In Rotterdam krijgen jongeren, van wie de ouders rond het sociaal minimum verdienen, 350 euro om gratis mee te reizen in het openbaar vervoer (OV). Kinderen van vier tot en met elf jaar mochten in de Zuid-Hollandse stad al gratis reizen met het OV. Zou dit misschien ook wat zijn voor alle jongeren, en ook in andere gemeenten?

"We hopen dat jongeren door dit extra reistegoed meer gaan deelnemen aan maatschappelijke activiteiten, hun sociale kring vergroten en meer zelfvertrouwen krijgen", vertelt persvoorlichter Martine van Middelkoop namens de gemeente Rotterdam. "Het doel is om het voor Rotterdamse jongeren, die moeilijk rond kunnen komen, mogelijk te maken om mee te doen aan culturele, hobby- en sportactiviteiten, familiebezoek en maatschappelijke activiteiten. Ook als dat verder van huis is. Met het OV-tegoed kunnen deze jongeren activiteiten kiezen die aansluiten bij hun interesses en goed zijn voor hun ontwikkeling." 

Jeugdtegoed

Sinds 1 januari 2022 kunnen kinderen van vier tot en met elf jaar kosteloos reizen met het openbaar vervoer in heel Rotterdam. Deze regeling is nu dus uitgebreid tot jongeren tot achttien jaar. Bovendien ontvingen jongeren uit gezinnen met een laag inkomen al een extraatje: 272 euro per jaar voor elk kind van vier tot en met elf jaar en 850 euro per jaar voor elk kind van twaalf tot achttien jaar. Dit heet het jeugdtegoed. Het wordt gestort op de Rotterdampas van kinderen en is te besteden bij tientallen winkels in Rotterdam. Hier kunnen bijvoorbeeld schoolspullen, kleding of telefoons van gekocht worden. 

"We hebben als gemeente opgemerkt dat het jeugdtegoed vaak werd besteed aan openbaar vervoer, dus RET-producten", legt de persvoorlichter uit. "Het RET-product staat in de top vijf van aankopen die jongeren doen met het jeugdtegoed." Vanwege deze grote interesse hebben ze besloten het reistegoed als aanvulling op het jeugdtegoed aan te bieden.

Last van reiskosten

Een goed initiatief dus, maar zou het ook helpen in andere gemeenten? "Ik heb veel last van reiskosten, die ik zelf moet betalen van mijn ouders", zegt een leerling uit vwo-5. Ze woont in Friesland. "Ik moet bijvoorbeeld vaak de bus pakken om naar school te gaan, en dat telt echt snel op. Soms betekent dat dat ik niet mee kan gaan shoppen met vriendinnen, of in ieder geval niks kan kopen, omdat ik het geld aan de bus moet besteden. Fietsen duurt namelijk best lang. Het kan soms moeilijk zijn om de kosten bij te houden, vooral als ik ook geld wil sparen voor andere dingen."

"Hoewel het natuurlijk top zou zijn als ik, en eigenlijk alle jongeren, gratis kunnen reizen, snap ik wel dat de prioriteit ligt bij jongeren uit gezinnen met een laag inkomen. Deze regeling is juist bedoeld om voor gelijke kansen te zorgen en jongeren te helpen die anders misschien niet mee kunnen doen aan activiteiten omdat ze niet genoeg geld hebben. En dat vind ik wel een goed initiatief. Ook al heb ik er zelf last van, als ik ergens heen wil, ga ik er toch naartoe. Ik heb altijd wel wat geld om bij te leggen. Dat hebben zij misschien niet."

'Bussen zitten propvol'

"Ik denk dat meer mensen gebruik gaan maken van het openbaar vervoer als het gratis is", zegt Silke (16, havo-5). Toch kaart hij een terecht punt aan: als jongeren meer met het OV gaan, moet er ook meer personeel komen. En dat terwijl er nu al grote tekorten zijn. "Ik ga altijd met de bus naar school, en die zit nu al elke ochtend propvol."

Daarnaast kan hij vaker leuke dingen gaan doen met vrienden. "Mijn ouders betalen nu mijn reiskosten, maar als het gratis is, is het ook voor mijn vrienden gratis. Nu kunnen sommigen niet altijd ergens mee naartoe omdat hun ouders hen niet kunnen brengen. Ik zou zelf ook meer gebruik gaan maken van het OV, want dan heb je een stukje meer vrijheid om ergens heen te gaan zonder dat het je een vermogen kost."

Hoe verder?

Volgens de persvoorlichter heeft de gemeente Rotterdam veel positieve reacties ontvangen. Scholieren vinden het in ieder geval een goed initiatief, maar er moet ook nagedacht worden over de gevolgen van het gratis maken van het openbaar vervoer. Zorgt dit niet juist voor overbelasting? Voor jongeren in Rotterdam zal de pret trouwens niet eindeloos duren: per 2026 gaat het tegoed weer terug naar hoe het was.

Dit wil je ook lezen:

Een ode aan de jongerendagkaart