Feitelijke gegevens

• 1e druk, 2016
• 340 pagina's
• Uitgeverij: De Geus

Flaptekst

Eerste zin

Willem hangt er slecht bij. Zijn rode stresskop ziet grauw, zijn billen zakken spanningsloos uit zijn rug in zijn benen, zijn armen recht naar boven gestekt, d epolsen in zwart glanzend touw gebonden en omhooggetrokken door een ring aan het plafond.

Samenvatting

Het verhaal voor niet ICT-deskundigen samenvatten valt nog niet mee,
Proloog:
Willem Hartma, directeur van WillHold wordt dood aangetroffen in een hotelkamer. Het hoertje Debby dat vlak voor zijn dood  bij hem was, is nergens meer te vinden.

Olga ter Miert zit bij een cursus van haar baas Willem en ontmoet een jonge ICT-nerd, Bas Bantier, die een informatiesysteem voor Willem heeft ontworpen, waar alleen die man bij kan komen met zijn inloggegevens. Maar Willem heeft nog geen cent betaald en Bas zit in geldproblemen. Hij weet later lange tijd niet dat Willem dood is.

Olga ter Miert moet als directeur het bedrijf overnemen, maar er zijn andere machten en krachten in het spel. Ze ondervindt veel tegenwerking, o.a. van de voorzitter van de RVC, De Blister. Ze vertrouwt hem helemaal niet en het is een enge man die Olga later ook tot ongewenste seksuele handelingen dwingt. Toch wil Olga weten wie er allemaal achter het misdadige systeem zitten. Maar hoe ze ook probeert met haar ICT-mensen, niemand kan meer  in het systeem.

Bas is een vreemde nerd die een Chinese computervriendin T-li in Zoetermeer heeft. Ze wil wel seks met hem maar zeker geen relatie. Bas heeft ook regelmatig problemen met zijn ouders die het niet goed met elkaar kunnen vinden. Hij wordt steeds gedwongen partij te kiezen. Om een tijdje rust te creëren stuurt hij zijn moeder op vakantie naar Italië. Dat neemt zijn vader hem dan weer kwalijk.
Het probleem is ook dat zelfs Bas geen achterdeur heeft ingebouwd en dat hij ook het systeem niet kan activeren, want daarvoor moet hij de laptop van Willem hebben en die is verdwenen.

Olga lijkt te goeder trouwe en gaat op zoek naar Debby en Bas. Intussen ziet ze wel dat er iedere maand grote betalingen aan De Blister worden gedaan en ze zet die stop, wat de grote baas niet zo leuk vindt. Hij probeert haar uit het bedrijf te werken.

Bas heeft geld nodig, want hij heeft een grote belastingschuld; hij krijgt een opdracht van Hanz Derkamp om een harddisk naar Parijs te brengen aan een mooie vrouw George Brassa. In de harddisk zit dope. De vrouw gebruikt die en wordt daarvan zo geil dat ze sm-seks met Bas wil. De dope is echter vervuild, George valt daarna op de glazen tafel en bloedt hevig. Bas maakt dat hij wegkomt, maar ook in zijn hotel wordt hij verdacht van veroorzaakte ellende, wanneer een man buiten zijn medeweten om op de wc zelfmoord heeft gepleegd en de politie hem in eerste instantie verdenkt, omdat hij met het mes in zijn handen staat. Daarna hackt hij Willems andere systeem en maakt geld over naar zijn eigen bankrekening, waardoor hij weer even financieel lucht heeft.

Olga heeft intussen een eigen adviseur in dienst genomen, de uit andere thrillers bekende Michael Bellicher. Maar die krijgt niet zo veel inzicht in het bedrijf, want de ondergeschikte van Olga, Frakke, laat hem buiten het gebouw zetten.  Vanwege de ellende met De Blister adviseert Frakke aan Olga om een tijdje te verdwijnen: hij  laat haar bewaken in een gebouw in Amsterdam. 

Bas heeft weer moeite met zijn ouders. Zijn moeder is terug uit Italië en hij laat haar in zijn appartementje wonen. Zelf trekt hij in het gebouw van T-i in Zoetermeer in, maar de relatie blijft hetzelfde: wel seks maar niet samen wonen. De volgende informatie die ze samen willen ontdekken is, wat de weduwe van Hartma weet. Deze vrouw heeft een verleden als dure escortgirl waarbij ze Willem behaagde  en later trouwde. Debby, die natuurlijk anders heet, was ook zo'n dure callgirl.

Maar Willem Hartma drogeerde al zijn escortmeisjes en Debby heeft uiteindelijk met medeweten van zijn weduwe   wraak genomen door hem ook foute dope te geven. Opdrachtgever Hanz blijkt ook betrokken te zijn in het imperium van Hartma (ze wilden samen de macht krijgen over veel andere bedrijven dankzij de vondsten van Bas) en die heeft Bas kunnen traceren in het gebouw in Zoetermeer. Gelukkig kunnen ze ontsnappen, maar Hanz weet wel waar zijn moeder zit. Ze moeten onderduiken bij de ouders van  T-Li, in een Chinees restaurant in Boskoop. Maar ook daar ze niet veilig en ze moeten door naar familie in Rotterdam.

Bas  krijgt eindelijk via de speciale Bot digitaal contact met de laptop van Willem, al wordt hij weer snel uit het systeem gegooid. Wel kan hij het adres traceren waar Olga met de laptop zit. Dat is in Amsterdam. Ze gaan ernaar toe en hij is vast van plan de laptop mee te nemen, naar een plek waar hij hem kan programmeren, maar Olga verzet zich fel. Bas komt nu toch veel dingen te weten. Hij belt o.a. naar George Brassa in Parijs die hem wel verder wil helpen. Hij krijgt ook van haar door dat Hanz die ook in het spel zit hem en haar en Bas graag met de foute dope uit de weg wilden hebben.
Hij wil alles openbaar maken, maar dan staat ineens De Blister voor zijn neus. Hanz heeft Bas'moeder gegijzeld. Hij krijgt haar terug als hij het systeem van Willem reactiveert met nieuwe inloggegevens voor Hanz. Hij moet nu wel medewerken, maar Bas en T-Li zijn zo handig dat ze deze keer een achterdeur maken waardoor ze zelf altijd de macht blijven houden op het voor de firma ontworpen systeem. Ze maken een nieuwe inlog en sturen die ook aan Olga. Die kan dan zelf beslissen of ze haar macht ten goede of ten kwade gebruikt.

Epiloog: Bas en T-li gaan naar Boedapest om het gebouw te bekijken waar hun grote server met alle geheime informatie staat. Daarna wil Bas een bedrag dat hij te goed heeft van Willem naar zijn eigen rekening overmaken. maar het inloggen werkt niet. T-Li heeft het wachtwoord veranderd. Zo kan ze altijd controle en macht uitoefenen op Bas.

Personages

Bas Bantier

Bas is wel het belangrijkste personage. Hij vertelt het meest en hij is de man achter de bot. Hij is zo'n echt type ICT-nerd, dat goed is in techniek en wat minder goed in de sociale omgang. bewijzen voor dat laatste zijn zijn relatie met de Chinese computervriendin: wel seks, maar geen poespas. Ook heeft hij moeite met de verhouding tussen zijn ouders en hij weet niet goed waar hij goed aan doet. Hij wordt omdat hij toch wel een softie is door de grote mannen aan het lijntje gehouden met betalen. Gelukkig weet hij daar zelf een oplossing voor te bedenken.

T'-li

T-li is de Chinese computervriendin van Bas. Ze is mogelijk nog beter in programma's creëren dan hij. Ze onderhoudt de relatie tussen hen met seks. Aan het einde heeft ze het wachtwoord van het programma veranderd en Bas is daarom volledig afhankelijk van haar geworden. T-li heeft Chinese ouders maar wil niet terug naar het restaurant, omdat ze geen serveerster wil zijn. Toch helpt haar familie haar op het cruciale moment met het verschaffen van een schuiladres.

Olga ter Miert

Olga is de commercieel directeur van Willem Hartma. Maar ze wil geen lijfelijk contact met hem. Dat is ook niet nodig want hij heeft genoeg escortgirls om hem heen verzameld. Ze moet het bedrijf na Willems dood overnemen, maar ze is afhankelijk van ICT-nerd Bas die als enige in het systeem kan komen met zijn "bot." ze lijkt te goeder trouw en probeert de voorzitter van de RVC, De Blister, buiten spel te houden. Daartoe roept ze de hulp van Michael Bellicher in als adviseur. Veel kan hij niet voor haar betekenen. Olga lijkt een zakenvrouw die omhoog wil komen, maar wel op een legale manier.

Willem Hartma

Willem is een witteboordencrimineel die prima zou passen in het rijtje van zakenlui die juist deze week in de Panama Papers bekend zijn gemaakt. Op het randje van de criminaliteit probeert hij macht te krijgen over bedrijven waarmee hij zaken doet. Hij kan niet met zijn tengels van mooie meisjes afblijven en dat wordt zijn ondergang. Debby, de escortgirl voorziet hem van vervuilde dope en hij hangt in het eerste hoofdstuk aan een sterke zuignap aan het plafond in zijn hotelkamer.

Quotes

"Twee mensen dood in een kantoor in een buitenwijk van Parijs, overdosis foute dope, niemand maalt erom. Zo had het moeten gaan. Na de dood van Willem is het gevecht losgebarsten. Hoe kan het netwerk geheim worden gehouden, hoe kan het actief blijven en wie krijgt de controle erover? Frakke, De Blister, Hanz." Bladzijde 321

"Zijn mobieltje brandt in zijn hand, het bericht schreeuwt om zijn aandacht. Het vinden van de laptop van Willem is voor hem het allerbelangrijkste. Daarmee kan hij het systeem van Willem activeren, kan het bedrijf weer normaal functioneren, kunnen de bots overal ongehinderd zoeken, kan hij Hans van zich afhouden, kan hij het illegale deel van het systeem afschermen en kan hij eindelijk weer doen, waar hij goed in is, in alle rust code schrijven." Bladzijde 287

"De bot kan geen sporen meer achterlaten. "Waar moeten we heen?", vraagt Bas. "Ik kan bij mijn ouders, boven de zaak. Dat wil ik niet, maar het kan. En niet te lang, anders willen ze dat ik weer ga meehelpen. Bedienen en zo. En jij?" Bij zijn ouders? Bij zijn vader. Hij moet er niet aan denken om elke dag de negatieve instelling van die man om zich heen te hebben." Bladzijde 269

"Ze is commercieel directeur van WillHold, het bedrijf waar Willem koning is. Financiën doet ze erbij, want de baas is goed in verdienen, maar slecht in administratie en planning. De uitgelaten borrel in het hotel was niets voor haar. Ze deed mee, op haar manier, omdat het moest." Bladzijde 19

""We zijn pas uitgepraat als jij je mond houdt", zegt hij, zijn lippen vlak bij haar oor. Zijn vrije hand graat van achteren tussen haar benen. Ze wil krijsen, maar houdt zich stil om hem niet de voldoening van haar angst te geven. Ze voelt zijn wroetende vingers in haar broekje. "Begrijpen we elkaar nu?" Ze knikt." Bladzijde 188

Thematiek

Gevaren van ict

De Tex schreef al eerder over het thema van de Identiteitsproblematiek in Cel. Ook in "Bot: komt dat gegeven aan de orde. Wie macht over iemand of een bedrijf wil krijgen kan dit via het computernetwerk bewerkstelligen, als je de juiste nerds weet te vinden die een computer kunnen hacken en via een "bot" naar alle informatie kunnen laten zoeken die beschikbaar is. je moet dan een intelligente jongen/meisje vinden die dat kan bewerkstelligen. Willem heeft zo'n jongen gevonden in de persoon van Bas. Maar als die vergeet een achterdeur in te bouwen voor noodgevallen, kan hij niet meer bij de informatie die hij nodig heeft om te kunnen inloggen. Den Tex wijst op de gevaren van cybercriminaliteit en doet dat op een spannende manier. Hoewel, wanneer je niet zelf veel van computers weet, komen sommige passages nogal onbegrijpelijk over.

Motieven

Kind-ouderrelatie

Bas zit midden in de strijd tussen zijn vader en moeder van wie het huwelijk niet echt super verloopt. Hij steunt daarin iets meer zijn moeder dan zijn vader. Hij stuurt haar op vakantie, hij geeft haar zijn flatje tijdelijk en hij is erg bezorgd als ze wordt gegijzeld. Met zijn vader kan hij minder goed opschieten, maar zijn vader claimt aan de andere kant wel meer aandacht. Die voelt zich verongelijkt.

Moord

Willem Hartma wordt vermoord, want hij wordt opgehangen aan een zuignap aan zijn plafond. Dat kun je niet zelf. Wie heeft hem vermoord, dat is een vraag die door het hele verhaal loopt.

Liefde

Er is liefdesrelatie groeiende tussen Bas en T-li, zijn Chinese partner in de ICT. het is wel een bijzondere relatie, in het begin alleen gebaseerd op seks. Beiden lijken zich niet te willen binden. Aan het einde gloort er enig licht. Maar hij wordt door haar wachtwoordtruc een gevangene van haar wil. Zij kent alleen het wachtwoord van het systeem dat hij heeft ontworpen.

Seksualiteit

Willem heeft in feite ook een dure escort service opgericht waarbij de meisjes die voor hem werken ook verslaafd zijn gemaakt. Daarnaast heeft Bas een seksuele relatie met T-Li, die voorlopig niet van een echte liefdesrelatie wil weten. Bas gaat naar Parijs en heeft dan drugs bij hem voor een zakenrelatie van Hanz. Deze George wil seks met Bas.

Machtsverhoudingen

Het gaat natuurlijk ook om de macht die je door middel van de cybercriminaliteit op andere mensen kan krijgen. Wie de inloggegevens van een computersysteem heeft, kan met die gegevens een bedrijf ten gronde richten of er macht over uitoefenen.

Maatschappijkritiek

Den Tex wil ons met zijn thriller -denk ik- waarschuwen voor de gevolgen van de onveiligheid van het internet. De gewone sterveling heeft geen benul van wat hij allemaal voor gevaar loopt.

Drugswereld

Willem Hartma sterft door een overdosis vervuilde dope en Bas neemt zo'n dosis ook meer naar de Franse George, Het is d e bedoeling van zijn opdrachtgever Hanz dat Bas en George ook steven aan een overdosis van deze foute druk. Maar Bas gebruikt niet en George overleeft het miraculeus. Ook de meisje van de escortservice worden regelmatig gedrogeerd en zijn verslaafd gemaakt.

Motto

Het Engelstalige motto van Bruce Schneier luidt:
" If yoy think technology can solve your security problems, then you don't understand the problems and you don't  understand the technology.

Het motto past natuurlijk uitstekend bij een thriller over de veiligheid en onveiligheid van informatiesystemen. De lezer zal zich in ieder geval achter het oor  krabben als hij denkt dat hij met een eenvoudig softwareprogrammaatje als Norton zijn pc kan beschermen.

Opdracht

Met dank aan Marian Dragt.

Titelverklaring

Bot verwijst naar het ICT-verhaal dat Bas aan het bouwen is geweest voor Willem Hartma. Op blz. 32 staat een omschrijving van een bot.
"Een bot is een programmaatje dat doet alsof het een mens is. Een softwarerobotje, een volautomatische opdracht die zelfstandig wordt uitgevoerd, die een netwerk kan afzoeken en informatie kan vergaren. Bots zijn overal, nemen langzaam het internet over, zoekmachines draaien op bots die overal informatie uit websites halen en bijeenbrengen. Met een spin of een crawler heeft T-li hem binnen een paar minuten gevonden. Ze is net zo digitaal als hij.

De term bot wordt in het verhaal regelmatig gebruikt bij het opsporen van informatie.

Structuur & perspectief

Het verhaal wordt opgedeeld in een heleboel vaak heel korte hoofdstukjes met een titel. De volgorde van die hoofdstukjes is op die op het eerste hoofdstukje na chronologisch. In dat eerste stukje wordt namelijk verteld dat Willem Hartma opgehangen wordt aangetroffen.  Daarna keren we met de vertellers terug naar de situatie vlak voor zijn dood. Vervolgens ontwikkelt zich het verhaal over een periode van ongeveer zes weken tot aan de ontknoping.

Er zijn afwisselend twee personale vertellers:
- de ICT-nerd Bas Bantier die een informatiesysteem voor Willem Hartma heeft bedacht.
- De commercieel directeur Olga ter Miert die na de dood van Willem Hartma de leiding van het bedrijf moet overnemen. Zij wordt op een moment gegijzeld en verdwijnt dan voor een aantal hoofdstukken als verteller. Maar daarna  als ze door Bas is opgespoord, gaat ze weer door al verteller. 

Beide vertellers vertellen in de o.t.t.

 

Decor

Je kunt niet heel goed analyseren in welk jaar het verhaal speelt, maar uit de tekstgegevens wordt natuurlijk wel duidelijk dat het een zeer actuele thriller is. Ergens wordt aangegeven dat het hele verhaal ongeveer in zes weken tijd afspeelt en wel in een zomer, want augustus wordt aangegeven.

Het verhaal speelt zich af op diverse plaatsen, vooral in Nederland.
- Willem Hartma en zijn vrouw wonen in de buurt van Nieuwegein
- Bas zijn computerlief T-li verblijft in een gebouw in Zoetermeer.
- Bas  zelf heeft een appartement in Nieuwegein dat hij later aan zijn moeder ter beschikking stelt.
- Ze moeten onderduiken in Boskoop bij  het Chinese restaurant van T-li's ouders
_ Olga wordt gegijzeld in een goed bewaakt gebouw in Amsterdam
- Daarna moeten ze weer onderduiken in Rotterdam, ook weer bij familie van T-li.
- Op het vliegveld van Londen ontmoet Bas steeds een andere opdrachtgever Pete. Hij vliegt dan even heen en weer voor een werkafspraak.
- Bas gaat ook nog een keer naar Parijs om ene George Brassa: hij moet haar een harddisk bezorgen, maar die zit vol met foute dope, waardoor het bijna misgaat. 

  

Stijl

De stijl van Charles den Tex kenmerkt zich in deze thriller vooral door strak taalgebruik met korte zinnetjes, soms van één woord. verder zijn er veel woorden uit de ICT-wereld en dat maakt het lezen voor iemand die daarin niet zo thuis is, toch wel wat moeilijker. Daardoor valt misschien een kleine lezersgroep af die dit minder leuk vindt. Ik ben geen ICT-nerd en vond het daarom best lastig om passages door te komen die beschrijven hoe een ICT-systeem met Bots en algoritmen werkt.
Aan de andere kant,kan dit boek dus juist voor scholieren met een ICT-achtergrond/ - hobby  goed werken.

Slotzin

Ze lacht, typt een wachtwoord in dat hij niet kan zien en opent het systeem voor hem. : Ga je gang", zegt ze. T-li is de stroom, zijn stroom. Ze kan hem tegenhouden, stilzetten of meesleuren wanneer ze maar wil. Check.

Beoordeling

Spannende thriller over de macht van de ICT-wereld. Je weet als gewoon mens niet wat voor gevaren er kunnen schuilen in het ICT-gebeuren, waarbij Bots de macht over je pc en dus over je leven kunnen overnemen. Den Tex maakt dat  de lezer  wel goed bewust.

Aanrader voor technisch aangelegde scholieren die misschien niet zo veel plezier hebben in het lezen van wat zoetsappige romans. Dan is dit voor hen een "eitje." 

 

Recensies

"Op de schrijfstijl van Den Tex valt niets aan te merken. Het verzorgde en staccato taalgebruik, veel korte en af en toe wat langere zinnen, zijn er debet aan dat Bot heel realistisch overkomt. Het boek is daarnaast meer intrigerend dan spannend. Het ontbreken van de spanning is misschien alleen een gemis voor de diehard thrillseeker. Voor wie van een intelligente thriller houdt, is Bot een schot in de roos. " https://www.hebban.nl/rec...n-over-bot

"Voor de essentie van het verhaal is de rol van Pantier overduidelijk, realistisch en goed neergezet. Zijn a-sociale houding en gedrag veroorzaakte meer problemen voor hem dan het hem uiteindelijk hielp. Om dat gedrag te verwoorden in teksten die ook nog gelezen én begrepen moeten worden, is weer een andere zaak. De auteur is er volledig in geslaagd, voor deze lezer werkte het niet altijd even soepel. Maar dat is dan ook geen nerd…. " https://www.hebban.nl/rec...n-over-bot

"Bot is misschien niet het meest literaire werk van Charles den Tex maar het leest als een trein. Dit verhaal leent zich uitstekend voor een fikse dosis quality time. De verhaallijn over het bedrijf vind ik wat minder goed uitgewerkt maar de belevenissen van Bas maken alles goed. Computers hebben geen geheimen voor Bas maar met het dagelijks leven heeft hij wel moeite. Hij gaat met de verkeerde personen in zee en laat zich voor de gek houden terwijl zijn ouders geen seconde stoppen met zeuren. Grappig is dat Bas in computerformules denkt. Een ander leuk detail is dat het bekende personage Michael Bellicher een bescheiden rol in het boek voor zijn rekening neemt. Door boeken als Bot zijn regenachtige dagen allesbehalve vervelend. " http://www.thrillers-lees...s-den-tex/

"De plot van “Bot” is origineel. Duidelijk merkbaar is –en dat zal niet verbazen gelet op eerdere boeken van zijn hand- dat Den Tex goed ingevoerd is in de digitale wereld. Het verhaal is zeer lezenswaardig voor eenieder die enigszins thuis is in computertermen en de wereld van het internet. En wie is dat tegenwoordig niet? " http://perfecteburenleesc...n-tex.html