De onzichtbare jongen
A. biografische gegevens van de schrijver De Nederlandse schrijver J. Bernlef werd geboren in 1937 te Sint Pancras bij Alkmaar als Hendrik Jan Marsman. Het gezin woonde in Amsterdam en Haarlem. Bernlef studeerde na de HBS een half jaar aan de universiteit. J. Bernlef richtte in 1958 met G. Brands en K. Schippers het literaire tijdschrift Barbarber op. Aan het begin van de jaren zestig was hij werkzaam bij een boekenimporteur in Amsterdam. Bernlef schreef in 1960 als dichter zijn eerste bundel, namelijk "Kokkels". Hij heeft een omvangrijk oeuvre geschreven, dat naast gedichten bestaat uit romans, verhalen, essays en toneelwerken. Zijn eerste roman was "Stukjes en beetjes" (1965) die in 1989 werd herschreven onder de titel "Achterhoedegevecht". "Sneeuw" en "Meeuwen" werden populaire romans op boekenlijsten van scholieren. "Hersenschimmen" (1984) was de meest succesvolle roman tot nu toe. Het verhaal over een dementerende man werd bewerkt voor toneel en in 1988 verfilmd. B. Samenvattingonderdelen
Samenvatting: Wouter is een jongen van 11 jaar en zit op de hoofdwegschool. Op een dag komt er een Haarlemse jongen nieuw in de klas, Max. Max is slimmer als alle andere kinderen, maar veel kinderen vinden hem vreemd. Wouter en Max worden bevriend, tot na dat ze van school af moeten, dan groeit hun vriendschap uit elkaar. Een tiental jaren later komt Wouter Max tegen in een psychiatrische inrichting. Max blijkt knettergek zijn te geworden van zijn obsessie voor wind, waar hij uiteindelijk aan overlijdt.
Onderwerp: De vriendschap tussen twee jongens Motieven en Thema: 1 Abnormale gedrag (van Max) 2 Beide naar de zelfde school
3 Wouters obsessie voor hardlopen
4 Max’ obsessie voor wind
5 Max’ halfzus (waar geen van beide van afwisten) 6 De wet van beaufort
In deze roman vooral over stilstaand en beweging en draait alles om de wind en de snelheid daarvan. C. Analyse
Titel, ondertitel: Titel: de onzichtbare jongen
Het boek heeft geen ondertitel. Als wouter en Max op de basisschool bevriend raken, neemt Max Wouter een keer mee naar huis om zijn kamer te laten zien. Zijn kamer staat vol rare en vreemde dingen, hij heeft een thuisbioscoop en aan de muur hang een poster met daarop de wet van beaufort. Ook heeft hij een boek “De onzichtbare man” dat is geschreven door H.G. Hells. Max weet goed dat onzichtbaar worden alleen in sprookjes kan gebeuren, maar toch probeert hij door zich zo onopvallend mogelijk te gedragen een beetje onzichtbaar te zijn. Dit was erg lastig want Max had een gave waarmee hij zelfs alle kleine details onthield. Hierdoor was hij ook een van de slimste van de klas, waardoor hij weer extra aandacht trok en hij brillenjood werd genoemd. Motto: ‘Het getal is een uitvinding: het komt niet voor in het heelal.’ (Ernst Jünger) Max is een genie met getallen, omdat hij alle kleine detail kan onthouden. “Meten is weten” is ook een uitspraak die hij in het boek heeft gegeven en staat in verband met dit motto.
Perspectief: Het verhaal wordt verteld door Wouter van Bakel. Het is dus een personaal perspectief. Op het begin van elk hoofdstuk wordt ook een gedeelte door een auctoriale verteller aangesproken, maar als je goed leest blijkt dat hij op die moment in zijn herinneringen tegen zich zelf praat. Tijd: Het boek begint op 17 augustus 1947 ’s morgens om tien voor negen, dan is Max onderweg naar school. De dag dat Max en Wouter elkaar voor het eerste leren kennen. Het hele verhaal duurde ongeveer van dat Max tot een 11 jarig jongetje was tot ongeveer dat Max 25 jaar is, hij heeft dan een carrière als reisleider en wordt verlamd aan zijn benen en komt zo Max weer tegen in een psychiatrische inrichting. De verteltijd is 188 bladzijde. Ook zijn er enkele tijdversnellingen de tijd dat Max en Wouter beide hun diploma gehaald hebben (Max met uitmuntende cijfers!) verdwijnt Max ineens en wordt het leven van wouter versneld: dat hij reisleider wordt, dit gebeurt, omdat het niet heel belangrijk is voor het verhaal tussen de vriendschap van Max en Wouter. Als Wouter een verlamming aan zijn benen krijgt, verplaatst hij zich langzamer waardoor hem meer details opvallen als hij een rondje door de stad, dit zou je kunnen opvatten als een tijdvertraging. Het verhaal is wel chronologisch verteld, alleen bij het begin van elk hoofdstuk kijkt Wouter terug op zijn verleden en praat dan tegen zichzelf. Er zijn geen prospecties. Personages: Max Veldman - borende blik, bolle wangen, volle lippen en een hoog voorhoofd. - Grafische geheugen, hij onthield elk klein detail dat hij zag. - Hij was een rekengenie, hij had altijd de hoogste cijfers van de klas, en bij zijn baantje bij de bank was hij ook zeer gewild, omdat hij wel vijf keer zoveel rekeningen uitrekende als een gemiddeld persoon. - Was van kinds af aan al er gefascineerd door de wind en met welke snelheid en bewegingen deze bewogen. Hij experimenteerde hier ook vol op mee en kwam uit eindelijk door deze obsessie - Hij wil graag onzichtbaar worden, maar dat lukt natuurlijk niet. Hij probeert door zich zo onopvallend mogelijk te gedragen niet de blikken op zich te trekken, maar daar zijn grafisch geheugen wordt dat moeilijk. Wouter van Bakel - Hij is heel snel, zijn bijnaam vroeger bij de voetbal was Karel Knal, later doet die aan atletiek voor hardlopen en hij mag daarvoor zelfs aan de Olympische Spelen mee doen. Ook heeft hij olympisch kampioen Fanny blankers-Koen verslagen en zijn tijden met hardlopen waren over het wereld record heen. - Wouter is een gewone leerling die normale cijfers haalt. (alhoewel deze door zijn sterke inspanningen voor atletiek achteruitgingen.) - Wouter is de verteller van het verhaal, en als het boek leest kom je te weten hoe zijn manier van denken is. Ruimte: Het decor van de roman is de stad Amsterdam en later ook in de stad Haarlem. In Amsterdam groeien de beide jongens op. Max woont in de Curacaostraat, Wouter op de Postjeskade. Ze brengen veel tijd door op het speelveldje in de buurt, langs de Amstel en op de slaapkamers van de jongens. Hun lagere school, de Hoofdwegschool, staat aan de Corantijnstraat. Waar hun middelbare school precies staat, wordt niet duidelijk vermeld. Na zijn diensttijd gaat Wouter op kamers wonen in Haarlem. In Vogelenzang brengt Wouter veel tijd door in het revalidatiecentrum Woudrust, wanneer hij met de gevolgen van een mysterieuze ziekte kampt. Naast het revalidatiecentrum staat de psychiatrische kliniek Vogelenzang, waar Wouter voor het eerst sinds enkele jaren Max weer ontmoet.
Opbouw: In deze roman gaat het volgens de proloog vooral over stilstand en beweging en draait alles om de wind en snelheid. Zowel bij Wouter (in verband met zijn hardloopprestaties) als bij Max (met zijn voorliefde voor alles wat wetenschappelijk met wind en Beaufort te maken heeft). Het boek is opgebouwd uit hoofdstukken en het boek heet een open einde. Stijl: Het hele verhaal wordt verteld uit de ogen van Wouter. Wouters leeftijd in het hele boek verschilt van 11 tot 25 jaar en is dus in begrijpelijke taal voor mijn leeftijd geschreven. Alles was makkelijk te volgen. D. Beoordeling: Mening: Het onderwerp interesseert me en het was redelijk spannend. Niet achtervolgingen-spannend maar meer dat je wilt weten hoe het verder gaat. Het taalgebruik was goed te begrijpen, er werden weinig moeilijke woorden gebruikt. Er gebeurde veel in het verhaal, zodat ik mijn aandacht erbij kon houden. Eigenlijk waren er geen stukken die ik echt slecht vond. In het begin vond ik het niet echt boeiend, maar dat kwam doordat ik er nog in moest komen. Passage: Positief: ‘Voetje voor voetje schuifelde ik langs het sportpark waar een klas schoolmeisjes aan het softballen was. Tussen de stoeptegels voor mijn voeten groeiden toefjes gras en andere onkruid, licht trillend in de wind. Achter de afrastering die het sportpark van de openbare weg afsloot stond een rij paardebloemen. De meeste droegen hun gele bloemen nog, een paar waren uitgebloeid tot een wit bolletje vederlichte sporen waarvan er zich soms een losmaakte en op de wind wegzeilde. Tussen de afrastering en de krijtlijn die het sportveld markeerde, groeiden allerlei soorten grassen: pluimgras, gras met spits toelopende bladeren, gras met breed generfde bladeren. Tussen de richels van de stoeptegels voor mijn voeten renden kleine mieren af en aan, kwamen elkaar tegen en betastten elkaar rechtop staand met hun voorpoten. Het zag eruit alsof ze elkaar ten dans vroegen. ‘ (blz. 118) Wouter kan op dit moment niet hard lopen omdat zijn die ochtend wakker is geworden met verlamde beenspieren, hij kwam net terug van de dokter en op de terug weg besefte hij pas dat als hij langzaam liep de wereld er heel anders uit zag. Ik vind dit een mooi stukje omdat Max ook altijd elk klein detail opnam, en nu Wouter bijna geen stap meer kan verzetten, begint hij ook op deze kleine details te letten. Max werd gefascineerd door wind en ook nu Wouter die kleine details begint te zien en te onthouden, komt die weer wind terug bij die details.