Laatst vertelde een vriendin mij dat ze zo zenuwachtig was voor een toets, dat ze had overgegeven. In een van onze Whatsapp-gesprekken vroeg ze zich af of ze faalangst had. Ik wist het ook niet. Want wat is nou het cruciale verschil tussen gewoon zenuwachtig zijn en faalangst hebben? Ik vroeg het iemand van de GGZ Delfland.

"Zenuwachtig is iedereen wel eens", legt de GGZ-woordvoerder mij uit. "Het is een heel normaal verschijnsel als er enige mate van spanning in je lichaam zit, bijvoorbeeld als je iets moeilijks moet doen."

Volgens de woordvoerder zijn er verschillende vormen van faalangst. Bijvoorbeeld de angst om fouten te maken bij leerwerk of toetsen, de angst om te verlammen, of angst op sociaal vlak. Waarbij je bang bent om voor een groep te spreken of op iemand af te stappen. "Maar er is dus altijd sprake van de angst om te falen."

En ook kun je volgens de woordvoerder maken tussen actieve en passieve faalangst. "Als je lijdt aan actieve faalangst ga je keihard werken. Lijd je aan passieve faalangst, dan doe je uit angst juist niets. Deze jongeren vergeten hun toets of worden ziek. Zij stellen het leren uit totdat het te laat is. Dat is faalangst. Vaak heb je gedachten, waarbij een negatief zelfbeeld er aan ten grondslag ligt."

Oke, dat is faalangst dus. Maar wanneer is het tijd om in te grijpen?

"Als de klachten van faalangst je gaan belemmeren in je dagelijkse leven. Bijvoorbeeld dat je niet meer naar school durft vanwege die spreekbeurt of toets. Of dat je contacten met anderen gaat vermijden omdat je merkt dat bang bent voor hun afkeuring."

En hoe kom je van je faalangst af?

"Als je veel last hebt van faalangst dan kun je hier therapie voor volgen. Dit heet cognitieve gedragstherapie en dit kan bij een psycholoog of via een programma op internet gevolgd worden. Je krijgt opdrachten tijdens de training waarbij je in stappen leert om je faalangst de baas te worden. Je hoeft niet per se in therapie voor faalangst, maar soms kan het je wel helpen om over drempels heen te komen. Zeker als je steeds meer dagelijkse dingen gaat vermijden vanwege je (faal)angst is het belangrijk om hier met cognitieve gedragstherapie en exposure (moeilijke situaties overwinnen door opdrachten te doen) deze angsten te overwinnen.

Raar is faalangst volgens de GGZ zeker niet. "Het is helemaal niet gek om last te hebben van faalangst. In groep 8 heeft 1 op de 10 kinderen last van enige mate van faalangst. In het voortgezet onderwijs wordt die verhouding nog groter."

Ik heb het meisje uit het groepsgesprek alvast het advies gegeven om dit artikel te gaan lezen, want met faalangst leven, dat verdient niemand. Een beetje spanning voor een toets is normaal, maar als je ervan gaat overgeven natuurlijk niet.