Instructievideo’s molotovcocktail maken, raketaanvallen op woonwijken en het op scherp zetten van Russische kernwapens. Op social media en tv kan je nauwelijks nog om het conflict in Oekraïne heen en op scholen is de oorlog hét gespreksonderwerp. Maar wat is er precies aan de hand? Moeten we ons zorgen maken en hoe kunnen we de getroffen Oekraïners helpen?

Matthijs Le Loux is samensteller voorpagina bij NU.nl en weet veel over de oorlog in Oekraïne. Hij vertelt waarom de oorlog nu is uitgebroken en welke gevolgen dat heeft.

Matthijs Le Loux:

Wat is er aan de hand in Oekraïne?

Le Loux: “Kortgezegd is Rusland Oekraïne binnengevallen. Rusland zegt dat zij dat doen omdat de NAVO (politiek-militair bondgenootschap van landen uit Europa en Noord-Amerika, red.) zich te ver naar het oosten uitbreidt. Sinds een pro-Russische regering daar niet meer de leiding heeft, heeft Oekraïne het verlangen uitgesproken om lid te worden van de EU en de NAVO. Rusland pikt dat niet. De Russische president Vladimir Poetin ziet Oekraïne niet als een echt land. Omdat Oekraïne lange tijd bij Rusland heeft gehoord, vindt Poetin dat het onderdeel van Rusland is. Eigenlijk wil Poetin de geschiedenis van de Oekraïense onafhankelijkheid terugdraaien.”

Hoe groot is de kans dat de oorlog straks ook in Nederland uitbreekt?

“Vanwege de enorme risico’s voor Rusland is een oorlog tussen Rusland en de NAVO - en dus ook tussen Rusland en Nederland - erg onwaarschijnlijk. De kans is wel een stuk groter dan een aantal maanden geleden, maar het is voor Rusland niet zo aantrekkelijk. Rusland kan waarschijnlijk niet tegen alle NAVO-landen opboksen en zou dus een oorlog verliezen. Of het draait uit op een kernoorlog en dan zijn we allemaal de lul. Maar die kans is niet zo groot, zeggen deskundigen. Waarschijnlijk zal Poetin bij een nucleaire escalatie eerder besluiten om 'tactische' kernwapens in te zetten op het slagveld in Oekraïne, met kleinere kernladingen. Zolang de NAVO en Rusland niet direct met elkaar in oorlog raken. is de inzet van zulke wapens onwaarschijnlijk. Noch de NAVO, noch Rusland zit op zo'n oorlog te wachten."

Moeten Nederlandse jongeren straks ook meevechten vanwege de dienstplicht?

“Ik denk niet dat Nederlandse jongeren straks naar de kazerne zullen moeten. De dienstplicht zal in alle gevallen het laatste redmiddel zijn”, aldus Le Loux. Wat er nodig is voor een herinvoering van de dienstplicht? “Dan moet er sprake zijn van een hele concrete dreiging voor Nederland. En die is er nu niet.”

Eerder maakten we deze video over de dienstplicht:

Wat zou je tegen jongeren willen zeggen die bang zijn voor de oorlog?

“De beste tip komt van Hans Jaap Melissen. Dat is een oorlogsverslaggever die nu in Kiev zit en ook voor NU.nl schrijft daar. Hij zegt dat je een echte oorlogsverslaggever kan herkennen aan dat hij het verschil weet tussen reële en irreële angst. Irreële angst is de angst die op je botten slaat. Je vecht- of vluchtreactie. Als je bijvoorbeeld in Noord-Kiev zit en er wordt in Zuid-Kiev geschoten, is dat doodeng. Maar het directe gevaar voor jou is niet zo groot. Natuurlijk is het logisch om bang te zijn, er gebeuren grote dingen. Maar het is niet zo dat de kernraketten op weg zijn naar Amsterdam.”

Wat kan je zelf voor de getroffen Oekraïners doen?

“Wat je het beste niét kunt doen is kleding inzamelen en met vrachtwagens richting Polen vertrekken. Je kunt veel beter geld overmaken naar Giro 555 of Artsen zonder Grenzen, die directe noodhulp leveren aldaar. En je zou je huis open kunnen stellen voor vluchtelingen (in overleg met je ouders, red.). Het is dan wel belangrijk om niet alleen maar aan de Oekraïense vluchtelingen te denken. Je kunt ook een tijdje bijvoorbeeld wat Afghanen in huis nemen. Als de asielzoekerscentra die mensen niet meer op hoeven te vangen, is er meer ruimte voor Oekraïense vluchtelingen.”

Lees ook
Zo vergaat het jongeren in Oekraïne tijdens de oorlog