Hannibal (de Hannibale juramento, De Hannibalis exitu, Hannibal ad portas)

5.1

Hannibal: de schrik uit Afrika

Over de eed van Hannibal

Toen ik negen jaar oud was, bracht mijn vader Hamilcar, die als opperbevelhebber uit Carthago naar Spanje vertrok, een offer aan Jupiter Optimus Maximus. Op hetzelfde moment vroeg hij mij of ik met hem naar het kamp wou vertrekken. Omdat ik dit met plezier gehoord had, vroeg ik hem dat hij niet mocht twijfelen me mee te nemen. Toen zei hij: ‘Ik zal het doen, als je me de trouw die ik vraag, zal gegeven hebben.’ Tegelijk bracht hij me naar het altaar en hij beval mij, terwijl ik het altaar aanraakte en nadat de anderen verwijderd waren, te zweren dat ik nooit in vriendschap met de Romeinen zou leven. Die eed, gegeven aan mijn vader, hou ik nu al zo lang in ere dat het voor iedereen vaststaat dat ik die nooit zal schenden.

Hannibal bij de poorten!

Over de Alpen

Nadat Hannibal de Pyreneeën makkelijk had overgestoken, bereikte hij met zijn leger en lastdieren, waaronder zelfs olifanten, de Alpen. De onderneming van Hannibal was reusachtig en heel moeilijk: want daarvoor had niemand ooit deze bergen met een leger overgestoken. Bovendien joegen de hoogte van de bergen en de massa sneeuw de Carthaagse soldaten nog meer schrik aan. Maar nadat Hannibal zijn troepen had aangespoord, begon de colonne bij het eerste licht verder te gaan.

Op de negende dag bereikten ze via moeilijk begaanbare paden en omwegen uiteindelijk de top van de berg, waar aan de soldaten, die vermoeid waren door de inspanning,gedurende twee dagen rust werd gegeven. Maar een nogal grote sneeuwval deed de reusachtige paniek terugkeren. De colonne ging lusteloos verder door plaatsen die geheel met sneeuw bedekt waren en de wanhoop was duidelijk zichtbaar op gezicht van allen (iedereen). Toen beval Hannibal de

soldaten stil te staan op een zekere plaats waar een ver en breed uitzicht was. Terwijl hij Italië en de vlakten rond de Po toonde,zei hij: ‘Nu klimmen jullie de muren over, niet alleen van Italië, maar zelfs van de stad Rome; weldra zullen jullie kunnen afdalen en marcheren naar de vlakte; met weinig veldslagen zullen jullie de hoofdstad van Italië in jullie hand en in jullie macht hebben.’

Over het einde van Hannibal

Het gebeurde bij toeval dat gezanten van Prusias in Rome dineerden bij voormalig consul Titus Quintius Flamininus en dat daar, nadat de melding van Hannibal gemaakt was, één van hen zei dat hij in het koninkrijk van Prusias was. Dit meldde Flamininus de volgende dag aan de senaat. De senatoren, die meenden dat ze nooit zonder gevaar zouden zijn zolang Hannibal in leven was, zonden gezanten naar Bithynië. Zij vroegen aan de koning om hun grootste vijand niet bij hem te houden, maar uit te leveren. Prusias durfde niet openlijk te weigeren, maar voerde aan dat hij verhinderd was om dit te doen, omdat het tegen de wetten van de gastvrijheid was. Hij vroeg dat zij hem zelf zouden (moesten) grijpen, omdat ze de plaats waar hij zich bevond makkelijk konden vinden.

Hannibal hield zich immers op op één plaats, in een fort, dat aan hem door koning Prusias gegeven was. En hij had dit zo verbouwd dat hij in alle delen van het gebouw uitgangen had, omdat hij namelijk vreesde dat het van pas zou komen.

Toen de Romeinse gezanten hierheen waren gekomen en met hun troepen zijn huis omsingeld hadden, zei een jongen die (van) bij de deur op uitkijk stond aan Hannibal dat er meer gewapenden verschenen dan gewoonlijk. Deze beval hem om langs alle deuren van het gebouw te gaan en om hem snel te melden of hij van alle kanten op dezelfde manier omsingeld werd. Toen de jongen snel had aangetoond dat alle uitgangen bezet waren, voelde Hannibal dat dit niet zomaar gebeurd was.

Om zijn leven niet te verliezen door de beslissing van een ander, nam hij gif in dat hij steeds bij zich had. Zo vond de zeer dappere man in zijn zeventigste levensjaar rust.