Flaptekst

Het is precies twintig jaar geleden dat de vader van Distel Nooitgedacht overleed. Als dertienjarig meisje had ze de dood ervaren als een buitenstaander, maar nu, als drieëndertigjarige vrouw, slaat de rouw alsnog toe. De stad keert zich tegen haar, haar bovenburen smeden een snood plan en de meubels in haar appartement beginnen te spreken. Volgens Distel is er maar één oplossing voor deze chaos: ze moet weer een tienermeisje worden. Met behulp van een reeks jeugdfoto’s en een schimmige website roept Distel haar jongere zelf opnieuw tot leven. Maar op het internet blijken plaatjes van meisjes nog een andere betekenis te hebben… 

De bakvis is een roman over onschuld en transgressie, over de nasleep van geheim verdriet en over de culturele betekenis van het meisje in de westerse beeldwereld

Eerste Zin

“Het was ochtend.”

Samenvatting

Distel Nooitgedacht woont op haarzelf in een appartement, zo’n 16 jaar na haar vaders afscheidsceremonie heeft ze nog steeds moeite met zijn spontane dood. Haar band met haar familie is verzwakt en nu spreekt ze nog amper met ze. Distel wilt zelf geen kinderen, maar als ze naar het stadspark gaat

Wezels verschijnen rond Distel naarmate ze haar eigen ondergang dieper graaft.
Omdat haar vader zo vroeg in haar leven gestorven is voelt het voor haar alsof haar jeugd van haar afgenomen is, daarom probeert ze dit terug te nemen door naaktfoto's van haarzelf toen ze 17 was op het dark web te uploaden en er tegelijk wat geld mee te verdienen. Het geld stroomt al vrij gauw binnen, maar haar kleine operatie wordt even snel weer afgekapt zodra een moderator haar account elimineert.

Distels zus geeft haar een tweede kans na een fout uit het verleden en nodigt haar uit om haar nichtje te komen bekijken op kraamvisite. Als haar zuster haar dochter aan de tepel legt om haar te voeden, vindt Distel dit heel interessant en pakt ze haar fotocamera om dit vast te leggen. Haar zus vindt dit uiteraard abnormaal en noemt haar asociaal en onvoorspelbaar. Hierbij heeft Distel haar tweede kans verpest. Later besluit Distel om nog op bezoek te gaan bij haar zus in haar kantoor en probeert ze een lunch afspraak na te gaan die ze zelf heeft verzonnen. Ze wordt weggestuurd en gaat boos, weer naar huis.

Later, als Distel weer thuis in haar appartement is wordt er op haar deur gebonst door agenten die er zijn voor een forensisch onderzoek. Het blijkt dat iemand op het dark web haar echte informatie had gevonden en een aangifte had gedaan, als gevolg op haar eigen tiener naaktfoto’s.

Als de agenten weg zijn nadat ze geen bewijs op verkrachting of misbruik hebben kunnen vinden, zit Distel weer alleen thuis. Walmt er een geur door haar kamer, spontaan denkt ze dat haar bovenburen baby’s aan het barbecueën zijn. Ze doet hier verder niks aan.

Het regent nu, en een aantal pelikaan beeldjes die Distel van haar vader heeft gekregen voordat hij stierf staan voor het raam dat op een kier staat. Volgens Distel huilen de keramieken beeldjes, dit is niet waar, het zijn gewoon de regendruppels die langs de lange hals naar beneden druipen. De grootste pelikaan begint tegen Distel te praten, en Distel praat terug. Ze denkt dat in de pelikaan een sleuteltje zit, en gooit het aandenken kapot, al beweert ze dat het zelf is gesprongen. Dit sleuteltje, met het gesprek met de pelikaan zat allemaal in haar hoofd.

Een teek die Distel eerder had gebeten praatte tegen haar en vertelt haar dat ze de mot van eerder weer moet zoeken in het trappenhuis. Samen werken de insecten haar naar boven en in haar boven buurvrouw's appartement, in een soort nachthemd met niets anders aan. Ze pakt de schoenen uit haar buurvrouws schoenenkastje, denkend dat het een willekeurige kast is. Haar buurvrouw vind dit natuurlijk absurd en confronteert haar.

Distel zit nu in een geblindeerd politiebusje met een wit geklede man naast haar. Ze wordt in een cel in het politiebureau gebracht. Een paar uur later wordt ze in een andere kamer gezet en tekent ze een schoen op een papiertje met een wassen krijtje. De bewaker vindt haar tekening niet kunnen en verscheurt het. Later wordt Distel weer in een andere kamer gezet.

Ze zit weer in het busje met de man van eerder en wordt ze voor haar appartement neergezet. Distel bedankt ze voor de lift en gaat naar haar oude huis. De wit geklede man volgt haar de trap op en geeft haar een paar minuten om haar spullen te pakken. Hierna wordt ze weer het busje in gedaan en wordt ze naar een “plastic en bolvormig” gebouw langs een snelweg, in de buitenring van haar stad, geplaatst. Alles hier is wit, plastic en heeft zachte hoeken. Ze mag ook maar een paar uur per dag uit haar kamer.

Personages

Distel Nooitgedacht

Distel is het hoofdpersoon van “de Bakvis”. Ze is een apart figuur met een vrij normale hobby, fotografie. Je krijgt haar vrij direct te kennen, ze omschrijft zichzelf in het begin van het boek. Haar naam kom je te weten komen door twee verschillende wezens, een mot die haar bij haar voornaam, Distel, noemt. En een soort agent die haar bij haar achternaam Nooitgedacht noemt. Ze is 33 in de tijd dat dit boek zich afspeelt. Haar personage ondergaat een perverse ondergang, deze begint doordat ze een kind van iemand anders haar eigent door een foto van haar te maken en op haar eigen bureau te zetten en eindigt met schizophrenics gedachtes, zoals pratende pelikaan beeldjes, een pratende mot en wezels die uit het niets verschijnen. Distel is niet de held in dit verhaal, meer de schurk. Het lijkt alsof ze iedereen behalve zichzelf gek vindt.

Zuster

Zuster is de eerste persoon die Distel op haar wijze wijst. Ze speelt een kleine maar toch significante rol in het verhaal terwijl ze maar een handjevol zinnen aan dialoog heeft. 

Quotes

“De grootste van hen, die tevens de leider was, ontblootte zijn tanden en maakte een honend geluid. Om een Sierpaard te zijn moet je eens een werkpaard worden, predikte hij in de taal van de lagere wezens.” blz. 20

-We hebben dit citaat gekozen omdat wat de wezel zegt: “Om een.. worden”, symbool staat voor wat er met Distel gebeurt durend het boek.

“Stiekem zou ik van haar kind het mijne maken. Thuis zou ik het meisje op mijn bureaublad zetten.

Zo begon het: mijn gedaantewisseling." blz. 24

-Wederom gaat dit citaat over wat er met Distel gebeurt durend het boek, over haar perversie en interesse in andermans kinderen haar eigen te maken.

“Ik was, in de woorden van Zuster, te asociaal en onvoorspelbaar. Ze wilde me niet in de buurt van haar kind hebben.” blz. 87

-Dit citaat is de eerste keer dat Distel erop gewezen krijgt dat haar wijze niet toepasselijk is.

Thematiek

Het thema van “de Bakvis” is perversie en ondergang, mooi samengevoegd tot een perverse ondergang. Dit is omdat Distel door haar perversie en egocentrisme haar eigen ondergang graaft en stomweg doorgaat totdat ze te diep erin zit en niet meer kan stoppen.

Motieven

Wezels

Er komen regelmatig wezels in het boek voor. Deze wezels bestaan niet echt en zitten puur in Distels hoofd. Een wezel heeft meerdere betekenissen maar in dit geval symboliseren ze angst.

Fotografie

Distels hobby is fotografie. Ze neemt regelmatig haar camera mee en maakt foto’s van dingen die ze interessant vindt, al is het niet altijd gepast.

Egocentrisme

Distel doet dingen zonder na te denken wat het gevolg is, een foto maken van een kind dat niet van haar is zonder toestemming, van haar nichtje dat aan de borst ligt of naaktfoto's van haarzelf toen ze 17 was 16 jaar later online posten. Ook alledaagse gebruiksobjecten zoals een afstandsbediening of haarborstel van andere gebruikte ze om te mastruberen en daarna heeft ze ze weer terug gelegd zonder ze schoon te maken.

Rouw

Tijdens het boek wordt Distels vader, die overleden is, opgebracht bij verschillende punten. Door haar vaders overlijden voelt Distel alsof ze een deel van haar jeugd heeft gemist. Dit stukje jeugd probeert ze zichzelf terug te geven door haar voort te doen als haar jongere zelf op het internet en haar foto's te verkopen.

Motto

I want to run away into the woods;

to kill weasels in wheat silos;

to live in the woods,

with my disfigured face exposed,

without a name;

to stay in the woods

until I belong to the woods -

and if somebody finds me alive,

and they may,

they’ll shoot.

-Selima Hill, ‘I want to Run Away’

Opdracht

Er is geen opdracht

Trivia - auteur

Nadia de Vries. geboren in Heemskerk op 30 mei 1991, iss een schrijver en cultuurwetenschapper. Ze heeft meerdere boeken en poëzie stukken geschreven, in het Nederlands en het Engels, waaronder de Bakvis, Dark Hour, Kleinzeer en Sisternhood. Ook is ze schrijver voor verschillende kranten, zoals nY en Vrij Nederland. De Vries is uitgeroepen als “een van de 10 Literaire Talenten van het nieuwe decennium” en heeft de Basisprijs voor Jonge Kunstkritiek gewonnen.

naar:

http://www.nadiadevries.com/

https://uitgeverijpluim.nl/schrijvers/nadia-de-vries

https://deschrijverscentrale.nl/auteurs/1432218

Titelverklaring

De titel “De bakvis” verwijst naar hoe Distel Nooitgedacht weer een tienermeisje wil worden. Bakvis betekent “opgroeiende puber”, of “jong meisje”, of “aankomend meisje”.

Structuur en perspectief

“De Bakvis” begint met een ik-perspectief en houdt dit aan voor vrijwel alle hoofdstukken, al wordt het verhaal verteld nadat het is gebeurd. In hoofdstuk 13, het laatste hoofdstuk, verandert de vertelmanier naar het heden. In hoofdstuk 9 verandert het perspectief naar de bovenbuurvrouw, in dit hoofdstuk is er een personale vertelinstantie, maar in hoofdstuk 10 verandert dit weer naar het ik-perspectief van Distel.

De hoofdstukken hebben alleen namen, zoals; “Een balkonscène" en “Iemand typt een reactie”. De tweede wijst op hoe iemand op Distels foto's reageert op een internet forum. In totaal zijn er 13 hoofdstukken, de lengtes verschillen van 4 pagina's tot 30-40.

Decor

De Bakvis speelt zich af rond 2005 in een Nederlandse stad waarvan de naam niet genoemd wordt. In de stad bevinden zich huizen en winkels, een groot stadspark en flatgebouwen. Buiten de stad staat er een instituut voor mentaal onstabiele mensen. Ook is er een politiebureau.

De vertelde tijd is niet gelijk aan de vertel tijd. Zelf deed ik er een week of twee over, maar het boek is ook te lezen in 3 avonden, mits er genoeg aandacht bijgehouden kan worden. De vertelde tijd zit meer rond de 15 jaar. Het verhaal is wel chronologisch geschreven.

Stijl

De schrijfstijl van Nadia de Vries is vrij normaal, ze gebruikt zinnen die variëren in lengte en ze gebruikt woorden waarvan je even moet nadenken wat hun betekenis nou was. Wat wel opvalt is dat er veel pauzes worden genomen via komma's, ook al is het grammaticaal correct.
Bijvoorbeeld: “Aan het einde van de sessie voelde alles kunstmatig - mijn stem, mijn schoenen, de wijze waarop ik afscheid nam - en dit betekende, volgens mijn moeder, dat de therapie gewerkt had.” blz. 16.

Slotzin

“Voor mij staan twee prachtige meisjes, maar ik heb slechts één foto in mijn hand…”

Beoordeling

Onze mening over het gekozen boek De Bakvis dat het een leuk boek is maar wel apart. We vinden het een apart boek omdat de hoofdpersoon heel vreemd is. En als de hoofdpersoon van een boek vreemd is, dan is het boek ook al snel vreemd omdat het boek vaak het meeste over de hoofdpersoon gaat. Dat gebeurt dus ook in het boek De Bakvis. De grootste reden waarom we haar zo raar vinden is dat ze foto's van andere kinderen op haar bureau zet en dat geeft wel een beetje een raar gevoel als lezer omdat dat gewoon heel vreemd is. Een andere reden waarom het boek zo raar is, is dat ze foto's van zichzelf op het darkweb heeft verkocht toen ze zeventien was. Dit maakt ook dat je nog raarder naar de hoofdpersoon gaat kijken en ook het boek anders gaat lezen. Als we alle argumenten bij elkaar op gaan tellen komen we tot de conclusie dat het een vreemd boek is en dat niet iedereen zo'n boek als dit leuk vindt. We raden dit boek alleen aan als je een beetje van vreemde boeken houd. Anders zou ik dit boek niet lezen.

Recensies

“Helaas is De Vries nogal expliciet in wat haar overkomt en je komt soms in hinderlijke therapeuten taal terecht. ‘Daarvoor had ik mijn rouw onvoldoende verwerkt. Een duurdere therapeut zou zeggen dat ik de oorspronkelijke omstandigheden van mijn angst (de plotselinge status van zielig kind) dwangmatig recreëerde met de hoop op een gunstige afloop.”

-Coen Peppelenbos
https://www.tzum.info/2022/07/recensie-nadia-de-vries-de-bakvis/

“De Vries verkent in De bakvis immer fascinerende thema’s en doet dat met veel energie, originaliteit en een uitzonderlijke hoofdpersoon. Distels interne monoloog is "bizar, vies, gek, onmenselijk: nymfes en demonisch.”

-Charlotte Remarque, De Groene Amsterdammer

Vragen

1. Waarom had Distel foto's van andermans kinderen op haar kamer?

-Omdat ze de foto’s zelf heeft gemaakt.

1. Heeft Distel enige illegale activiteiten begaan tijdens het boek?

-Ja, meerdere.

1. Zijn de wezels die voorkomen in het boek echt?

-Nee, ze zijn een resultaat van schizophrenie.

1. Welke kleur waren Distels laarzen?

-Paars.

1. Door wie krijgen we Distels achternaam te weten?

-Een wit geklede agent.