Feitelijke gegevens

• 2e druk, 2022
• 240 pagina's
• Uitgeverij: Prometheus

Flaptekst

Eerste zin

Ze had overwogen haar naam te veranderen. Dat moest het dieptepunt geweest zijn, een laf alternatief voor de doodswens. Iets klassieks, dacht ze, Anna, Stella, Marie, en daarachter degelijk en onbestemd Smit, Dekker of Mulder. Anoniem neerstrijken in Praag, Napels, Valencia, waar dan ook. Veilig voor al dat medelijden. Een vrouw van vijfendertig, alleen, iets beklagenswaardigers kon de buitenwereld zich blijkbaar niet indenken.

Samenvatting

Proloog
Schrijfster van een paar romans, Rivka Schaap(35), zit in een diepe put. Ze wil het liefst haar achternaam veranderen. Haar vader (gepensioneerd arts)  komt haar in Amsterdam opzoeken, maar ze laat  hem niet binnen. Toch is het even later de dag van de "wedergeboorte." Ze vertelt  wel dat ze de hond Snibbe en haar vriendin Esse mist.

Deel I
Rivka en Esse Lukassen kopen een buitenhuis in het dorp Onderweer in Noord-Groningen. Ze zijn een stelletje. Rivka is een schrijfster met wat creatieve problemen (writer's block) en Esse is een ex-professionele basketbalspeelster. Op een Amsterdams basketbalveldje hebben ze elkaar een jaar of vier geleden leren kennen. Esse wordt nu coach van een meisjesteam in de provincie en dat is één van de redenen dat ze willen verhuizen naar het platteland. Maar ze willen ook de onrust en de gejaagdheid van de stad ontlopen.
We maken meteen al kennis met een relatieprobleem van de vrouwen. Esse is namelijk zes weken als fotograaf naar Oregon geweest en in die tijd had ze te weinig aandacht voor Rivka. Een foto die Esse heeft genomen  van een bultrug (Achak) wordt nu door haar in de woonkamer opgehangen. Dat is wel een confrontatie met het verleden. Tot overmaat van ramp valt de foto ook nog eens uit de lijst, als Esse een paar dagen bij haar vader op bezoek is. Rivka laat de lijst maken.

Rivka heeft ook een minder aangenaam telefoongesprek met haar moeder Titia, die het helemaal niet zo leuk vindt dat Rivka verhuisd is naar het platteland. Zelf is haar moeder een op en top stadsmens: ze leeft op van culturele activiteiten.
Esse voelt zich wel thuis  in het noorden, maar Rivka komt gewoon niet aan schrijven toe. Ze ergert zich enorm aan het feit dat er steeds wandelaars lang haar huis komen, dat op de route van het befaamde Pieterpad ligt.
Ze ontmoeten steeds meer 'locals', o.a. Eva Alta, een bekende tv-psychiater.  Op een streekmarkt ontmoet Rivka ook een oude klasgenoot uit Den Haag, Kay, die een bloedmooie vrouw, Adinda, aan de haak heeft geslagen. Hij verbouwt nu cider en is een alternatieveling geworden.

Een beetje jaloers ziet Rivka toe, dat Eva Alta Esse bij een BBQ op het midzomerfeest aan het inpalmen is. Kay is er natuurlijk ook weer en Doris, een bij Eva opgeknapte violiste. Plotseling wordt de rust verstoord, wanneer jongens met witte verf POTTE op de autoruit van Rivka spuiten. Vooral Esse is er het meest door in de war, ze had niet gedacht dat dergelijke homofobe uitingen ook in een Gronings dorpje naar buiten zouden komen. Esse slikt medicatie tegen haar angsten: ze gebruikt citalopram. Het is een antidepressivum. 

Deel II
Rivka's ouders komen op bezoek in het hoge noorden. Het is geen echt succes. Esse heeft inmiddels veel meer contact met Eva. Maar ook Rivka ontmoet een nieuw persoon: Sibolt (Siep) Budding, een kennis van Kay. Hij heeft geschiedenis gestudeerd in Groningen en tegen zijn zin teruggekomen naar de boerderij van zijn moeder.  Sibolt zit in een dilemma: hij wil ook naar het westen verhuizen en een promotieonderzoek doen. Zijn broer Beer is mogelijk betrokken bij de verfspuitactie. Sibold gelooft het niet, maar zal er navraag naar doen. 

Wanneer Rivka thuiskomt, zit Eva op bezoek bij Esse. Weer wat later komt Eva met haar vriendin Doris aanzeilen bij de plek waar Rivka en Esse naakt zwemmen. Rivka vermoedt opzet. Esse zeilt met Eva terug en Doris rijdt met Rivka mee. Die openbaart onderweg dat ze in het verleden verkracht is door een badmeester, maar dat de psychiater Eva haar geholpen heeft. Die laatste laat bij terugkomst op haar telefoon zien dat ze op social media wordt uitgescholden.

Onder invloed van Eva wil Esse stoppen met haar medicatie. Ze mag daarom van Eva ook paardrijden op Luz. Dat vindt ze heerlijk, ook al omdat Eva steeds in haar buurt is. Maar de buurt plaatst nu plastic opblaaspoppen op hooivorken. Esse is daardoor weer van slag. Eva laat het terrein goed beveiligen.
Rivka ziet de relatie tussen Eva en Esse met jaloerse blik aan. Ze maakt een afspraak met Siep en luncht met het hele gezin mee. Ze brengt de plastic poppen ter sprake en broer Beer reageert raar en loopt weg. Is hij de dader?

Esse wordt ziek (een heftige griep) en Rivka verzorgt haar, maar steeds is Eva in de omgeving. Eva en Rivka  gaan samen een keer wat drinken en dan vertelt Rivka dat Kay toen ze jong waren haar steeds zijn piemel liet zien. Eva weet met haar aantrekkingskracht ook Rivka in te palmen en bijna kussen ze elkaar als ze afscheid nemen.
Met oudjaar is Esse weer beter en als hoogtepunt verbrandt Esse haar (lege) doosjes citalopram op rituele wijze. Door het vuurwerk is de hond Snibbe van slag, maar als Rivka weer bij Siep thuis is, kalmeert de vreemde Beer op een eenvoudige wijze de hond. Hij is een dierenvriend, merkt ze.

De band tussen Eva en Esse wordt weer hechter als de psychiater van haar jaarlijkse doorsmeerbeurt naar Bali terugkeert.  Ze zit een keer in de gymzaal om tijdens de basketbaltraining Esse aanwijzingen te geven. Doris, de vriendin van Eva, is  weggestuurd, omdat ze tijdens de afwezigheid van Eva riuzie zich met een andere patiënt die bij Eva verblijft.  Als Esse een paar dagen naar haar vader is, gaat Rivka met Siep naar de provinciestad en wordt dronken met zijn studiegenoten. Als Sieb haar een zoen geeft, knapt ze af en loopt weg. Maar eigenlijk heeft ze hem voldoende aanleiding gegeven. Toch wil ze Esse niet ontrouw zijn.

Ze gaat in Leiden een literaire lezing geven, die geen succes wordt (ze is opvulling in het programma) en reist door naar haar ouders in Den Haag.
Maar dan gebeurt er een ramp: de paardenstal van de herenboerderij van Eva wordt in brand gestoken. Het geteisterde lievelingspaard Luz wordt door de dierenarts met een spuitje uit zijn lijden verlost. Esse is natuurlijk helemaal van slag.
Het gevolg is ook een knallende ruzie tussen Rivka en Esse. Esse vindt Rivka weinig empathisch over de dood van Luz en Rivka brengt de relatie tussen Eva en Esse ter tafel. Ze gooien elkaar alles voor de voeten: de depressiviteit van Esse en de Joodse  derde-generatie-problematiek van Rivka. De gemoederen lopen erg hoog op en de hond Snibbe springt tegen Rivka op. Haar lievelingsdier krijgt van haar een harde schop tussen zijn ribben. De breuk tussen de twee geliefden lijkt definitief.

Deel III
Een maand later heeft Rivka een  gesprek met een advocaat Snoek. Ze wil praten over de mogelijke dader van de brand. De familie van Sibold heeft dat gevraagd, want Beer is verdacht.
Rivka is weer terug in Amsterdam: Eva en Esse hebben intussen een liefdesrelatie gekregen. Riva mist haar wel en ook de hond Snibbe.
Rivka heeft wel een soort spiritueel contact met Doris. Die staat plots voor haar deur, maar gedraagt zich bij het bezoek heel vreemd: ze verstopt zich op de wc.
Daarna bekent ze dat ze de stal van Eva in de fik heeft gestoken. Ook zij voelde zich door Eva aan de kant geschoven.
Rivka wil nu wel getuigen en gaat later bij Doris wekelijks op bezoek in de instelling waar ze wordt verpleegd.
Eerst was ze van plan een roman te schrijven over Doris, maar tijdens een gesprek met haar moeder zegt ze dat ze ervan afziet. Siep komt met een bosje bloemen naar het huis van Rivka's ouders. Hij heef onder invloed van Rivka het besluit genomen naar Leiden te verhuizen en daar de baan met een promotieonderzoek aan te nemen.
Ook Rivka is veranderd van baan. Ze geeft op een experimentele school in Amsterdam de lesmodule 'Levensverhaal'.

In het allerlaatste hoofdstukje stuurt Esse een tweetal foto's naar Rivka. Het is een bedankkaart van een ouder echtpaar dat in deel II een blessure tijdens het wandelen op het Pieterpad had opgelopen. Rivka had hen toen naar het ziekenhuis gereden.
Esse stuurt een emoji met het bericht mee, een emoji met een traan.

Personages

Rivka

Rivka is een 35-jarige schrijfster. Ze is in Den Haag opgegroeid en later naar Amsterdam verhuisd waar ze vier jaar geleden de ex-basketbalster Esse Lukassen heeft ontmoet. Ze willen een wat rustiger leven leiden en kopen een huis op het Groningse platteland. Bovendien kan Esse daar een baan krijgen als coach voor basketbaltalenten. Ze krijgen meteen aandacht voor de natuur (bomen vooral) en Esse werkt overdag lekker in de tuin. Rivka probeert een nieuwe roman te schrijven en heeft daarvoor het tuinhuis ingericht, maar ze krijgt het niet voor elkaar om iets zinnigs op papier te zetten. Ze kampt met een writer's block. Bovendien ergert ze zich al snel aan de wandelaars van het Pieterpad. Esse, die zich meer op haar gemak volt op het platteland, krijgt veel aandacht van de tv-psychiater Eva. Rivka ziet dat met lede ogen aan. Aan de ene kant vindt ze Eva ook onweerstaanbaar (stem en geur), aan de andere kant kan ze haar wel schieten. Of Rivka 100 % lesbisch is, kun je niet uit de tekst halen. Ze voelt zich ook seksueel aangetrokken tot Sibold, maar als die haar kust, knapt ze af. Niet echt eerlijk, want ze had Sibold aanleiding genoeg gegeven om haar te versieren. De afstand tussen Esse en Rivka wordt wel steeds groter. Jaloezie speelt nu natuurlijk een grote rol. Wanneer ze op bezoek is bij haar ouders, ziet ze dat die ook een boek van Eva Alta in huis hebben. Ze laat het boek stiekem verdwijnen in de vuilnisbak., Na de brand in de paardenstal is ze te weinig empathisch vindt Esse. Het wordt een heftige ruzie en dat leidt tot een breuk in de relatie. Rivka vertrekt weer naar Amsterdam. Esse blijft in Groningen. En ja , die piemel die Kaj in haar jeugd een aantal keer heeft laten zien, zou dat een aanleiding kunnen zijn voor.....

Esse Lukassen

Esse is bijna net zo oud als Rivka. Zij is degene die meer geniet van het platteland. Ze voelt zich daar thuis en daar ligt ook al de bron voor de latere scheiding. Ze is in het begin van het verhaal depressief en slikt antidepressiva. Wanneer ze Eva ontmoet probeert die haar ervan te overtuigen dat het beter is om met de medicatie te stoppen. Esse is behalve basketbalcoach, ook een verdienstelijk amateurfotografe. Op een reis naar Amerika heeft ze een fantastische foto gemaakt van een bultrug. Een grote foto daarvan hangt ze in de woonkamer van hun nieuwe huis. Rivka is 'not amused, omdat het haar doet denken aan de periode dat Esse even geen tijd en aandacht voor haar had. Symbolisch gezien breekt later de glasplaat van de lijst, omdat Esse geen goede plug heeft gebruikt. Zo wordt later de relatie verbroken, omdat het fundament niet stevig genoeg is. Esse verwijt Rivka dat ze geen empathie toont bij de dood van Luz en de daaruit voortvloeiende ruzie betekent het einde van hun relatie. Er is nog één keer contact wanneer Esse een kaart opstuurt van een Pieterpad-echtpaar dat ze geholpen hebben bij een blessure van de man. Misschien een extra pijnlijke herinnering voor Rivka, want ze haatte de wandelaars die steeds langs hun huisje liepen. Toch is het emoji met een traan die Esse meeappt.

Eva Alta

Eva is een oudere vrouw (blz. 45 'middelbare leeftijd) vergeleken bij de twee hoofdrolspeelsters. Maar wel iemand naar wie je zult kijken als ze de kamer binnenkomt. Ze heeft een sensuele stem, ruikt lekker en is meteen aanwezig in een gezelschap. Ze boert goed, want ze schrijft bestsellers op psychologiegebied en omdat ze in talkshows optreedt krijgen die onevenredig veel aandacht, want zo bij zonder is het niet wat ze op papier zet (vindt Rivka). Maar ze is ook erg gewiekst. Ze verzamelt vrouwen om zich heen die in de problemen zitten: Sef, Doris en later ook Esse. Dat ze die ook in huis neemt, is eigenlijk tegen alle regels in. De lezer ziet het gebeuren. Zelfs Rivka staat op een bepaald moment (een gesprek in de kroeg) overstag te gaan en haar te zoenen, maar ze kust haar gelukkig niet. Zelfs uit de brand weet Eva iets positiefs te halen : ze schuift aan bij een talkshow, roept de daders op zich bekend te maken , " want dan kan ik hen vergeven" en maakt subtiel reclame voor de verschijning van haar nieuwe boek Virulent.

Sibold Budding

Sibold is een jonge dertiger die in Groningen een studie geschiedenis heeft gevolgd. Hij verkeert in een dilemma: hij wil graag promoveren in het westen van het land, maar hij wil zijn moeder niet alleen laten met de geitenboerderij. Dat is blijkbaar een familietraditie in Groningen. Maar zelf voelt hij niets voor het fokker-zijn. Hij raakt bij een winkel bij toeval in gesprek met Rivka en ze praten eerst over de 'bedreigingen' die zij heeft ontvangen. Zijn broer Beer is een simpele jongen, maar een mogelijke dader. Wanneer Rivka de afstand met Esse groter voelt worden, wordt de aantrekkingskracht van Sibold ook groter. Seksueel gezien fantaseert ze over hem, want hem voldoende aanleiding geeft haar mogelijk te versieren. Ze ontmoet zijn studiegenoten en die vertellen dat hij zijn studietijd 'wel lekkere wijven' had. Na een avondje zuipen in Groningen is de zoen die hij aan Rivka geeft toch een stap te ver voor haar. Later neemt Sibold het besluit door naar Leiden te gaan en de kans om te promoveren aan te grijpen. Rivka vindt het wel een geruststelling. Sibold maakt dus de omgekeerde stap van Esse.

Quotes

"Het was een ochtend voor wedergeboorte, de lucht kraakhelder. Met haar handen in haar zakken liep ze de straat uit naar de tramhalte, bleef daar staan en keek naar de oude bomen in het park. Een rode Japanse esdoorn vlamde tegen de blauwe hemel. Dit kon wel eens de mooiste dag van het jaar zijn, zo’n dag die je beloftes maakte." Bladzijde 10

"Rivka knikte. Zonder de man verder aan te kijken speurde ze de markt af naar haar geliefde, om zo snel mogelijk te kunnen vertellen dat ze ene huis hadden gekocht aan het mother fucking Pieterpad. Er zou een schutting moeten komen." Bladzijde 43

"Maar sinds haar stemming een duik had genomen en ze in de stal met Eva had gepraat, hinkte ze op twee gedachten. De eerste: ze moest de dosering verhogen. De tweede: ze moest stoppen met de citalopram. Dat zo'n onlogisch dilemma kon ontstaan was ontregelend op zich." Bladzijde 78

"Toen het eindelijk brandde, ontvlamde in Esse kennelijk een verlangen naar ritueel. Ze verdween het huis in en kwam naar buiten met een stapel lege citalopramdoosjes, die ze in een la bewaard had uit een onduidelijke soort zorgvuldigheid- een bewijs, een getuigenis?" Bladzijde 164

"Ze (= Esse) hield zich overeind aan dit gebed. Luz, Luz, Luz , herhaalde ze de naam, Luz, lobbig meneertje, trouw beest, terwijl de tweede spuit werd klaargemaakt. Het paard bewoog nauwelijks toen de dokter hem liet sterven." Bladzijde 198

Thematiek

Terug naar de natuur? relatiecrisis

Esse en Rivka zijn het jachtige leven in Amsterdam zat en ze willen graag op het platteland wonen. Ze kopen een huis in een dorp in Groningen en vanaf dat moment hebben ze meer oog voor de natuur. Rivka kent binnen enkele weken het verschil tussen wel vijftig verschillende boomsoorten, Esse stort zich op het onderhoud van de tuin. Maar veel verder komt Rivka niet in haar natuurbewustzijn. Ze was ook naar het noorden gegaan, omdat ze kampte met een writer's block, maar het schrijven van een nieuwe roman lukt ook in Groningen niet. Ze ergert zich dood aan het feit dat er steeds wandelaars in hun tuin staan, want het huis ligt aan de bekende Pieterpad-wandelaarsroute. Schutting gewenst. Naarmate het jaar verloopt voelt Esse steeds meer dat ze ingeburgerd raakt. Ze raakt bevriend met een bekende en opdringerige tv-psychiater die haar inpalmt met mooi en zweverige praatjes. Omdat ze zich goed voelt in de Groningse natuur kan ze op aanraden van de psychiater met haar medicatie stoppen. Maar Rivka verlangt terug naar de stad. Dat gebeurt wanneer zij en Esse een knallende ruzie krijgen als de paardenstal van Eva afbrandt. Ze toont te weinig empathie met Esse. De schop tussen de ribben van haar en Esses lievelingshondje Snibbe betekent een breuk.

Motieven

Wraak

Het heeft er alle schijn van dat Doris, de ex-geliefde van Eva Alta, wraak heeft genomen door een gedeelte van de herenboerderij in de fik te steken. Het was uiteraard niet de bedoeling dat de paarden in de stal gedood zouden worden, Want Doris is een dierenvriend. Jaloezie speelt hierbij ook een rol, want Doris heeft ook gezien dat Eva steeds meer belangstelling ging tonen voor Esse.

Lesbische relatie

Rivka en Esse hebben een lesbische relatie. Ze willen van de Randstad naar het platteland verhuizen, maar daar komt eigenlijk de klad in hun relatie. Esse voelt zich heerlijk in het noorden van het land. Rivka veel minder. Daarbij komt dat Esse min of meer wordt ingepalmd door de psychiater Eva Alta. Die komt steeds meer in de omgeving van Esse terecht en oefent grote invloed op haar uit( ze zet o.a Esse ertoe aan om minder pillen te slikken.) Wanneer het lievelingspaard van Esse bij een aangestoken brand om het leven komt, barst de bom tussen de twee geliefden. Rivka toont volgens Esse veel te weinig empathie. Wanneer Rivka ook nog de hond Snibbe schopt, is de breuk definitief. In de proloog stelt ze wel dat ze Esse en de hond Snibbe mist. Het lijkt er zelfs even op dat Rivka zich voor de liefde tot een man (Sibold Budding) wendt, maar dat verhaallijntje wordt niet uitgewerkt.

Jaloezie

Rivka let goed op wat er tussen Eva en Esse gebeurt. Ze ziet dat Eva haar vriendin inpalmt en dat er een verwijdering komt tussen haar En Esse. Dat leidt tot gevoelens van jaloezie. Bij de wisseling van het jaar belooft Rivka dat ze minder jaloers zal zijn op de vriendschap tussen Esse en Eva. Een andere vorm van jaloezie is merkbaar dat Rivka het niet kan hebben dat Eva bestsellers schrijft over psychologische problemen met een open deur. Als ze bij haar ouders thuis is, ziet ze daar op de tafel de nieuwste uitgave van Eva ligt. Ze zorgt ervoor dat het exemplaar van Virulent in de vuilnisbak verdwijnt.

Beroepsproblemen

Rivka heeft voorheen drie romans geschreven, maar kampt met een writer's block. In Groningen hoopt ze de draad weer op te pakken, maar dat lukt niet. In haar glazen huisje in de tuin probeert ze wel enkele keren de pen op te pakken, maar het wordt eigenlijk niets. (blz. 134: "Haar proza schreeuwde boodschappen als een wanhopige predikant.") Ze ergert zich ook aan de wandelaar van het Pieterpad die steeds in haar tuin staan. Wanneer er in de omgeving vreemde dingen gebeuren, hoopt ze dat ze daarvan een boek kan maken. Maar dat lukt niet bij de geschiedenis van Beer (die onschuldig is aan de brand) en ook niet bij een boek over de jaloerse minnares van Eva, Doris. Bij een literaire lezing in Leiden wordt ze pijnlijk geconfronteerd met het gegeven dat de zaal met vrouwen niet meer geïnteresseerd is in haar werk. In Amsterdam wordt Rivka na het vertrek bij Esse lerares op een experimentele school. Wat ook pijnlijk is, is dat Rivka ziet dat de tv-psychiater Eva maar een paar simpele gedachten en zienswijze op papier zet, die leiden tot een boek dat flink wordt verkocht.

Angst

Esse wordt geplaagd door angsten. Ze slikt daarvoor medicijnen.(antidepressiva) Als er even iets in haar leven niet goed gaat, is ze van slag. De homofobe uitingen van de plaatselijke boerenjongens halen haar uit het evenwicht. Rivka is veel meer in staat dit soort uitingen terug te brengen naar domme kwajongensstreken. Toch heeft ook Rivka haar angsten bijvoorbeeld als ze 's nacht denkt aan de mogelijkheid dat er nooit meer een boek van haar hand zal verschijnen en dat haar uitgever het contract zal verbreken.

Dierenliefde

Er zijn nogal wat personages begaan met dieren in het verhaal. Esse is gefascineerd vanwege haar fotografiehobby bij het zien van een bultrug in Oregon. Ze hangt de afbeelding in hun nieuwe woonkamer op. Esse krijgt bij de verhuizing van Rivka een hond cadeau, maar Snibbe is het lievelingsdier van beiden. Dubbel pijnlijk is dan ook de trap die Rivka uitdeelt als ze ruzie heeft met Esse. Esse heeft een warme liefde voor haar rijpaard Luz. Ze is geschokt als hij een spuitje moet krijgen. De vreemde jongen Beer is voor mensen misschien een zonderling, maar hij kan goed met dieren omgaan (de poes en Snibbe die van slag is door het vuurwerk)

Opdracht

Voor Loes
(Loes is de partner van Nina Polak)

Titelverklaring

Vanuit de Randstad verhuist het lesbische stel Rivka en Esse naar het platteland van Noord-Groningen. Daar is het 'echte buitenleven." De titel staat ook letterlijk in de tekst. (Blz. 76:"Was dat het eind evan het verhaal? Het begin? Belangrijker viel het zo in te steken dat het iets temaken had met het buitenleven, waarover Rivka had beloofd diepzinnige essays te leveren.")

Structuur & perspectief

Na een korte proloog met informatie over de depressie van Rivka wordt het romanverhaal in drie delen gepresenteerd. Het grootste daarvan is deel II en een relatief klein deel is het derde deel. De delen zelf worden onderverdeeld in relatief korte hoofdstukken zonder titel en nummer. De hoofdstukken worden gescheiden door witregels. We zien het verhaal steeds afwisselend door de ogen van Rivka en Esse. Dat is wel een juiste vertellerskeuze voor deze roman. 
Afgezien van de proloog die vooruit wijst naar de afloop van de relatie is de roman vrijwel chronologisch verteld. De personale vertellers vertellen in de o.v.t.

Decor

Het belangrijkste decor is het dorpje Onderweer in Noord-Groningen. De geliefden  betrekken er een leuk huis met een glazen kas in de tuin, waar de schrijfster Rivka in staat moet worden geacht haar volgende roman te schrijven. Rivka is opgegroeid in Den Haag waar haar ouders nog steeds wonen. Rivka en Esse woonden eerst in Amsterdam. In Onderweer voelt Esse zich veel meer thuis dan Rivka. Die is meer met de stad vergroeid. Als de relatie voorbij is, keert Rivka terug naar Amsterdam.

Wat de tijd betreft worden er niet zo veel tekstgegevens vermeld. Het is wel een actueel verhaal gezien het  gebruik van Internet, Instagram en de mobiele telefoon.De vertelde tijd is ongeveer een jaar. 

Stijl

Nina Polak schrijft in een vlug tempo in een zeer vlotte stijl. Ook haar dialogen (met als 'knallend' hoogtepunt de fatale ruzie tussen Rivka en Esse aan het eind van deel II) zijn realistisch en geloofwaardig. Bij de vertelstukken vanuit Rivka spreekt er meer cynisme uit dan bij de vertelde passages vanuit het perspectief van Esse. Rivka is vooral cynisch, vooral als ze Eva op de korrel neemt.
Daarvan een paar voorbeelden:
"Het waren grote woorden voor een groot publiek, de intellectuele variant van een horoscoop, gestaafd met statistiek in plaats van sterren, maar zo algemeen en zo voor de hand liggend dat iedereen zich erin kon vinden."(blz. 59)
"Je had een verhaal- een opgedirkte mening eigenlijk- zette dat zo op papier dat er een boodschap uitsprong die zowel pompeus als behapbaar was en die boodschap liet je met een kaft erom heen in duizendvoud over de toonbank gaan, als fastfood voor een publiek dat hongerde naar betekenis, naar een wereldbeeld, maar dat te beroerd was om een echt boek te lezen, een boek dat je aandacht vereiste, je deelname." (blz. 59)
Over de hoeve van Eva, waar een paar probleemvrouwen worden opgevangen, zegt ze op blz. 67 : "Het is hier een psychiatrische kibboets, dacht Rivka.."

Cynisme lees je ook op blz. 73: "Rivka wreef over de spuitverf op hun voorruit. POTTE stond er in bijna aandoenlijke witte koeienletters. De N waren de vandalen vergeten- haast of een leerachterstand, wie zou het zeggen?

Ook zelfspot is Rivka niet vreemd. Als er door de dorpsbewoners seksopblaaspoppen op het erf van Eva worden geplaatst relativeert ze de betekenis ervan. (Blz. 131: "Ik herinner met tot mijn spijt zelfs een avond waarop zo'n geval diensdeed als urinoir..""Je bent walgelijk, Rivka Schaap".
"We hadden ze in verschillende huidskleuren... Ik mag hopen dat daar geen foto's van bestaan, want dan ik mijn ministerschap wel vergeten.")
Of: "Zal ik je aan mijn moeder voorstellen?", vroeg hij. "Lijkt me wat vroeg", zei Rivka. "Maar oké , als de traditie het voorschrijft." (blz. 135)
Er is ook een passage in de tekst, waarin staat dat je als schrijver wel 'origineel bent' als je een roman begint met het noemen van een plataan.(blz. 34) En wat doet Polak: (blz. 13: "In hun nieuwe tuin stond een plataan."

Ook de metaforen  van Polak zijn aantrekkelijk.Ze zijn ook goed te begrijpen.
- (blz. 44:"Er ging een bekend ongemak door Rivka heen waardoor ze haar lijf voelde, de tijd die eraan trok.")
- (blz. 47: "Ze voelde zich, zei ze, als de schone was die in hun tuin hing te wapperen.")
- (blz. 51:"Rivka stolde weer, natuurlijk, op den duur wendde ze zich weer af als het schuwe dier dat ze nu eenmaal was, maar eens in de zoveel tijd verwaterde ze.")
- (blz. 61:" Rif, de boekenkast", zei Esse, knikkend naar de vide. Daarboven pronkte inderdaad een staaltje bibliotheekporno met protserige trapjes en al.")
- (blz. 134: "Haar proza schreeuwde boodschappen als een wanhopige predikant.")
- (blz. 215:"Ik ben hier gelukkig. Hier en niet daar. Esse was klaar om er wortel te schieten, als een plataan.")


Kortom, de humorvolle stijl van de schrijfster is aantrekkelijk om te lezen, de toon blijft luchtig en lichtvoetig. Menige glimlach zal bij lezers van dit boek om de mondhoeken spelen.

Slotzin

Van Esse uit Onderweer verscheen nu boven in Rivka's beeld, met een geweldige ping, een emoji met een traan. Rivka ademde, voelde warmte van de zon op de stenen van het bordes en keek naar de grote boom voor haar ouderlijk huis. Een beuk, ze zag het voor het eerst.

Bijzonderheden

"Virulent" is de titel van het nieuwe boek van Eva Alta. Virulent betekent het vermogen hebbend tot schadelijke werking. Venijnig. Een boektitel die volgens Riva uitstekend past bij de intrigante Eva.

Beoordeling

"Buitenleven" is een heerlijk luchtige roman van Nina Polak. De inhoud en de thematiek van de roman is aantrekkelijk en actueel: er zit zelfs een whodunit-motief in het verhaal. De structuur is eenvoudig te volgen en het perspectief is goed gekozen, maar één van de sterkste punten is de stijl van de schrijfster. De cynische en ironische ondertoon van vooral vertelster Rivka maakt het boek een waar genot om te lezen. Als lezer bekruipt je een Jan-Klaassengevoel: je voelt dat Eva een manipulator is die de band tussen Esse En Rivka aan het losweken is. En Rivka wil je daarvoor waarschuwen, maar we zijn te laat.

Recensies

"Buitenleven kenschetsen als een zomerboek klinkt misschien wat merkwaardig, omdat het winterhalfjaar er net zo goed in voorkomt, maar de mix van de stad achter je laten, veel buiten verkeren en menen, als is het nog maar zo kort, het zachte leven gevonden te hebben, is niet te missen. Zo ontdekt ook de literatuur nieuwe verten." https://www.tzum.info/202...itenleven/

"Rivka en Esse doen hun best om van hun nieuwe huis een warme thuis te maken, om zich aan te passen aan hun nieuwe omgeving en de (vaak cliché) mensen die er wonen. Soms leest Buitenleven als een soort van parodie op ‘het buitenleven’ maar veel vaker gaat het over de (communicatie)problemen tussen mensen, geliefden en welke gevolgen die hebben. Esse, Rivka, de vele nevenpersonages en zelfs Sibbe de hond komen voor je ogen tot leven en slepen je, vol dreigende onrust, mee doorheen hun verhaal. Buitenleven is een boek dat je oppakt en niet meer neerlegt tot het uit is. Ideale vakantielectuur, zeker als u aan het glampen bent op een idyllische geitenboerderij" https://www.hebban.nl/rec...uitenleven

"Nina Polak lijkt zich sterk bewust van de eenduidige, moraliserende opvattingen over plattelandsbewoners die stedelingen vaak nog cultiveren (het loopt er vol ‘homofobe boerenzonen die Schultenbräu drinken en zich vervelen’). Daarnaast voert ze ook personages ten tonele die de conventionele opvattingen van vrouwelijkheid ter discussie stellen. Of kent u een ander boek dat een vrouwelijke basketbalcoach als hoofdpersonage heeft? Verfrissend genoeg brengt ze ook de kleine kantjes van vrouwen voor het voetlicht: ook zij kunnen opgeblazen ego’s hebben, spijt voelen om een gemiste carrière, of flirten met andere vrouwen die in onderbuiken ‘de nacht’ doen ‘oplaaien’, eigenschappen en emoties die doorgaans alleen aan mannelijke personages toegekend worden." https://www.humo.be/tv/me...gle.com%2F

"Het verhaal tussen de regels: Rivka en Esse beginnen steeds meer uit elkaar te groeien, opgesloten als ze zijn in hun eigen hoofd en eigen sores, en onmachtig om goed naar zichzelf te kijken (‘zelfbewuste schrijver’, ha!). Het buitenleven richt de aandacht van de personages zozeer naar buiten dat ze hun binnenwereld veronachtzamen. Dat besef groeit gaandeweg bij de lezer, doordat Polak schakelt tussen hun twee perspectieven (die steeds meer uiteen gaan lopen). We kijken afwisselend mee door Rivka’s en Esses ogen, in een derdepersoonsperspectief met veel vrije indirecte rede, dus waar de beleving en gedachten van de personages door de vertellerstekst heen lopen. Zoals wanneer Esse geconfronteerd wordt met Rivka’s argwaan over Eva: ‘Er was een ontluikende vriendschap die Esse zich – sorry – niet door de neus liet boren door de ongegronde en – eerlijk gezegd – nogal kinderachtige jaloezie van haar vriendin.’" https://nrcwebwinkel.nl/buitenleven

"Polak heeft een onderhoudende roman geschreven en dat was ook haar bedoeling. ‘Als ik de lezer een tijdje kan vermaken, is dat al heel wat, ook nu de wereld in de fik staat. Ik vind het inmiddels wel prima om het orkestje op de Titanic te zijn’, zegt ze in Trouw. Toch biedt Buitenleven veel meer dan verstrooiing. De roman biedt een scherpzinnig commentaar op onze tijd, zonder dat de verteller stelling neemt. Of het met de ondergang meevalt of niet, mag de lezer zelf uitmaken. Polak is bovendien een begenadigd stilist. Buitenleven staat vol prachtige zinnen als ‘WIJ STAAN AAN DE BOER ZIJN KANT, POTEN AF VAN ONS PLATTELAND. Het stond er in letters die beefden van woede, pikzwarte chauvinistische hanenpoten.’" https://neerlandistiek.nl...onderweer/

Bronnen

Interview in De Volkskrant met de schrijfster van de roman.

https://www.volkskrant.nl...gle.com%2F