Titel: Die Entdeckung der Currywurst
Auteur: Uwe Timm
Uitgeverij: dtv te München
Eerste druk: 1993
Gelezen druk:
Genre: Drama, geschiedenis
Het boek heeft geen prijzen gewonnen.
Geenmotto, opgedragen aan Hans Timm.

Die Entdeckung der Curryworst heeft twee verhaallijnen. Een is de verhaallijn van de verteller van het boek, en de andere is het verhaal wat mevrouw Brücker vertelt aan de verteller. Beide verhaallijnen spelen zich af in Hamburg, Duitsland. De verhaallijn van het verhaal wat mevrouw Brücker vertelt begint rond 1945, de verhaallijn van de man die het verhaal aanhoort speelt zich af in onze tijd, er wordt echter geen specifiek jaar genoemd.

Personages:

De hoofdpersoon is Lena Brücker. Zij is een vrouw die leeft tijdens de Tweede Wereldoorlog. Haar man heeft haar verlaten en ze neemt een marinier in huis. Deze marinier deserteert en kan dus niet weg bij Lena, omdat hij dan opgepakt zou worden. Lena wil ook niet dat hij weggaat en doet er alles aan om hem bij haar te houden, wat erop wijst dat ze heel eenzaam is.

Hermann Bremer, marinier uit de Tweede Wereldoorlog. Hij deserteert en wordt verstopt door mevrouw Brücker, maar heeft zelf een vrouw en kinderen die hij naarmate het verhaal vordert steeds meer gaat missen en graag terug wil zien.

De verteller. Tijdens het verhaal wordt niet vertelt hoe de verteller heet, hij speelt geen hele grote rol in het verhaal en spendeert het meeste van zijn tijd in het boek met luisteren naar mevrouw Brücker’s verhaal.

Herr Lammers is een luchtaanvalwacht. Hij denkt te merken dat mevrouw Brücker een soldaat in huis heeft, waarvoor hij haar kan aangeven, en breekt tijdens het verhaal meerdere keren in in het huis van mevrouw Brücker. Hij vindt Herman Bremer echter nooit.

Korte samenvatting van belangrijke gebeurtenissen in het boek:

    De verteller gaat op bezoek bij de blinde mevrouw Brücker, een vrouw waarvan hij heeft gehoord dat zij de uitvindster van de curryworst is. Ze woont in een bejaardentehuis. De verteller gaat zeven keer bij haar op bezoek en in deze zeven keer vertelt zij hem haar levensverhaal, en hoe ze de curryworst heeft uitgevonden.
    Lena Brücker’s man heeft haar verlaten en hun twee kinderen wonen niet meer bij haar. Ze neemt op een gegeven dag een marinier, Hermann Bremer, mee naar huis. Hij moet naar het front maar blijft bij Lena, en deserteert dus met het risico op de doodstraf. Bremer heeft een vrouw en een kind maar dit verzwijgt hij.
    Herr Lammers komt langs omdat hij vermoedt dat er een soldaat bij mevrouw Brücker woont, maar hij vindt niemand en vertrekt weer. Veel flatgenoten worden echter ook argwanend en Herr Lammers komt nog een keer langs, maar vindt weer niemand. Bremer verliest zijn smaak, door het smaakloze oorlogsvoer. 
    De oorlog is voorbij maar Lena verzwijgt dit voor Bremer, omdat zij bang is dat hij bij haar weggaat. Bremer wordt echter zeer gefrustreerd omdat Lena hem volledig afsluit van de buitenwereld, zodat hij niet weet dat de oorlog is afgelopen, en een ruzie tussen Bremer en Lena mondt uit in Lena die boos roept dat de oorlog is afgelopen. Bremer vertrekt zonder iets te zeggen.
    De verteller neemt mevrouw Brücker mee om curryworst te eten, in onze huidige tijd. Hier vertelt ze dat ze door ruilhandel, per ongeluk aan een kilo curry was gekomen. Thuis laat ze de doos met curry vallen, omdat ze gefrustreerd is door haar slechte ruil. De curry mengt zich met ketchup, en Lena bakt dit mengsel op met enkele kruiden en worst. De ontdekking van de curryworst was dus ook per ongeluk.
    De verteller gaat naar huis en komt een half jaar later weer terug bij mevrouw Brücker. Ze is echter overleden, maar heeft wel de trui, die ze breide terwijl ze het verhaal vertelde, en het recept voor curryworst voor de verteller achtergelaten.

Het thema van het boek is het eenzame leven van Lena Brücker na de Tweede Wereldoorlog.

De titelverklaring is dat de verteller van mevrouw Brücker wil weten hoe ze de curryworst heeft uitgevonden, het hele verhaal leidt ook naar dit punt.

Het motief van dit verhaal is eenzaamheid. Er komen verschillende soorten eenzaamheid voor in het boek:

• Eenzaamheid van Lena, haar man en haar kinderen hebben haar namelijk verlaten.
• Eenzaamheid van Bremer, hij is erg eenzaam in Lena’s huis als zij er niet is.

Het vertelstandpunt verschilt. De verteller vertelt vanuit een ik-perspectief en mevrouw Brücker vertelt vanuit een hij/zij-perspectief.

De auteur wekt de spanning op verschillende manieren op.
    Ten eerste wil je vanaf het begin van het boek wel weten wat het hele verhaal nou met de ontdekking van de curryworst te maken heeft. Aangezien dit pas aan het einde vertelt wordt ben je min of meer gedwongen om verder te lezen.
    Ten tweede heb je in het verhaal van mevrouw Brücker het idee dat Bremer niet voor altijd kan blijven, eerst is er een altijd aanwezige angst dat Herr Lammers elk moment binnen kan komen, en later vraag je je af wanneer Bremer erachter komt dat de oorlog al voorbij is.

De auteur: Uwe Timm

Uwe Timm heeft nog veel meer boeken geschreven, velen gaan over de Duitse geschiedenis. Hij heeft ook een paar gedichtenbundels geschreven en een aantal kinderboeken.

Het motief van dit boek is relatief herkenbaar voor het werk van de auteur. Veel van zijn werk gaat over de Duitse geschiedenis, net als dit boek. Ook is het vaak zo dat een karakter dat een kleine rol speelt in één boek, een veel grotere rol krijgt in een ander boek. Zo speelt bijvoorbeeld mevrouw Brücker een kleine rol in een van Uwe Timm’s andere boeken, Johannisnacht, en uiteraard de hoofdrol in Die Entdeckung der Currywurst.

Nadat één van Uwe Timm’s boeken verfilmd werd, werd hij bekend bij de grote massa in Duitsland. Een aantal van zijn boeken bevindt zich standaard in Duitse scholen.

Uwe Timm maakt voor zover ik weet geen deel uit van een literaire stroming.

Eigen mening:

Ik heb dit boek gekozen omdat ik van meerdere mensen had gehoord dat zij dit boek ook hadden gelezen en dat het een relatief interessant boek was. Tevens heb ik dit boek gekozen omdat er curryworst in de titel staat.

Ik kan me niet identificeren met de belangrijkste personages, simpelweg omdat zij in een compleet ander tijdperk leven. Ze houden zich dus met hele andere dingen bezig, ze hebben bijvoorbeeld een oorlog meegemaakt en ik uiteraard niet. Ook hebben ze allemaal een hele andere leeftijd dan ik heb. Alleen het gevoel van eenzaamheid en de angst om iemand van wie je houdt kwijt te raken is iets waar mensen van deze tijd zich soms nog wel in kunnen herkennen.

Ik vond sommige dingen aan dit boek heel fijn en andere dingen juist niet. Ik begreep uiteraard niet alles, maar sowieso wel de grote verhaallijnen. Dit komt doordat Uwe Timm best fijn schrijft, zijn zinnen zijn niet al te ingewikkeld. Af en toe was het wel verwarrend wanneer nou de verteller aan het woord was en wanneer mevrouw Brücker aan het woord was.
    Wel vond ik dat het verhaal af en toe wat meer spanning kon gebruiken. Het ging heel veel over de gevoelens en gedachten van personen en ik dit vond ik af en toe een beetje te veel in verhouding met hoeveel er over de gebeurtenissen werd verteld. Ook vond ik dat de gebeurtenissen relatief saai waren maar ze waren uiteraard wel erg geloofwaardig beschreven.
    Het einde, waarin de ontdekking van de curryworst wordt beschreven, vond ik lichtelijk teleurstellend en ik snapte eerst ook niet zo goed waarom mevrouw Brücker eerst haar hele levensverhaal moest vertellen voordat ze over de curryworst begon. Ik denk echter dat ik nu wel snap waarom dit is, een oude, blinde vrouw zoals mevrouw Brücker is waarschijnlijk erg eenzaam in zo’n bejaardentehuis, dus ze vindt het waarschijnlijk erg fijn dat er iemand is om naar haar te luisteren.

Ik vind geschiedenis en dan met name de Tweede Wereldoorlog, een erg interessant onderwerp om boeken over te lezen. Ik denk alleen niet dat ik snel weer iets van Uwe Timm zal lezen, ik vind zelf namelijk verhalen waarin wat meer actie zit fijner. Ook vind ik eenzaamheid geen fijn onderwerp, omdat ik meer hou van een wat blijere ondertoon in een boek.