"Het onderwijs gaat al 20 jaar achteruit", meldt de Onderwijsinspectie in het rapport De Staat van het Onderwijs, dat vandaag verscheen. Dit zou gelden voor zowel de basisschool als het middelbaar onderwijs. Terwijl de prestaties van scholieren in andere landen steeds beter worden, gaan de resultaten van scholieren in Nederland juist al jaren achteruit. De inspectie noemt dit 'uniek en reden tot zorg'.

Een ander probleem dat wordt genoemd door de inspectie is dat er steeds meer kwaliteitsverschil ontstaat tussen scholen. Ook spelen inkomen en opleidingsniveau van ouders een grote rol bij de schoolcarrière van kinderen. Zijn je ouders rijk en hoogopgeleid? Dan is de kans dat je op een 'goede' school terecht komt groter. En de kans dat je goed presteert dus ook. 

Minder geslaagd

Een verontrustend resultaat in het voortgezet onderwijs, is het feit dat er minder leerlingen slagen voor hun examens. Vaak gaat het om leerlingen met een migratie-achtergrond. Jongens slagen overigens vaker dan meisjes. Scholieren hebben vooral moeite met het vak wiskunde, daarvoor worden minder voldoendes gehaald.

Nederlandse leerlingen doen het daarnaast al jarenlang slecht op het gebied van burgerschapscompetenties. Vooral in vergelijking met het buitenland zijn de verschillen groot. Een vak dat hieronder valt is bijvoorbeeld maatschappijleer.

Nieuwe verschillen

Uit het rapport blijkt verder dat afkomst een kleinere rol is gaan spelen bij het opleidingsniveau van een kind. Dit betekent echter niet dat er gelijke kansen zijn voor iedereen. Zo wordt aangetoond dat het inkomen en opleidingsniveau van de ouders juist een grotere rol zijn gaan spelen. Kinderen van laagopgeleide ouders zouden bijvoorbeeld sneller naar een lager niveau afstromen dan kinderen van hoogopgeleide ouders. Hetzelfde verband is te zien bij hoge en lage inkomens. 

Oorzaak

Een mogelijke oorzaak die wordt genoemd voor de slechte resultaten op middelbare scholen, is dat leerlingen op de basisschool al een achterstand oplopen. Elk jaar komen 3.500 leerlingen van de basisschool af die nog niet goed kunnen lezen. Bij zo'n 13.000 kinderen zou het rekenniveau ernstig achterblijven. Doordat deze leerlingen al met een achterstand beginnen op de middelbare school, komen zij later in de problemen. 

De VO-raad, dat is de belangenorganisatie voor het voortgezet onderwijs, heeft inmiddels verontwaardigd gereageerd. Volgens hen wordt de genoemde kwaliteitsterugloop vooral veroorzaakt door het lerarentekort en gebrek aan geld van de overheid. Daarnaast noemen ze enkele lichtpuntjes: meer leerlingen klimmen op naar een hoger schoolniveau, er zijn minder zwakke scholen en leerlingen voelen zich veiliger op school.