Ongewenste zwangerschappen, soa's en vooral veel nadruk op de biologische aspecten van seks: dat is waar de seksuele voorlichting over gaat op veel middelbare scholen. Dat moet en kán anders als het aan Lieve de Boer (17) en Madelein Thoolen (17) van het Zaanlands Lyceum ligt. Voor hun profielwerkstuk maakten zij daarom het theaterstuk 'Verkeerd Verbonden'.
De voorstelling, die op drie avonden in november 2019 opgevoerd werd, gaat over thema's waar jongeren volgens hen veel te weinig over leren op school: seksualiteit, sociale media en groepsdruk. Mijn interesse was gewekt en ik kocht een kaartje. Na afloop van de (uitverkochte) show sprak ik Lieve, en al snel werd mij duidelijk dat Verkeerd Verbonden niet het eindstation, maar het beginpunt van iets groters moest zijn. Inmiddels zijn de meiden bezig hun boodschap ook buiten het theater te verspreiden.
Ik vroeg Lieve waarom ze besloot zoveel moeite te doen voor een profielwerkstuk. Ze had toch ook gewoon een verslag kunnen typen, zoals vrijwel elke andere scholier? "Een heel stom antwoord, maar omdat ik Lieve ben. Ik kan niet klein blijven. Als ik iets in mijn hoofd heb, dan moet het eruit. En dit onderwerp zat mij al twee jaar dwars."
Verkeerd Verbonden
Lieve vertelt dat ze al twee jaar lang op feestjes kwam waarbij ze vaak dacht: 'waarom ben ik hier eigenlijk?' Volgens haar is het altijd hetzelfde verhaal. "Meisjes die moeten huilen omdat ze iets met een jongen hebben gedaan, maar eigenlijk teveel gedronken hebben. Jongens die alleen maar heel stoer lopen te doen, terwijl ze eigenlijk best onzeker zijn. Wat jongeren doen, komt vaak niet overeen met wat zij daadwerkelijk wíllen doen. We zijn zo disconnected. Zo verkeerd verbonden met onszelf. Daardoor dacht ik: ik moet echt iets naar buiten brengen. En dat doe ik dan het liefst in mijn favoriete creatieve vorm: het theater."
En dat 'naar buiten brengen' lukte. Na drie uitverkochte shows heeft haar boodschap veel jongeren bereikt. Ze hoopt dat ze hen met haar stuk een spiegel heeft kunnen voorhouden. "Jongeren kunnen naar mijn stuk kijken en op die manier reflecteren op hoe zij dingen ervaren in het dagelijks leven. Ouderen kunnen tijdens mijn theaterstuk een 'jongerenbril' opzetten en kijken naar wat er tegenwoordig omgaat in het leven van hun kinderen en kleinkinderen. Ik denk namelijk dat ze dat vaak niet precies weten."
Hoe dan wel?
Eigenlijk zouden onderwerpen als seksualiteit, sociale media en groepsdruk gewoon uitgebreid aan bod moeten komen op school, maar dat gebeurt niet, of te weinig, vindt Lieve. Ze bleek niet de enige die er zo over dacht. Ruim 600 jongeren vulden haar enquête over seksualiteit in. Driekwart van hen gaf aan de seksuele voorlichting op school niet inclusief genoeg te vinden. Als Lieve zelf docent was, dan wist ze het wel. "Idealiter, zou je in de tweede klas dingen leren over de basis. Zwangerschappen, soa's, helemaal top! Vertel gelijk iets over dat condoom, want je weet maar nooit wie er vroeg begint. Daarna ga je dieper in op de vraag: 'hé, maar wie ben ik?' Want ik denk echt dat zelfontwikkeling gestimuleerd moet worden op school. Het gaat niet alleen om de bloemetjes en de bijtjes, maar het gaat ook om gevoelens."
En nu?
Na de drie uitverkochte shows is Lieve nog niet klaar met haar project. "Ik wil dit op scholen gaan aanbieden als voorlichting. Dan wordt het wel kleiner, eventueel met beeldfragmenten ertussen. Maar ik en Madelein hebben een visie op seksuele voorlichting, en ik wil die visie verspreiden." Lieve denkt dat veel jongeren haar visie delen, en behoefte hebben aan meer informatie. "Hopelijk kan ik met deze boodschap een nationale impact maken op het gebied van seksuele voorlichting."
Nationale impact
Bijna drie maanden na de opvoering van haar theaterstuk lijkt dat al aardig te lukken. "Ik mag in juni voorlichting gaan geven aan professionals van de GGD en ik ga hoogstwaarschijnlijk de seksuele voorlichting op mijn eigen school verbeteren."
Wat begon met een profielwerkstuk, is nu dus al uitgegroeid tot iets veel groters. Lieve hoopt dat ze ook in gesprek mag met andere scholen, zodat ook jij straks misschien te maken krijgt met de invloed van Verkeerd Verbonden.
Foto's: Floor Rugebregt
