengt overigens weer meer chaos op school. 
Carmen wil eigenlijk geen bijles meer, maar alleen blowen met Josie. Op een avond heeft ze twee vriendinnen en Aleks in het huis van Josie gevraagd. Die is woedend en smijt ze allemaal de deur uit. Carmen keert gewoon terug en stuurt Josie nu naar de logeerkamer. Josie kan er niet mee doorgaan. Ze besluit een aanklacht tegen zichzelf 
in te dienen en vraagt om raad bij advocaat Eddy. Ze schrijft de ontslagbrief en verzendt hem deze keer wel.
Thuis zet ze de papagaaienkooi van Rico open,  maar hij vlucht niet weg. Josie denkt aan haar opa en aan Carmen.

Personages

Josie Cruquius

Josie is een 32-jarige docente wiskunde. Twee maanden na de dood van haar opa woont ze in zijn huis. Ze heeft ontslag genomen als medewerker op Schiphol en haar opa beloofd in het onderwijs te gaan. Ze wordt meteen aangenomen, maar wil in dezelfde week al weer ontslag nemen. Ze denkt dat ze het niet kan. De klas is brutaal. Een enkeling heeft motivatie. Ze schrijft wel haar ontslagbrief, maar ze blijft. Aan haar ouders heeft ze niets, die zitten in het buitenland. Ze heeft wel een homovriend Eddy (advocaat) die haar enkele keren bezoekt en steunt. Feitelijk is Josie erg eenzaam en dat zou wel eens de reden kunnen zijn dat ze te ver gaat in de relatie met Carmen. Aangezien dat een machtsrelatie is, is die op school verboden. De afstand tussen docent en leerling wordt te klein. Ze ziet dat trouwens op school ook bij Peter Oomen, de afdelingsleider. Gek is dat ze zijn gedrag afkeurt en het hare voor zichzelf aanvaardt. Maar als Carmen op haar beurt te ver gaat, beseft ze dat het niet kan. Ze wil zichzelf aangeven, bij de politie lukt dat niet. Ze schrijft in ieder geval een ontslagbrief.

Carmen Zonneveld

Carmen Zonneveld is 15 jaar en heeft een Instagram account als jonge influencer. Ze wordt betaald door bedrijven waarvoor ze reclame maakt. Ze heeft 60.000 volgers en ze wil op school helemaal niks. Ze woont in een achterstandswijk .Haar vader is alcoholist en sloeg haar, haar moeder is door hem verlaten en heeft het erg arm. Carmen is eigenlijk een profiteur. Als ze merkt dat Josie wel vatbaar is voor haar, vraagt ze of ze bijles krijgt van haar. Zo komt ze in de sfeer van Josie. maar van afstand tussen lerares en leerling is geen sprake meer. Het begint bij een sigaretje, daarna een blowtje, wijn zuipen, fysieke aanraking en mogelijk ook een vorm van seks (wordt in de roman niet beschreven) Ze heeft wel invloed op de klas en dat is wel prettig voor Josie. Carmen steelt een winterjas onder de ogen van Josie, die daarover niets zegt. Op den duur is Carmen Josie de baas: ze gaat toch pianospelen op de piano van opa. Ze haalt verkeerde vriendinnen en een vriend Aleks in Josies huis: hij is nota bene drugsdealer en Carmen heeft seks met hem in ruil voor drugs. Eigenlijk is hij een soort loverboy. Aan het einde van de roman stuurt Carmen zelfs Josie uit de slaapkamer naar de logeerkamer. Carmen is een meisje dat altijd vrij zal willen blijven: vrij in denken, vrij in het leven. Dat is ook het motto van deel 3 November.

Eddy

Eddy is advocaat en reflecteert op Josies gedrag. Hij komt haar een paar bezoeken: gaat stappen met haar en uit eten (oesters). Hij geeft haar adviezen: ga lekker met die studieleider aan de gang of werp je in de armen van cynicus Ludo. Josie vraagt hem ook of ze zichzelf kan aangeven wegens grensoverschrijdend gedrag. Hij is de klassieke helper van de hoofdpersoon.

Ludo

Ludo is het prototype van de leraar (midden vijftig) die het vertrouwen in het onderwijs in de loop der jaren is kwijtgeraakt. Hij is doodgegooid met beloften, alsmaar vernieuwingen, steeds weer nieuwe cursussen door 'minkukels.' Hij laat zijn kritiek duidelijk merken in de lerarenvergaderingen op school. Niettemin vindt Josie, dat hij wel betrokken is bij de leerlingen. Hij heeft ook orde in de klas. Dat komt zegt hij cynisch 'dat ik Sponge Bob zo goed kan nadoen." Hij vangt haar op na een vervelende ouderavond. Eigenlijk is hij ook een helpende figuur.

Peter Oomen

Hét mannetje op school. Hij is gymleraar en afdelingsleider. Hij haalt Josie binnen en heeft het meest contact met haar. Hij stimuleert haar door te zetten. Zelf pakt hij zaken rigoureus aan. Josie vindt dat hij soms te handtastelijk wordt bij meisjes. Hij krijgt een aanklacht aan zijn broek als hij een leerling te hardhandig aanpakt. Hij wordt een tijdje geschorst. Aan de ene kant, is hij de joviale peer, aan de andere kant gaat hij wel eens buiten zijn boekje.

Quotes

"De directiekamer bevond zich naast de lerarenkamer. Peter Oomen liet haar voorgaan. Een kleine man met een kaal hoofd veerde op van zijn stoel. ‘De sollicitant! ’Hij klapte eenmaal in zijn handen, een zacht plofje. Met tegenzin pakte ze zijn hand, die aanvoelde als een zakje lauw water" Bladzijde 9

"Het kakkerparadijs dus, waar het rook naar dennenhout en mos, daar woonde ze, daar kwam ze vandaan. Goed beschouwd klopte dat niet. Ze woonde tijdelijk in het huis van haar grootouders, in een kalme straat aan de rand van het bos en de duinen. Haar oma was al jaren dood, haar opa was twee maanden geleden overleden, vlak nadat ze haar baan bij de luchthaven had opgezegd." Bladzijde 15

"Ze stond voor de klas in haar blote kont. Ze droeg wel een hemdje, maar dat viel ternauwernood over haar billen. Ze stond met haar rug naar de klas toe, ze schreef op het bord, zo laag mogelijk zodat ze zich niet hoefde te strekken en het hemdje omhoog getrokken zou worden, zodat haar gehele achterwerk zichtbaar werd. (Droom van Josie)" Bladzijde 115

""En wat doen we ermee? We verneuken het geweldig! Het geld dat er is gaat op aan verbeterplannen die nooit iets verbeteren. Ze smijten er voor de bühne een paar biljoen tegenaan, het resultaat is een bomvolle mailbox met aanbiedingen van louche cursus bedrijfjes waar mislukte leraren werken die jou voor een flink bedrag komen vertellen, hoe je 'leercoach' moet worden, figuren die Yann met i-grec heten orakelen over zelfinzicht en impulscontrole. Het wordt nooit beter, het wordt verdomme nooit beter, want er werken teveel sullige idealisten in het onderwijs en te veel kletsmajoors in het hele circus eromheen.!" (Kijk van Ludo op het onderwijs)" Bladzijde 215

"Ik hou van haar, zie je dat dan niet, dat zou ze hem zeggen, ik heb die meisje lief- ik borstel haar haren, ik geef haar te eten, dat is iets heel anders dan die zielloze billenknijperij van jou." Bladzijde 249

Thematiek

Grensoverschrijdend gedrag

De relatie leraar-leerling is altijd een machtsrelatie. Het is niet toegestaan dat een leraar een liefdesrelatie begint met een leerling. Dat is feitelijk strafbaar, zelfs met toestemming van de leerling. Josie krijgt liefdevolle gevoelens voor Carmen en gaat in haar benadering te ver: roken. blowen, logeerpartijtjes en lichamelijk contact. Ze vindt het eigenlijk normaal. Maar het is al niet normaal dat een leraar bijles geeft aan kinderen die bij hem thuis komen. Aan het einde van de roman gaat ze een poging doen om zichzelf aan te geven. Door het open einde wordt niet duidelijk of dat werkelijk gebeurt. Tegelijkertijd kijkt ze naar de gymleraar Peter die in haar ogen te handtastelijk wordt. Dat vindt ze niet in orde en zou tegenwoordig grensoverschrijdend gedrag worden genoemd.

Onderwijs

De roman gaat voor over het leven op een vmbo-school in een achterstandswijk. De problematiek in 3 vmbo is groot: leerlingen komen niet, doen niets, zijn brutaal of kunnen niets. Josie kan de eerste tijd ook helemaal niet aan onderwijs toekomen. Het gaat in eerste instantie om de orde in de klas. Die is er niet. Voor een aantal scholieren zullen deze problemen niet zo herkenbaar zijn: gymnasium of vwo, maar wie in een grote stad in bepaalde wijken een school bezoekt, zal mogelijk wel zaken herkennen. De ouders hebben niet zo veel interesse voor hun kinderen. Josie wil iets zinvols doen na haar baan op Schiphol, maar het lijkt er niet echt op dat ze daarin slaagt. In het onderwijs krijg je te maken meet leraren die de moed hebben opgegeven, die kritisch zijn op de regering over vernieuwingen, en over cursussen door minkukels die ze opgedrongen krijgen. Ludo is daar in deze roman een exponent van. Toch vindt Josie dat hij betrokken is bij de leerlingen. Er zijn mensen die zich kunnen handhaven met een bepaalde vorm van optreden, Peter Oomen is daar een voorbeeld van. Maar niet iedereen waardeert zijn aanpak, want hij wordt door het schoolbestuur geschorst.

Motieven

Eenzaamheid

Josie is eigenlijk een eenzame vrouw. Haar vader en moeder zijn vrijwel onbereikbaar in het buitenland. Haar opa (recent) en oma zijn gestorven. Ze heeft geen relatie, alleen een vriend Eddy die advocaat, maar ook homo is. De eenzaamheid wordt voor haar doorbroken met de aandacht die ze van Carmen krijgt. Het zijn twee mensen die elkaars nabijheid nodig hebben. Carmen is eigenlijk ook eenzaam. Ze heeft 60,000 volgers om Instagram, maar ze weet ook dat het nepcontacten zijn. Haar situatie thuis is onaanvaardbaar: moeder is in de steek gelaten en haar vader is alcoholist, die haar ook nog wel eens slaat. De aandacht voor verkeerde vrienden is groot: Aleks maakt misbruik van haar. Seksuele diensten in ruil voor drugs. Voor Carmen is Josie ook een vlucht uit haar eenzame bestaan.

Drugs en alcohol

Josie en Carmen roken samen wiet. Aleks is een drugsdealer en loverboy. Josie en Eddy drinken wijn en voeren ook Carmen dronken.

Armoede

De armoede in de wijk is groot. Met spot en jaloezie kijken ze naar de rijke huizen aan de overkant van het kanaal. Dat wordt het kakkersparadijs genoemd. Carmens moeder kan geen gezonde dingen voor Carmen kopen. Josie geeft haar zelfs een keer geld. Er zijn leerlingen die zich aan de armoede proberen te ontworstelen. Yasmina bijvoorbeeld die hard wil werken om naar de havo te kunnen om later een betere toekomst te krijgen .

Beroepsproblemen

Veel leraren hebben problemen in de klas. Op deze school is dat bij een aantal het geval. Josie kan niet eens aan lesgeven toekomen. Er zijn leerlingen die niet de moeite nemen hun boeken mee te nemen. Ze kijken tijdens de les op hun smartphone, maken geen huiswerk, houden zich niet aan de regels, komen niet opdagen. Leraren knappen daar op af of worden cynisch tot in hun botten. Een en ader verklaart het lerarentekort op scholen. Josie krijgt zomaar een baan, terwijl ze onbevoegd is. Dat gebeurt anno 2022 op veel scholen.

Invloed sociale media

Carmen is een influencer, maakt elke dag Instafilmpjes die ze post. Ze heeft 60.000 volgers die commentaar op haar leveren. Ze krijgt van bedrijven artikelen die ze moet promoten op het internet. Het maakt een groot deel van haar leven uit.

Motto

Er is geen algemeen motto voor de gehele roman. Bij het begin van elk van de drie delen: September, Oktober, November staat een literair citaat als motto voor dat deel.

Titelverklaring

De titel komt op blz. 23 letterlijk in de tekst: "In het  hokje zat een oudere man met grijze krulletjes, een snor en een gebreid vest. "Welkom in de droomfabriek," zei hij toen hij haar zag.. HIj stelde zich voor als Brammert de conciërge. 
Maar Josie droomt ook enkele keren over school. Het zijn meestal angstdromen over de chaos in de klas. En kinderen op school dromen over hun toekomst, je ziet dat bijv. bij Yasmina (leergierig Marokkaans meisje)  en Carmen.(Instagram-influencer)

Structuur & perspectief

De roman is onderverdeeld in drie grote delen: September, Oktober en November. Deze drie delen worden onderverdeeld in 46 relatief  kleine hoofdstukken zonder titel: resp. 15-16-15 hoofdstukken.  Er is ook nog een naschrift dat wel een bijzonder karakter heeft. De hoofdstukken worden vrijwel chronologisch verteld door de zij-vertelster Josie Cruquius. We zien de geschiedenis van haar loopbaan als lerares wiskunde op een vmbo-school door haar ogen. Josie is een achterafverteller, dus ze vertelt in de o.v.t. 

Decor

De tijd van het verhaal is de drie eerste maanden van een schooljaar : september tot en met november. In welk jaar wordt er niet bij verteld: maar het is een heel acteel verhaal. In het naschrijft staat dat enkele leerlingen geslaagd zijn tijdens de coronapandemie. Het is natuurlijk allemaal fictie, maar dat houdt in dat het verhaal heden in 2018 of 2019 speelt.
Er is een topografische ruimte, het dorp Wijk, dat vlak bij een kanaal ligt met een grote staalfabriek die kanker veroorzaakt. Je moet bijna wel denken aan Beverwijk met de grote staalfabriek in IJmuiden: Tata Steel, vroeger de Hoogovens. Er zijn ook  duinen in de buurt van Josies huis  en dat versterkt het idee van de streek waarin het verhaal zich afspeelt. Wijk is een achterstandswijk, de overkant is een 'kakkersparadijs.'
De belangenruimte is de school, de droomfabriek, zoals de conciërge het gebouw aan Josie voorstelt. Dromen spelen in het verhaal bij Josie trouwens ook een rol.Een deel van het verhaal speelt zich ook af in de woning van opa, die Josie betrokken heeft. De villa heet Benn trovato = goed gevonden)

Stijl

Heel heldere en herkenbare stijl. De uitingen van de kinderen komen uit de dagelijkse praktijk. Ze zijn expliciet op scheldgebbied, het terrein van de vloek en horen tot de tienertaal van deze tijd. Dat maakt het boek heel aantrekkelijk voor scholieren. Maar het cynisme in de uitspraken van een teleurgestelde leraar is ook schitterend om te lezen.
(blz. 61: "Joh, denk maar zo, als we het schooljaar afsluiten zonder dat er iemmand zwanger is geworden of in d egevangenis is terecht gekomen, dan hebben we het weer goed gedaan.")
Er zijn nauwelijks moeilijke woorden, geen ingewikkelde zinnen en de metaforen zijn prima gekozen.
Een voorbeeld van een aantal  duidelijke metaforen:
-(blz.37: "Naar huis fietsen kostte haar veel moeite, ze had wind tegen en geen druppel energie meer. Een soldaat die uit een verloren oorlog tereugkomt, dacht ze, niemand die thuis op je zit te wachten om te zeggen dat het niet geeft.")
-(blz.67"Daarna twee lessen onderbouw,in de stille brugklas sloop ook rumoer, lawaai en wanorde waren als een hinderlaag, een fuik waar je langzaam in zwom.")
- (blz.73: "Nu begon zij te huilen. Als het snikken van Carmen hartverscheurend was, dan roerde dit huilen de zon en de sterren tot tranen. Er  zat een woestijn van verdriet achter. Josie wilde een arm om haar heen slaan..")
- (bl;z 169: "Ze giechelde, haar tanden waren hagelwit, het spleetjes was daardoor extra donker, een kier naar de onderwereld.")
- (blz. 206:"Een treurig en zwaar gevoel kwam over haar toen ze hem het grindpad af zag lopen, haar armen hingen zwaar als gewichten van een staartklok, ze kreeg het niet eens voor elkaar hem uit te zwaaien.")
- (blz. 253: "Toen hij terugliep - de meute week voor hem uiteen als de Rode Zee voor Mozes- was het doodstil.")

Slotzin

Ze glimlachte, duwde een zwarte toets in op het midden van het klavier, nu wel hoorbaar. En nogmaals. Carmen, zong ze in haar hoofd op de twee identieke tonen. Ze sloeg de toets opnieuw tweemaal aan. Ze ontdekte dat je op veel manieren een toets tweemaal aan kon slaan en op oneindig veel manieren in je hoofd op dezelfde toon Carmen kon zingen. Carmen, Carmen.

Bijzonderheden

1. In het nawoord vertelt de schrijver  wat er van de kinderen uit klas 3A geworden is. Ze fantaseert het, want even later zegt ze op blz.285: "Alle personages en gebeurtenissen in dit boek zijn verzonnen. Het staat de lezer daarom vrij een geheel andere versie van dit naschrift te bedenken - iets met sterren, roem, onsterfelijkheid zelfs. In fictie is immers alles mogelijk. Net als in het onderwijs, als we de kinderen een kans geven, een tweede, en een derde."
2. In het boek stelt Josie een lijstje met vaardigheden op waaraan een goede docent moet voldoen.
   -  Een goede leerkracht is geduldig
   -  Een goede leerkracht vergeeft
   -  Ze schreeuwt niet en doet niet of ze alles weet-
   -  Ze maakt kinderen nieuwsgierig
   -  Ze kent haar leerlingen
   -  Bij een goede leerkracht is het veilig
   -  Een goede leraar is rechtvaardig
   Ze vinkt ze in de loop van de roman af. Ze heeft ze alle zeven, denkt ze.

Beoordeling

Als dit geen aantrekkelijke roman voor leerlingen van havo of vwo is, dan weet ik het niet meer. Ik heb zelf heel lang voor de klas gestaan en ik heb de toestanden die Josie meemaakt, gelukkig niet van dichtbij meegemaakt. Maar ik hoor wel eens wat over hoe het in sommige scholen toegaat.
Gerwin van der Werf is zelf docent (muziek) en hij vertelt in interviews dat hij dit soort dingen wel ervaren heeft. De droomfabriek is een aantrekkelijke roman voor scholieren, wat structuur, inhoud en stijl betreft. Net als "Stroovuur" zal het zijn weg vinden. Hopelijk maken docenten reclame voor deze roman in de klas. Dan kan iedereen ervaren dat lezen helemaal niet saai is.

Tip voor Vwo'ers:  Ferdinand Bordewijk schreef al bijna een eeuw geleden (1934!) het dunne boekje Bint. Dat gaat over een leraar op een heel autoritaire school, de tegenhanger juist van De Droomfabriek. Lees ze allebei en de vragen op je mondelinge tentamen kun je zelf bedenken.

Recensies

"Toch is De droomfabriek meer dan dat. Het boek is een sociale roman waarin het de positie van veel jongeren beschrijft die binnen een onderwijssysteem gedwongen worden waarin zij niet passen, met een thuissituatie die om te huilen is en een toekomstverwachting zonder hoop op verbetering. Een armoedeketen van generatie op generatie. Uiteindelijk blijkt De droomfabriek het sterkst als psychologische roman. We komen iets meer te weten over Josies verleden met ouders die te veel met hun eigen carrière bezig waren om naar hun dochter om te kijken. Het huis van de grootvader, in het ‘kakkersparadijs’ van het dorp, was voor Josie in haar jeugd een veilige haven waarin ze nu nauwelijks iets durft te veranderen." https://www.tzum.info/202...omfabriek/

Bronnen

Interview met de schrijver over zijn roman en over zijn werk als leraar. “Zeker! Ik ben begonnen als muziekleraar op een vmbo-school in Leidschendam, het was een ‘groene school’ gericht op tuinbouw en hovenier worden. Dat was daadwerkelijk een ontgroening… Ik kon echt geen orde houden en wist niet eens wat ik met ze moest gaan doen. Er waren ook geen faciliteiten, en de leerlingen waren niet de makkelijkste. Veel kinderen met een problematische situatie thuis, sommigen zwierven half op straat. En tja, ze zagen ook wel dat ik een beginneling was en zochten uiteraard de grenzen op."

https://www.zin.nl/2022/0...boekentip/

Radio-interview met de schrijver over zijn nieuwe onderwijsroman.

https://www.nporadio1.nl/...n-der-werf