Administratieve gegevens
Naam:
Docent:

Primaire gegevens van het gelezen werk
Naam auteur: Kader Abdolah
Titel: Het huis van de moskee
Eerste druk: 2005


A1 Verwachting.
Het leek me een leuk en interessant boek, ik had er al wat over gehoord en ik had al meer boeken van deze schrijver gelezen.

A2 Je eerste reactie.
Na een paar bladzijden vond ik het al zeer interessant. Het boek is vol overtuiging geschreven en dat merk je al na een paar bladzijden.

B1 Korte samenvatting van de inhoud.
In Iran staat het huis van de moskee waar Aga Djan en zijn familie wonen. De mensen in het huis zijn trouw aan de tradities die de islam met zich mee brengt. Ze volgen het geloof zeer streng en de bloedverwante familievan Aga Djan wonen al jaren in het huis van de moskee. Als de imam van de moskee, Alsaberi sterft neemt de familie een nieuwe imam aan: Galgal. Galgal is de man van Sediq. Galgals preken zijn erg politiek geladen.

De Sjah wil Galgal laten oppakken en Galgal vlucht naar een andere stad. De Sjah krijgt steeds meer macht in Iran en Galgal sluit zich aan bij de verbannen Ayatollah Khomeini. Khomeini woont al jaren in Irak. Aga Djan ziet dat de Amerikanen door de Sjah steeds meer macht in Iran krijgen. De westerse cultuur komt steeds meer in beeld en de islamitische tradities worden steeds meer vergeten. Waar vroeger altijd iedereen erg veel respect voor Aga Djan had, en hem altijd meteen begroette en overal mee hielp, negeren sommige mensen hem nu omdat hij tegen de Sjah is. Sommige vrouwen uit het huis krijgen zelfs buitenechtelijke relaties. Steeds meer familieleden verlaten het huis van de moskee om carrière te maken in grotere steden.

Als reactie op het vrije leven neemt een anti-Amerikaanse groep, onder leiding van de terug naar Irak gekomen Ayatollah Khomeini, de macht over. Alle mensen die niet aan de Islam gehoorzamen zoals deze groep dit wil worden geëxecuteerd. De Islam wordt meer nagestreeft dan ooit te voren. Dit is wat Aga Djan wilde, maar nu gaat het te ver. Hij probeert de familie bij elkaar te houden maar dat mislukt. Sommige familieleden sluiten zich aan bij Khomeini, anderen worden door hun eigen familie omgebracht, omdat ze zich in het verleden misdragen hebben, en Shahbal gaat bij het verzet. Aga Djan ziet het nut van het leven niet meer in en weet niet zo goed meer wat hij moet doen. Als hij aan het einde van het boek een vriend tegen komt die hem het graf van zijn zoon laat zien probeert hij vol positiviteit verder te gaan aan zijn leven.


B2 De analyse
Genre:
De roman is een psychologische en religieuze roman over de islamitische samenleving van Iran. Het geloof is heel belangrijk in het verhaal, evenals hoe de hoofdfiguren hiermee omgaan.

Titel:
Het huis van de moskee.
Daar gaat eigenlijk het hele verhaal over, het huis is zeer belangrijk in dit boek. Bijna alle gebeurtenissen spelen zich af in het huis. Ook de familie waar het om draait, woont in het huis.

Opdracht:
“aan Aga Djan, om hem te laten gaan”

Motto:
“Noen waal Galam wa ma jastaroen
Bij de pen en wat je ermee schrijft. “

Motieven:
Afkeer tegenover de sjah en Amerika
In de eerste helft van het huis van de moskee komt dit motief heel erg naar voren (daarna niet meer, omdat daarna de ayatollahs aan de macht komen). De sjah zorgt voor vele veranderingen in Iran, vooral westerse dingen. De echte gelovigen zijn hier zwaar tegen en willen een eind maken aan zijn heerschappij.

Echter komt in het gehele boek wel de haat tegen Amerika naar voren. Amerika wordt heel vaak in Iran gezien als een vijand die het strenge geloof in Iran verandert. Ook wanneer Khomeini aan de macht komt in Iran wil hij niets horen van Amerika, en ziet dit land als een bedreiging voor de samenleving.

Hier is een voorbeeld van Aga Djan die niets van Amerika wil horen en hoe het steeds meer op het westen gaat lijken. (op pagina 21):
““We moeten naar de televisie kijken?” reageerde Aga Djan verbaasd. “De imam van de stad moet naar de televisie kijken? Begrijp je wat je zegt, jongen? Al sinds de opkomst van de televisie hebben we vanaf de preekstoel de mensen ervoor gewaarschuwd. Om niet naar die corrupte sjah te luisteren, om niet naar de Amerikanen te kijken. En nu suggereer je dat wij naar de vlag van de Amerikanen moeten staren. Je weet dat we tegen de sjah zijn en tegen de Amerikanen die de sjah terug hebben gebracht. We hoeven het gezicht van de sjah en de vlag van de Amerikanen niet in ons huis te halen. Waarom wil je ons voor de televisie zetten? De televisie is het machtsmiddel van de Amerikanen, ze bestrijden onze cultuur en ons geloof met die toestellen! Ik heb zoveel rare dingen over de televisie gehoord, vieze programma’s die de geest ziek maken.””

Een ander voorbeeld van de haat tegen Amerika (op pagina 215):
“Op de Teheraanse universiteit demonstreerden studenten tegen de sjah en ‘weg met Amerika!’ was een vaste leus geworden.”

Dieren
Het valt niet zo op, maar er komen overal in het boek dieren voor. Er komen verschillende soorten dieren in voor, zoals: de oude kraai, de mieren, vissen, vogels en katten.

De oude kraai
De oude kraai kom je overal tegen in het boek. Dit motief is heel erg aanwezig in het boek.
“De grootmoeders hoorden bij het huis, net als de oude kraai, de cederboom en de kelders.” (pagina 16)

De mieren
De mieren komen voor in het allereerste hoofdstuk, deze heet dan ook ‘de mieren’. De mieren komen hierna ook nog een paar keer voor verder in het boek, niet heel vaak, maar toch, ze worden genoemd.
“Duizenden jonge mieren die voor het eerst de zon zagen en zijn warmte op hun rug voelden, verdrongen elkaar.” (pagina 10)

Vissen
De vissen komen ook vaak terug. In de binnenplaats van het huis van de moskee zwemmen er vissen in de hooz.
“De rode vissen lagen dicht naast elkaar in de hooz.” (pagina 70)

Katten
Katten komen ook een paar keer voor in het boek, niet heel vaak, maar af en toe komen ze heel even langs.

Vogels
Fagri Sadat, de vrouw van Aga Djan, hield er heel veel van om vogels te vangen. Ze deed dit vooral om de kleuren en patronen van de veren van de vogels over te tekenen en te gebruiken voor de tapijten. Hiernaast werden vogels ook voor andere dingen gebruikt, zoals symboliek.
“Hij leek een oude vogel die niet meer durfde te vliegen.” (pagina 345)

Het huis van de moskee (leidmotief)
Het huis van de moskee spreekt voor zich. De titel van dit boek is namelijk hetzelfde. Dit huis komt altijd voor in het boek, bijna alle gebeurtenissen gebeuren in het huis van de moskee. Het is dus een heel belangrijk onderdeel van het boek.

Arabische/Perzische gedichten en gebeden (leidmotief)
De gedichten in het Arabisch en Perzisch komen heel vaak voor in het boek. Het begin van het gedicht is meestal in het Arabisch/Perzisch en daarna wordt het in het Nederlands verder vertelt.
“O, jij ommantelde!
Sta op en waarschuw.
Verheerlijk hem.
Jouw kleren, reinig ze.
De gruwel, vermijd die.
Wacht geduldig!”

Onderwerp: Het onderwerp van het hele boek is toch wel het geloof de Islam.

Hoofdgedachte: De hoofdgedachte van dit boek is hoe verschillend mensen denken, de een vindt dat je het geloof met een korreltje zout moet nemen, de ander vindt dat je het allemaal zeer streng moet nastreven. Dus: De verschillen tussen de denkwijze van mensen en de verschillende levenswijze.

Thema: De Islam.

Personages:
Aga Djan, het hoofd van de moskee.
Aga Djan is een tapijtenhandelaar en het hoofd van de bazaar. Daarnaast is hij de heer des huizes in het huis van de moskee. Als een van de leden van het gezin een probleem heeft komt hij naar hem toe. Hij is een belangrijk lid van de familie en van de gemeenschap. Het boek draait vooral om Aga Djan. Hij heeft een vriendelijk en warm karakter. Hij is een type dat vertrouwd wordt en geheimen van iedereen weet.

Fagri Sagat, de vrouw van Aga Djan.
Fagri Sadat is de vrouw van Aga Djan. Samen hebben ze drie kinderen. Fagri heeft een jonger zusje, maar er wordt weinig over haar vertelt, ze komt maar 1 keer voor. Fagri Sadat is speelt een belangrijke rol in het huis en wordt ook daarbuiten ten zeerste gerespecteerd. Haar karakter is zorgzaam en liefdevol. Zij is een type die voor alle kinderen in het huis wil zorgen.

Djawad, de zoon van Aga Djan en Fagri Sagat.
Djawad komt niet veel voor, maar wordt aan het einde van het boek vermoord door Galgal. Aga Djan vindt een beetje de zin van het leven terug als hij aan het einde van het boek naar het onbekende graf van Djawad wordt gebracht. Djawads karakter is eigenwijs. Als Galgal hem wil helpen om onder de doodstraf uit te komen, wil hij niet toegeven wat hij niet heeft gedaan. Hij is een type die niet snel iets verkeerd zou doen.

Nosrat, de jongste broer van Aga Djan.
Nosrat is de jongste broer van Aga Djan. Hij is niet gelovig en past zich niet aan als hij in het huis komt. Op een keer neemt hij zelfs een zeer schaars geklede vrouw mee. Hij gaat ook niet naar de moskee. Er wordt eigenlijk vrij weinig over hem vertelt. Ook Nosrat zijn karakter is eigenwijs. Ook is Nosrat een beetje een onguur type die vrouwen overhaalt tot seks als ze dat niet willen.

Shahbal, de zoon van de Moázen en verzetsstrijder.
Shahbal is de neef van Aga Djan en zou hem later bij de bazaar (als tapijtenhandelaar) opvolgen. Na verloop van tijd heeft hij echter geen interesse meer in handel.
Shahbal is een vertrouweling van Aga Djan. Ze hebben een goede relatie.
Shahbal schrijft. Zo wordt hij ook lid van de redactie van een studentenkrant op de universiteit. Nadat hij Galgal heeft vermoord, gaat hij naar Nederland. Shahbal heeft een zeer vriendelijk, doch een beetje eigenwijs en achterbaks karakter. Hij zit in het verzet tegen de Sjah, en later tegen Khomeini, dus het is een type die wel durft.

Moázen (Aga Shodja), de omroeper van de moskee.
De blinde Aga Shodja is de neef van Aga Djan. Hij is de moázen van de moskee. Dit houdt in dat hij driemaal per dag in een van de minaretten van de moskee klimt en ‘Allaho Akbar! Hajje allal salat!’ roept. Dit betekent: Allah is groot! Haast je voor het gebed!
Doordat de imam af en toe iets harder bad, wist Moázen wanneer hij zich vooroverboog of zijn hoofd op de grond legde. Op die manier kon een blinde man toch moázen worden.
Moázen heeft een zoon, Shahbal (veertien jaar aan het begin van het boek) en een dochter, Shahin, die getrouwd is. Zijn vrouw is aan een ernstige ziekte overleden. Hoewel hij niet wil hertrouwen, gaat hij van tijd tot tijd naar de bergen, waar hij contact heeft met enkele vrouwen. Moázen heeft een hele creatieve hobby, die heel belangrijk voor hem is: pottenbakken. Zijn karakter is vriendelijk en behulpzaam. Ondanks dat hij blind is is het een zeer ambitieus type.

Mohammad Alsaberi (imam Alsaberi), de imam van de moskee.
Alsaberi is getrouwd met Zinat Ganoem. Samen hebben ze drie kinderen: Ahmad, Sediq en Ozra. Over deze laatste dochter wordt niet veel verteld, ze is vijf jaar ouder dan Sediq, getrouwd en woont in Kashan met haar drie kinderen en haar man. Vroeger hadden Alsaberi en Zinat ook nog een zoontje genaamd Abbas, maar die is op jonge leeftijd verdronken.
Wat een paar keer naar voren komt, is het overmatig hygiënische gedrag van Alsaberi. Je zou het zelfs smetvrees kunnen noemen. Alsaberi overlijdt als hij op een winterdag in de hooz (een soort vijver op de binnenplaats) springt. Zijn karakter is erg rustig. Hij is wel een heel schoon type en kan niet tegen vies zijn.

Zinat Ganoem, de vrouw van de imam.
Zinat Ganoem is getrouwd met imam Alsaberi en samen hebben ze drie kinderen (Ozra, Sediq en Ahmad). Zoals gezegd hadden ze ook een zoontje, Abbas, maar die is verdronken. Toen Zinat hem een tijdje alleen liet was hij in de hooz gevallen en verdronken. Zinat voelt zich hier nog altijd schuldig over. Zo denkt ze, wanneer het kind van Sediq met een afwijking geboren wordt, dat Allah haar straft voor het laten verdrinken van haar zoon.
In haar huwelijk met Alsaberi is ze niet gelukkig. Aan het eind van het boek wordt ze een zeer belangrijk persoon bij Ayatollah Khomeini. Ze martelt en vermoord vrouwen. Haar karakter is erg jaloers. Ze is jaloers op Fagri en daarom gaat ze later ook bij Khomeini, omdat ze zich ook eens belangrijk wil voelen. Ze is een type die zich snel mee laat voeren met roem.

Sediq, de dochter van Alsaberi en Zinat en de vrouw van Galgal.
Sediq woont ook in het huis als er opeens een man om haar hand komt vragen. Hij heet Galgal en ze trouwt met hem. Ze lijkt alleen niet erg gelukkig met haar man en pendelt steeds heen en weer tussen Qom en Senedjan, als haar man dat toelaat. Ze mag haar adres niet vertellen als ze thuis is en niemand weet waar ze woont. Ze krijgt een zoon van Galgal genaamd Sejjed Mohammed. Hij is gehandicapt. Later verlaat Galgal haar en gaat ze weer in Senedjan wonen. Sediq haar karakter is erg verlegen volgens mij. Ze is het type dat niet tegen haar man ingaat en doet wat hij zegt.

Sejjed Mohammed, de zoon van Sediq en Galgal.
Sejjed is gehandicapt en kan niet lopen of praten. Hij beweegt zich door middel van kruipen en schuiven over de grond. Daarom wordt hij ook wel Hagedis genoemd. Hij overlijdt later in het boek. Zijn karakter is erg nieuwsgierig en hij is een beetje een raar type.

Ahmad, de zoon van Alsaberi en Zinat en de nieuwe imam.
Ahmad is de zoon van imam Alsaberi. Hij is dan ook diens opvolger. Ahmad is 17 jaar wanneer het boek begint. Hij heeft zijn imamopleiding nog niet afgerond wanneer zijn vader komt te overlijden, maar wordt uiteindelijk toch imam, na Galgal en een invalimam. Het feit dat hij imam is, weerhoudt hem er niet van te genieten van het leven op een (voor een imam) ongepaste wijze. Hij vergrijpt zich aan vrouwen en rookt opium.
Ahmad is een geboren spreker. Wellicht heeft hij dit van zijn moeder, Zinat Ganoem, geërfd. Zijn karakter is heel warm, hij voelt zich als imam één met de mensen. Hij is een type die echt voor de Islam gaat.

Mohammad Galgal, de man van Sediq en de invalimam.
Galgal is de knappe imam die om de hand van Sediq, de dochter van Alsaberi, komt vragen. Deze jonge man is ook zeer ambitieus. Galgal wordt wel veel gewantrouwd door meerdere familieleden van de bruid.

Op de bruiloft vergeet hij zijn legitimatiebewijs. Aga Djan zegt hem deze te gaan halen, ook al liggen ze in Qom (redelijk ver van Senedjan). Als de bruiloft zou zijn doorgegaan zonder dat hij zijn legitimatiebewijs had, zou de familie van de bruid met lege handen achter kunnen blijven.

Doordat ie zo uitermate knap is, wordt er ook veel met hem geflirt. Van veel dames ontvangt hij gedichten en menigeen wordt verliefd op hem. Het zijn dan ook zijn uiterlijk en zijn scherpe toespraken die ervoor zorgen dat de moskee door meer mensen bezocht wordt in de tijd van Galgal, dan in die van Alsaberi.

Uiteindelijk verlaat Galgal Sediq en hun zoontje. Hij wordt de zogenaamde Rechter van God. Je zou hem kunnen omschrijven als de rechterhand van Khomeini. Hij veroordeelt mensen die achter de sjah en Amerika staan/stonden. De processen verlopen echter niet eerlijk en alle opgepakte jongens worden geëxecuteerd. Ook Djawad wordt door Galgal geëxecuteerd.

Wanneer Khomeini de macht verliest, vlucht Galgal naar Afghanistan, waar hij een nieuw leven begint. Hij trouwt en krijgt een kind. Shahbal weet hem echter via via te vinden en vermoord hem. Zijn karakter is erg ontrouw en wordt niet echt gewaaardeert. Hij is een ambitieus doch onguur type.

Tijd:
Historische tijd:
Het verhaal speelt zich af tussen 19 juli 1969 (de landing op de maan door Neil Armstrong) en ongeveer 1990 (de dood van Khomeini).

Vertelde tijd:
De duur van het verhaal is dus ongeveer 20 jaar.

Verteltijd:
Het boek is 410 pagina’s.

Chronologie:
Het verhaal is chronologisch vertelt, dat zie je aan de gebeurtenissen. Alles speelt zich achter elkaar af, er komen geen flashbacks in voor.

Ruimte:
Het verhaal speelt zich af in Iran, en dan voornamelijk in Senedjan. Bijna alle gebeurtenissen gebeuren in het huis van de moskee, maar sommige gebeuren ook in de kelder van de moskee, waar alle belangrijke spullen zijn opgeborgen en de imams zijn begraven, de bazaar van Senedjan, waar Aga Djan werkt, en buiten de stad, in kleine dorpjes, waar Djawad wordt begraven.

Perspectief:
Het verhaal wordt verteld door Shahbal. Dit merk je niet echt, maar het staat voor in het boek vermeld. Het lijkt bijna zo te zijn dat Shahbal eigenlijk Kader Abdolah is. Shahbal is een alwetende verteller. Hij weet alles over iedereen en het lijkt of hij boven de stad hangt als een soort god die alles ziet.

Spanning:
Er komen open plekken in voor en het boek heeft een open einde, waardoor het tot de laatste bladzijde (en ver daarna) spannend blijft. Ook is het opgebouwd met vele spanningseffecten. Uitvoerig beschreven situaties die vaak, door de goede schrijfstijl, zoveel inlevingsvermogen van je vergde, dat het vanzelf spannend werd.

Stijl:
De stijl van dit boek is heel helder, er wordt veel gebruik gemaakt van dialogen en van opsommingen, voorafgaand aan woorden als ‘na’ en ‘toen’. Je kruipt in de gedachten van alle personages en daardoor kan je je goed inleven. Ook is het een vlot boek dat lekker ‘wegleest’.


D1 Eindoordeel
Ik vond het een erg mooi, aangrijpend boek, dat ook nog eens super prettig was om te lezen. Het was moeilijk om weg te leggen, omdat het me zo ontzettend erg interesseerde. Ook was het erg leerzaam, ik weet nu meer over Iran en de Islam. Al met al een prachtig boek.


D2 Evaluatie
Ik vond het erg goed gaan, doordat ik het boek goed begreep was het niet zo moeilijk om een verslag te schrijven. Ook kon je uit dit boek bijvoorbeeld erg duidelijk de motieven halen en ook de rest was niet zo moeilijk. Alleen met de sub-kopjes spanning en stijl had ik wel wat meer moeite.


E De bronvermelding
Om het verslag te schrijven en het boek goed te kunnen begrijpen het ik de wikipedia-pagina over Iran gebruikt. (http://nl.wikipedia.org/wiki/Perzi%C3%AB)