Het verboden pad door Kees van Beijnum

1 Schrijver, Titel, Genre

a) Schrijver: Kees van Beijnum

b) Titel: Het verboden pad, 2005, de Bezige Bij Amsterdam, derde druk, 451 pagina’s, (eerste druk 2004, Nederland)

c) Genre: Thriller/roman

2 Samenvatting

Philip Soek is de zoon een ‘vastgoedmiljonair’ en wordt dan ook met argwanende blikken bekeken wanneer hij stage gaat lopen bij De Helmer, een tehuis voor uit huis geplaatste pubers. Zijn gezag wordt ondermijnd door de kinderen en ook de andere begeleiders hebben zo hun twijfels.

Toch blijft hij optimistisch en doet zijn best om het vertrouwen van de kinderen voor zich te winnen.

Toen Philip zeven jaar oud was, waren zijn ouders gescheiden. Zijn moeder ging met zijn vier jaar jongere broer, Marc, naar Amerika. Sindsdien heeft hij zijn moeder en broertje slechts één keer gezien, toen hij bij hun op bezoek ging in Miami in de kerstvakantie.

Een nacht krijgt Philip een telefoontje uit Nieuw-Zeeland van Marc. Hij wil naar Nederland komen om hem te bezoeken.

Wanneer een van de begeleiders afzegt om mee te gaan op vakantie naar Bretagne met de acht kinderen en nog twee begeleiders, krijgt hij het verzoek van Walter en Harley (begeleiders) om mee te gaan. Philip besluit mee te gaan en dus vertrekken ze voor twee weken naar camping L’espérance in Bréhec, een dorpje aan de Bretonse kust. Langzamerhand weet Philip het vertrouwen van een van de kinderen, Freis, voor zich te winnen en ook de anderen beginnen hem meer te waarderen. Om de kinderen actief bezig te houden, organiseert Harley een survivaltocht, waar Walter helemaal tegen is. Hij vindt het niet goed dat het een wedstrijd wordt. Dus besluit Harley er geen wedstrijd van te maken, hoewel hij stiekem (alleen Philip weet ervan af) zijn judobeker tussen de rotsen verstopt. Op 12 juli, twee dagen voor le quatorze juillet, gaan ze op weg. Harley met Tom, Bruno, Samantha, Ayla en Erwin voorop, Walter met Djeu in het midden en Philip met Freis en Saskia achteraan. Aangezien Djeu nogal bangig van karakter is en dus tamelijk langzaam loopt, genieten Philip en Freis volop van de zeemeeuwen en het prachtige uitzicht. Op een bepaald moment horen ze een angstige schreeuw uit de richting van Walter komen, die versteend op de rand van de rotsen staat en omlaag kijkt naar de zee. Djeu is gevallen. Meteen rent Harley naar Walter toe en samen met Philip dalen ze af naar de zee, waar Djeu in de zee drijft. Harley gaat het water in, niet verwachtend dat een enorme golf hem vervolgens tegen de rotsen zou smijten. Hoewel hij verder blijft zoeken, is het een onmogelijke opgave geworden om haar te vinden. De zee heeft haar al te ver weggevoerd. Het alarmnummer wordt gebeld, maar er is geen helikopter beschikbaar voor een zoektocht. Geschokt en verdrietig gaat iedereen terug naar de camping.

Niet lang erna worden Walter, Harley en Philip door de politie ondervraagd. Op het moment dat Philip wordt ondervraagd, blijkt dat Walter de schuld op hem heeft afgeschoven. Hij heeft beweerd dat Djeu Philips verantwoordelijkheid was en dat hijzelf helemaal niet zo dicht bij Djeu liep. Hoe er ook geprobeerd wordt hem te bewerken tot het aanwijzen van een schuldige, het lukt niet. Harley zou immers als schuldige kunnen worden aangewezen, aangezien hij had besloten om van het pad af te wijken om er een spannende survivaltocht van te maken. Philip zou Walter ook schuldig kunnen verklaren, aangezien hij het dichtst bij Djeu liep. In plaats daarvan wordt gesuggereerd dat hij schuldig is aan het ongeluk. Hij zou te ver achter zijn gebleven, waardoor hij tekortschoot in zijn taak als begeleider. Alsof het niet erger kan, laat Juliette (een zestienjarig meisje waar hij zich sterk tot aangetrokken voelt, die ook op de camping verblijft) hem een krantenartikel zien waarin hij wordt aangewezen als verantwoordelijke voor het ongeluk.

Walter zegt dat het door de druk komt die op hem werd uitgeoefend op de ondervragingen.

Na een paar dagen spoelt Djeu aan bij een rif. Wanneer Tom een spiegel breekt in de badkamer en daarna bij een werkstuk van de kinderen (een soort toren, gebouwd van houten planken en ander gevonden materiaal) staat, dat in brand is gevlogen, wijst Philip hem aan als de schuldige van deze sabotage. Hij zegt kwetsende dingen tegen hem. Midden in de nacht wordt Philip wakker gemaakt door Harley, omdat Tom is weggelopen. Philip besluit op zoek te gaan. Wanneer hij hem vindt en ze even hebben gepraat, vertelt Tom opeens dat hij het ongeluk met Djeu heeft gezien. Hij had gezien hoe Walter haar aanmoedigde om over een moeilijk stuk heen te gaan, maar niet zijn hand had uitgestoken om haar te helpen, in de hoop te zorgen dat zij haar angsten zou overwinnen. In plaats daarvan, was ze achterover gevallen, in de zee. Toen Philip Walter hiermee confronteerde, gaf hij het toe.

Met z’n allen vertrekken ze weer naar Amsterdam.

Eenmaal thuisgekomen, vindt Philip een brief van tante Ann’, waarin ze vertelt hoe zijn moeder en vader samen zijn gekomen. Daarnaast gaat ze ook in op diens scheiding. Het blijkt dat Philips vader onrechtvaardig heeft gehandeld gedurende de scheiding. Hij had een dossier samengesteld over zijn vrouw, waarin hij haar zwartmaakte. Hoewel zijn doel was het krijgen van de voogdij over zijn beide kinderen, bood hij haar een van de kinderen aan. Zij mocht kiezen. Hoewel hij haar voor de keuze had gesteld, was zijn keuze al gemaakt, waardoor haar keuze niets meer uitmaakte. Hij koos voor Philip.

Op zijn antwoordapparaat hoort Philip een berichtje van Marc. Hij is vervroegd naar Amsterdam gekomen. Meteen springt Philip op zijn fiets en fietst naar het door Marc genoemde hotel. Hij vindt hem niet, maar laat een boodschap achter. De dag erna wordt Djeu begraven.

Philip besluit zijn vader te confronteren met de negatieve dingen die hij over hem te weten is gekomen. Hij vertelt dat Karen (Philips moeder) tijdens haar huwelijk met hem, gerotzooid had met haar pianoleraar. Tijdens een ruzie had ze gezegd dat Marc misschien helemaal niet zijn kind was. Dat was de belangrijkste reden dat hij voor Philip had gekozen. De dagen die volgen brengen Philip en Marc samen door. Hoewel Marc heel negatief denkt over zijn vader, besluit hij hem na enkele dagen toch te willen ontmoeten. Marc en zijn vader brengen drie dagen samen door. Wanneer Marc weer teruggaat naar Amerika wordt hij uitgezwaaid door zijn broer en zijn vader.

Harley wordt een gids bij een touroperator die groepsreizen naar Oost-Europa organiseert. Walter keert ook niet meer terug naar De Helmer. Hij blijft bijna een jaar in de ziektewet, getroffen door een recidivistsche angstpsychose waar hij een paar jaar eerder ook al mee had moeten kampen. Philip studeert af en gaat werken bij het Regionaal Kindercentrum Zandvoort.

3 Verhaaltechniek

1) Ruimte (plaats en tijd)

De schrijver besteedt in het boek veel tijd aan het beschrijven van de omgeving. Volgens mij zijn die beschrijvingen er om de lezer een beeld te geven van de omgeving, maar ook om een bepaalde sfeer te creëren. Een goed voorbeeld van het laatstgenoemde vind ik het volgende fragment:

“Het uitzicht dat ons werd geboden toen we onder het loof vandaan kwamen, die eerste aanblik ervan, zal ik nooit vergeten en ik vermoed dat het ook niet snel overtroffen zal worden, waar ik ooit nog naartoe zal gaan. De frisse helderheid van de kleuren die dag, het sappige groen van de aflopende weilanden en de uit compositorisch oogpunt volmaakte situering van de gele hooirollen daarop, het van mauve naar antraciet verlopende gesteente van de hoge rotswanden die de baai insloten, het kleine haventje in de vorm van een hoefijzer, beschut tegen de woeste krachten van de oceaan door een hoge uit grote steenblokken opgetrokken wering waarachter de vissersboten en plezierboten lagen te dobberen; en de laatste strook land, het strand, nu tussen hoog en laag water in, dat in steeds lichter wordende schakeringen zich vanaf de grove kiezels onder de kademuur tot aan het water uitstrekte, dat alles was van een oogverblindende schoonheid.” (blz. 126)

Het verhaal speelt zich grotendeels op twee plaatsen af: Amsterdam en Bretagne. In Amsterdam vinden het eerste en laatste deel van het boek plaats, het middelste deel (de vakantie) speelt zich af aan de Bretonse kust op camping L’espérance. Daarnaast is een van de flashbacks in Miami.

2) Verhaalfiguren

Philip Soek

Philip is 25 jaar wanneer het boek begint, 26 wanneer het eindigt. Hij is een idealist. Zijn ouders zijn gescheiden toen hij zeven jaar oud was. Hij heeft een vier jaar jongere broer die samen met zijn moeder na de scheiding naar Amerika is verhuisd. Met zijn vader, die altijd voor hem klaar staat, heeft hij een goede relatie. In zijn jeugd heeft hij alles gekregen wat zijn hartje begeerde en zijn vader waar kon maken, een citaat:

Philips vader (naam wordt niet genoemd)

Hij is 52 jaar oud, gescheiden van Philips moeder en is een knappe man die op Gilbert Bécaud lijkt. Hij is ‘vastgoedmiljonair’ en heel gul tegenover Philip en diens vrienden. Deze laatste twee eigenschappen worden ook genoemd in het volgende fragment:

Walter Genneman

Walter is 41 jaar en werkt bij het tehuis waar Philip ook werkt. Philip bewondert hem om de manier waarop hij met de kinderen omgaat, hoe hij altijd zo kalm blijft. Hij woont in een huurflat in Amsterdam en heeft een vrouw en twee kinderen.

Na de dood van Djeu wordt Walter getroffen door een angstpsychose, wat hem een paar jaar eerder ook al was overkomen. Daarna gaat hij werken bij de Jeugdzorg.

Harley (Gerard)

Gerard wordt Harley genoemd vanwege zijn liefde voor Harley Davidsons. Hij gaat op een ontspannen manier om met de kinderen. Hij is heel veelzijdig (hij had o.a. een lasdiploma, een duikbrevet, een zwarte band judo en een vakdiploma voor het slagersbedrijf, blz. 91).

Na de vakantie in Bretagne wordt Harley gids bij een touroperator.

3) Vertelwijze

Het verhaal wordt overwegend chronologisch verteld: vanaf het moment dat Philip stage gaat lopen in De Helmer tot aan zijn terugkeer na de vakantie uit Bretagne. De proloog doorbreekt die chronologische volgorde. De voorgeschiedenis van Philips ouders wordt door middel van de brief van een tante uit de doeken gedaan. In de epiloog wordt nog door Philip verteld dat hij een baan in het jeugdwerk heeft aangenomen; deze keer werkt hij met jongere kinderen, maar in feite zijn het kopieen van Tom, Bruno etc.

4) Motieven

-Een aantal motieven uit dit boek:

-het onderlinge pestgedrag van de losgeslagen tieners,

-het verwennen van Philip door de vader,

-het onderlinge wantrouwen tussen de leiders van de groep, zeker na de dood van Djeu,

-het raadselachtige ongeval, waarbij Djeu om het leven komt

-daaraan gekoppeld de schuldvraag

-de verliefdheid tussen Philip en het mooie Franse meisje Juliette (dat overigens net zo oud is als de leden van de groep die hij moet begeleiden)

5) Thema

Het thema van dit boek is het zoeken van je levensdoel en tegelijkertijd relaties tussen ouders en kinderen. Phillip zoekt zijn roeping niet in de economie zoals zijn vader, maar gaat juist de uitdaging aan om zijn roeping te vinden in iets totaal onverwachts. Hierbij stuit hij op een aantal problemen, bijvoorbeeld de jongen Tom waar hij het niet kan vinden. Daarbij staat ook de relaties centraal. De relatie met Phillip, zijn vader en moeder bijvoorbeeld, hij wordt heel erg verwend. En het feit dat Djeu niet eens weet wie of waar haar ouders zijn en daarbij ook nog de rest van de jongeren die geen goede banden hebben met hun ouders.

6) Titelverklaring

Ik denk dat deze titel twee verklaringen heeft, allereerst natuurlijk dat ze op een verboden pad liepen toen Djeu viel en verdronk. Ten tweede het feit dat hij met Julliet in feite het verboden pad op gaat door met haar stoned te worden en te drinken.

7) Schrijfstijl

De schrijfstijl was soms wat moeilijk. Er zaten heel veel lange zinnen tussen, waarbij je bijna naar een punt moest zoeken. Dit was op zich niet erg, maar soms wel vervelend. De natuur en de buitenwereld werd heel erg besproken in lange zinnen.

Secundair werk

Over de schrijver

Kees van Beijnum (1954) is geboren en getogen in Amsterdam. Als zoon uit een horecafamilie bracht hij het grootste deel van zijn jeugd door in cafes van zijn familie, in de omgeving van de Zeedijk. Na het gymnasium had hij een groot aantal baantjes, tot hij in 1991 besloot zich fulltime aan het schrijven te wijden.

In 1991 verscheen zijn eerste roman Over het IJ, over de reconstructie van een moord, De roman kreeg goede recensies. Na Over het IJverscheen begin 1994 Hier zijn leeuwen, waarmee de auteur als romancier debuteerde. Dit boek werd genomineerd voor de Debutantenprijs en geselecteerd voor de longlist van de Libris Literatuur Prijs.

Begin 1995 verscheen Dichter op de zeedijk, een autobiografisch getinte roman die door de lezers en critici in de armen werd gesloten.Dichter op de zeedijk werd genomineerd voor de AKO-literatuurprijs. Het is 'een groot en groots boek,'aldus het jury rapport.

In De ordening (1998) geeft Van Beijnum weer een ander beeld van de werkelijkheid dan in zijn voorgaande boeken. Het is een aantrekkelijk en onderhoudend boek met een fijnzinnige intrige: een roman waarin de auteur de vraagstukken van zijn tijd helemaal niet uit de weg gaat.

Begin 2000 heeft Van Beijnum de problemen van de grote stad tot onderwerp gemaakt in zijn nieuwe roman. De oesters van Nam Kee is een geestige, met grote vaart en scherpte geschreven roman over hunkering. Verlangen naar waarheid en naar liefde en vooral naar 'echtheid'. De oesters van Nam Kee is bekroond met de Bordewijk-prijs 2001. De filmeditie is verschenen in mei 2002 . Het is de bekendste roman tot nu toe, maar de filmversie heeft in die bekendheid een grote rol gespeeld.

In 2002 ging de verfilming van De oesters van Nam Kee in premiere. In de hoofdrol speelde o.a. Katja Schuurman. De film bereikte een groot bioscooppubliek. In 2003 rolde de roman “De vrouw die alles had” van de pers.

5 Beoordeling

Ik vond het boek ‘het verboden pad’ een leuk boek om te lezen! Dit kwam doordat er een goede en interessante verhaallijn in zat, waardoor ik het goed kon volgen. Het boek was heel duidelijk, je moest niet bij elke zin gaan nadenken wat ze er nou eigenlijk mee bedoelden. De schrijfstijl van de schrijver sprak me ook aan, op de vele vloeken na. Dit kwam doordat hij alles duidelijk omschreef en heel goed de spanning kon opbouwen. De emoties van de jongeren bijvoorbeeld werden ook goed weergegeven in dit boek. Ook is dit boek heel realistisch. Het feit dat er een meisje omkomt in Bretagne gebeurt redelijk vaak. Het was bijvoorbeeld ook heel realistisch dat niet altijd de zon scheen, maar dat het de helft van de tijd ook regende, zoals vaker in Bretagne. Ook vond ik het onderwerp van het boek heel origineel, het was niet weer een verhaal die je zo vaak leest. Het verhaal was juist heel serieus en het week af van alle anderen. Ik vond het al met al een goed boek en heb het zelfs al aan andere mensen aangeraden.