Overklokken

Inhoud
- Inleiding
- Overklokken van de processor
- Overklokken van de videokaart
- Koeling
- Onderklokken
- Woordenlijst

Inleiding
Overklokken wordt ook tweaken genoemd en is een manier om je computer sneller te laten draaien dan dat de fabrikant toestaat. Het is niet zonder risico. Als je te ver overklokt, kunnen onderdelen doorbranden en defect raken. Ook de waarde van het computeronderdeel wordt minder waard en je garantie vervalt na het overklokken.
Als je een beetje verstand van hardware hebt en wil het risico nemen, kan je gratis een beter systeem krijgen. Overklokken wordt massaal gebruikt door gamers. Spellen worden steeds mooier en vereisen steeds meer van je systeem, dus als je een spel optimaal wil laten draaien zonder veel uit te geven, is overklokken een ultieme oplossing. De twee manieren om over te klokken is de processor overklokken of de videokaart overklokken.


Om deze 3D beelden goed te kunnen laten draaien, wordt er veel van je systeem geëist.

Processor overklokken
Een processor (CPU) of central processing unit zorgt voor het rekenwerk van de computer en bepaalt de grootste deel van de snelheid van de computer. Door het over te klokken levert dan ook meer snelheid op voor de computer.
Een processor overklokken kan op verschillende manieren. Hoe het werkt, moet je wel weten hoe de snelheid van de processor wordt bepaald.
Als eerste wordt de processorsnelheid bepaald door de Front Side Bus (FSB). De FSB is de snelheid dat de chipsset van de computer met de processor verbindt. Als men die snelheid verhoogd, is de processorsnelheid dan ook hoger.
Daarnaast heb je ook te maken met de multiplier. De multiplier is de verhouding tussen de FSB en de kloksnelheid van de processor. De kloksnelheid is dus FSB * Multiplier. Bij een Intel processor is het niet mogelijk om de multiplier te wijzigen. Bij een AMD processor kan dat wel en bij sommige moederboards hebben ze dat al gedaan. Hierdoor kan men een snellere kloksnelheid regelen dan dat het al is. De FSB en multiplier overklokken wordt ook wel overklokken in het BIOS.
Naast het manipuleren van de FSB en de multiplier zijn er nog twee andere manieren om over te klokken.
- via jumper
- softwarematig
Om over te klokken via jumper, moet je de jumper op de moederboard verplaatsen op andere pinnetjes. Meestal is op een moederboard vermeld hoe je het moet doen. Meer informatie over deze manier zie je aan de afbeelding onderaan.
Het is ook mogelijk om je processor softwarematig over te klokken. Dat is overklokken met behulp van software. Een processor
Het lijkt allemaal wel zo eenvoudig, maar het is niet zonder risico. Als men het te ver overklokt, is er een kans dat de processor doorbrandt en je hebt dan geen garantie meer. Je bent als het ware je geld kwijt. Dus je moet voorzichtig zijn met overklokken.
Om een processor over te klokken moet je op de volgende punten letten:

• Kijk naar de temperatuur van de processor. Boven de 45 graden wordt het afgeraden om over te klokken.
• Wil je toch overklokken, neem dan een goede koeler. Dat kan helpen de temperatuur dramatisch verlagen.
• Probeer achter de FSB of frequentie te komen.
• Wanneer je de frequentie weet, is het af te raden om de computer meer dan 100 mhz over te klokken. Het zou ook verstandig zijn om in kleinere stappen over te klokken.
• Na het overklokken moet je de processor één uur intensief laten draaien en constant de temperatuur checken.
• Als de temperatuur stabiel is, kan je kiezen of je zo wil laten of verder te willen overklokken.
• Mocht het niet stabiel zijn, verlaag de snelheid en herhaal de voorafgaande stappen.

Hier is schematisch weergeven hoe overklokken met jumper in elkaar zit. . De vakjes stellen pinnetjes op de moederboard voor. De zwarte vakjes zijn pinnetjes die een jumper bevat. Een jumper bedekt twee pinnetjes. In totaal zijn er dus 3 jumpers.

Videokaart overklokken

Een videokaart (GPU) of graphical processing unit zorgt voor de videotaken van de computer. Die neemt de taak van de processor over.
Videokaart overklokken is de favoriete manier van overklokken onder gamers. Voor een echte gamer is de standaard prestatie van een videokaart nooit genoeg. Een iets snellere GPU dat net iets meer prestaties geeft kan voor veel gamers al een hoop verschil maken. Een videokaart overklokken is wat ingewikkelder dan een processor overklokken omdat als je te ver overklokt, niet meteen kan merken dat er iets mis is. Na een tijd kan je artifacs zien. Dat zijn beelden die vervormd zijn, gevolg door rekenfouten van de GPU.

In tegenstelling tot de CPU, kan de GPU alleen softwarematig worden overgeklokt.
Je kunt verschillende componenten van de GPU overklokken:
- pipeline
- videogeheugen
- core
Sommige videokaarten bevatten pipeline. Pipelines zorgen dat je kaart meer textures kan berekenen. Hoe meer je hebt, hoe vloeiender 3D beelden worden afgespeeld. Bij de meeste kaarten moet je eerst de pipeline unlocken. Daar heb je wel software voor nodig.

Een GPU bevat geheugens. Hoe meer en hoe sneller de geheugen, hoe beter je GPU werkt. Tegenwoordig moet je een kaart hebben met 255 MB DDR geheugen hebben met 128 bits om goede spellen te spelen. Met software kan je de snelheid van de geheugen ook aanpassen. Let wel op dat je niet te ver overklokt, anders krijg je artifacs.

Als laatst is het mogelijk de core over te klokken. De core is als het ware de kern van de videokaart. Die zit meestal onder de koeler geplaatst. De core kun je vergelijken met de processor van de computer. Het wordt ook uitgedrukt in Mhz(megahertz). Als je dit verhoogt, wordt, kan de videokaart ook sneller processen uitvoeren. Dit proces gebeurt ook softwarematig. Dit is de meest riskante stap van overklokken van de GPU, want hiermee verhoog je ook de temperatuur dramatisch. Zonder goede koeler zal die zo doorbranden.

Om een videokaart over te klokken wordt er ook aangeraden om de veiligheidsstappen te nemen. De veiligheidsstappen zie je in de vorige onderdeel.


Koeling

Omdat je pc onderdelen heet worden na overklokken, is koeling heel belangrijk. Computercomponenten worden ook steeds sneller, dus zonder overklokken wordt het alsnog heter. Een pentium 4 processor met 3,2 Ghz levert natuurlijk meer hitte dan een pentium 2 processor met 200 Mhz. Het is ook belangrijk om de juiste koeler te kiezen. Om te kiezen moet je op de volgende zaken letten:
- het type koeling
- de luchtverplaatsing
- de geluidsproductie
- het merk
- de inbouwruimte
- de prijs Een luchtkoeler
De twee meest gebruikte types zijn:
De luchtkoeling is de meest bekende koeling. Het is in een vorm van een ventilator. Het bestaat uit twee onderdelen: een ventilator en een heatsink. De heatsink wordt op de CPU of GPU geplaatst en het laat lucht door. De ventilator blaast (of zuigt) koude lucht door de heatsink en dat zorgt voor de koeling van de processor. De nadeel van deze methode is dat het veel geluid maakt. Meestal is het hoe nieuwer de koeler, hoe minder geluid het maakt. Wat de nieuwe generatie luchtkoeler verschilt met de oude is dat de nieuwe koelers meestal licht geeft om de computer mooier te maken. Veel mensen, vooral jongeren speelt dit ook een factor voor het kiezen van de koeler.
Een nieuwe soort koeling is een waterkoeling. Wegens de grootte wordt deze manier van koelen vrijwel alleen gebruikt voor het koelen van de processor. De waterkoeling geeft niet alleen licht en ziet dus erg mooi uit, het is ook een stuk stiller en het koelt beter dan de oude luchtkoeler. De warmte wordt bij deze variant nog steeds via lucht afgegeven. Het verschil met de luchtkoeler is dat bij een waterkoeler blokjes op de processor wordt geplaatst en er wordt water erdoor getransporteerd met een pomp. Hoe goed het koelt, hangt van de capaciteit van water af. Hoe meer water erdoor wordt gepompt hoe beter het koelt.

Daarna zijn er nog andere manieren om je pc onderdelen kouder te maken: het gebruik maken van koelblokken, een casefan inbouwen, airflow rounded kabel gebruiken en koelpasta op de heatsink smeren.
Een casefan zit tegenwoordig op alle systeemkasten van elke computer. Een koeler van de CPU en GPU laat de hitte wel wegstromen van de onderdelen, maar de hitte lucht blijft nog hangen in de systeemkast. Een casefan weet wat met de hitte lucht. De casefan zuigt de hete lucht uit en blaast nieuwe lucht in. Een waterkoeler
Naast de computercomponenten wordt de hitte ook veroorzaakt door kabels. De kabels bemoeilijken de luchtstroom van de systeemkast. Om daar wat aan te doen, kun je Rounded airflow kabels gebruiken. Die zijn zo ontworpen dat ze de luchtstroom zo min mogelijk belemmert.
Daarnaast kun je de werking van de heat sink bevorderen door koelpasta te gebruiken. De koelpasta bevordert de luchtstroom langs de heat sink en die kan dus optimaal zijn werk doen.
Een bijzonder manier om te koelen is door je processor -190o C te laten worden door in vloeibaar stikstof te doen. Hiermee heeft degene die het heeft gedaan een record van overklokken gehaald.

Onderklokken
Naast overklokken is er ook een mogelijkheid om je computercomponenten onder te klokken. Onderklokken is precies het tegenovergestelde van overklokken. Het zorgt ervoor dat je computeronderdelen langzamer gaat draaien.
De bedoeling hiervan is, is warmteontwikkeling en energieverbruik te verminderen. Hierdoor hoeven de ventilatoren ook niet zo hard te werken en het produceert dan ook minder geluid. De nadeel hiervan is dat je een langzamer systeem overhoudt. Bovendien vervalt je garantie als je hebt ondergeklokt.
Onderklokken wordt niet veel toegepast, omdat mensen de nut niet van inzien. Bovendien kunnen moderne processors zelf ervoor zorgen dat die langzamer gaat werken als de gebruiker met een tekstverwerker werkt of op internet surft. Als de gebruiker daarna een zware spel gaat spelen, past de processor zich aan en gaat vanzelf harder werken. Het is ook niet altijd mogelijk om onder te klokken omdat niet alle systemen het ondersteunt.
Onderklokken kan een toepassing zijn van een webserver. De processor kan wel zo snel werken, maar de snelheid kan worden belemmerd door een trage internetverbinding, dus aan snelheid hebben ze niet veel.


Woordenlijst
Overklokken = een manier om je computer sneller te laten draaien dan de fabrikant toestaat.
Tweaken = een term dat wordt gebruikt door professionele overklokkers. Het betekent gewoon overklokken.
Koelen= zorgen dat computercomponenten kouder worden als je gaat overklokken.
CPU = central processing unit. Dat is de processor van de computer die alle berekeningen uitvoert.
GPU = Graphic processing unit. Ook bekend als de videokaart.
FSB = Front side bus; het bepaalt de snelheid tussen de chipset en de computer
Multiplier = de verhouding tussen de FSB en de kloksnelheid van de computer. Kloksnelheid = multiplier * FSB
Pixelpipeline: delen op de videokaart dat de structuur van 3D beelden verbetert.
Jumper = een omhulsel om de pinnen die dezelfde werking heeft als een schakelaar.
Onderklokken = het tegenovergestelde van overklokken. De computercomponenten langzamer laten werken om warmteontwikkeling tegen te gaan.

Bronnen

http://nl.wikipedia.org/wiki/Overklokken
http://nl.wikipedia.org/wiki/Onderklokken
http://www.pcguru.be/PermaLink,guid,d0abbae4-eff8-408b-8672-2a17d5033615.aspx
http://www.mycom.nl/MyCom/Store/pageloader.do?url=io_cool.htm