A Beautiful Mind (2001)

Inleiding A Beautiful Mind

Voor de derde culturele activiteit ben ik naar de film A Beautiful Mind geweest. De film draaide voor de negende week in het Molenstraat theater. De film had een aantal oscars gewonnen, waardoor de film nog langer in de bioscopen zou draaien. Ik ben er afgelopen zaterdag naar toe gegaan. De film was geregisseerd door Ron Howard. De hoofdspelers waren:
· Russel Crowe, hij speelde het wiskundig genie John Forbes Nash Jr
· Jennifer Connely, zij speelde Alicia, de vrouw van Nash
· Ed Harris, William Parcher als de denkbeeldige vriend van Nash
De film was gemaakt door Universal pictures (VS.
Ik verwachte het verhaal van een wiskundig genie, die aan schizofrenie leed, dan de vorm waarbij de schizofreen meerdere mensen in zich heeft. Ik dacht dat hij op een bepaalde manier zou flippen en mensen bang en met een beetje geluk dood zou maken, waarna hij door de hulp en liefde van zijn vrouw zijn verschillende persoonlijkheden onder controle kon houden.

Beschrijving

De film was fictie, de film is echter moeilijk in een genre te delen. Toch zal ik maar eens een creatieve poging wagen. De film is een mengsel van een drama, een film over wetenschappers, een psychodrama, een film over liefde. Het is ook een biopic, een film die gebaseerd is op een boek, namelijk het boek A Beautiful Mind van Sylvia Nasar. Ik vond de liefde en de psychoses toch duidelijk overheersen, dus ik zal de psychoses als middel beschouwen om het tot een liefdesverhaal te maken. Ik wil het namelijk niet als een biografische film aanduiden, omdat veel dingen over John Forbes Nash Jr weg zijn gelaten, zoals zijn homoseksualiteit en zijn buitenechtelijke kind. In de film deed hij zich voor als een man die ongelofelijk veel van zijn vrouw en kind hield. Zijn schizofrenie is ook sterk overdreven, om het grote publiek te fascineren.
De belichting was erg veel gebruikt, bij bijvoorbeeld de scène waarbij John Nash weer een terugval kreeg en de scènes waarbij hij een brief ging posten op een verlaten terrein, in een ongebruikte brievenbus, was belichting erg belangrijk. Het bouwde de spanning op.
De verhaallijn was chronologisch, maar de truc die met de kijker wordt uitgehaald dat je eerst niet weet dat alles wat Nash met de CIA en William Parcher meemaakt niet echt is, maakt het spannend en verwarrend.
Het verhaal was een typische Hollywoodfilm. Er waren geen uitzonderlijke wreedheden en geen ongelofelijk lieve scènes. Alles was keurig binnen de grenzen van morele waarden en als ik het wreedste stuk uit moet kiezen zou ik zeggen dat de shocktherapieën van Nash noemen, waarbij hij in een gesticht wordt opgenomen en shocktherapieën moet ondergaan, zodat hij van zijn schizofrenie af zou kunnen komen.
Er zit geen opvallende muziek bij, alles werd, zoals een echte Hollywoodfilm betaamd, netjes binnen de grenzen gehouden.
De nadruk van het verhaal ligt toch op de psychologische ontwikkeling van de personen, die zich juist zo ontwikkelt door de liefde.
De acteurs, met name de acteurs die de denkbeeldige “vrienden” van Nash niet kunnen zien, spelen een grote rol. Zij realiseerden de schizofreniteit van Nash namelijk. Zij zorgden ervoor dat je werkelijk dacht dat zij de “vrienden” van Nash niet konden zien.

A Beautiful Mind is het verhaal van wiskundig genie John Forbes Nash Jr, die humor en arrogantie tot zijn voornaamste eigenschappen kan rekenen. Hij krijgt wanneer hij gaat studeren, op Princeton, schizofrenie. Als hem in het Pentagon een vraagstuk wordt voorgelegd en hij binnen enkele minuten een mysterieuze boodschap ontdekt en dus decodeert, krijgt de film pas vaart en een goed verhaal. Nash heeft in het begin van de film een equillibrium geschreven/uitgevonden. Dat zal aan het einde van de film een Nobelprijs opleveren.
Een evil, duister CIA-type plaatst Nash voor een taak die “de mensheid van ondergang zal behoeden”. Nash gaat helemaal op in zijn geheime opdracht en dat zet zijn huwelijk onder grote spanning.
Dan blijkt dat Nash last heeft van waanvoorstellingen. Als kijker raak je even in de war over het verschil tussen “realiteit” en “fictie”. Nash gaat er helemaal aan onderdoor. Hij komt in een psychisch ziekenhuis terecht en krijgt shocktherapie. Dankzij zijn grote intelligentie en de grote liefde van en voor zijn vrouw (en kind), komt hij er weer bovenop. Na een poos keert Nash weer terug naar Princeton, waar hij gestudeerd had. Hij gaat daar lesgeven.
Jaren later staat hij in Stockholm, waar hij de Nobelprijs in ontvangst neemt, voor zijn equillibrium. Zijn dankwoord is geheel aan zijn vrouw gericht en dat maakt de hele “diepere” boodschap van de film duidelijk: liefde.
De film is gefilmd op de set en op Princeton, New York, VS. Hij kwam in de VS uit op 12/21/2001.

Mijn eigen, ongezouten mening:

Ik had gehoopt dat A Beautiful Mind leuker en anders zou zijn dan alle andere Hollywoodfilms. Helaas, ik heb dat niet goed gedacht. De acteur Russel Crowe kreeg een Oscar. Dat had voor mij eigenlijk al moeten zeggen dat het juist een onoriginele, klassieke Hollywoodfilm was. Niet dat ik die films niet leuk vind, maar ik had gehoopt op een schizofreen die totaal flipte en het liefst nog een aantal mensen op bloederige wijze zou vermoorden. Helaas, helaas, helaas. De hele film hield zich keurig aan de grenzen van filmmakend en filmkijkend Amerika. Er werd de gebruikelijke passie in vertoond, met de gebruikelijke inhoud. Liefde is alom, liefde heerst en liefde kan een mens van de ergste dingen genezen. Helaas is dat gewoon pure crap, pure onzin. Iemand die aan zo’n erge vorm van schizofrenie leidt, komt daar niet door liefde en leuke, bekende dingen vanaf. Zelfs een genie niet. Dat is algemeen bekend en op het internet stond ook dat de schizofrenie sterk is overdreven en dat andere feiten zijn weggelaten.
Nu ik er zo over aan het nadenken ben, vind ik dat de filmmakers en acteurs zich er nogal makkelijk van af hebben gemaakt. Zij hebben zich gewoon aan het script gehouden en nergens echte passie getoond en het klopt ook niet met de feiten. Ik vond de film zelf, als Hollywoodfilm wel leuk, maar het was niet echt en niet diepzinnig. De film was gewoon wel leuk om te zien, maar de Oscars hebben ze naar mijn mening niet verdiend. Als ik naar Russel Crowe kijk, terwijl hij acteert en zich inleeft; en naar bijvoorbeeld de surfer Jason Polakow, doet de laatste zijn beroep met veel meer passie en liefde. Zonder dat hij er een Oscar voor krijgt.

Vergelijking

RECENSIE DINSDAG 19-02-2002 DOOR: TELEGRAAF, PAULINE KLEIJER

Het moet voor acteurs heerlijk zijn om een personage te spelen met een geestelijke of lichamelijke aandoening. Niet alleen biedt het de mogelijkheid om eens flink uit te pakken, zo'n acteerprestatie werpt doorgaans ook veel vruchten af. Hoe breder het arsenaal aan tics en trucjes, hoe groter de kans op waardering en prijzen.
De Oscar voor de beste acteur ging in het verleden zo vaak naar vertolkers van zieken en gehandicapten - Dustin Hoffman als autist, Al Pacino als blinde, Nicolas Cage als alcoholist, om er een paar te noemen - dat niets Russell Crowe in de weg lijkt te staan om eind maart zijn tweede Oscar op rij te winnen.
De Australische acteur, vorig jaar gehonoreerd voor zijn hoofdrol in The Gladiator, speelt in A Beautiful Mind de wiskundige John Forbes Nash, die in 1994 de (gedeelde) Nobelprijs voor Economie won voor zijn revolutionaire speltheorie. Nash was niet alleen briljant, maar ook schizofreen - een zware handicap, die hem jarenlang het werken belette.
De rol lijkt Crowe, die zelf nooit de middelbare school afmaakte, niet bepaald op het bodybuilderslijf geschreven. Maar Nash is een norse, zwijgzame man, en daarmee kan de acteur best uit de voeten. Hij portretteert de wetenschapper als een onbehouwen hork, met zowel enkele charmante als uitgesproken vreemde trekjes.
Naast de nominatie voor Crowe ontving A Beautiful Mind nog zeven Oscarnominaties, ook in de belangrijkste categorieën: beste film en beste regie. Het geeft aan dat verhalen over menselijk leed in combinatie met succes - kort gezegd: het overwinnen van tegenslagen - het nog altijd zeer goed doen in Amerika, waar ontzag net iets beter gedijt dan medelijden.
Een andere verklaring zou kunnen zijn dat A Beautiful Mind een erg goede film is, maar dat is niet het geval. Regisseur Ron Howard had er maar één doel mee voor ogen: een groot, liefst heel groot publiek te vermaken. Dat betekent dat er veel verschikt en gehusseld moest worden, net zo lang tot er van Nash' levensverhaal een acceptabele, gladgestreken versie overbleef.
Het scenario van A Beautiful Mind is gebaseerd op de gelijknamige biografie van Sylvia Nasar, maar slaat ieder licht controversieel hoofdstuk over. De echte John Nash, inmiddels 73 jaar en nog altijd werkzaam aan de wiskundeafdeling van de Princeton-universiteit, was nog veel vervelender in de omgang dan Crowe durft te laten zien. Al te excentriek mag de sympathieke held natuurlijk niet worden.
Van Nash' homoseksuele contacten - hij werd er ooit voor opgepakt in een openbaar toilet - is in de film niets terug te vinden. Daarin draait het vooral om de grote liefde tussen Nash en zijn vrouw Alicia, die ook tijdens de moeilijkste jaren zijn grootste steun en toeverlaat bleef.
Dat Nash een buitenechtelijk kind had bij een andere vrouw, komt al helemaal niet aan bod. En de vorm die zijn schizofrenie aannam, is voor commerciële doeleinden drastisch opgefleurd. Daarbij wordt een voor de hand liggende truc, bedoeld om de kijker op het verkeerde been te zetten, tot vervelens toe doorgevoerd.
Behalve de waarheid komt ook de wiskunde er in A Beautiful Mind bekaaid vanaf. Nash' befaamde speltheorie wordt terloops en gemankeerd uitgelegd. De film wil nu eenmaal niks meer zijn dan een slap sprookje; een simplistisch, misleidend verhaal over het geschifte genie dat, hevig geplaagd door paranoïde wanen, toch weet op te krabbelen om uiteindelijk in Stockholm de prijs der prijzen op te halen.
Russell Crowe is een capabel acteur, maar zijn vertolking van de schizofrene Nash is te gemakkelijk, zoals de hele film veel te makkelijk is. A Beautiful Mind verdient geen enkele prijs.

Pauline Kleijer

Wat een heerlijke recensie! Het kan niet beter. Voor het eerst van dit jaar ben ik het volledig met een recensie eens. Deze Pauline Kleijer heeft zelfs sommige punten die ik ook heb haast letterlijk. Zoals dat de film te makkelijk was, de film was inderdaad te makkelijk. En dat bepaalde informatie wordt achtergelaten, zoals dus zijn tweede kind en homoseksualiteit, of beter gezegd, biseksualiteit, omdat hij ook zielsveel van zijn vrouw houdt, heeft zij ook al opgemerkt. Bravo Pauline Kleijer zou ik maar zeggen. Zij heeft de film begrepen.

Hollywood houdt van geniale wetenschappers aan wie een steekje los zit, maar het moeten wel prettige mensen zijn. Als dat laatste niet het geval is, wordt de werkelijkheid netjes opgepoetst. Zoals in A beautiful mind van Ron Howard (Far and away, Apollo 13), dat acht Oscarnominaties, waaronder die voor beste film, regie en acteur, in de wacht sleepte.
In de biopic over de in 1928 geboren John Forbes Nash zijn alle rafelige kanten uit het leven van de mathematicus zorgvuldig verwijderd. Nash, die studeerde aan de wiskundefaculteit van de universiteit van Princeton, maakte in 1950 als twintiger naam met nieuwe inzichten over de speltheorie. Volgens hem leiden onderhandelingen tussen een beperkt aantal spelers in het economische verkeer op een bepaald moment tot een evenwicht, zodat geen van de spelers zijn positie nog kan verbeteren. Het inzicht, dat in de wetenschapsgeschiedenis het Nash-evenwicht heet, had consequenties voor de, in die tijd, onaantastbare opvattingen over vrije concurrentie.
Met Nash zou geen Hollywoodproducent zich hebben ingelaten als zijn brein het rond zijn dertigste niet had begeven: van briljante wetenschapper veranderde hij vrij plotseling in een paranoïde schizofreen, die in de New York Times gecodeerde berichten vond van bewoners uit een ander melkwegstelsel. Dertig jaar leefde Nash in een wereld van waanideeën, hallucinaties en complotten, voordat hij in de jaren negentig terugkeerde in de rationele wereld. In 1994 werd hij voor zijn baanbrekende inzicht alsnog beloond met de Nobelprijs. Happy end.
Nash is een uitstekend onderwerp voor een film, omdat zijn leven niet voldoet aan het cliché van de verstrooide, prettig gestoorde wetenschapper. A beautiful mind is gebaseerd op Sylvia Nasars biografie A beautiful mind (in Nederland verkrijgbaar onder de titel Een schitterend brein). Daarin wordt Nash geportretteerd als een arrogante, statusbeluste man, die studenten en collega's kleineerde. Hij was een tegenstander van rassenmenging en worstelde met zijn seksuele gevoelens. Bij een vriendin verwekte hij een buitenechtelijk kind, waarna hij beiden aan hun lot overliet. Toen hij op homoseksuele handelingen werd betrapt in een openbaar toilet, werd hij ontslagen bij de prestigieuze denktank Rand. Later trouwde hij, maar zijn vrouw verliet hem na een paar jaar toen bij hem de schizofrenie toesloeg. Kortom: voldoende stof voor een dramatische film, maar in A beautiful mind treffen we geen getroubleerde Nash aan, maar een geniale, eenzelvige wetenschapper, die dankzij de liefde van zijn vrouw zijn schizofrenie te boven komt. Zijn homoseksuele uitstapjes, onuitstaanbare gedrag, tijdelijke echtscheiding en akelige egocentrisme worden zelfs niet aangestipt. En dan is er nog het optreden van Crowe als Nash. Alsof één Dustin Hoffman niet genoeg is, put de acteur zich uit in zo veel tics en rare loopjes dat de irritatiegrens al snel wordt overschreden. Crowes showing-off zal hem een Oscar opleveren, maar met Nash heeft het niets te maken. A beautiful mind is een modern bidplaatje.

Het parool

Ook kan ik mij in de mening van Het Parool goed vinden. Als 2 goede kranten de film zo redelijk neerhalen, vraag ik me wel af wat voor een aantal stupide mensen bepalen wie de Oscars krijgen. Dit bewijst maar weer eens dat Amerikanen rare mensen zijn, die niet op ons lijken. Zoals het Parool al weergaf: Nash wordt in deze film weergegeven als een ondanks alles lieve man met alleen in het begin, als student, een beetje arrogantie. Terwijl hij in zijn echte leven gewoon een klootzak was en ook nog een racist. Helaas voldeed zijn leven aan de standaards van een Hollywoodfilm.