Bartje door Anne de Vries

A. Algemeen

Datum: 7 november ’05
Titelbeschrijving: De titel van het boek is Bartje, het boek heet zo omdat de hoofdpersoon van dit boek Bartje is.
Auteur: Anne de Vries
Uitgever, druk en jaar van uitgave : Uitgeverij De Nederlandse Boekhandel Antwerpen/Amsterdam, 9e druk, 1976.
Genre: Geschiedenisverhaal, streekverhaal.

B. Auteur

Informatie over de schrijver:
Geboren op 22 mei 1904
Gestorven op 29 november 1964

Anne de Vries wordt op Pinksterzondag 1904 in Assen geboren. Zijn jeugd brengt hij door op een boerderij buiten Assen, te midden van de heide en de bossen van het Drentse landschap. Na zijn lagere schooljaren pakt hij van alles aan, van tuindersknechtje tot letterzetter. Op voorspraak van het plaatselijk schoolhoofd volgt hij de opleiding voor onderwijzer, die hij op 19-jarige leeftijd voltooit.
Via korte verhalen voor de krant komt hij tot het schrijven van kinderboeken. Zijn grootste bekendheid krijgt hij met Bartje, dat verschijnt in 1935 en direct een groot succes is. Het behoort tot de meest verkochte romans in Nederland en werd vertaald in o.a. het Duits, Deens, Zweeds, Fins, Noors, Tsjechisch en Hongaars. Het vervolg, Bartje zoekt het geluk (1940) draagt er extra aan bij dat Bartje een nationale verschijning wordt. In 1972 wordt Bartje met groot succes verfilmd tot een televisieserie.
Honderdduizenden kinderen groeiden op met het Kleutervertelboek voor de bijbelse geschiedenis en lazen enkele jaren later zijn boeken over de Tweede Wereldoorlog Reis door de nacht. Nog veel meer Nederlanders hebben werk van hem gelezen zonder op de naam van de schrijver te letten: meer dan een miljoen kinderen leerden lezen met Lezen in de eerste klas (gebruikt op de christelijke of openbare lagere school), Lees nu maar (gebruikt op katholieke scholen) of Ons eigen leesboek (gebruikt in Suriname). Veel kinderen leerden de verkeersregels uit zijn methode Eerbied voor het leven.

Heeft de schrijver je aan het denken gezet?
Nee, ‘k zou het niet weten.

Wat zou de schrijver volgens jou met dit boek willen bereiken?
Anne de Vries schreef het boek uit heimwee naar zijn geboortegrond. Hij is zelf ook op het Drentse platteland opgegroeid. Het is dus wel een beetje te vergelijken met zijn leven, maar hij wou zelf niet dat het gezien werd als een autobiografie.

Leg uit waarom dit boek zo heet:
Nou, zoveel valt daar niet over uit te leggen, want het boek heet gewoon naar de hoofdpersoon van het boek: Bartje.

Minisamenvatting (5 regels)
Het boek speelt zich af in Drenthe, omstreeks 1935. Bij Bartje thuis zijn ze met veel mensen. Vader is arbeider bij een boer. Bartje probeert vaak verstandig te zijn. Dat lukt niet altijd, maar uiteindelijk komt het meestal wel goed. Vader is zijn grote kameraad. Als hij ongeveer 10 jaar oud is, overlijdt zijn moeder. Aan het einde van het boek is Bartje 14, en gaat werken bij een boer. Bartje gaat op zoek naar zijn geluk.

Wat is volgens jou het thema van het boek?
Het thema van het boek zijn vooral de arme leefomstandigheden van de boerengezinnen op het Drentse platteland.

C. Tijd & Ruimte

In welke tijd speelt het boek zich af?
Omstreeks 1935. Ik wist in ieder geval dat het vroeger is omdat je dat aan alles kunt merken. Toen ik het later nazocht, stond er voor in het boek dat het afspeelde rond 1935.

Hoeveel tijd ligt er ongeveer tussen het begin en het einde van het boek?
Ongeveer 7 jaar. In het begin van het boek is Bartje ±7 en het boek eindigt als hij ±14 is.

Kun je voorbeeld geven van een flashback?
Nee, dat kan ik zo niet vinden.

Waar speelt het boek zich hoofdzakelijk af?
Het boek speelt zich hoofdzakelijk af in en rond het huis van Bartje en zijn familie.

Is het verhaal chronologisch verteld?
Ja, alles is op volgorde verteld.

D. Personen

Wie is de hoofdpersoon?
Bartje, omdat het daar allemaal overgaat en de titel van het boek is ook Bartje.

Beschrijf uiterlijk en karakter van de hoofdpersoon.
Uiterlijk – Over het uiterlijk van Bartje staat er niet veel in het boek. Hij is niet zo dik, dat weet ik wel. Ook draagt hij een beetje armoedige kleren, omdat ze niet veel geld hebben. Meer kan ik er niet over zeggen.
Karakter: Bartje heeft een goed karakter. Hij is gevoelig. Ook is hij vaak verstandig, maar niet altijd. Af en toe doet hij domme dingen waar hij later spijt van krijgt. Hij is niet lui en denkt aan zijn naaste.

Maak een tweedeling van de personen van wie je weinig of veel weet.
Personen waar ik veel van weet
Vader
Moeder
Bartje
Arie
Lammechien

Personen waar ik weinig van weet
Gert
De andere broertjes en zusjes van Bartje
Ome Ko
Geesse
Boer Wapse

Beschrijf uit de eerste groep minstens 1 persoon.
Vader. Vader was een sterke kerel met wie Bartje erg goed kon opschieten. Vader is arbeider. Hij klaagt erg veel over zijn werk, dat het eigenlijk slavernij is. Vader is Bartjes grote vriend, en omgekeerd. Maar als Bartje iets gedaan had wat niet mocht, kreeg hij wel met de klabatse (een soort zweep of zo) voor z’n broek. Als vader kwaad is vloekt hij ook veel. Bartje ziet erg tegen hem op.

E. Het verhaal/vertelperspectief/werkelijkheid

Is het een ik verhaal of een hij/zij verhaal?
Een hij/zij verhaal. Omdat het de hele tijd over “hij doet dit en zij doet dat” gaat.

Is het beeldrijk verteld?
Ja, er bestaat ook een film over het boek Bartje. Een voorbeeld is wanneer hij geen bruine bonen lust en van tafel wordt gestuurd.

Wat vind je ongeloofwaardig in het boek?
Ik ben geen dingen tegengekomen in het boek die ik ongeloofwaardig vind.

Is het boek realistisch of fantasievol?
Realistisch, de dingen die in het boek gebeuren kunnen ook in het echt gebeurd zijn.

F. Samenvatting

Aan het begin van het boek is Bartje nog maar een ‘pork’, een klein kind. Hij leeft in zijn eigen wereldje en snapt eigenlijk niet zoveel van die grote mensen.
Bij Bartje thuis hebben ze veel kinderen, en in het boek worden er nog meer geboren. Lammechien is zijn grote zus, dan heeft hij nog twee grote broers Gert en Arie, en dan zijn er nog de andere porken: Jan, Riekie, Geertje en Egbert. Elke dag is voor Bartje een avontuur en hij is op zijn manier een echte levensgenieter.
Zijn vaders is een arbeider bij een boer, en ze leven in een klein arbeidershuisje.Op een keer is Bartje weggestuurd omdat hij niet wilde bidden voor bruine bonen. Dit omdat z´n moeder hem eigenlijk iets anders beloofd had wat veel lekkerder is, maar dat krijgt hij niet en hij moet bruine bonen eten. Hij moet maar andere ouders gaan zoeken en dit is hij ook stellig aan het doen, totdat hij gevonden wordt door zijn broer die hem zocht. Hij mag toch weer terugkomen, en eigenlijk snapt Bartje daar geen biet van.
Als Bartje voor het eerst naar school gaat doet hij erg z´n best en leert goed.
Als de boerderij overgenomen wordt door een andere boer, moet vader veel harder werken. De zoon van de boer is ook gemeen. Maar iedereen moet aardig tegen hem blijven, omdat vader anders ontslagen wordt. Uiteindelijk krijgt vader toch ruzie, maar dat geeft niet want de nieuwe vriend van Lammechien belooft vader werk. Dit gaat uiteindelijk niet door en de familie moet naar het armenhuis. Als ze daar een lange tijd hebben gezeten komt boer Wapse, en die bied vader werk aan mits vader zijn kinderen op de gereformeerde school doet, en dit gebeurd. Bij de zoveelste zwangerschap krijgt moeder een miskraam, daarna wordt ze heel erg ziek en overlijdt. Lammechien komt dan weer thuis wonen totdat Geesse, een aardige weduwe met vier kinderen, in huis komt en een relatie krijgt met vader. Lammechien wordt uiteindelijk zwanger maar ze weet niet van wie, ze trouwt met Harm die haar als heel z´n leven aanbidt. Arie steelt en moet naar een tuchtschool, en als Bartje van school komt dan heeft Gert werk voor hem, daarover meer in het vervolg: “Bartje zoek het geluk”.

G. Eigen mening

Kun je de schrijver een christelijke auteur noemen?
Ja, hij schrijft christelijke boeken.

Kun je voorbeelden noemen waar bij de personen rekening houden met de bijbelse boodschap?
Ja, Bartje durft niet te vloeken, hij is bang dat de Heere dan kwaad op hem word.

Wat heeft jou in het boek het meest getroffen?
Dat Bartje zo blij was met de vriendschappelijke band met zijn vader en toen hij voor zijn moeder opkwam toen Gert niet voor haar naar de stad wou.

Het boek geeft mij een gevoel van..
.. soms warmte, soms ergernis. Eigenlijk verschillende gevoelens, ligt er aan welke situatie. Ik heb ook vaak moeten lachen om de gedachten van Bartje of wat hij zei.