3.1 De Actaeone, naar Ovidius

3.1 Helden in de mythologie

De Actaeone, naar Ovidius

Voorspoedige jacht

Op de middag sprak de uitstekende jager zijn vrienden zo toe: ‘Kameraden, de netten en wapens zijn al nat van het bloed van wilde dieren. Aangezien de zon brandt en de dag voldoende gunstig is geweest, zullen we morgen het werk weer opnemen. Beëindig het werk waarmee je bezig bent en neem de netten mee. De mannen volgden de bevelen op en onderbroken het werk. Maar de kleinzoon van Cadmus verliet zijn kameraden, want hij wilde de streek verkennen. In dezelfde streek was er een vallei die gewijd was aan Diana, waar een bron in een bosje klaterde. Hier was de godin van de bossen gewoon om samen met haar nimfen haar maagdelijke ledematen te overgieten met fris water.

Toevallig was Diana zich daar op dat moment aan het wassen, toen Actaeon al slenterend (letterlijk: met onzekere passen) daarheen kwam. Nadat ze de man opgemerkt hadden, vulden de naakte nimfen het hele bos met plotselinge kreten en ze schermden de godin af met hun lichaam. Toch was de godin zelf groter dan hen en stak ze met kop en schouders boven alle nimfen uit; en de kleur van de purperen dageraad verscheen op het gezicht van Diana, die/omdat ze zonder kleding gezien was. Vermits ze haar pijlen niet kon grijpen, schepte de gekrenkte godin water op en sprenkelde het in het gezicht van de man, terwijl ze er de volgende woorden aan toevoegde: ‘Nu mag je vertellen dat je me gezien hebt zonder mijn kleren (letterlijk: dat ik gezien ben, nadat de kledij was neergelegd), als je het tenminste nog zal kunnen vertellen!

Ze dreigde niet meer, maar ze voegde het gewei/de hoorns van een hert toe aan zijn voorhoofd, ze maakte zijn hals langer en maakte de uiteinden van zijn oren scherp. Ze veranderde zijn handen in poten en bedekte zijn lichaam met een gevlekte huid. Ten slotte voegde ze ook angst toe.

Snelle vlucht...

De held van Thebe sloeg op de vlucht en tijdens het lopen zelf verwonderde hij zich erover dat hij zo snel was. Maar toen hij zijn gezicht en hoorns in het water zag, wilde hij zeggen: ‘Arme ik!’, maar geen enkel woord volgde. Hij zuchtte en tranen stroomden over het gezicht dat niet het zijne was. Alleen zijn geest was gebleven. Wat moest hij doen? Moest hij terugkeren naar zijn vrienden of zich in de bossen verbergen? Schaamte verhinderde het een, angst het andere.

Maar terwijl hij twijfelde, zagen zijn honden hem: vol verlangen naar een prooi stormden ze vooruit over de rotsen en ze achtervolgden hun meester sneller dan de wind. ‘Ik ben Actaeon, herken jullie meester!’ trachtte hij te roepen, maar zijn woorden werden niet gehoord, de hemel weerklonk door het geblaf.

De honden brachten de eerste verwondingen toe aan zijn rug en weldra ontbraken er op zijn hele lichaam plaatsen voor/tot verwondingen. Hij kermde en vulde de bossen met droevige klachten. Maar Zijn vrienden vuurden onwetend de wilde troep aan, zochten hun leider voor het schouwspel en riepen de afwezige Actaeon. Bij zijn naam wendde hij zijn hoofd af. Hij wilde (wel) afwezig zijn, maar hij was aanwezig, hij wilde de wilde daden van zijn eigen honden wel zien maar niet voelen. Dezen omringden van alle kanten hun prooi en, nadat ze hun tanden in het lichaam hadden vastgezet, verscheurden ze hun meester, in de gedaante van een hert (letterlijk: onder het uiterlijk van een hert). Pas nadat het leven van Actaeon door de talloze verwondingen beëindigd was, was de woede van Diana eindelijk verzadigd.