Auteur: De Nederlandse schrijver Tim Krabbé geboren op 13 april 1943 in Amsterdam , maakte in 1967 zijn romandebuut met De werkelijke moord op Kitty Duisenberg. Daarna zette hij zijn scenarioachtige stijl voort in het later verfilmde Flanagan, Beest (1970; verfilmd in 1975) en in Red desert penitentiary (1975; eveneens verfilmd), dat zich in de filmwereld afspeelt. In deze werken staat de handeling centraal en is de stilering naar de achtergrond gedrongen. Een geestig en gevoelig schrijver toont Krabbé zich in zijn latere werk, waarin de filmische aandacht tot op zekere hoogte gehandhaafd blijft. Autobiografisch is het verslag van een wielerwedstrijd in De renner (1978). Zijn roman Het gouden ei (1984) werd in 1988 verfilmd door Jos Sluiter. Verschenen in: Eerste druk in 1984……………………………………Zestiende druk in 1998. Aantal bladzijden: 98. leestijd: ongeveer 4,5 uur. Uitgelezen op: 15 november 2000. Verantwoording van de keuze
Ik heb door twee redenen dit boek gekozen. Ten eerste heb ik dit boek gekozen, omdat ik een lijst met een ´top-honderd` heb, en in deze lijst staan de beste honderd boeken uit een enquête die scholieren hebben ingevuld. In deze enquête staat: het gouden ei, op de eerste plaats. Ten tweede heb ik dit boek gekozen, omdat we met de gezamenlijke literatuurles het over dit boek hebben gehad, toe ik over het boek hoorde werd ik een beetje nieuwsgierig over het boek. Verwachting vooraf

Ik had nog nooit van dit boek gehoord. Maar ik moest een boek kiezen om te lezen en ik had er geen idee van welk boek ik zou nemen, dus heb ik de Diepzee-tophonderd geraadpleegd. Hier staat dit boek op de eerste plaats. Ik verwacht dat het een goed en snel te lezen boek is. En niet met erg moeilijke woorden. Dit werk spreekt me wel/ niet aan omdat: Erg realistisch geschreven is, waardoor je het verhaal helemaal meebeleefd. Samenvatting van de inhoud
Ik zal het verhaal chronologisch vertellen. Rex Hofman en Saskia Ehlvest gaan op vakantie naar een huisje in Hyères. Wanneer ze nog één uur te rijden hebben naar het eindpunt van de eerste etappe: een hotel in Nuits St. Georges, niet ver van Dijon, gaan ze ondanks het protesteren van Rex toch nog tanken bij een TOTAL-station. Terwijl Rex zich wat ging rekken en strekken, ging Saskia, nadat ze beloofd had dat ze weer na lange tijd ging autorijden, naar de servicewinkel om een blikje Cola en een blikje bier kopen. Als Rex wat ongerust wordt gaat hij haar zoeken, maar het lijkt dat ze van de aardbodem is verdwenen. Ook een zoektocht leidde tot niets. In 1950 logeerde de 16-jarige Raymond Lemorne bij zijn oom en tante in Dijon. Op een dag was hij van plan om vanaf de balustrade flat van haar oom en tante af te springen. En hij sprong ook. Hij was er van overtuigd dat een gedachte onvermijdelijk de daad in hield en dat een daad onvermijdelijk is, eens als je eraan gedacht hebt. 21 jaar later was hij scheikunde leraar geworden, getrouwd, en hij had twee dochters van 13 en 11 jaar. Hij woonde in Autun en gaf daar les op een gymnasium. Dan heeft hij plotseling de gedachte of hij in staat zou zijn om een misdaad te plegen. Hij kwam op die gedachte op het moment dat hij een kind van de verdrinkingsnood redde. Drie jaar later ging hij zijn vakantiehuisje verbouwen, het huisje was afkomstig uit een tegenvallende erfenis van zijn vrouw. En vanuit deze basis ging hij experimenteren en repeteren om een vrouw in zijn auto te lokken. Hij had een geweldig plan: Hij zou op de autoroute bij een tankstation met een mitella proberen een vrouw naar zijn auto te lokken en daarna zou hij haar bewusteloos maken met een in chloroform gedrenkte zakdoek. Als hij een paar keer heeft geoefend op hoe hij de daad zou begaan, ontmoet hij Saskia. En Raymond krijgt haar probleemloos mee. Acht jaar later komt Saskia weer ter sprake, tijdens een vakantie in Marina di Camerota in Italië van Rex met haar toekomstige vrouw, Lieneke. Die nacht merkt Lieneke dat Rex een nachtmerie heeft over ´het gouden ei`. Na de vakantie houdt Rex met succes een advertentiecampagne, want Raymond Lemorne komt er op af. Hij doet Rex het voorstel om het mysterie op te lossen, door hem hetzelfde te laten ondergaan, met een dood als gevolg. Rex stemt toe en na het drinken van een slaapmiddel bij het
Total-station, wordt hij wakker opgesloten in een doodskist. Hij is levend begraven! Er werd nooit meer iets van beide vernomen, ze leken van de aardbodem verdwenen. Ruimte
Het verhaal speelt zich op verschillende plaatsen af. Het begint in Frankrijk op het Total-benzinestation. “Boven aan de glooiing rees als een vreemd wit kasteel een benzinestation op, aangekondigt door een bord: TOTAL 900 meter. Volgend station: FINA, 49 kilometer. Fina was goed genoeg, maar dat TOTAL-station stond daar als een niet te omzeilen ruziestoker.” Hier wordt Saskia ontvoerd. Deze plaats wordt erg gedetailleerd beschreven en ik denk dat dit een plaats is die echt kan bestaan. Een ander ruimte is het vakantiehuisje van Lemorne. Dit huisje is in een slechte staat, en hij gebruikt dit als smoes om vaak weg te kunnen gaan om zijn voorbereidingen te treffen voor zijn daad die hij wil plegen. De buitenkant wordt niet beschreven, behalve het feit dat er een kuil is voor een mogelijk zwembad dat er nooit gekomen is. Het huisje heeft een tijdje te koop gestaan, totdat Lemorne nog een poging wou ondernemen om het op te knappen. Hij laat zijn dochters een keer helpen, en geeft ze zo zware klusjes dat ze niet meer wilden komen helpen. “ Het huisje, afkomstig uit een tegenvallende erfenis van zijn vrouw, lag zesentwintig kilometer van Autun aan de rand van een gehucht dat Effours heette en direct aan de departementale weg, maar toch verscholen en alleen. Het bevatte drie kamers en een keuken en voor de deur bevond zich de trots: Een oneffen grasveld ter grootte van een half voetbalveld, met aan de rand een akelig gat dat ooit had moeten veranderen in een zwembad. Het geheel was door bomen langs de weg zo goed aan het oog onttrokken dat zelfs de dieven er altijd aan voorbij waren gegaan; van de spullen die Lemorne er had neergezet was nooit iets gestolen.” Tijd
In het boek komen flashbacks en flashforwards voor. Het is echter niet moeilijk om deze uit elkaar te houden, omdat dit steeds per hoofdstuk gebeurt. De tijd veranderd steeds per hoofdstuk. In hoofdstuk twee heeft Rex alweer een nieuwe vriendin (Lieneke) na Saskia, terwijl in hoofdstuk drie Lemorne aan het oefenen is om iemand te ontvoeren, wat dan met Saskia lukt. De tijd versnelt af en toe erg, maar het is redelijk moeilijk om al die tijdverschillen uit elkaar te houden. "In 1950 was Raymond Lemorne zestien jaar. (…) Het duurde eenentwintig jaar voor er weer iets dergelijks bij Lemorne opkwam". Perspectief
Het verhaal wordt vanuit het vertellersperspectief geschreven. Hij vertelt niet alleen over het leven en de gedachten van Rex maar ook hoe de ontvoerder zich voelt en wat er in hem om gaat. De verteller vertelt het van allebei de kanten. Spanning
Ik vond het een redelijk spannend boek. Ik had het boek ook in een middagje uit. Ik denk dat dit kwam doordat het boek uit korte hoofdstukjes met veel gebeurtenissen en informatie bestaat. Thema´s
De thema’s zijn liefde en dood, omdat de liefde tussen Rex en Saskia erg belangrijk is voor het verhaal en omdat de dood van zowel Saskia en later Rex zo´n raadsel is. Centraal in het verhaal staat de verdwijning van Saskia. Ook claustorfobie is een belangrijk thema. Dit is een afwijking, waarbij iemand bang is voor kleine ruimtes (De dromen over het gouden ei). Motieven
De droom: de droom over het gouden ei. De liefde: de onvergetelijke liefde tussen Saskia en Rex. De dood: de raadselachtige van Saskia. Vakantie: de vakantie van Rex en Saskia. Het kwade: het kwade van Raymond om Saskia te ontvoeren. Personages
Rex Hofman: Rex is een rustige man. Hij vindt het erg leuk om spelletjes te spelen. Vooral gedachten- en woordspelletjes vindt hij erg leuk. “ Ook vindt hij het erg leuk om Saskia te plagen, waar hij erg veel van houdt. Sommige dingen van Saskia ergert hij zich geweldig aan, en niet altijd kan hij zich beheersen. Later heeft hij daar altijd spijt van, en neemt hij zich voor om niet weer zo’n arrogante opmerking te maken. Hij beseft dat hij een hele leuke vriendin heeft. “Wat hou ik toch van haar,’ dacht hij terwijl ze met haar rieten mand door de deuren in de servicewinkel verdween. Er kwam een glimlach op zijn gezicht die hij vlug in de achteruitkijkspiegel bekeek, alsof het een cadeautje van haar was. Hij kon het naar vier jaar nog altijd niet geloven dat hij haar echt had.” Hij heeft het er dan ook erg moeilijk mee dat Saskia opeens verdwenen is. Zelfs als hij een nieuwe vriendin heeft denkt hij nog bijna elke dag aan Saskia. Op het eind van het boek gaat hij in op het krankzinnige voorstel van Lemorne, alleen maar om te weten te komen wat er met Saskia gebeurd is. “Wat is er met haar gebeurd?’ ‘Ik ben hier gekomen om u dat te vertellen. Maar er is maar een manie waarop ik dat kan doen. Door u hetzelfde te laten ondergaan.’ (…) ‘Dan ga ik dood,’ zei Rex. ‘Ja.’ ‘U bent gek.’ ‘Dat is niet relevant,’ zei Lemorne.” Rex verandert niet zoveel in het verhaal. Hij wordt hoogstens wat serieuzer. Wat uiterlijk betreft weten wij eigenlijk niets. We weten wel dat Rex negen jaar ouder was dan zijn vriendin Saskia. Saskia Ehlvest: Saskia is negen jaar jonger dan Rex. Ze heeft last van claustrofobie en droomde als kind al dat ze gevangen zat in een Gouden Ei. Daar kon ze dan alleen uitkomen door tegen een ander ei te botsen. “Er was toen op de landweg in Italië meer aan de hand geweest. Toen hij met zijn jerrycan terugkwam had hij Saskia volkomen overstuur aangetroffen. Als een vechtend dier had zij zich aan hem vastgeklampt, snikkend dat hij haar nooit meer zo alleen mocht laten. De beklemming in het kleine zwarte hok van de auto had haar bijna gek van angst gemaakt; het was even eenzaam geweest als in haar nachtmerrie van het Gouden Ei. Toen ze klein was had ze eens gedroomd dat ze opgesloten zat in een gouden ei dat door het heelal vloog. Alles was zwart, er waren niet eens sterren, ze zou er altijd moeten zitten, en ze kon niet doodgaan. Er was maar n hoop. Er vloog nog zo’n Gouden Ei door de ruimte, als ze tegen elkaar zouden komen, zouden ze allebei vernietigd zijn, dan was het afgelopen. Maar het heelal was zo groot.” Ze is een beetje apart, en wil altijd een beetje vreemde dingen doen, zoals bij het tankstation, waar ze muntjes wil verstoppen en dergelijke. Van haar weten we dat ze ‘roodgespoeld wriemelhaar’ heeft en dat ze ‘ongegeneerd ijdel’ is. “En daar, net toen Rex klaar was met afrekenen, was achter het glas alweer het roodgespoelde wriemelhaar van Saskia.”. “Wie wil chaufferen moet mooi zijn’, hij hoorde het haar al zeggen. Waarschijnlijk stond zij zich uitgebreid op te tutten in het toilet. Ze was ongegeneerd ijdel. (...) Maar hoe ijdel ze ook was, dat bedierf niets aan de baldadige, tragische schoonheid van haar gezicht.” Zij wordt al vroeg in het verhaal ontvoerd, dus al te veel weten we niet van haar. Raymond Lemorne: Lemorne (zo wordt hij steeds in het boek genoemd) is een Franse scheikundeleraar. Als we voor het eerst over hem lezen is hij 16 jaar oud en vraagt hij zich af hoe het is om van het balkon af te vallen. Hij is dus naar beneden gesprongen om dat te weten te komen. Daarna lag hij 6 weken in het ziekenhuis. “Hij vroeg zich af wat er zou gebeuren als hij sprong. Hij bedacht voors en tegens, met op de achtergrond het duistere gevoel dat het al vast stond dat hij zou springen. Dat vond hij vreemd: hoe kon het vast staan als springen bij hem opgekomen, zo duidelijk gekkenwerk was? En hoe kon hij te weten komen of het waar was dat hij die mogelijkheid had – anders dan door te springen?” Later redt hij een kind van de verdrinkingsdood, maar terwijl hij dat doet vraagt hij zich af of hij ook een misdaad kan plegen. “Maar zou ik nu ook in staat zijn om een misdaad te plegen?’ Hij stelde zich de gruwelijkste daad voor die hij zo gauw kon verzinnen. (…) Was het dan niet zo dat het krijgen van de gedachte hem op zijn minst verplichtte tot het doen van de eerste stap?” Hij besluit dus om het te proberen. Als scheikundeleraar kon hij makkelijk aan grondstoffen voor chloroform komen. “Vanonder de schuimkraag die zich onder de verhitting vormde kwam druppel voor g zoete geur verspreidend.druppel de chloroform uit het aftapkraantje, een wee

In een oud vakantiehuisje van zijn vrouw bereidt hij alles voor. Hij wil een vrouw ontvoeren. Hij oefent een paar keer en dan lukt het met Saskia. “ Het ging niet altijd goed. Hij kreeg het water niet op tijd in de zakdoek of hij had het flesje nog in zijn hand als hij aan instappen toe was. Een kwestie van oefenen.” Later geeft hij Rex de kans hetzelfde te ondergaan als Saskia om zo te weten te komen wat er Saskia gebeurd is. Dan is hij 49 jaar, en getrouwd. Ook heeft hij dan twee kinderen. Van zijn uiterlijk zijn we niets te weten gekomen. Wij vinden hem alleen wel een beetje psychisch gestoord, om zo met mensen om te gaan. Ook is het vreemd dat zijn vrouw en kinderen hem niet doorhadden. Met de smoes dat hij het huisje wat wilde opknappen lukte het hem steeds om weg te gaan, naar het huisje toe. Lieneke: Lieneke is de vriendin van Rex. Hij vraagt haar ten huwelijk, maar naar Rex nachtmerrie over het Gouden Ei blijkt wel dat Saskia altijd tussen hen zal staan. We weten iet veel over Lieneke, maar wel dat ze respecteert dat Rex nog steeds aan Saskia denkt. Lieneke is eigenlijk alleen belangrijk omdat ze een relatie heeft met Rex, verder speelt ze geen grote rol in het verhaal. Titel, ondertitel en motto ”Het gouden ei” slaat op een droom die Saskia, de vriendin van Rex, ooit had. De droom beschrijft een ruimteschip, in de vorm van een gouden ei, dat doelloos door de ruimte zweeft. Je kan niet dood gaan. De enige manier om uit het ei te komen is door met het andere gouden ei te botsen. Dit andere gouden ei zweeft zelf ook ergens doelloos door de ruimte. Ontsnappen uit het gouden ei is dus eigenlijk onmogelijk. Er zijn geen ondertitel en motto. De twee literaire recensies
Zie de laatste bladen
Het grootste verschil tussen de twee recensies vind ik dat de recensie van Jan Braet veel meer meningen geeft dan die van Hans Warren. Hans die geeft veel meer feiten, zoals bijvoorbeeld: Dat Tim Krabbé het ver schopte als schaker maar ook als wielrenner. Verder vind ik het ook erg opvallen dat de recensie van Jan in de eerste alinea alle meningen geeft en na die alinea is er een grote omschakeling naar een lange samenvatting, bij de recensie van Hans is dit niet zo precies, zijn recensie heeft hij meer in een verhaalvorm geschreven. Bij de recensie van Jan is hij een beetje afgedwaald. Omdat hij het dan over zijn eigen jeugd en over doping heeft. De persoonlijke beoordeling
Het gouden ei is natuurlijk een titel wat veel te raden over laat, maar na het lezen van Turks Fruit, weet ik wel dat titels op allerlei gekke manieren aan hun naam kunnen komen. Ik dacht zelf dat het wel iets met een ei te maken zou hebben. De naam het gouden ei doet mij denken aan een verhaaltje over een boer die krap bij kas zit en dan opeens een kip krijgt die gouden eieren legt of iets in die richting. Ik had toen nog niets van andere mensen gehoord die het boek al hadden gelezen wat zei er van vonden. Deze eerste gedachte is helemaal niet uitgekomen. Het boek ging over de verdwijning van Saskia, de vriendin van Rex en hoe deze verdwijning tot stand was gekomen. De titel is pas later in het boek te verklaren (de dromen van Saskia er wordt een belangrijk verhaalelement tot uitdrukking gebracht: claustrofobie. Saskia had als kind een nachtmerrie over het Gouden Ei. Later krijgt Rex er ook een nachtmerrie over. De lezer wordt hier voorbereidt op het gruwelijke einde van het boek Rex’s wens om één met Saskia te worden en Saskia’s hoop op het verlossende tweede gouden ei in vervulling gaan. De nachtmerrie duidt ook op angst voor eenzaamheid, angst om nooit tot echt diepgaand contact met een ander te kunnen komen. Als dat wél gebeurt, betekent dat de verlossing, maar ook de dood. Fabel en sujet vallen niet samen. Het verhaal is fragmentarisch opgebouwd. Het verhaal is niet chronologisch opgebouwd: hoofdstuk 1 speelt zich af in 1975 (één avond en één nacht), hoofdstuk 2 (enkele dagen tijdens de vakantie), 4 (vijf dagen) en 5 (enkele weken tot oneindig) in 1983 en hoofdstuk 3 van 1950 tot 1975 (25 jaar.) In het verhaal verstrijkt ongeveer 8 jaar, de vertelde tijd, en de verteltijd is een paar uurtjes. Er zitten in het verhaal twee grote flashbacks, te weten: hoofdstuk 1 en hoofdstuk 3. In deze flashbacks kun je de voorgeschiedenis lezen. De functie van de flashbacks is dus informatief. Deze flashbacks zijn niet onnodig, want anders zou je er niets meer van begrijpen. Nadeel van deze flashbacks is dat je in de war kon komen bij het lezen van bijvoorbeeld hoofdstuk twee. Je denkt dan dat dat het directe vervolg is van hoofdstuk 1, maar in werkelijkheid is het verhaal dan al 8 jaar verder. Er zijn in dit boek twee hoofdpersonen: Rex en Raymond. Het zijn beide round characters, omdat veel over hun karakter verteld wordt en omdat hun karakter behoorlijk complex is. Rex
Rex Hofman was een man van middelbare leeftijd. Zijn exacte leeftijd werd niet vermeld, maar ik schat dat hij tussen de 25 en 35 was, want hij had een serieuze relatie en zat niet meer op school. Ook de taal die hij sprak gaf aan dat hij deze leeftijd ongeveer had. Over zijn uiterlijk werd niet veel vermeld. Rex' karakter veranderde gedurende het boek. Voordat Saskia ontvoerd werd, maakte Rex zich haast nergens zorgen over. Hij vroeg zich af, of hij nou wel verliefd op haar was, of toch niet. Hij fantaseerde over de toekomst. Misschien zou hij wel met haar trouwen als alles weer werd zoals het was. Maar toen Saskia ontvoerd was, wist hij eigenlijk pas goed hoe verliefd hij was. Hij miste haar zo ontzettend. Dit gemis bepaalde de rest van zijn leven. Bij haast alle belangrijke dingen die hij deed, moest hij aan Saskia denken. Toen op een dag Raymond voor de deur stond, aarzelde Rex geen moment. Gek geworden van verdriet stapte hij meteen bij hem in de auto. Hij kon nu misschien een antwoord krijgen op de vragen die al zo lang in zijn hoofd rondzwierven. Ook toen Rex hoorde dat hij doodging, bleef hij zitten. Hij realiseerde zich niet, dat hij met deze beslissing zijn doodvonnis had getekend. Het gemis bepaalde zijn leven en werd zijn dood. Raymond
Raymond Lemnore was ouder dan Rex. Hij had twee kinderen en een vrouw. Hij had een normaal postuur. Raymond was psychisch niet in orde. Dit wist niemand, waarschijnlijk hij zelf ook niet. Toen hij dat kleine meisje van de verdrinkingsdood had gered, knapte er iets van binnen. Hij vroeg zich af, of hij nou ook een misdaad kon plegen. Raymonds karakter veranderde in de loop van het verhaal niet zo veel meer na "het knappen van binnen". Toen hij Saskia ontvoerd had, kreeg hij toch een beetje spijt. Hij las in de krant een advertentie van Rex. In die advertentie stond dat Rex Saskia zocht. Hij besloot dat Rex wel mocht weten wat er met haar gebeurd was, maar dan moest Rex wel dood. Anders gaf hij Raymond natuurlijk aan bij de politie. Hij deed met Rex hetzelfde als hij met Saskia had gedaan. Hiermee eindigde het boek. Er stond niet in beschreven hoe het verder ging met Raymond
Ik kan me redelijk goed inleven in de hoofdpersonen. Rex bijvoorbeeld, is een man die Saskia constant zit te plagen. Ik kan me de reactie van Rex niet zo goed voor stellen, als hij met Lemorne meegaat in de auto. Hij weet van tevoren dat hij dan zal overlijden. 'Wat is er met haar gebeurd.' 'Ik ben hier gekomen om u dat te vertellen. Maar er is maar een manier waarop ik dat kan doen. Door u hetzelfde te laten ondergaan.' …'Dan ga ik dood,' zei Rex. 'Ja.' 'U bent gek.' 'Dat is niet relevant.' …'Ik ga mee,' zei Rex.