A: Praktische gegevens Bibliografische gegevens: Het boek waarover ik mijn leesverslag heb gemaakt heet ‘Turks Fruit’. Het is geschreven door Jan Wolkers, dit is zijn 8e boek. Het boek is uitgegeven door ‘Meulenhoff Amsterdam’ en de eerste druk is verschenen in november 1969. Dit is inmiddels de 10e druk die verschenen is in april 1970. Het boek is een liefdes- en probleemroman, je ziet alles door de ogen van het ikfiguur, Olga is het voornaamste onderwerp waar het boek om draait, omdat er met Olga veel problemen zijn in de loop van tijd is het ook een probleemroman. Het boek heeft 214 bladzijde en is verdeelt in negentien hoofdstukken met allemaal een aparte naam. De naam van het hoofdstuk wordt afgeleid van een (kleine) gebeurtenis die op dat moment in dat deel van het boek afspeelt. Zo komt in het hoofdstuk ‘een muis met een trauma’ een muis voor die elke keer als hij een kat ziet zijn oor verschrompeld. Motto: ‘Rastapopoulos: Ik naar?, Ik ben de grootste naarling van de hele wereld! Het is erg, maar toch echt waar! Carreidas: O nee, ik ben de grootste naarling van de wereld… En ik ben trouwens veel rijker! Rastapopoulos: Misschien, maar ik heb mijn drie broers en twee zussen geruïneerd en mijn ouders uitgezogen… Nou, wat zegt U daarvan? Carreidas: Dat is nog niks! Ik ben zo slecht geweest tegen mijn oudtante, dat ze is gestorven van verdriet. Rastapopoulos: Nou heb ik er echt genoeg van! Vooruit, geef toe, dat ik slechter ben dan U. Carreidas: Nooit! Hoort U dat! Ik sterf nog liever!’ De avonturen van Kuifje (vlucht 714) Het motto bestaat uit een nutteloze discussie tussen twee nutteloze figuren. Het motto staat symbool voor de gesprekken die Erik en Olga voeren als hun relatie voorbij is.
Titelverklaring: De titel wordt één keer letterlijk in het boek genoemd: als Erik bij Olga op bezoek komt en Olga wil dat Erik kijkt of haar tanden er nog inzitten. Haar tanden zijn één van de vele trauma’s van Olga: toen ze klein was heeft ze haar voortanden (inclusief wortels) verloren. Het enige wat ze vanaf die tijd wil eten is Turks Fruit. Verder staat Turks fruit (snoepgoed) voor verrotting. De eens zo mooie Olga is nu een doodziek wrak geworden. Tijdsduur: De tijdsduur van het boek is ongeveer twaalf jaar, dat kan je aan de relaties van Olga afleiden. Haar relatie met Erik duurde ongeveer vijf jaar. Daarna krijgt Olga twee korte relaties van ongeveer één jaar en één langere van ook weer een jaar of vier. Het laatste jaar van het boek ligt Olga in het ziekenhuis. Tijd in de geschiedenis: Het verhaal speelt zich af in de jaren 60/70. Er is nog niet veel moderne technologie zoals computers en mobiele telefoons maar er zijn we auto’s en telefoons en het is redelijk normaal om zoiets te hebben. Het is moeilijk te bepalen wanneer het verhaal precies speelt omdat nergens een jaartal wordt genoemd. Ruimte: De gebeurtenissen spelen zich voornamelijk af ik het atelier van Erik maar ook op Ameland, de vakantiebestemming van Olga en Erik, en in het huis van de ouders van Olga. Het atelier is wel een belangenruimte, zonder het atelier was Erik geen echte kunstenaar, Olga stond vaak model in het atelier. De rest van de ruimtes zijn vooral speelruimtes. Hoofdpersonen: Erik (round), de Ikfiguur uit het boek, is de hoofdpersoon. Erik is een knappe jongen van een jaar of 25 die hopeloos verliefd is op Olga. Als Olga hem verlaat beland hij in de rotzooi. Het beroep van Erik is beeldhouwer, hij lijd geen leven zoals ‘gewone’ mensen leven. Het leven van Erik draait eigenlijk alleen maar m hem en Olga. De rest is bijzaak. Erik neemt in de loop van het boek steeds meer afstand van Olga maar ze zal nooit helemaal uit zijn leven verdwijnen. Bijpersonen: Olga (round) is een ontzettend mooie, maar ijdele, vrouw. Het hele boek draait eigenlijk om haar. Olga heeft een aantal trauma’s: ze poetst haar tanden bijna elk uur omdat ze bang is dat ze gaan rotten, ze doet er alles aan om te voorkomen dat haar borsten gaan hangen, later vindt ze haar sproeten niet meer mooi en probeert ze die weg te krijgen met een enorme laag pancake. Olga heeft behalve een relatie met Erik nog twee relaties met andere mannen gehad. Ze is op jonge leeftijd gestorven. Olga is tijdens het boek erg veel verandert. In het begin was ze een lief meisje wat zich weinig van haar moeder aantrok. In het tweede deel van het boek wordt Olga afhankelijker van haar moeder, een heks volgens Erik. De moeder van Olga (typetje) is een ongevoelige vrouw, als haar man komt te overlijden toont ze geen enkel verdriet, doet al zijn bezittingen weg en leeft gewoon rustig verder. De moeder van Olga heeft borstkanker gehad, omdat ze vroeger tegen Olga zei dat haar ene borst weg was omdat ze hem als baby opgegeten had wil Olga geen kinderen en is bang voor kanker. De moeder van Olga is een typetje en verandert niet in het boek. De vader van Olga (typetje) is een aardige, sympathieke man die zich, in tegenstelling tot zijn vrouw, niet bemoeid met de relatie van Olga en Erik. Ook de vader van Olga is een typetje en verandert dus niet in het boek.
B: Vertelwijze Perspectief: Het verhaal is in een personaal ik-perspectief geschreven, Jan Wolkers heeft dat perspectief gekozen zodat wij ons goed in Erik kunnen inleven. De meeste boeken van Jan Wolkers die ik heb gelezen zijn vanuit een personaal ik-perspectief geschreven. ---voorbeeld van het perspectief--- Ik was aardig in de rotzooi terechtgekomen nadat ze bij me weggegaan was. Ik werkte niet meer, ik at niet meer. Ik lag de hele dag tussen mijn vuile lakens en plakte foto’s en naaktfoto’s van haar vlak bij mijn gezicht zodat ik op den duur haar dik onder de rimpel zittende oogharen dacht te zien bewegen als ik me aftrok. ---voorbeeld van het perspectief--- Taalgebruik: Het taalgebruik van Jan Wolkers is makkelijk te begrijpen en leest lekker snel weg. Het taalgebruik van is soms een beetje grof maar dat past bij de stijl en het onderwerp van het boek. Alleen zijn de stukjes Engels en Frans die in het boek voorkomen wel moeilijk te begrijpen. Beschrijving van personen en ruimte: Er is eigenlijk maar één ding was erg uitgebreid wordt beschreven: Olga. De schrijver heeft Olga zo uitgebreid te beschreven zodat de rest van de omgeving er een beetje bij wegvalt. Zo heeft Jan Wolkers Olga hoofdonderwerp gemaakt. C: Thematische aspecten Motieven: Verhaalmotieven: Kanker: de kankerborst van de moeder van Olga en de hersentumor van Olga spelen een grote rol in het boek. Seks: de seks tussen Olga en Erik en later tussen Erik en veel andere meisjes, speelt een grote rol in het boek. Dieren: Olga en Erik hebben heel veel (ongewone) huisdieren zoals een kat, duiven, een wezeltje en een eendje. De ‘Hitler’ messen: De messen die de vader van Olga weggeeft als relatiegeschenk. Abstracte motieven: Eenzaamheid: Erik blijft eenzaam achter als Olga hem heeft verlaten. Liefde: De liefde tussen Erik en Olga. Vreugde: Erik en Olga lijden samen een vrolijk leven. Verdriet: het verdriet van Erik als Olga hem verlaten heeft. Volgens mij komen er in het boek geen leidmotieven voor Thema: Het onderwerp is: de stuklopende relatie van Olga en Erik. Liefde en verdriet zijn de hoofdmotieven van het boek. Ik denk dat de hoofdgedachte van het boek ‘na liefde komt vaak liefdesverdriet’ is. Erik en Olga waren aan het begin van het boek ongelofelijk verliefd op elkaar: alles ging goed. En opeens verliet Olga Erik voor een andere man.
D: Structurele aspecten De volgorde van de gebeurtenissen: Het boek is alles behalve Chronologisch geschreven. Er is gebruik gemaakt van én Flash backs én flash forwards én tijdvertraging én tijdversnelling én tijdverdichting. Jan Wolkers heeft van flashbacks en –forwards gebruikt gemaakt omdat hij vroeger (met Olga) en nu (zonder Olga) waarschijnlijk wou vergelijken. Zo kon hij laten zien dat Erik vroeger geweldig gelukkig was en nu geweldig ongelukkig. De reden waarom Wolkers tijdvertraging, -versnelling en verdichting heeft toegepast is omdat sommige weken (,maanden, jaren,) precies hetzelfde gebeurde: neuken, beeldhouwen, poseren, weer neuken, naar een film, beeldhouwen, naar een concert, beeldhouwen, wéér neuken. Het wordt op een begeven moment saai als je dat dag voor dag beschrijft. Er zijn natuurlijk ook belangrijke dingen (zoals de eerste ontmoeting tussen Erik en Olga) deze worden seconde voor seconde beschreven. De belangrijkste gebeurtenissen: · Ontmoeting van Olga en Erik. · Auto ongeluk · De eerste confrontatie met de ouders van Olga. · Zakendiner wanneer Olga de relatie uitmaakt. Deel twee: · Olga gaat met haar vierde man op reis · Er wordt geconstateerd dat Olga een hersentumor heeft. · De dood van Olga. In het boek zijn er eigenlijk twee hoogtepunten: Het eerste deel werkt naar het eerste hoogtepunt, het stukgaan van de relatie tussen Erik en Olga, het tweede deel werkt naar het tweede hoogtepunt, de dood van Olga. Het begin: Het verhaal begint informatief, Erik verteld dat, toen Olga het uitmaakte, hij in de rotsooi belandde. De functie van deze opening is dus even informeren wat er gaande is. Het einde: Het einde van het boek is gesloten: Olga is dood. Overige verhaallijnen zoals zijn duif die hij tijdelijk als huisdier had genomen zijn gesloten. E: mening In de derde had ik Turks Fruit al een keer gelezen, ik vond het toen een mooi boek maar had geen tijd om er een leesverslag over te maken. Het boek was makkelijk te lezen: er was niet gebruik gemaakt van lange zinnen en moeilijke woorden. Verder was het onderwerp niet ál te ingewikkeld: gewoon een liefdesromannetje. Olga en Erik zijn aardige mensen al is Olga af en toe een beetje een moedersmeisje. Ik kon me helemaal inleven in het boek, alles was beschreven maar ook weer niet tot in de kleinste details. Ik kon er zelf een beeld bij vormen als het ware. Het perspectief is goed gekozen, zo krijg je een goed (alleen niet objectief...) beeld van de verdere personen die in het verhaal spelen. Het einde van het boek vind ik erg zielig. Erik blijft alleen over. F: samenvatting Erik is zwaar in de rotzooi terecht gekomen nadat zijn liefde Olga hem in de steek heeft gelaten. Na een lange relatie van een jaar of vier/vijf is Olga vreemdgegaan met een andere man en heeft dat als reden voor echtscheiding gegeven. Erik zelf geeft de schuld aan haar moeder die, poeslief, vaak belde met berichten die Olga ontzettend jaloers maakten. Ze vertelde haar bijvoorbeeld dat een vriendin van haar pas een nieuwe auto had gekregen: iets waar Erik geen geld voor had. Erik en Olga ontmoette elkaar toen Erik stond te liften. Olga nam hem mee in de auto en het was liefde op het eerste gezicht. Na, aan de kant van de weg, de hebben gevrijd en geneukt gingen ze de auto weer in. Toen ze eenmaal in de auto zaten kregen ze opeens allebei de slappe lach en knalden ze tegen een boom. Olga was niet in orde en Erik en Olga werden door een voorbijganger naar het ziekenhuis vervoert. Ze zijn beide naar hun eigen woonplaats gegaan. Erik wou nog in contact komen met Olga, hij kreeg haar niet uit haar hoofd en toen hij eenmaal haar telefoonnummer had gevonden en aan haar moeder vertelde wie hij was zei Olga’s moeder dat Olga niks met hem te maken wou hebben. Erik bleef echter proberen en trof Olga later toevallig op een kermis. Vanaf die tijd hadden ze (zonder goedkeuring van Olga’s moeder) een relatie. Olga trok bij Erik in en ze trouwden. Vier jaar lang hadden ze een ongelofelijk gelukkig leven: ze gingen naar concerten, films, leefden een ongelofelijk vrij leven en ‘naaiden’ zeven keer per dag. Dat ging zo door totdat ze een telefoon kregen: Olga ging met haar moeder bellen en die stookte tussen Erik en Olga. Ze maakte Olga jaloers op vrouwen die met rijke mannen waren getrouwd en Olga trapte met open ogen in dit trucje. Toen kwam het zakendineetje van de moeder van Olga. Olga wat ontzettend enthousiast en vond het allemaal geweldig, Erik vond het niks: er waren mensen, zoals, Olga’s moeder, die hij niet mocht. Op het dineetje zat er een man met Olga te flirten en Olga flirtte onbeschaamd terug, ziek van jaloerse en liefde kotste Erik alles wat hij die avond gegeten had uit over tafel. Toen hij, nadat hij zichzelf had opgefrist, Olga keihard in haar oog sloeg en daarna hard wegrende wist hij zeker dat zijn relatie met haar uit was. Na die tijd heeft Erik een hele tijd elke nacht een ander meisje gehad terwijl Olga om het jaar opnieuw trouwde. Na een tijdje ontmoette ze elkaar weer in de Bijenkorf. Op dat moment werd het contact weer bijgelegd. Olga kwam een paar keer langs en daarna ging ze met haar, inmiddels vijfde, man een wereldreis maken. Erik kreeg vaak kaartjes en briefen van Olga en na een hele tijd stond ze ineens, doodziek, voor de deur. Hij haalde haar binnen en ze vertelde wat ze al die tijd gedaan had en hoe het kwam dat ze weer in Nederland was. Niet veel later belde Olga’s moeder op om te zeggen dat Olga met een hersentumor wat zo groot was als stuk toiletzeep in het ziekenhuis lag. Olga had al een tijdje om hem gevraagd en Erik sprak met de moeder van Olga af wanneer hij haar kon bezoeken. Olga was een wrak geworden en van haar vroegere schoonheid was niks meer te bekennen ook had de hersentumor haar hersens aangetast en twijfelde Erik er nu ook over of het niet de schuld van het tumor was geweest dat ze bij hem weg was gegaan. Na een jaar in het ziekenhuis gelegen te hebben stierf ze.
G: De auteur Jan Wolkers werd geboren op 26 oktober 1925 in Oegstgeest. Hij kwam uit een strengchristelijk gezin. Hij ging naar de Leidse schildersacademie, waarna hij zich toelegde op de beeldhouwkunst (net als Erik!). Grotere bekendheid kreeg hij echter door zijn romans en verhalen, onder andere Serpentina's Petticoat (1961); Kort Amerikaans (1962); Een roos van vlees (1963); Terug naar Oegstgeest (1965) en Turks Fruit (1969). Wolkers heeft erg veel geschreven. Zijn boeken zijn in veel talen vertaald. Na Turks Fruit verschenen onder andere De Junival (1982) en Gifsla (1983). Vaak zijn zijn romans autobiografisch getint. Jan Wolkers publiceerde ook essaybundels: Tarzan in Arles (1991) en Rembrandt in Rommeldam (1994). In 1995 schreef hij het essay Zwarte bevrijding voor de boekenweek, dat als thema de Tweede Wereldoorlog had. Sinds 1980 woont Wolkers met vrouw en kinderen op Texel.