Carmen door Prosper Merimee

A. Algemeen

1. Auteur: Prosper Mérimée
2. Titel: Carmen
3. Soort uitgave: Uitgegeven bij “ Le français universel”
4. Aantal pagina’s: 123 pagina’s
5. Jaar van publicatie: 1845

B. Inhoudelijk

6. Caractérisez les personnages principaux en français:
a. Don José Navarro: Il est un homme honnête, fidèle et courageux. Quand il était encore en Elizonde on voulait qu’il deviendrait un prêtre, mais il apprenais mal. Il devait brigadier. Après quelques événements il devient un bandit très sympatique, mais aussi très jaloux. Comme il est si jaloux, il fait souvent des choses stupides.
b. Carmen: Elle est une bohémienne. Elle ne fait que des choses qu’elle veut faire elle-même. Elle est la maîtresse et plus tard la femme de Don José. Elle l’aime au début, mais ça change quand Don José commence à commander.
c. Le conteur: Il a sauvé Don José et Don José lui raconte l’histoire de sa vie.
d. Les contrebandes: Ils sont les camarades de Don José quand il est contrebande aussi. Ils sont très passionnés.

7. Plaats(en) van handeling:
Het verhaal speelt op verschillende plaatsen in Spanje. Don José komt oorspronkelijk uit het noorden van Spanje, uit het Baskenland. Carmen is een zigeunerin en heeft dus niet altijd een vaste woonplek. Op het moment van het verhaal woont ze in Cordoue. Dit ligt in Andalusië, een regio in het zuiden van Spanje.
Het verhaal speelt zich vooral af in het wereldje van de bandieten, smokkelaars en ook die van de zigeuners. Dit heeft tot gevolg dat de meeste plaatsen waar het verhaal speelt nogal armoedig zijn en dat veel handelingen zich buiten afspelen.

8. Tijdstip van handeling:
In het verhaal wordt één tijdsaanduiding gegeven, namelijk 1830. De verteller van het verhaal is in dit jaar op reis gegaan en bevindt zich in Andalusië. Hij is hier op zoek naar aanwijzingen en overblijfselen van een gevecht dat hier 1800 jaar geleden heeft plaats gevonden. Tijdens dit verblijf ontmoet de verteller dan ook Don José die op een gegeven moment de verteller wordt. Hij vertelt hoe hij Carmen heeft ontmoet en wat de gevolgen zijn geweest van deze ontmoeting. Dit gedeelte is een flash-back, want Don José vertelt dit aan de verteller in de gevangenis, vlak voor zijn straf.

9. Samenvatting:
De verteller is naar Cordoue in Andalusië afgereisd om daar op zoek te gaan naar overblijfselen van een gevecht dat daar 1800 jaar geleden ergens in de buurt heeft plaatsgevonden. Tijdens een tocht ontmoet de verteller Don José Navarro, een bandiet. De gids van de verteller is terughoudend en weet dat Don José berucht is. Hij wil dan ook zo snel mogelijk weg van Don José. De verteller is niet bang voor hem, maar is juist meer geïntrigeerd. Tijdens de overnachting gaat de gids de politie/ lansiers halen om zo een beloning te krijgen voor het aangeven van Don José. De verteller waarschuwt Don José echter op tijd opdat deze op tijd kan wegkomen.
De verteller brengt nog enkele dagen in Cordoue door om daar boeken te lezen van de Dominicanen over de gevechten daar. Dan ontmoet hij Carmen. Ze is zigeunerin en gaat de toekomst voorspellen van de verteller bij haar thuis. Dan komt een man thuis. Het is Don José. Hij ruziet wat met Carmen en zet dan de verteller het huis uit.
De verteller beëindigt zijn werk bij de Dominicanen en gaat op weg naar Sevilla.
Enkele maanden later wil hij naar Madrid en hij besluit om via Cordoue te reizen. Daar ontmoet hij de Dominicanen. Zij vertellen hem dat Don José in de gevangenis zit wegens het plegen van verschillende moorden. Zij regelen ook dat hij Don José ontmoet, want het horloge van de verteller was ook nog eens gestolen door Carmen.
Don José vraagt of de verteller via Pampelune wil reizen om daar een soort medaillon af te geven aan een vrouw en om haar te vertellen dat hij dood is. Dan vertelt Don José hoe zijn leven is verlopen en hoe hij zo is geëindigd.
Toen hij nog in Elizondo, Baskenland woonde werd hij lid van het leger en werd hij geplaatst in Sevilla. Daar ontmoette hij Carmen die in een fabriek werkte en daar een collega had aangevallen. Don José moest haar arresteren, maar helpt haar ontsnappen. Ten gevolg hiervan degradeert hij en wordt hij gearresteerd. Als hij vrijkomt en Carmen terugziet wordt hij verliefd op haar. Hij werkt als soldaat en ziet daar Carmen met een officier. Hij wordt jaloers en doodt de officier. Later doodt hij ook nog een luitenant uit jaloezie. Hij zal nu moeten vluchten. Carmen zorgt ervoor dat hij in het wereldje van smokkelaars terechtkomt en Don José trekt nu dus op met de vrienden/smokkelaars van Carmen, waaronder haar man, Garcia le Borgne.
Carmen doet ontzettend veel werk voor de smokkelaars. Ze is eigenlijk de chef van de groep. Dan moet Don José naar Gibraltar. Carmen is daar en ze moeten nieuws gaan halen. Don José ontdekt Carmen bij een engelsman, hij wordt weer jaloers en kwaad.
Later gaat hij weer terug naar de smokkelaars. Hij gaat een gevecht aan met Garcia le Borgne, die daarbij overlijdt. Carmen is kwaad omdat Don José domme dingen blijft doen. Ze houdt nu ook minder van hem, want hij is nu echt haar man en minder haar minnaar. Ze houdt er dan ook niet van om gecommandeerd te worden, wat Don José steeds meer doet. Tijdens een gevecht blijft alleen Don José nog over. Hij stelt voor om samen met Carmen naar Amerika te gaan om hun leven te beteren. Carmen wil dit niet. Ze is niet gemaakt voor een eerlijk leven en wil vrij zijn. Rond deze tijd ontmoet de verteller Don José. Carmen ontmoet ook nog een stierenvechter, waar ze verliefd op is. Ze is niet meer verliefd op Don José en wil niet meer met hem leven, maar hij is haar man en mag haar doden. Don José wil verder met haar, maar zij niet met hem. Haar vrijheid is belangrijker voor haar dan liefde of leven. Don José is woedend en doodt haar dan ook. Hij begraaft haar in het bos. Hij beschuldigt Carmen niet, maar de zigeuners. Zij hebben Carmen namelijk opgevoed.

10. Duur van handeling:
De duur van de handeling is moeilijk te bepalen. De eerste tijdsaanduiding is 1830 en later wordt er nog iets gezegd over enkele maanden later. Het is dus een beetje gissen, maar je zou kunnen zeggen dat de duur enkele maanden tot een jaar is.

11. Soort tekst/genre:
Dit boek is een “roman d’aventures et d’amour”. Het hele boek draait om de liefde van Don José voor Carmen en daar vloeit dus ook zijn gedrag uit voort, wat hem weer in de meest benarde situaties brengt.

12. Onderwerp:
Het onderwerp van het boek is liefde. Het is niet zo dat je constant wordt geconfronteerd met deze liefde, maar alles wat de hoofdpersoon doet, doet hij uit liefde voor Carmen. Daardoor loopt de liefde als een soort rode draad door het boek.
Vermoordt hij bijvoorbeeld iemand dan doet hij dat uit jaloezie en dus liefde voor Carmen.

13. Verteller:
In het boek komen twee vertellers voor. In het begin is er een verteller van wie we de naam niet weten. Het zou de schrijver kunnen zijn. Deze vertelt hoe hij kennis maakt met Don José. Vervolgens vertelt Don José hoe hij Carmen heeft ontmoet en hoe dat zijn leven heeft beïnvloedt. Dit is een flash-back, verteld vanuit de gevangenis.

14. Verklaring van de titel:
De verklaring van de titel ligt natuurlijk erg voor de hand. De titel Carmen slaat op de persoon Carmen in het boek.

15. Ideeën:
Ik denk niet dat er echt ideeën van de schrijver in het boek naar voren komen. Wat de schrijver wel doet is beschrijven hoe de gewoonten en gebruiken zijn bij de zigeuners onderling. Misschien dat hij daarmee Carmens gedrag wil verklaren en aanduiden dat dit gedrag voor haar normaal is, want ze is zo opgevoed. Bij haar dood heeft de priester ook voor haar gebeden. Misschien dat de schrijver hiermee wil zeggen dat het goed is en dat haar gedrag haar niet verweten mag worden.
Wat betreft Don José, hij vermoordt een aantal mensen en ik vraag me af wat het idee hierachter is van de schrijver. Keurt hij dit goed of juist niet? Dit is niet of moeilijk uit het boek af te leiden.
Het verhaal is toch meer een beschrijving, een vertelling van een verhaal met een onafhankelijke schrijver.

C. Achtergronden en mening

16. Invloeden van buiten:
Mérimée was een bekende schrijver die niet echt een vertegenwoordiger was van een bepaalde stroming. Hij is wel min of meer beïnvloed door stromingen zoals bijvoorbeeld het realisme. Hij was een verteller, een onafhankelijke schrijver. In zijn boeken komen weinig ideeën van hemzelf naar voren en er is dus geen sprake van bijvoorbeeld literair engagement.

17. Eigen mening:
Ik vond dit boek een mooi boek om te lezen. Ik had eerst heel duidelijk mijn mening over Carmen en haar gedrag. Ik vond het heel raar hoe ze met Don José om ging en ik vond eigenlijk dat ze hem gewoon gebruikte. Had ze hem nodig dan zocht ze toenadering en anders liet ze gewoon dagen niks van zich horen. Ik vond dat heel egoïstisch van Carmen. Daardoor kreeg ik ook een soort van medelijden met Don José. Vanaf het moment dat hij Carmen ontmoet krijgt zijn leven een hele andere wending. Wat eigenlijk een eerlijk leven zou worden wordt juist een leven van smokkelen, moorden en misdrijven. Het gaat van kwaad tot erger. Je ziet ook dat hij voor 100% voor Carmen wil gaan. Zij beantwoordt dit niet zo en daardoor kreeg ik dus medelijden met Don José. Maar toen ging ik eens goed nadenken en bekijken hoe het leven van een zigeunerin met allemaal andere gebruiken er toen uitzag. Ik dacht dus dat ze niet trouw was, maar ze was wel trouw op haar eigen manier. Ze komt namelijk wel naar Don José toe als hij haar nodig heeft en ze moet gewoon haar lichaam gebruiken om te krijgen wat ze wil. Door haar opvoeding heeft ze zo geleerd om te overleven en zich staande te houden in de wereld. Door dit alles krijgt het verhaal een hele mooie lading mee.
Ook de opbouw van het boek is apart. Er wordt geen gewoon chronologisch verhaal verteld, maar de wegen van Don José en de verteller kruisen elkaar en zo komt het verhaal tot stand.
Het boek is in de 19e eeuw geschreven en ik dacht dus dat het veel moeilijker zou zijn om te lezen, maar dat viel juist heel erg mee. Enkele spaanse woorden/uitdrukking werden achter in het boek verklaard en dat maakte het verhaal dus ook beter te volgen.
Al met al is dit een leuk boek en zeker een aanrader voor iedereen om op zijn of haar lijst te plaatsen.