Een brief van school, de gemeente, of een bijsluiter van medicijnen: veel jongeren hebben moeite deze dingen te begrijpen. Maar liefst 1 op de 4 vijftienjarigen leest zo slecht dat ze niet goed kunnen meekomen in de maatschappij. Dat blijkt uit onderzoek van de onderwijsinspectie.

Het aantal jongeren dat moeite heeft met lezen en schrijven is de afgelopen jaren fors gegroeid. In 2003 was 11 procent van de jongeren laaggeletterd, nu is dat 24 procent, bijna een kwart dus. Nederland scoort hiermee lager dan het gemiddelde leesniveau van EU-landen. De Onderwijsinspectie noemt het afnemende leesplezier als belangrijke oorzaak van het dalende niveau.

Eind vorig jaar bleek uit onderzoek dat de helft van de jongeren lezen tijdverspilling vinden. Wat betreft leesplezier staat Nederland zelfs helemaal onderaan de ranglijst van alle onderzochte landen. Onderwijsministers Arie Slob en Ingrid van Engelshoven gaven toen aan het tij te willen keren door lezen en voorlezen te stimuleren.

Joris (14) denkt dat er op school meer aandacht besteed moet worden aan het dieper ingaan op teksten. "Toen ik in de brugklas zat, had ik in het begin al behoorlijk wat moeite met lezen. Het waren best moeilijke, maatschappelijke teksten van de Volkskrant en Trouw", zegt hij. "We hadden, vanwege een vrij druk PTA, weinig tijd op de teksten goed door te nemen. Wat mij betreft is de oplossing minder drukte in de planningen, waardoor je goed met de teksten aan de slag kan."

Weinig motivatie om te lezen

Uit het onderzoek komt naar voren dat vooral vmbo-leerlingen moeilijke lezers zijn. Melissa (16, vmbo) was nooit een ster in lezen en vindt het inderdaad tijdverspilling. "Waarom zou je vreselijk lange boeken van kant tot kant moeten lezen? Het is niet zo dat ik voor mijn beroep - ik wil kapper worden - nu echt veel zou moeten lezen, lijkt me. En natuurlijk zijn die brieven van de overheid dan wat lastiger, maar je kan toch vast wel mensen van de gemeente bellen die je dan uitleggen wat je moet doen?"