De wetten van Connie Palmen: een structureel-analytisch leesverslag Het verhaal Het boek gaat over de zoektocht van Marie Deniet naar het onbekende waar ze al jaren vruchteloos naar op zoek was en haar zoektocht naar ‘de wetten’, de wetten van het leven. Ze zocht naar het allerlaatste wat ze nog niet begreep, het allerlaatste wat een eind moest maken aan de angst vanuit de onwetendheid te schrijven, het laatste waarmee het geheel kon worden bekroond, de liefde, die ze zou vinden in Lucas Asbeek. Het is niet echt nodig om iets op te zoeken vooraleer je het boek begrijpt, maar wanneer je dat toch doet weet je bijvoorbeeld dat de kunstenaar afkomstig is uit de door Plato opgetekende Apologie van Socrates en dat de epilepticus gebaseerd is op Hans Castorp uit Der Zauberberg van Thomas Mann. De thematiek De wetten kan een ‘Bildungsroman’ genoemd worden: een roman waarin de schrijver vertelt hoe hij tot schrijver is geworden. Schrijven, de techniek maar vooral de levensinstelling die ermee gepaard gaat, het moment dat iemand besluit schrijver te worden van beroep, is dan ook een belangrijk thema in De wetten. Maar ook de liefde speelt een grote rol. Via zeven mannen komt de hoofdpersoon meer te weten over de liefde en vooral over haar eigen kunnen en onmacht hieromtrent. De Wetten slaat op de wetten die voor het leven gelden. De levenswetten zoals die ervaren worden door de mannen in de hoofdstukken. De mannen hebben over het leven ieder een eigen opvatting, visie, een wet, die voor hen geldt. De Wetten slaat dus op een algemeenheid, de wetten die in leven gelden, maar kan ook iets enger opgevat worden als de visies die de mannen op het leven hebben.
Het vertelperspectief De wetten wordt verteld vanuit de ikpersoon: Marie Deniet. Zij ontmoet zeven verschillende mannen die elk een hoofdstuk vertegenwoordigen. De hoofdpersoon zoekt in al haar ontmoetingen naar stukjes informatie bij zichzelf en bij de ander die uiteindelijk leiden tot haar eigen ‘wetten’: haar kern, haar mening, de manier waarop zij in het leven staat. De structuur Het verhaal is niet echt ingewikkeld van opbouw. Aan het begin van elk hoofdstuk is duidelijk in welke tijd het plaats vindt. Wat wel wat lastig is om te beredeneren is welke hoofdstukken elkaar overlappen. Dit is verder niet hinderlijk tijdens het lezen en voor het begrijpen van het boek. Er zitten heel wat tijdsprongen in en ook tijdverdichting komt regelmatig aan bod. Verder zijn flashbacks de schrijfster niet vreemd: verleden en heden wisselen elkaar regelmatig af. De 7 hoofdstukken van De Wetten, dus de ontmoetingen met de mannen, zijn in volgorde van ontmoeting geplaatst. Op deze manier wordt de samenhang verduidelijkt en is er toch enigszins sprake van een logisch-chronologische vertelling. De vertelde tijd is ruim zes jaar (van de zomer 1980 tot oktober 1986). Het verhaal begint op blz. 9 met het verhaal en eindigt op blz. 193. De verteltijd is dus 184 bladzijden. De personages Het hoofdpersonage is Marie Deniet, een intelligente vrouw met een hoofd vol vragen. Verder zijn er nog zes mannen die centraal staan in het verhaal: -Miel van Eysden, de astroloog -Daniel Daalmeyer, de epilepticus -De Waeterlinck, de filosoof -Carmens Brandt, de priester -Hugo, de fysicus -Lucas Asbeek, de kunstenaar
Deze figuren zijn allemaal karakters of round characters. Hun karaktereigenschappen komen uitgebreid aan bod. Maar er komen ook types in het verhaal voor. Zo zijn er de leden van het groepje, dat bevriend is met prof. De Waeterlinck. De psychiater zou ook als een flat character beschouwd kunnen worden, doordat van hem alleen bekend is dat hij goed kan luisteren en in de chaos die in Maries hoofd heerste, orde heeft kunnen brengen, of hierin een grote bijdrage heeft geleverd. Hij komt ook in geen enkele dialoog voor. De tijd en ruimte Het verhaal speelt zich af in de jaren tachtig, negentig van de vorige eeuw tegen het decor van Amsterdamse kroegen en straten en in de Oudemanhuispoort, een gebouw van de Universiteit van Amsterdam. De tijd en ruimte hebben een zekere invloed op thema of verhaal. De stijl Het taalgebruik vond ik best goed te begrijpen ondanks de lange zinnen met vaak een filosofische achtergrond en de uitvoerige beknopt en correct geformuleerde beschrijvingen. Wat wel opviel aan het taalgebruik van de verteller, Marie, was dat ze heel veel stellingen geeft, die ze kort onderbouwt. Het werd al snel duidelijk dat het boek vol met citaten over het leven zou staan. Een voorbeeld: “Weten wat je wilt is macht en macht maakt eerlijk.”(blz. 16; r.12); De zinnen zijn over het algemeen redelijk lang en met filosofische achtergrond en worden vaak pas echt begrepen als je ze nog een keer naleest. Ook is het hele boek doorspekt van paradoxen, zoals “Je moet doen waar je bang voor bent, dat is het veiligste”, “Ik was te beschikbaar en daardoor juist onbereikbaar.” Ook ironie kenmerkt de stijl van De wetten: “Later hebben veel mannen mij boeken geschonken en erbij gezegd dat het een boek was waardoor ik hen beter zou leren kennen. Zij herkenden zichzelf in de held en vonden dat ze erop leken. Meestal was dit een vergissing.” En: “Het leven was een stuk simpeler toen ik nog in God geloofde. Als u het zo wilt, geloof ik nog steeds in God, maar Hij is niet meer wat Hij geweest is.” Bronnen: http://www.scholieren.com/boekverslagen/7095
http://www.scholieren.com/boekverslagen/10849
http://www.scholieren.com/boekverslagen/14505
http://www.scholieren.com/boekverslagen/18085
http://www.scholieren.com/boekverslagen/3963
http://www.scholieren.com/boekverslagen/12039
http://www.scholieren.com/boekverslagen/16214