Zwartboek (2006)

Inhoud INLEIDING
SAMENVATTING VAN HET VERHAAL
De Biesbosch
Silentium
De Sicherheitsdienst
Het feest
De bevrijding
Epiloog
DE GEBEURTENISSEN
Het begin van het Derde Rijk
Binnenlandse politiek
Nacht van de lange messen (1934) Economische ontwikkelingen (1933-1939) Jodenhaat
Buitenlandse politiek (1933-1939) As Rome-Berlijn (1936) Anschluß met Oostenrijk (1938) Appeasement-politiek en het Verdrag van München (1938) Lebensraum-politiek
Hitler-Stalin-pact (1939) De Tweede Wereldoorlog (1939-1945) Operatie Barbarossa (1941) Pearl Harbour

Verzet in Duitsland
Operation Overlord - D-Day
Jodenvervolging
Balans
De naoorlogse periode (1945-1949) Koude Oorlog en Marshall-plan
Blokkade van Berlijn
Politieke wederopbouw in de vier zones
Oprichting van de BRD (1949) Oprichting van de DDR (1949) BETROUWBAARHEID
CONCLUSIE
BRONVERMELDING Inleiding Ik heb een tijdje lopen dwalen met mijn keuze, dat komt doordat ik al veel boeken gelezen en films gezien had en eigenlijk iets wilde wat nieuw voor me is, maar waar ik wel iets over kan vertellen. Ik zocht vooral op internet omdat daar ook veel aan recensies te vinden is, en toen kwam ik uiteindelijk op de film: ‘Hitler, Rise of evil.’ Hier heb ik een tijdje naar moeten zoeken, en uiteindelijk vond ik een videotheek waar ze hem wel in bezit hadden, maar hij was uitgeleend. Later kreeg ik hem ook niet meer in handen, dus een week of 3 van tevoren ben ik geswitched naar de film ‘Zwartboek.’ Zwartboek is nog niet op dvd te verkrijgen, maar ik heb hem in de bioscoop gezien en eigenlijk houd ik nooit zo van dit soort films, maar deze sprak me echter ontzettend aan. Het verhaal alleen al, maar ook de uitvoering. Aangezien die andere film wel erg moeilijk werd en ik hierbij meteen wist dat ik deze wilde gebruiken voor m’n PO. Dit bleek nog te kunnen dus toen ben ik hiermee verdergegaan. Wat ik goed vind aan de film is dat er de juiste talen worden gesproken, dus bij de Duitsers Duits, bij de Engelsen en Canadezen Engels en bij de Nederlanders Nederlands. Ik heb me altijd geïnteresseerd in de 2e wereldoorlog. Ik heb er vroeger allemaal boeken over gelezen die ik nog steeds heb staan en dit is een verhaal wat daar heel mooi in past. Bij de eerste keer inleveren kwam ik in tijdnood door allerlei omstandigheden. De 2e keer heb ik er echt eigen input in gegeven dus nu zal ik mijn eigen kennis laten zien in mijn verhaal in hoofdstuk 2. voordat ik dit opnieuw ging maken heb ik Zwartboek ook nog een keer gekeken. Ik moet zeggen dat ik ook altijd een groots ontzag heb gehad voor Hitler, dat je met een Duitsland uit de jaren 20 dit kunt doen! Dat vind ik echt zo indrukwekkend! Maargoed dat staat eigenlijk los van de film, maar daardoor kom ik wel sneller bij de 2e wereldoorlog. Samenvatting van het verhaal De film is na de inleiding heel duidelijk in hoofdstukken verdeeld. Als de film begint stapt de een vrouw uit een bus als ze op vakantie is in Israël. Dan ziet ze daar een klein schooltje en komt ze een bekend gezicht tegen, een gezicht dat ze kent vanuit de oorlog, ze heeft er namelijk mee samengevochten. In de volgende minuten wordt duidelijk dat het meisje wat onderwijzeres is in Israel in Nederland gewoond heeft met 2 broertjes. Ze woonde aan het begin van de oorlog in Duitsland met haar ouders en broertjes als familie Stein. Ze zijn rond 1942 naar Nederland gevlucht omdat ze anders vervolgd zouden worden en hier nog een onderduikkans hadden. De enige dochter Rachel Stein (de hoofdrolspeelster) wil echter niet bij haar ouders en broer onderduiken.
Deel I Nu gaat de film verder vanuit Rachel. Ze vindt een onderduikadres bij een heel streng christelijk gezin dat in de Biesbosch woont. Het is een boerengezin die de christelijke gewoonten er heel erg in willen drukken, ze moet iedere dag voor het eten een bijbeltekst uit haar hoofd opzeggen en moet naar de kerk. Verder wordt ze er steeds op een nijpende manier mee geconfronteerd dat ze joods is. Ze mag haar hoekje in de kruipruimte alleen met eten verlaten. Op een bepaalde zomermiddag ziet ze toch de kans schoon om even buiten frisse lucht te gaan nemen. Ze gaat tussen het riet aan het water liggen met een radio waar Engelstalige muziek uitkomt. Dan komt er over het water een zeilboot aan met daarin een jonge man, genaamd Rob. Hij roept wat Duitse woorden en ze schrikt zich helemaal wezenloos. De jongen lacht om haar en heeft al snel door dat ze onderduikt. Hij nodigt haar in zijn zeilboot uit en ze stapt in. het klikt wel tussen de twee en ze varen lekker verder, de geallieerden zijn aan de andere kant van de Biesbosch en in een gevecht laat een geallieerde bommenwerpen zijn bommen vallen. Een van de bommen valt vol op het pand waarin zij zit ondergedoken. Dan heeft ze geen adres meer. Gelukkig mag ze met Rob mee en kan daar in een tuinhuis/garage trekken. Rob en zij worden heel intiem. Net op het moment dat ze op het punt staan om sex te hebben komt er een auto het erf op rijden en deze stopt voor de garage. Het blijkt iemand van de ondergrondse te zijn die ervan op de hoogte is dat de Duitsers haar op het spoor zijn. Er zijn dingen van haar in de boerderij gevonden. Omdat Rob de enige in de omtrek was die in de buurt was moet ze wel daar geweest zijn, de Duitsers zullen hier dus snel langskomen. De man, Van Gein, wil wel helpen om hen naar de andere kant van de Biesbosch te laten ontsnappen. Dit is alleen mogelijk met een hoop geld, dit probleem is opgelost doordat de man voor de oorlog over veel geld beschikte wat niet door de Duitsers is opgemaakt, maar in Den Haag in bewaring is bij meneer Smaal. Hier moet ze het geld wel zelf halen, dit is geen probleem. Omdat Rob nu ook vervolgt wordt wegens het hebben van onderduikers gaat ook hij mee. Ze gaan met een vluchtboot op een donkere, bewolkte nacht naar het andere eind van de Bieschbos proberen te varen. Op dezelfde boot komt ze ook haar ouders en broer weer tegen. Rob zeilt zelf ook en krijgt opeens door dat de boot de verkeerde kant op vaart. Dan schiet er een schijnwerper aan en beginnen er allerlei Duitsers te schieten en de joden zijn allemaal dood. Het blijkt een hinderlaag! Rachel wordt op een haar na raak geschoten, springt van schrik het water in en zwemt onderwater naar de kant. Ze kijkt tussen het riet recht in het gezicht van de Duister die de leiding heeft. Ze houdt zich schuil totdat de kust veilig is en vlucht weer terug naar het vasteland. Deel II Rachel is in goede handen terecht gekomen, ze is gevonden door verzetsgroep Kuipers. Leden ervan kwamen na de hinderlaag naar de plaats waar het was gebeurd. Ze wordt nu naar een veilige plek gebracht doordat ze wordt geschminkt en verminkt door mensen zodat ze net ziek lijkt. Ze gaat nu in een lijkkist door de Duitse controle heen. De controleur van de Duitsers gelooft de begrafenisondernemer als zede zegt dat ze aan vlektyfus is overleden. Daardoor wordt de kist snel dichtgedaan en ze mogen door. Haar haren worden blond geverfd. Ze moet gaan werken in een keuken. Na enkele dagen krijgt ze de vraag om mee te doen aan een actie voor het verzet. Dit wil ze want ze wil zelf graag wraak nemen op wat haar is overkomen. Nu wordt er een vals persoonsbewijs gemaakt waardoor ze Ellis de Vries heet. Ze stemt daarin graag toe, want ze wil eigenlijk wraak nemen op wat haar overkomen is. Er komt een dropping van wapens en medicijnen van de geallieerden. Op de plaats staan echter Duitsers. Deze worden overmeesterd. De spullen gaan in grote koffers. Het vervoer per trein is een probleem. Rachel speelt de partner van Hans en ze doen net alsof ze ruzie krijgen. Ze rent weg en gaat een coupé in (met de koffers!) waar een Duitse officier zit. Ze groeide in Duitsland op en spreekt de taal dus vloeiend. De Duitser heet Muntze, hij is meteen heel aardig en gastvrij en legt haar koffers in het rek. Hij was bezig met het bekijken van zijn postzegelverzameling, Rachel toont belangstelling. Na een tijdje komt de controle, Muntze heeft daar geen zin in en stuurt ze door. Onderweg raakt ze een beetje verliefd. Na een tijdje wordt de verzetsgroep ontdekt. Het lijkt alsof ze verraden zijn. Er zijn een paar mensen gevangengenomen. Ze staan nu voor de keuze om te verplaatsen, of om Muntze te manipuleren zodat hij hen niet laat executeren. Ze kiezen voor die ingang omdat Rachel en Muntze elkaar nu kennen. Ze zegt alles te willen om de jongens vrij te krijgen. Uit voorzorg wordt ook haar schaamhaar geblondeerd. Hans moet hiervan getuige zijn. Deel III Rachel moet nu op een bepaalde manier bij de Duitsers binnendringen. Ze weet welke zegels van Nederland hij zoekt en gaat deze halen. Om aan geld te komen klopt ze nog eens aan bij meneer Smaal, die is verbaasd haar te zien en ze vertelt hem het hele verhaal. Rachel gaat naar het kantoor van de SD en komt uiteindelijk in het kantoor van Muntze. Als hij de postzegels van koningin Wilhelmina krijgt is hij dolgelukkig. Hij wil haar bedanken en heeft aan de andere kant ook wel een oogje op haar, hij gaat die avond naar een feest en vraagt haar mee. Dit wil ze wel, in de trein had ze gezegd dat ze zangeres is en nu moet ze ook liedjes zingen, het mogen uitsluitend Duitse liedjes zijn. Ze kende er wel een aantal omdat ze toen ze nog in Duitsland woonde dit als amateurbaantje had. Het zingen gaat heel goed alleen kan ze niet goed uitstaan dat er allemaal Duitse officieren voor haar staan. Opeens ziet ze de officier die haar overvallen had op de boot en iedereen had neergeschoten, nu rent ze naar de wc om even te braken, als ze terug is gaat het feest verder. Ze ontmoet een Nederlands meisje Ronnie die ook met een Duitse officier naar het feest gekomen is. Het is duidelijk dat ze een beetje een hoer is en wil op deze manier de oorlog overleven, ze doet ook niets anders met de Duitsers dan geil doen en seksen. Die nacht gaat ook Rachel met Muntze mee naar zijn verblijf en gaan ze met elkaar naar bed, hij heeft geen vrouw en kinderen meer. Nu kan Rachel niet meer terug, ze lijken echt verliefd en ze gaan van elkaar houden. Rachel gaat bij de SD werken overdag en trekt steeds meer met Ronnie op. Zij typen alle contracten en brieven uit die er weg moeten. Op een dag komt het verhoor van haar verzetsmensen voorbij. Nu weet ze dat zij die dag voorbij gaan komen en ze plaats nu afluister apparatuur wat van de verzetsgroep is in de kamer waar het verhoor plaats gaat hebben. nu kan de verzetsgroep meeluisteren wat er gebeurt tijdens het verhoor. Bij het verhoor is Rachel bij de verzetsgroep. Nu hebben Muntze en officier Franken onenigheid over de executie. Meneer Smaal wordt hierin een bemiddelaar, zo lijkt. Tijdens het verhoor hoort Rachel een bekende stem, namelijk die van Van Gein. Nu wordt haar langzaam duidelijk dat hij een verrader is. Van Gein moet dus omgebracht worden. Ze zetten hier een plan voor op maar dat loopt opnieuw uit de hand. Een van de verzetsmensen, Theo, is heel christelijk en daarom tegen doden. Uit een soort poging tot verdediging schiet hij iemand neer, het blijkt Van Gein te zijn, net op het punt dat hij Rachel bijna ging vermoorden. Er is nog een gewonde, maar die kan geholpen worden en overleeft het. Rachel realiseert ich dat Hans arts moet zijn. Van Gein was een goede vriend van officier Franken. Hij geeft het bevel 40 gijzelaars op te pakken als wraakactie op de moord. De verzetsgroep heeft betrouwbare mensen nodig en maakt plannen om hun gevangen makkers te bevrijden. Rachel gaat hiervoor weer naar de SD. Als ze met Muntze in een kamer kijkt hij in haar haar en komt erachter dat ze geblondeerd is. Dit maakt hem echter niet heel veel uit en ze heeft geluk. Deel IV De mensen in het SD gebouw hebben al een paar dagen toegeleefd naar 20 April, dit is de verjaardag van de Fuhrer en die is nu aangebroken, het is dus groot feest. De ruzie tussen Franken en Muntze gaat verder. Muntze maakt Franken zwart en hij is nu verdacht van het in eigen bezit houden van de spullen van rijke joden. Franken is echter door iemand voor de controle gewaarschuwd en heeft zijn kluis leeggemaakt. Nu is er geen bewijs dus er is niets aan de hand. Nu maakt Franken Muntze verdacht over het plegen van onderhandelingen met de vijand over de executie van terroristen. Dit is erger dan al het andere en hij loopt kans de doodstraf te krijgen. Ondertussen loopt het plan van het bevrijden van de verzetslieden. De verzetsgroep valt onder het feest de kerkers binnen. Rachel komt nu op voor Muntze om ook hem te bevrijden. Zij is binnen in het kantoor op het feest, op een bepaald tijdstip zet ze de deur van het kolenhok open en zo kunnen de verzetsmensen naar binnen. Ze rent nu terug naar boven en gaat dansen met Franken. Hij ontmaskert haar dan. Hij wist er op raadselachtige wijze van dat er apparatuur van haar achter een schilderij zat. Nu wordt ook zij gevangen gezet en gezien als spion. De Duitsers willen zo snel mogelijk van haar af en plannen de executie voor de volgende dag. Muntze wordt echter geholpen door een vriend en hij ziet kans om haar te bevrijden. Nu trekken ze naar de Biesbosch, naar de plek waar het verhaal begon. De boot van Rob ligt nog altijd vredig in het water. Omdat er toch niemand meer eigenaar van is gaan ze ermee een eindje varen. Om niet op te vallen trekt Muntze ook kleren aan van Rob. Zo blijven ze een tijdje weg van alles. Ze praten veel over allerlei dingen omtrent de oorlog. Als ze een keer ergens rustig aan het zwemmen zijn horen ze mensen vrolijk Nederlandse liederen zingen. Nederland is bevrijd. Rachel drukt zich tegen Muntze aan en is bang. Ze is inmiddels gevreesd door de verzetsgroep (zijn denken dat ze naar de Duitsers is gegaan) maar ook bij de Duitsers. Ze weet niet wat haar te wachten staat als ze haar gezicht laat zien. Deel V Nu blijkt dat het een enorm zootje is nadat de Duitsers weg zijn. Bevrijders rijden door de feestende bevolking, maar in de huizen worden mensen die zich bij de Duitsers bevonden opgepakt en er worden ook veel mensen als verrader bestempeld. Rachel weet nog steeds niet wat haar te wachten staat en trekt zich zoveel mogelijk terug. Als ze half gemaskerd door de mensenmassa sluipt ziet ze Ronnie op een Canadese tank zitten. Muntze is nog altijd bij haar. Om ingelicht te worden gaan ze op bezoek bij meneer Smaal. Ze verwachten dat ze dan alles van hem zullen horen. Als ze eenmaal binnen ontvangen zijn wordt hij opeens doodgeschoten vanuit een rare hoek. Als Muntze de dader achtervolgt wordt hij door een verzetslid vastgepakt waardoor de dader ontsnapt. Nu wordt Rachel ervan verdacht smaal vermoord te hebben en wordt opgepakt. Ze wordt nu samen met allerlei Duitsers vernederd en gemarteld. Na een tijdje komt een Canadese officier, samen met Hans, de leider van de verzetsgroep haar ophalen. Nu hoort ze alle varhalen van de redding die ze hadden voorbereid op de verzetsmensen en het fiasco wat het was geworden. De mensen van het verzet zijn omgekomen. Vervolgens dachten de mensen van verzetsgroep Kuipers dat zij dit opzettelijk had laten gebeuren en dat ze de Duitsers had ingelicht, zij waren naar haar op zoek om har te liquideren. Hij zelf heeft de overval maar nauwelijks overleefd. Nu is ze ook Muntze kwijt en ze gaat naar hem op zoek. Na een paar dagen komt ze erachter dat Muntze is gedood door de Duitsers zelf, die Duitsers zijn ingetrokken bij de Canadezen, die het recht hebben om mensen te doden. Hans zelf wordt ook overal als held ontvangen. Als Rachel bij Hans thuis is wil hij haar ook dood hebben om alle eer en het verhaal voor zichzelf te hebben. hij geeft haar een spuit met een overdosis insuline. Ze ligt nu te creperen op de grond. Ze weet dat ze het beste kan eten en binnen har handbereik liggen een paar repen chocola die ze van de bevrijders hebben gekregen. Nu kan ze uit een raam springen, ze wordt door de mensen op straat opgevangen. Hans springt haar achterna, in de menigte verliest hij haar uit het oog en ze is haar kwijt. Tim Kuipers, is een verzetslid wat gestorven is bij de mislukte bevrijding. Ze is erbij als hij wordt opgegraven. Zijn vader was de leider van verzetsgroep Kuipers, die haar constant verdachten. Nu kan ze hem het verhaal vertellen dat Hans de verrader is. Hans was al een keer opgepakt door de Duitsers, en hij mocht of spion worden, of hij moest geëxecuteerd worden. Hij heeft voor dat eerste gekozen. Als ze terugkomen in de hal waar de lijken worden opgebaard merken ze dat Hans ervandoor is. Hij is gevlucht in een lijkkist, net als Rachel eens andersom deed. Rachel en Kuipers gaan achter hem aan, ze weten hoe hij waarschijnlijk zal gaan. Ze nemen een auto en duwen de lijkwagen met daarin, in een kist, Hans, van de weg. Hans kan ademhalen doordat het kruis op de lijkkist een beetje open geschroefd is, waardoor er een kier ontstaat. Rachel en Kuipers nemen de lijkwagen over en Rachel draait de schroeven nu aan. Hans ziet zijn ademgat verkleinen en raakt in paniek. Hij gaat Rachel geld aanbieden, maar Rachel draait door. Hans kan nu geen lucht meer krijgen. Nu stappen ze uit, terwijl Hans ligt te paniekeren in zijn kist. Het is een beetje een verwarde situatie. Kuipers vind zichzelf hierdoor een verrader, maar Rachel blijft volhouden dat Hans hoe dan ook slecht was en moet sterven. Dit ook om toch nog haar familie te wreken. Als Hans dood is blijkt het geld van de Joodse slachtoffers die in de hinderlaag zijn gelopen daar te liggen. Hans blijkt ook Franken vermoord te hebben om dit te bemachtigen. Nu wil Rachel zangeres worden in Amerika, in New York. Uittro

In het laatste deel zie hoe Rachel een ontwikkeling meemaakt en een nieuw leven begint. Ze gaat in plaats van New York naar Israel. Hier sticht ze een gezin. Ze zit met het geld van de Joodse slachtoffers. Omdat het niet eerlijk is om dit zelf te houden sticht ze een piepklein schooltje en wordt hier lerares. Bij de goederen van de joodse slachtoffers zit ook een kettinkje wat van haar ouders geweest is. Dit draagt ze de rest van haar leven. De gebeurtenissen De gebeurtenissen die zich in die tijd afspelen zijn vrij heftig. Het gaat over de 2e wereldoorlog. Duitsland was geruïneerd na de tweede wereldoorlog. Hitler kwam aan de macht en hij had plannen over hoe het wel zou moeten worden, hoe Duitsland weer groot werd. Op zijn manier wist hij de Duitsers daarvan te overtuigen en ze luisterden! Dit was het begin van wat uiteindelijk de plannen voor het grote Derde Rijk moesten worden: Het begin van het Derde Rijk
Toen Duitsland enorm diep in de penarie zat en economisch kapot was, stond Hitler op. Dit leek in de eerste instantie een geschenk uit de hemel. Hij maakte de economie weer levendig. Iedereen had werk en iedereen kreeg een auto van de staat. Duitsland groeide in zeer korte tijd enorm. Toen Hitler net aan de macht was werd het Rijksgebouw in Brand gestoken. Hierdoor kreeg Hitler de opvatting om een enorme campagne te beginnen tegen communisme omdat het waarschijnlijk door een Nederlandse communist (Dit was niet eens zeker!). De politie kreeg in Duitsland heel erg veel macht. De politie mocht nu een heleboel communisten en eigenlijk iedereen die niet achter de nazi’s stonden werden zonder pardon vervolgd, vermoord of gevangengezet. In dit stadium kwam het bekende: “Arbeit macht frei!” en de concentratiekampen. Tegelijkertijd werd in de nationaal-socialistische propagandacampagne voor de Rijksdagverkiezingen van maart 1933 geprobeerd om een nationaal eenheidsgevoel te creëren. Het begin van het Derde rijk is er eigenlijk sinds de verkiezingen van 1933. de NSDAP (Hitler’s Partij) kreeg net niet genoeg stemmen om alleen te regeren. Er waren allerlei campagnes geweest en veel vijanden werden uitgeschakeld, maar het lukte net niet. Hitler wilde toch de totale macht en kreeg steun van een katholieke partij DNVP. Hij had nu het recht om een grondwetswijziging door te voeren waarin hij het recht kreeg om vier jaar lang buiten alles te regeren en zijn eigen wetten te hanteren. Het gevolg was dat alle andere politiek machteloos was. Overal waren de nationaal-socialistische opvattingen de baas. Overal kwamen Nazi’s te zitten, alle politieke partijen werden een voor een verboden. Er kwam een bepaalde vakbond vanuit de partij van Hitler en daar moest iedereen dus onder vallen. De Duitse bevolking moest volgens Hitler en de zijnen heropgevoed worden in de geest van het nationaal-socialisme. Allerlei jongerenorganisaties mochten niet meer en werden Hitler Jugend ook de pers kwam onder strenge controle van de Nazi’s. Ook de scholing werd veranderd. Overal moest het nationaal-socialisme gepredikt worden. Kunstenaars moesten lid worden van Josef Groebbels. Dit was de minister van propaganda op dat moment. De nazi’s bepaalde welke kunst wel, en welke niet mocht. Alles wat links of joods was werd verboden. Er vond een enorme boekenverbranding plaats in 1934, hierin werden alle boeken van niet-Duitse auteurs verbrand. Veel joden, kunstenaars en intellectuelen werden gedwongen het land te verlaten. Velen waren ook al zelf opgestapt. Aan het begin van Hitlers macht had een legergroep, de SA, Hitler veel steun gegeven. Toen Hitler uiteindelijk de absolute macht in handen had, zat die groep hem juist tegen. Een groot deel van de strijders in deze groep was heel links, en verder had deze groep de intentie om het Duitse leger te ontvangen. Inmiddels was dit een leger met vier miljoen leden. Het huidige leger begon te vrezen voor de macht van de SA. Aangezien Hitler het grote leger erg nodig had moest dit standpunt veranderen. Hitler heeft deze actie lang kunnen uitstellen, maar uiteindelijk was er geen houden meer aan en gaf hij de SS de opdracht om de SA leiding te liquideren. Dit alles gebeurde op 30 juni 1934 en gaat de boeken in als ‘de nacht van de lange messen’. In de pers verscheen allen het excuus dat de SA een staatsgreep gepland had. Deze actie verliep vlekkeloos en dit zorgde ervoor dat de SS steeds meer macht kreeg. De SS was onder te verdelen in Waffen-SS (een zeer elite eenheid), de SD (de beveiliging) en de Gestapo (de geheime politie). Economische ontwikkelingen (1933-1939) Het ging zeer slecht met economisch Duitsland na de eerste wereldoorlog. Dit wist Hitler in de jaren30 pas te corrigeren. In 1933 was er nog 30% werkloosheid. Dit werd in een jaar tijd teruggebracht tot 7%. De nationaal socialisten waren enorm goed in het organiseren van allerlei werkprojecten. Dit werd vooral gericht op de heraanlegging en verbetering van de infrastructuur en een enorme groei in de wapenindustrie. De nationaal socialisten zorgden heel erg goed voor hun arbeiders, veel beter dan menig ander land in Europa in die tijd. Ook deze projecten zorgden ervoor dat de NSDAP weer groeide, ze kregen praktisch alle arbeiders achter zich. Hitler wilde Duitsland volledig autarkisch maken. Zo konden ze hun gang gaan op economisch gebied en werden ze niet lastiggevallen door Engelse of Franse blokkades. Er werd heel veel aandacht besteed aan het ontwikkelen van efficiëntere apparatuur, zowel in het leger als in de landbouw en industrie. Ook werden er alternatieven ontwikkeld voor grondstoffen die niet aanwezig waren in Duitsland. Het bleef echter een probleem om voldoende voedsel in de schappen te hebben. zo rees het idee om gebieden in Oost-Europa te veroveren. Hij had in zijn campagne al plannen om Germanisering in Oost-Europa over te brengen. Volkerenhaat Hitler beschuldigde de Joden als veroorzaker van het probleem wat Duitsland na de 2e wereldoorlog had. In zijn campagne kondigde hij al aan dat hij ze zou gaan vervolgen. In 1933 had hij alle macht en toen bleek dat wat hij geroepen had echt uitgevoerd ging worden. Het begon met dat je er bijna niets van merkte, maar het werd steeds erger. In 1935 bracht Hitler een wet uit, de Neurenberg-wet. Daarin stond dat joden niet meer met Duitsers mochten trouwen, en het ergste was dat ze geen Duits staatsburger meer waren. Feitelijk waren ze vogelvrij. Dat bleek de tijd die volgde ook. Joden hadden geen baan meer, Joodse winkels stonden leeg en Joden werden overal weggestuurd, ze konden geen treinen en bussen meer in. alleen thuis waren ze nog veilig. Juist de Joden werden de dupe omdat die in Europa de betere banen hadden en zij waren eigenlijk de enige die het een beetje goed hadden. Het Duitse volk werd totaal blind voor het feit dat Joden ook mensen waren, ditzelfde gold voor gehandicapten, homoseksuelen en zigeuners. In 1938 werd er een nacht georganiseerd waarin massaal alles wat Joods was werd aangevallen. Dit werd de Kristallnacht genoemd. Nu kwamen de concentratiekampen, waar na deze nacht 26.000 Joden in kwamen. De reden voor deze organisatie was dat er een aanslag was gepleegd op de Duitse ambassade in Parijs, door (niet eens zeker!) een jood! Joden konden ook weinig vluchten, de Jodenhaat sloeg ook over naar andere westerse landen. Deze lieten Joodse vluchtelingen niet toe. Duitsland naar het Buitenland
Duitsland mocht niets volgens het verdrag van Versailles. Door de enorme macht van Hitler en een beetje slapen van de landen eromheen glipte Duitsland hier onder door. In 1933 trad Duitsland uit de volkenbond. Toen gingen ze wapens maken en ontstonden er langzaam plannen om Oost-Europa binnen te vallen. Na een jaar begon het bij omringende landen wel op te vallen dat Duitsland groeide. Maar er werd geen actie ondernomen omdat Duitsland en Frankrijk Duitsland onderschatten in zijn macht. Daar kwam bij dat het in heel Europa slecht ging op economisch gebied en men had geen zin in oorlog. De VS was ook met eigen land bezig, dus Duitsland kon eigenlijk zijn gang gaan. De nazi’s hadden een grote overwinning op de Fransen in 1935 in Saarland. Het ging erom of het volk bij Frankrijk of bij Duitsland wilde horen. 90% Koos voor Duitsland dus dat was meer dan duidelijk. In 1936 begonnen de bezettingsplannen nog verder te komen. In 1919 had Versailles voorgeschreven dat Rijnland geen militairen meer mocht hebben. hij begon met dit te bezetten. Nu kwamen ze heel dicht bij Frankrijk. De Fransen reageerden echter niet. Het enige wat er gebeurde was dat er heftig geprotesteerd werd, maar de nazi’s waren zo populair dat het hierbij bleef. Het was van tevoren echter wel en spannende actie van Duitsland, Hitler reageerde met het volgende: "De 48 uur na het binnenmarcheren van het Rijnland zijn de spannendste van mijn leven geweest."
Duitse bondgenoten Italië Een bondgenoot die al vanaf het begin af aan aan Duitse zijde staat is Italië. Zodra Duitsland economisch goed liep en er plannen waren om anderen aan te vallen sloot Italië zich daarbij aan. Dit gebeurde op 25 oktober 1936. Het werd de AS Rome – Berlijn bondgenootschap genoemd. Dit was een goede deal voor Hitler omdat hij nu een stuk meer kracht had voor de politiek die hij voorde naar het buitenland. Duitsland en Italië moesten eigenlijk wel buurlanden zijn, want dat zou het allemaal een stuk vergemakkelijken in communicatie en vervoer. Hitler zocht dus ook nog Oostenrijk als bondgenoot. Ook de Italiaanse Mussolini moets hiervoor pushen. Mussulini kon de steun van de Duitsers goed gebruiken omdat Italië ook gebieden wilde veroveren, met name Ethiopië was hij kwijt en dat wilde hij terug. Maar hij zat vast aan een aantal Europese verdragen. Dit zou die verdragen makkelijker kunnen verbreken. Oostenrijk De nazi’s vonden dat het Duits lijkende oostenrijk bij het Duitse rijk moest horen. Oostenrijk-Hongarije was na de 1e wereldoorlog gesplitst door de geallieerden en hadden ervoor gekozen om oostenrijk een aparte staat van Duitsland te geven. Ze hadden het land verboden zich met Duitsland bezig te houden of te verenigen. Ook in Oostenrijk speelde de nationaal socialistische gedachte sterk. Omdat Hitler Oostenrijk erg nodig had ging hij zich politiek daar bemoeien. Hij probeerde in 1938 de nazi Seyß-Inquart de verkiezingen te laten winnen. Dit werd door de concurrentie in Oostenrijk verpest. Als tegenactie trok het inmiddels enorme Duitse leer naar oostenrijk. Het Duitse leger was enorm populair bij de Oostenrijkers, nu was alles geregeld. Ook in Duitsland klonk een groot gejuich toen deze brug geslagen was. Hierdoor steeg de populariteit van Hitler opnieuw Tsjecho-Slowakije Tsjecho-Slowakije was de volgende die Hitler nodig had. Hij begon zich meer en meer op het buitenland te richten. Een van de redenen hiervoor was dat er 3,5 miljoen Duitsers in Tsjecho-Slowakije woonden. Door de economische crisis van 1929 kwamen er grote spanningen tussen deze groep en de regering. Hitler wist hiermee om te gaan, hij gaf de Duitsers in Tsjecho-Slowakije het bevel om de eisen van de Duitsers aan de regering op de regering heel groot te maken. Nu gingen de nazi’s overal doen alsof de Duitsers in Tsjecho-Slowakije door alles onderdrukt werden, zo werden er veel Duitsers heel boos gemaakt. Nu kwam het steeds meer naar een conflict. In de zomer van 1938 kwam de Engelse premier als bemiddelaar tussen beiden staan. Hij probeerde tot een compromis te komen waardoor het niet tot een oorlog zou leiden, het was voor de Britten ook geen goed moment om een oorlog in Europa te krijgen. Om dit goed af te handelen maakte hij gebruik van Appeasement-politiek. Een deel van de Duitse eisen werd ingewilligd. In september 1938 was er in Munchen een conferentie waarin besloten werd door Frankrijk, Engeland, Italië en Duitsland dat Duitsland het gebied van Tsjecho-Slowakije waar de Duitsers woonden mocht hebben. Daarnaast mochten Engeland en Frankrijk de grenzen van het Tsjecho-Slowakije dat overbleef bewaken. Hiermee leek de oorlogsdreiging verdwenen. Dit was precies wat Hitler wilde. Het leek of hij vrienden was met Engeland en Frankrijk, terwijl hij feitelijk meer macht en een beetje de vrije had in midden Europa kreeg zonder hiervoor te hoeven vechten. De conferentie van München maakte wel dat Hitler de oorlog moest uitstellen omdat de Fransen en Engelsen nu in midden-Europa zaten. Hitler zag het Duitse 'Arische' ras als het beste volk. Dit moest tot volledige ontplooiing komen, hiervoor had het meer ruimte nodig en Duitsland was te klein voor alle mensen die hieronder vielen. Een groot deel van de Nederlanders, Denen, Fransen en Engelsen viel hier ook onder. Volkeren die er niet bij hoorden waren de meeste Oost-Europese volkeren. Hitler had in zijn boek ‘Mein Kampf’ een plaatje van het gegermaniseerde Europa. Daarbij waren er geen Joden, zigeuners, gehandicapten, communisten en de Oost-Europeanen moesten massaal worden uitgemoord, of tot slaven gemaakt worden. Oost-Europa moest dienen als bron waar de landbouw kwam. Duitsland en Rusland De Duitse minister van buitenlandse zaken, en de Russische sloten in 1939 een niet aanvalscontract af. De nazi’s waren altijd al fel tegen de communisten. Hier zat een bladzijde in die alleen Hitler n Stalin kende. Er stond in dat Rusland en Duitsland beiden een deel van Polen kregen. De Russen zouden de Baltische staten mogen hebben. Door de Russen dit te beloven zouden de duitsers zich geen zorgen over hen hoeven maken en zou het zaich op Frankrijk en Engeland kunnen concentreren. De Tweede Wereldoorlog (1939-1945) Een jaar na het verdrag van Munchen viel Duitsland Polen aan. Het Duitse leger was enorm, dit had het buitenland zeer onderschat. In het jaar ervoor was Duitsland al flink naar Polen uit gaan halen en had het al flinke schade geleden. Duitsland lokte een grensconflict uit, daardoor zou Duitsland reden hebben om Polen aan te vallen. Toen dit in de rest van Europa doordrong moesten Engeland en Frankrijk ook een daad stellen en zij verklaarden de oorlog aan Duitsland. Polen werd compleet overrompeld, door aan de ene kant de Russen en aan de andere kant de Duitsers. Het bleef een paar maanden stil, maar begin 1940 veroverden de Duitsers Denemarken, Noorwegen, België en Nederland. De Duitsers hadden jarenlang enorm veel innovaties en ontwikkelingen in het leger voortgebracht. Iedereen werd totaal verrast. Ze hadden enorm goede tanks en een niet te overziene luchtmacht, daar zat het hem vooral in. Frankrijk werd als een mak lammetje overgenomen, in 3 weken tijd. Zelfs het eerder zo machtige Engelse leger nam de benen. Er werd een wapenstilstand getekend tussen Frankrijk en Duitsland toen nog een heel klein deel van Frankrijk vrij was. Dit werd geregeerd door een voornamelijk Duitse regering. Het enige land wat nog niet deed wat Hitler wil is Engeland. Het leger is machtiger dan ieder andere Europees leger. Er volgen nu jaren van enorme luchtaanvallen op verschillende Britse steden. Ook in Frankrijk zijn er onnoemelijk veel bommen gevallen op steden en alles (m.u.v. Parijs) ligt in puin. De Engelsen zwichtten echter niet. De Britten vroegen nu financiële en materiele steun bij de VS en Canada. Beide landen gaven dit. Toen Duitsland de Engelsen bleven bombarderen ging Churchill verder onderhandelen met de Amerikaanse president Roosevelt. De nazi’s hadden (buiten Engeland dan) succes op succes. De communisten moesten nog steeds uitgeroeid worden en nu Frankrijk bezet was, werd het tijd voor een aanval op de russen. Deze kwam er in de zomer van 1940. Hitler ging streven om Oost-Europa te krijgen voor de landbouw. Het Duitse leger behaalde grote overwinningen in 1941 en ook in 1942. Toen het eind 1942 winter werd stopte de periode van succes. Het werd extreem koud in Rusland en dit hadden de Duitsers niet voorzien. Het Duitse leger regeerde uitermate wreed tegen de Oost-Europese bevolking, want Hitler schreef dit voor. De Polen en Russen gingen gigantisch protesteren. Hele families werden uitgeroeid, allerlei mensen werden zomaar verdacht en zwakkeren, communisten en Joden werden als een soort spelletje opgepakt. In februari 1943 werd er een beslissende slag geleverd om Stalinrad. Dit gebeurde na 900 dagen beleg. De Duitsers werden hierdoor moe en verzwakten, terwijl de russen hierdoor juist versterkten. De Duitsers leden hier hun eerste verliezen. Vanaf nu ging het in het oosten bergafwaarts. Een andere bondgenoot van Duitsland was Japan. Zij waren vooral tegen de Amerikanen. De Amerikanen hielden zich buiten de oorlog, totdat de Japanners de Amerikaanse vloot vernietigden met een verrassingsaanval. Op 7 april 1941 verklaarde Amerika de oorlog aan Duitsland en Japan, een dag daarvoor verklaarde Hitler de oorlog aan de VS. Duitsland was nog altijd enorm sterk, maar doordat de Amerikanen meevochten tegen hen werden ze aan bijna alle kanten belaagd, dit bleek teveel. Nu kregen de geallieerden genoeg macht om zich te gaan verzetten. Ze gingen in Noord-Afrika aan de gang. De Duitsers hadden Spanje als bondgenoot en konden zo doorstomen naar Afrika. Ze werden hier verslagen door de Canadezen bij El Alamain. Uiteindelijk waren ze in 1943 ook weer weg in Afrika. Het volgende punt voor de geallieerden was in 1943 Italië. De Sovjet Unie had onderhandeld met de Amerikanen en Engelsen om te gaan strijden, zodat de Duitsers zich op meer dingen moesten concentreren dan alleen de russen. Het was Churchill’s plan om vanuit zuid-Italië omhoog te trekken naar midden en west Europa. De geallieerden hadden dit motief ook omdat ze de russen niet teveel lucht gunden. Als de russen ver Europa in zouden komen dan zouden ze teveel invloed krijgen op de Europese volkeren en opvattingen. De aanvallen op Italië liepen steeds uit in een fiasco, omdat de Italianen het land veel beter kenden en prima verdedigden. Opstanden in Duitsland zelf

De eerste aanslag op Hitler was in 1939. Deze werd gepleegd door Johann Georg Elser. Hij plaatste een bom in een gebouw in Munchen waar Hitler een toespreek moest houden. Door omstandigheden kwam Hilter eerder dan verwacht en de bom ontplofte te laat. In Duitsland kwamen steeds meer groepen tegen de nazi’s, met name na de verliezen in rusland. Eerst waren dit vooral verborgen communisten of mensen met een linkse opvatting. Veel van hen zaten gevangen. Toch blijkt uiteindelijk maar 2/3 door de SS te zijn opgepakt. Mat name politieke tegenstanders van Hitler vormden aan het begin nog kleine verzetsgroepen. Hier zaten verborgen Joden, liberalen, en streng christenen in. Naarmate de oorlog vorderde verenigden zij zich en ontstonden groepen als: Kreisauer Kreis, Die Weisse Rose en Die Rote Kapelle opgericht. Die Rote Kapelle bestond met name uit Christenen en communisten. Die Weisse Rose bestond met name uit studenten. Zij drukten anti-nazische posters en spreuken. In 1943 werden ze opgepakt en 1 van de 7 leiders heeft de oorlog overleefd. Kreisauer Kreis hield zich vooral bezig met wat Duitsland na de oorlog zou zijn. De leider werd begin 1944 opgepakt. Hierdoor viel de groep uit elkaar, mar een aantal maanden later wisten een paar groepsleden een aanslag op Hitler te plegen. Deze mislukte echter. Vanuit de kerk kwam de kanunnik Bernard Lichtenberg die een campagne begon over de jodenvervolging en de mening die de nationaal socialisten hadden over abortus en euthanasie. Hij werd herkend en vervolgd. Hij werd neergeschoten in een kamp in 1943. zo waren er veel kerken die protest boden toen Hitler zijn plannen harder uit ging voeren. Zelfs al vanaf 1933. Er waren weinig Duitsers die zich verzetten tegen de nazi’s. Het rendement van een verzetsgroep was ook nagenoeg 0. het enige was dat je kon laten zien dat je niet achter Hitler staat. D-Day De Amerikanen hebben een tijdje nodig gehad om zich in Europa te settelen. Toen ze er eenmaal waren werd er samen met Engeland en Canada een aanval op het bezette Frankrijk voorbereid. Het duurde even voor alles rond was maar op 6 juni 1944 vielen de geallieerden aan. Het kostte enorm veel leven, er werden zware bombardementen op de Franse kust gevoerd. De Duitsers konden zich enorm goed verdedigen. Er vielen uiteindelijk 75.000 doden. De Duitsers verrasten de geallieerden keer op keer met verzet. In de winter van 1944-1945 werden ze verrast door een aanval van de Duitsers in de Ardennen waarbij de geallieerden en de Belgische bevolking weer enorm moesten lijden. De Duitsers gaven het maar niet op. Op 7 en 8 mei 1945 werden de laatste grote slagen geleverd en uiteindelijk gaf het daarvoor zo grote Duitsland zich over. Rusland had Berlijn veroverd en daarna hielden de Duitsers het nog 5 dagen uit. Op 30 April had Hitler al zelfmoord gepleegd. Nu pas werd bij de bevolking en bij meewerkende Duitsers bekend wat er gebeurde in concentratiekampen. Europa lag compleet in puin en er waren ontzettend veel mensen dood. Jodenvervolging
De Joden mochten tot 20 januari 1942 nog wel bestaan, ze waren alleen vogelvrij. Op 20 januari 1942 werd besloten door de chef van de Gestapo dat de Joden geen bestaansrecht meer hadden en dus systematisch vervolgd moesten worden. Nu werd Adolf Eichmann aangehaald en hij moest bedenken hoe de Joden vermoord moesten worden. Onder zijn leiding werd beraadslaagd hoe de jodenvervolging het meest efficiënt plaats kon hebben. nu werden de vernietigingskampen opgezet waar alle Joden uit de Duitse gebieden heen moesten. Daar werden ze of meteen in gaskamers vermoord of eerst als slaaf gebruikt. Hier komt de bekende kreet ‘Arbeid macht frei’ ook vandaan. Het werd bezaaid met concentratiekampen in Duitsland. Naast Joden zaten hier ook politieke en kerkelijke demonstreerders, homoseksuelen, communisten, gehandicapten, mensen die als verrader werden gezien, zigeuners, mensen van onderduikadressen, spionnen etc. Veel mensen zijn voor de lust doodgeschoten of omdat ze totaal bezweken. Het is niet meer na te gaan hoeveel joden er vervolgd zijn, naar schatting zijn het er 6 miljoen. In totaal heeft de tweede wereldoorlog 50 miljoen levens geëist. De helft hiervan was burger. Dit was het punt waarop de film zo’n beetje eindigt. Na de oorlog Na de oorlog hebben de geallieerden en de Russen plannen getroffen hoe Duitsland te straffen voor hun zonden, want uiteraard was Duitsland schuldig aan alles. Er waren plannen dat Engeland, Frankrijk, Rusland en Amerika Duitsland bezet zouden houden. Frankrijk was hier vooral tegen, ze wilden Duitsland zwak houden de samenwerking verliep hierdoor niet erg makkelijk. Ook het verschil in politieke opvatting tussen de Sovjet en de Amerikaanse regimes blokkeerde dit plan. Duitsland had ook nog schulden aan Polen, Denemarken, Frankrijk en België. Deze landen kregen een deel van het landoppervlak van Duitsland, bij elkaar ongeveer 25%. De Russen wilden een schadevergoeding voor alle rommel en puin die in het land was achtergebleven. De Amerikanen en de Engelsen wilden vooral dat Duitsland economisch weer sterker werd. Met name omdat ze bang waren voor het communisme, waar zij ook fel tegen waren. Ook wilden ze dit omdat de bezette gebieden veel geld kosten want ze waren geruïneerd. Engeland, Amerika en Frankrijk verenigde hun gebieden om het met elkaar te dragen. Het gevolg was enorme tegenstellingen tussen de Russen en het westen. Nu kwam Winston Churchill met het idee van het ijzeren gordijn. Dit werd de grens tussen het communisme en het kapitalisme. De Amerikanen beloofden nu steun aan ieder land wat zich bedreigd voelde, dit om een nieuwe Hitler te voorkomen. Ook maakten de Amerikanen een plan voor een herstel van europa. Dit werd het Marshall plan. Heel de wereld kreeg nu de financiële steun van de Verenigde Staten. De sovjet wilde hier alleen geen lucht van en Stalin verbood alle landen aan zijn kant van het ijzeren gordijn om hierop in te gaan. Nu kwam er een steeds grotere scheiding tussen het oosten en het westen, waarbij het westen in hoog tempo opgroeide. Het conflict ging nog verder, want Berlijn was ook verdeeld tussen Engeland, Frankrijk, Amerika en Rusland. Nu ze in 2 kampen verdeeld waren ontstond hier een probleem. Er waren ook conflicten omdat Berlijn in het Oosten lag, er waren conflicten over de munteenheid en nu bouwden de Russen een muur dwars door Berlijn om het Westen of te sluiten. Ondertussen werden de nazi’s zorgvuldig opgespoord. In het westen ging men er een stuk luchtiger mee om dan in het oosten. In het oostelijk deel kwam de communistische partij aan de macht, dit onder druk van de Russen. Het is weer zo dat politiek verzet de keel gesmoord wordt. Andere politieke partijen werden vernietigd. In het westen kwam de democratie wel tot zijn recht. Hier ontstonden vooral het CDU (christelijk) en de SPD. In 1947 werden de delen van Amerika, Engeland en Frankrijk samengevoegd. Bij de politieke opvoeding werden vooral Duitse politici ingezet. Een jaar later was West Duitsland een eigen staat. In 1948 kwam er een nieuwe grondwet. Nu werd er uit een enquête duidelijk dat de Duitsers een bondsrepubliek willen. Deze ging de BRD heten. Op een paar gebieden bleven de geallieerden nog wel opzichters, maar ht was wel een eigen Duitse staat. In het oosten zeiden de russen alles, er waren alleen communistische partijen. Voor het goede gezicht moest hier ook een verkiezing zijn. De uitslag werd alleen door de Russen gecontroleerd. De uitslag was dan ook onwaarschijnlijk 99% voor het communisme. Nu maakten ze de DDR, omdat het westen ook een eigen staat as, was de deling tussen oost en west nu vast. Het westen kreeg hier de schuld van omdat de BRD er eerder was. De DDR werd nu volledig communistisch. De Koude Oorlog was nu een feit. Joden na de oorlog
In de oorlog heeft het Joodse volk de meeste schade opgelopen. Hier moest vanuit het Westen een oplossing voor verzonnen worden. Engeland en Frankrijk waren actief in het Midden-Oosten. Daar lag hun beloofde land. Daar wilden de Joden graag een staat hebben. de Engelsen hebben dat aan ze beloofd. De joden zijn massaal naar de Jordaan getrokken en hebben hier Israël gesticht. Hier woonden de Palestijnen, die zijn aan de kant gezet. Toen de joden in het midden oosten zaten hebben ze veel financiële steun gekregen van het westen. De Engelsen hebben hun handen teruggetrokken en dat is een van de redenen waarom het daar nog altijd een probleem is. Dit is ook de reden waarom Rachel in de film ook naar dit gebied getrokken is, als joodse zijnde. De joden zaten over heel de wereld verspreid. En kwamen massaal naar Israël en sindsdien is er een conflict tussen hen en de Palestijnen, die er eerst zaten. Dit is ook de reden waarom de joden veel steun van het westen krijgen. Het aantal door de nazi’s omgebrachte Joden: • Polen: >2.350.000 • Sovjet-Unie: >700.000 • Hongarije: 440.000 • Tsjecho-Slowakije: 233.000 • Roemenië: >200.000 • Duitsland: 160.000 • Nederland: 101.800 • Frankrijk: 60.000 • Oostenrijk: 58.000 • Griekenland: 57.000 • Joegoslavië: 55.000 (waarvan 31.000 in Kroatië) • België: 25.000 • Italië: 8500 • Luxemburg: 3000 • Noorwegen: 700 Betrouwbaarheid Ik vind deze film betrouwbaar omdat het een realistisch verhaal is. Een joods meisje doet en in deze tijden alles aan om onder de vervolging uit te komen. Ook voor verzetsgroepen viel weinig anders te doen dan dingen die de vijand streng verbood, omdat er anders geen schijn van kans was om succes te halen, of om niet vervolgd te worden. Verder komt er nog bij dat voor veel mensen en zeker de hoofdpersoon in deze film een motief hebben om hun volk en familie te wreken. Een ander motief is dat er niemand te vertrouwen is in de oorlog. Dat blijkt ook hier te gelden gezien het feit dat mensen in hun eigen verzetsgroep verraders en NSB’ers waren. Dit hoor je in veel films en verhalen. Als ik realistisch nadenk dan is dat ook iets wat heel snel en makkelijk voorkomt. Als je het in je hebt om bij de vijand aan te sluiten, maar je bent altijd een goed burger geweest en mensen kennen je zo. Dan is dit een enorm effectieve manier om aan informatie te komen. Ook het ethische probleem van na de oorlog komt aan de orde. Dat is ook heel erg goed te begrijpen. Als je na de oorlog terug denkt en in gedachten alle vreselijke dingen tegenkomt die je in die positie verricht hebt, dan kan ik me heel goed voorstellen je depressies krijgt, in opspraak komt met jezelf of zelfs gek wordt. Verder de chaos die er na de bevrijding heerst moet hier goed verfilmd zijn, men weet niet precies wie er wel en niet schuldig is, men weet niet wat er met wie gebeurd is, en ga zo maar door. Ik vind dat dit soort dingen hier heel goed naar voren komen, het zijn ook subthema’s van de film, maar ik heb al heel wat over de tweede wereldoorlog gezien en ik denk dat ik deze juist om de manier waarop deze vreselijke dingen verfilmd zijn zo enorm voor deze film ben. Als we praten over betrouwbaarheid dan is deze film enorm betrouwbaar. Het berust niet op een waargebeurd verhaal, maar er is wel gestreefd om het zo realistisch mogelijk weg te zetten en wat mij betreft is dat geslaagd. Conclusie Ik weet eerlijk gezegd niet geheel wat er met conclusie wordt bedoeld want die heb ik mijns inziens hierboven eigenlijk al gegeven, dit vind ik een film die op deze plaats past. Volgens mij geeft dit een realistisch beeld over hoe het in die tijd was in verzetsgroepen, bij de joden, bij de Duitse bevelhebbers in Den Haag en bij de georganiseerde vluchtroutes. Verder is de film pakkend mooi vertaald. Wat ik prachtig vind, en dat hebben weinig films, is dat de taal bij het volk past, er wordt bij de Duitsers Duits gesproken, bij de Canadezen Engels, bij de Nederlanders Nederlands etc. Ik vind dit een voorbeeld van een kwaliteitsfilm. Alles is tot in de puntjes georganiseerd, het is perfect afgewerkt en het verhaal is prachtig. Ik had zelfs dat toen ik hem voor de 2e keer zag dat ik er weer nieuwe dingen in zag. Voor een beeld van een jood midden in de tweede wereldoorlog vind ik dit een perfecte film. Klasse!
Bronvermelding Internet: • http://www.zwartboekdefilm.nl/ • http://www.nationaalarchief.nl/vitrine/interview.html • http://www.scholieren.com/boekverslagen/23565 • http://www.duitslandweb.nl • http://nl.wikipedia.org/wiki/Jodenvervolging#Cijfers • http://members.home.nl/keesdebrouwer/wereldoorlog_II.htm Boeken (Ik heb veel over WOII gelezen, dit zijn een aantal titels): • Geschiedenis van de tweede wereldoorlog in foto’s en documenten (uitgeverij Sesam) • Auschwitz 13917 • Nacht – Dageraad – Dag (Eli wiesel) • Burgemeesters in oorlogstijd
Ik heb het dit keer als volgt gepakt. De film heb ik zo chronologisch mogelijk proberen te volgen. Daarvoor heb ik hoe dan ook eerst het werkstuk van scholieren.com gelezen en daarna ben ik zelf een samenvatting gaan schrijven. Ditzelfde geldt voor het stuk over de 2e wereldoorlog. Ik kende al een hoop, ik heb ook nog een stel sites aandachtig gelezen en heb toen chronologisch de volgorde gemaakt. Hij lijkt een beetje op die van duitslandweb. Maar zelf vond ik dit ook een goede samenvatting. Hij is wel eigen, ik heb hem sowieso uitgebreider. Ik heb er erg veel werk op gehad en ik ben er ook een beetje trots op! Ik heb hem zelf ook op scholieren.com geplaatst als tegenactie.